Γλωσσικό σημείωμα περί «μη υποβοηθούμενης ευθανασίας»

[Zazula]

[Το παρόν σημείωμα αναρτήθηκε πρώτα στο προφίλ μου στο φέις, αλλά μου ζητήθηκε να το ανεβάσω κι εδώ για να σχολιαστεί ενδολεξιλογικά και να μπορέσουμε να το κουβεντιάσουμε και με όσους είτε δεν είναι στο φουμπού είτε μ' έχουν μπλοκάρει.]


Επειδή έχουν εκδοθεί απαγορευτικά αλλαχού για τη συζήτηση του θέματος έστω και γλωσσικά [1], [2], ας δούμε λίγο το ζήτημα που τίθεται από κάποιους: Χρειάζεται όντως ο όρος «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» όταν υπάρχει ήδη η λέξη «αυτοκτονία»;

Καταρχάς, προσπερνώ τα σχόλια ορισμένων περί newspeak κλπ, διότι είναι αποτέλεσμα της μίξης ιδεολογικών προκαταλήψεων και άγνοιας. Επίσης, είναι προφανές πως δεν ασπάζομαι την τοποθέτηση ότι υπάρχουν “άχρηστες” λέξεις και φράσεις — απ’ τη στιγμή που ένας ομιλητής (και μάλιστα καλός γνώστης και χρήστης της γλώσσας) νιώθει την ανάγκη να χρησιμοποιήσει μια λέξη ή έκφραση, ποιοι είμαστε εμείς να του το “απαγορεύσουμε”;

[Σημείωση: Στη σχετική συζήτηση που έγινε στη σελίδα «Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», πρότεινα τον μονόλεκτο όρο «αυτευθανασία».]


Ας δούμε ωστόσο τα επιχειρήματα περί του “αχρήστου”: Πρώτον, αφού «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» και «αυτοκτονία» είναι το ίδιο πράγμα, δεν χρειάζεται νέος όρος — είναι όμως «το ίδιο πράγμα»;

Η αυτοκτονία είναι η εκούσια θανάτωση του ίδιου του ενεργούντος, και το βάρος δίνεται στη θανάτωση· αυτό δηλώνεται από το ότι είναι μια λέξη με β΄ συνθ. το «-κτονία», με το οποίο σχηματίζονται οι διάφορες λέξεις που δηλώνουν τις διάφορες θανατώσεις (30 εγγραφές στο Αντίστροφο). Η μη υποβοηθούμενη ευθανασία είναι η μία από τις δύο (αλληλοαποκλειόμενες) μορφές της ευθανασίας· ευθανασία είναι η εκούσια θανάτωση, με σχετικά ή εντελώς ανώδυνο τρόπο, σε άνθρωπο που πάσχει από ανίατη αρρώστια ή βρίσκεται στο στάδιο της επιθανάτιας αγωνίας με σκοπό την απαλλαγή του από αυτά. Ανάλογα με το εάν υπάρχει υποβοήθηση από τρίτα άτομα στην ευθανασία, αυτή διακρίνεται σε υποβοηθούμενη και μη υποβοηθούμενη.

Ήδη από τον ορισμό παρατηρούμε ότι η ευθανασία είναι όρος με πολύ συγκεκριμένους σημασιακούς περιορισμούς· δηλ. δεν κάνει ευθανασία κάποιος που θεωρεί ότι η οικονομική του κατάσταση είναι “αθεράπευτη”. Επίσης, δεν είναι βασικό ζητούμενο σε κάθε αυτοκτονία η ανώδυνη και ευπρεπής σκόπιμη πρόκληση του θανάτου, όπως είναι στη μη υποβοηθούμενη ευθανασία.

Επομένως, «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» και «αυτοκτονία» ΔΕΝ είναι το ίδιο πράγμα: Έχουμε δύο διαφορετικές και διακριτές σημασίες, οπότε εύλογα υπάρχουν και δύο διαφορετικοί τρόποι να περιγράψουμε καθεμιά τους — αυτονόητο.


Δεύτερον, αφού «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» και «αυτοκτονία» είναι το ίδιο πράγμα, δεν χρειάζεται νέος όρος — απαγορεύουμε όμως την ύπαρξη λέξεων που είναι «το ίδιο πράγμα» με την αυτοκτονία;

Απλώς και μόνον η αναφορά της λέξης «αυτοχειρία», που μάλιστα στην κυριολεκτική σημασία της «αυτοκτονίας» ταυτίζεται πλήρως μαζί της σε σημασία, χρηστικότητα, συνδηλώσεις και επίπεδο ύφους, θα έπρεπε να σταματά κάθε σχετική επιχειρηματολογία.


Τρίτον, η «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» είναι απλώς ένας ευφημισμός για την «αυτοκτονία» — απαγορεύουμε όμως την ύπαρξη ευφημισμών για την αυτοκτονία;

Απλώς και μόνον η αναφορά της φράσης «απονενοημένο διάβημα» θα έπρεπε να σταματά κάθε σχετική επιχειρηματολογία.


Τέταρτον, η «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» είναι ένας πολύ συγκεκριμένος όρος για κάτι που είναι επί της ουσίας «αυτοκτονία» — απαγορεύουμε όμως την ύπαρξη λέξεων που συγκεκριμενοποιούν ιδιαίτερα τη μορφή, τις συνθήκες και ό,τι άλλο σχετίζεται με μια αυτοκτονία;

Απλώς και μόνον η αναφορά της λέξης «χαρακίρι» θα έπρεπε να σταματά κάθε σχετική επιχειρηματολογία.


Πέμπτον, η «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» είναι απλώς μια γλωσσική προσπάθεια να απαλλαχθεί η λέξη «αυτοκτονία» από το κοινωνικό στίγμα που την συνοδεύει — απαγορεύουμε όμως οποιαδήποτε γλωσσική κατασκευή αναδεικνύει κάποια όψη της αυτοκτονίας πέρα απ’ την κυνική διαπίστωση πως επήλθε εκούσια θανάτωση του ατόμου;

Εάν αλήθευε κάτι τέτοιο, τότε δεν θα είχε σχηματιστεί ποτέ η λέξη «αυτοθυσία».

 

[Earion]

Τάσσομαι υπέρ της πέμπτης εκδοχής. Όντως έχουμε περίπτωση Νεογλώσσας. Προσπάθεια να απαλλαγεί η λέξη «αυτοκτονία» από το κοινωνικό στίγμα που την συνοδεύει. Να μη συγχέεται με την αυτοθυσία. Η αυτοθυσία γίνεται για κάποιον υπέρτατο σκοπό (συνήθως ηθικό), για κάποια αξία που υπερβαίνει το άτομο. Γίνεται επ' ωφελεία άλλων. Ο παθών τη διαπράττει με την πρόθεση να ωφελήσει άλλους.

 

[drsiebenmal]

Αναρωτιέμαι βέβαια αν έχει ρωτήσει ποτέ κανείς κάποιον εθελοντή, πρόθυμο να θυσιάσει τη ζωή του, αν πάσχει π.χ. από κάποια ανίατη ασθένεια ή αν θα ωφεληθεί από τον θάνατό του (μπορώ να σκεφτώ τρόπους) κάποιος συγγενής του.

Επί της ουσίας, συμφωνώ ότι πρόκειται για ια ειδική υποπερίπτωση, με νομικές συμπαραδηλώσεις, που καλό είναι να ορίζεται όσο γίνεται σαφέστερα.

 

[Themis†]

Συμφωνώ σε όλα με τον Ζάζουλα. Η μη υποβοηθούμενη ευθανασία σίγουρα είναι αυτοκτονία, αλλά η αυτοκτονία δεν είναι κατ' ανάγκη μη υποβοηθούμενη ευθανασία. Για να τείνουν να ταυτιστούν τα δύο σύνολα, θα χρειαζόταν να διευρυνθεί σοβαρότατα η σημασία της ευθανασίας και να ξεφύγει από τη σύνδεση με τη χωρίς ελπίδα οδύνη ανίατων καταστάσεων. Θα έπρεπε, με άλλα λόγια, να αποκαλείται ευλόγως "ευθανασία" το ότι ο Μήτσος έγινε κομματάκια πέφτοντας από τον 9ο όροφο, ή ότι πήγε για μπάνιο σε λίμνη γεμάτη πιράνχας, επειδή τον άφησε άσπλαχνα το Κατινάκι. Αυτό μέχρι στιγμής δεν ισχύει. Το σημασιολογικό πλάτος των δύο εννοιών είναι σαφώς διαφορετικό.

Τα περί στίγματος της αυτοκτονίας δεν τα καταλαβαίνω, εγώ που δεν έχω σχέση με τα θρησκευτικά. Στους ανθρώπους και στους κύκλους με τους οποίους είχα επαφή, κάθε αυτοκτονία εξαπέλυε by default το στίγμα στο περιβάλλον του αυτόχειρα, όχι στον ίδιο τον αυτόχειρα.

 

[Zazula]

E ναι, αυτό που λες, drsiebenmal, είναι· προφανώς και δεν είναι νεογλώσσα διότι δεν πρόκειται να πει κανείς για κάποιον ελεύθερο επαγγελματία που θα αυτοκτονήσει (εννοείται αν αλλάξει η κυβέρνηση, τώρα αυτοκτονίες δεν υπάρχουν) λόγω χρεών πως έκανε «αυτευθανασία» ή «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» για να απαλλαγεί από το κοινωνικό στίγμα!
Η αυτευθανασία είναι ο ένας από τους δύο δυνατούς τρόπους επιτυχούς ολοκλήρωσης της ευθανασίας.
Η αυτοκτονία είναι το ότι κάποιος σκοτώνει τον εαυτό του, γενικά. Κάθε αυτοκτονία ΔΕΝ είναι και αυτευθανασία.
Οπότε: αμφότερες οι λέξεις χρειάζονται.

 

[drsiebenmal]

Α,να πω και για την «αυτευθανασία» ότι τη θεωρώ νεολογισμό χωρίς προοπτική. Με εκείνο το {aft-eft} στην αρχή της λέξης θα γίνει «αυτοθανασία» στο πιτς φιτίλι...

 

[Zazula]

Ε, ας την υπερασπιστώ λίγο. Το πολύ-πολύ να μείνει ατόφιο το αυτο-, όπως στα αυτοευθύνη, αυτοευθυγράμμιση.

 

[daeman]

...
Γλωσσικά, με κάλυψε ο Θέμης:

Συμφωνώ σε όλα με τον Ζάζουλα. Η μη υποβοηθούμενη ευθανασία σίγουρα είναι αυτοκτονία, αλλά η αυτοκτονία δεν είναι κατ' ανάγκη μη υποβοηθούμενη ευθανασία. Για να τείνουν να ταυτιστούν τα δύο σύνολα, θα χρειαζόταν να διευρυνθεί σοβαρότατα η σημασία της ευθανασίας και να ξεφύγει από τη σύνδεση με τη χωρίς ελπίδα οδύνη ανίατων καταστάσεων. Θα έπρεπε, με άλλα λόγια, να αποκαλείται ευλόγως "ευθανασία" το ότι ο Μήτσος έγινε κομματάκια πέφτοντας από τον 9ο όροφο, ή ότι πήγε για μπάνιο σε λίμνη γεμάτη πιράνχας, επειδή τον άφησε άσπλαχνα το Κατινάκι. Αυτό μέχρι στιγμής δεν ισχύει. Το σημασιολογικό πλάτος των δύο εννοιών είναι σαφώς διαφορετικό.
...

Και η αυτευθανασία:

...
Στη σχετική συζήτηση που έγινε στη σελίδα «Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», πρότεινα τον μονόλεκτο όρο «αυτευθανασία».
...

---

Πραγματο+λογικά (και γλωσσικά, παρενθετικώς), με έχει καλύψει ο Πράτσετ:

Sir Terry Pratchett: Shaking hands with death (BBC1, February 1st, 2010)

One of the world's most popular authors gives the 34th Richard Dimbleby Lecture from the Royal College of Physicians in London.

Sir Terry Pratchett announced in 2007 that he had been diagnosed with a rare form of early-onset Alzheimer's disease. In his keynote lecture, Shaking Hands with Death, he explores how modern society, confronted with an increasingly older population, many of whom will suffer from incurable illnesses, needs to redefine how it deals with death.


Terry Pratchett: my case for a euthanasia tribunal (The Guardian, February 2nd, 2010)

'...
I have heard it said that some people feel they are being avoided once the news gets around that they have Alzheimer's. For me it has been just the reverse. People want to talk to me – on city streets, in theatre queues, on aeroplanes over the Atlantic, even on country walks. They want to tell me about their mother, their husband, their grandmother. Increasingly, they want to talk about what I prefer to call "assisted death", but which is still called, wrongly in my opinion, "assisted suicide".

As a pallid and nervous young ­journalist I got to know about suicide. It was part of my regular tasks to sit in at the coroner's court, where I learned all the manifold ways the disturbed ­human brain can devise to die. Newspapers were a little more kindly in those days, and we tended not to go into too much detail, but I had to listen to it. And I remember that coroners never used the word "insanity". They preferred the more compassionate ­verdict that the subject had "taken his life while the balance of his mind was disturbed". There was ambivalence to the phrase, a suggestion of the winds of fate and overwhelming circumstance.

In fact, by now, I have reached the ­conclusion that a person may make a decision to die because the balance of their mind is level, realistic, pragmatic, stoic and sharp. And that is why I dislike the term "assisted suicide" applied to the carefully thought-out and weighed-up process of having one's life ended by gentle medical means.
...'

Terry Pratchett: Choosing to Die

---

Ε, ας την υπερασπιστώ λίγο. Το πολύ-πολύ να μείνει ατόφιο το αυτο-, όπως στα αυτοευθύνη, αυτοευθυγράμμιση.

Μου πήρες την μπουκιά απ' το στόμα.

 

[SBE]

Εμένα με ξενίζει η μη υποβοηθούμενη (και γενικώς κάθε σχηματισμός με μη-έτσι έτσι), αλλά κυρίως γιατι την ευθανασία την έχω συνηθίσει να την ακούω για τα κατοικίδια και λοιπά ζώα και είναι κάτι που δεν κάνει το τραυματισμένο άλογο π.χ. μόνο του, αλλά ο κτηνίατρος ή κάποιος άλλος. Δηλαδή πάντα υπάρχει κάποιος τρίτος που σε βοηθάει να πεθάνεις.
Δηλαδή στο μυαλό μου ευθανασία είναι η υποβοηθούμενη αυτοκτονία (όχι αυτή που σε σπρώχνει ο κληρονόμος σου από τον έκτο όροφο κατά λάθος εξεπίτηδες την ώρα που δεν βλέπεις). Άμα το κάνεις μόνος σου, τότε είναι αυτοκτονία- αυτοχειρία.

Όσο για την αυτοθυσία, δεν μπορώ να σκεφτώ περίπτωση που δεν περιέχει και μια μικρή πιθανότητα να βγει σώος από την περιπέτεια ο αυτοθυσιαζόμενος. Με αυτοθυσία τρέχει ο πυροσβέστης να σώσει το μωρό από τις φλόγες, π.χ. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι ο πυροσβέστης θα πεθάνει.
Οι Σουλιώτισσες δεν αυτοθυσιάστηκαν γιατί δεν υπήρχε περίπτωση να σωθούν κάποιες. Ούτε έχω ακούσει κανέναν να λέει ότι έκαναν ευθανασία (αν και μάλλον αυτός ήταν ο σκοπός τους, να επιλέξουν το θάνατό τους).
Τώρα, όσο για το χαρακίρι, αυτό ξέρουμε τί είναι και δεν υπάρχει λόγος να το μπερδέυουμε. Είναι τελετουργια αυτοκτονίας που ακολουθεί συγκεκριμένο τυπικό και αποτελεί έθιμο άλλου πολιτισμού.

 

[Zazula]

Σαν να μου φαίνεται ότι πρέπει ν' αρχίσω να γράφω πιο κατανοητά. :) Η ευθανασία δεν είναι μόνο στα ζώα, SBE. Όταν έχουμε ευθανασία που κάποιος (που μπορεί να την φέρει σε πέρας μόνος του) την κάνει και την φέρνει σε πέρας μόνος του, αυτό πρέπει να έχει ένα όνομα. Το ότι είναι και αυτοκτονία, έχει μικρή σημασία, διότι η αυτοκτονία είναι σημασιακώς ευρύτερη. Δηλαδή, γιατί να μείνουμε στην αυτοκτονία; Αφού η αυτοκτονία είναι και θανάτωση, γιατί να υπάρχει λέξη για την αυτοκτονία και να μην λέμε μόνο θανάτωση; Κ.ο.κ.

Τώρα, επειδή ο Earion έχει κολλήσει με την αυτοθυσία και βλέπω ότι το θέμα παίρνει διαστάσεις: :) Το ότι η λέξη έχει κι άλλες σημασίες (ή ότι το εύρος των σημασιών αυτών καλύπτει κι αναίμακτες περιπτώσεις), δεν πρέπει να εκτρέπει την ανάλυσή μας. Διότι υπάρχει και η σημασία «πεθαίνω από επιλογή μου». Αλλά εκεί δεν λέμε αυτοκτονία, επειδή θέλουμε να αναδείξουμε κάποια άλλη όψη του πράγματος. Ε, έτσι ακριβώς και στην αυτευθανασία θέλουμε να αναδείξουμε κάτι άλλο (πέρα απ' το προφανές της αυτοκτονίας — που έχει και η αυτοθανατική αυτοθυσία): ότι δηλαδή κάποιος προέβη σε ευθανασία χωρίς εξωτερική βοήθεια.

Για να βοηθήσω δε να ακολουθήσει κάποιος τον συλλογισμό μου (είπαμε, πρέπει ν' αρχίσω να γράφω πιο κατανοητά): :) Δίνω πέντε επιχειρήματα (τόσα κατόρθωσα να σκεφτώ για να δικαιολογηθεί η λύσσα που είδα εναντίον του όρου «μη υποβοηθούμενη ευθανασία») που μπορεί να επικαλεστεί κάποιος για να πει πως δεν πρέπει να υπάρχει αυτή η λέξη. Για καθένα από τα επιχειρήματα αυτά έδωσα από ένα αντιπαράδειγμα, η ύπαρξη του οποίου αποδεικνύει πως δεν έχουμε αναστολές, πρόβλημα ή όποια άλλα απαγορευτικά για καθένα από τα επιχειρήματα αυτά — κι έτσι έχουμε οδηγηθεί σε εδραιωμένες περιπτώσεις αντιπαραδειγμάτων για καθένα επιχείρημα. Οπότε, αφού για το ίδιο πράγμα (δηλ. για καθένα απ' τα πέντε αυτά επιχειρήματα) σε άλλη περίπτωση έχουμε λέξη ή φράση και την αποδεχόμαστε χωρίς κόντρα ή γκρίνιες, ο συλλογισμός μου είναι «τότε γιατί κολλάμε στη συγκεκριμένη περίπτωση;».

 

[Earion]

Δεν μου αρέσει το τρίλεξο «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» γιατί δεν είναι ο όρος, δεν είναι η ταμπέλα της πράξης, είναι η περιγραφή της. Είναι descriptive δεν είναι ascriptive (Συγγνώμη που χρησιμοποιώ αυτούς τους όρους, δεν έχω μπορέσει να βρω τα ελληνικά αντίστοιχα, αν τα γνωρίζει κάποιος ας με βοηθήσει). Αν θέλουμε να κρατήσουμε τη διάκριση («μη υποβοηθούμενη κλπ.») αυτού του είδους της αυτοκτονίας (που το βλέπω χρήσιμο), ας βρούμε κι έναν μονολεκτικό (κατά προτίμηση) όρο που να την αποδίδει. Το αυτοευθανασία > αυτευθανασία καλό το βρίσκω.

 

[SBE]

Ζαζ, μόνος σου είπες ότι θες συζήτηση. Ε, μην εξάπτεσαι όταν οι συνομιλητές σου δεν συμφωνούν μαζί σου.
Το ξέρω ότι η ευθανασία δεν είναι μόνο για τα ζώα. Είπα πού έχω ακούσει τον όρο πιο συχνά. Και είπα επίσης ότι στο μυαλό μου (το δικό μου, εμένα του μέσου ομιλητή της γλώσσας που δεν βιοπορίζεται από τη γλώσσα ούτε έχει πτυχίο φιλολογίας) ευθανασία σημαίνει ότι κάποιος άλλος σε βοηθάει να πεθάνεις.
Προφανώς πρέπει κι εγώ να μάθω να γράφω πιο κατανοητά, για να μην χρειάζεται να επαναλαμβάνομαι.

 

[sarant]

Ο αρχικός ορισμός της ευθανασίας μού φαίνεται ότι πάσχει, δεδομένου ότι περιορίζει την ευθανασία στον άνθρωπο, ενώ ο όρος χρησιμοποιείται και για τη θανάτωση ζώων. Βέβαια, και τα 2 από τα 3 μεγάλα λεξικά μας δίνουν εξίσου περιοριστικούς ορισμούς, ενώ το ΕΛΝΕΓ κι αυτό υπονοεί ότι η ευθ. ισχύει μόνο για ανθρώπους.

Ωστόσο, ασφαλώς δεν είναι άχρηστη η διάκριση από την αυτοκτονία. Συμφωνώ με όσα λέει ο Θέμης. Ο μονολεκτικός όρος "αυτ(ο)ευθανασία" μου φαίνεται δυσκολοπρόφερτος.

Επί της διαδικασίας, δεν νομίζω ότι ωφελεί σε κάτι να διαπλέκονται τα νήματα της Λεξιλογίας με τις συζητήσεις σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ούτε με τα τεκταινόμενα στην ευρύτερη μπλογκόσφαιρα και να μεταφέρεται ο απόηχός τους, ιδίως κατά τρόπο μη αμερόληπτο. Ούτε θεωρώ ότι συμβάλλουν στον διάλογο οι "παρεμπίπτοντες" πολιτικοί υπαινιγμοί (κατά τη γνώμη μου άθλιοι). Θα έλεγα ότι αφού έχουμε ενότητα πολιτικής συζήτησης, ας εκτονωνόμαστε εκεί και ας αφήνουμε αμόλυντα τα γλωσσικά νήματα.

 

[Zazula]

@Earion: Πάντως στην Ορολογία υπάρχουν πολύλεκτοι όροι, δεν είναι περίεργο.

@SBE: Δεν ήθελα συμφωνία, ήθελα απλώς να μην αποκρούεται επιχειρηματολογικά απ' τους συζητητές μου κάτι άλλο απ' αυτό που εγώ έγραψα. :)

@sarant: Μου χρωστάς ένα πληκτρολόγιο για τους «άθλιους πολιτικούς υπαινιγμούς» σε γλωσσικά σημειώματα — κόντεψα να πνιγώ.

 

[Zazula]

Τώρα, όσον αφορά το δίλημμα «να υπάρχει μη υποβοηθούμενη ευθανασία όταν υπάρχει ήδη η αυτοκτονία», είναι φρονώ αυτονόητο ότι —όπως ακριβώς η αυτοκτονία αφορά τον άνθρωπο— και για την ευθανασία περιορίζουμε το πεδίο εφαρμογής επίσης στον άνθρωπο, για τη συγκεκριμένη συζήτηση.

Το ότι οι ορισμοί των λεξικών πάσχουν είναι όντως αλήθεια.

 

[nickel]

Ουφ. Καμιά φορά αναρωτιέσαι: Να διαβάσω το νήμα ή να προτιμήσω την ευθανασία;

Πρώτα απ' όλα, να ξεμπερδεύουμε (τρόπος του λέγειν) με το ερώτημα του Εάριον στο #11:

Δεν μου αρέσει το τρίλεξο «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» γιατί δεν είναι ο όρος, δεν είναι η ταμπέλα της πράξης, είναι η περιγραφή της. Είναι descriptive δεν είναι ascriptive (Συγγνώμη που χρησιμοποιώ αυτούς τους όρους, δεν έχω μπορέσει να βρω τα ελληνικά αντίστοιχα, αν τα γνωρίζει κάποιος ας με βοηθήσει). Αν θέλουμε να κρατήσουμε τη διάκριση («μη υποβοηθούμενη κλπ.») αυτού του είδους της αυτοκτονίας (που το βλέπω χρήσιμο), ας βρούμε κι έναν μονολεκτικό (κατά προτίμηση) όρο που να την αποδίδει. Το αυτοευθανασία > αυτευθανασία καλό το βρίσκω.

descriptive = περιγραφική (γνωστό αυτό)
ascriptive (sentence) = προσάπτουσα (Γλωσσάρι Ξυδόπουλου) | (αλλού) προσδιοριστική
A sentence, usually constructed with a copula, in which a quality is attributed to someone or something. Unlike an equational sentence ("Mary is the boss"), an ascriptive sentence ("Mary is happy") usually can't be reversed in any stylistically conventional manner.

Δεν θεωρώ ότι σε καλύπτουν οι αποδόσεις (αντιστοιχίες) όταν ζητάς τον ελληνικό όρο για την απόδοση (ascription) μιας περιεκτικής σημασίας σε έναν μονολεκτικό όρο.

Κωδικοποιητική;

 

[nickel]

Νεογλώσσα: Χρησιμοποιείτε τον όρο με τη σημασία «ευφημισμός» ή του δίνετε και άλλες διαστάσεις;

 

[nickel]

Τι λένε τα λεξικά για την ευθανασία;

Δημητράκος:
μτγν. & νεωτ. καλός, ανώδυνος και ευτυχής θάνατος | ευγενής, ένδοξος θάνατος | ένδειξις ευθανασίας η υποχρέωσις του ιατρού όπως καταστήση το τέλος του θνήσκοντος ως οίον τε ανώδυνον.

Δημητράκος επίτομο:
ανώδυνος θάνατος

Πρωίας:
καλός, ωραίος, ένδοξος θάνατος | ανώδυνος θάνατος

Σταματάκος:
καλός (ωραίος) θάνατος, ένδοξος θάνατος | ανώδυνος θάνατος, εύκολος θάνατος | (ιατρ.) «ένδειξις ευθανασίας» η υποχρέωσις του ιατρού να καθιστά το τέλος του θνήσκοντος ως οίον τε ανώδυνον.

Μείζον:
ο ένδοξος θάνατος | ο ανώδυνος θάνατος, που προκαλείται ή επισπεύδεται με τη χρήση ιατρικών μέσων, όταν δεν υπάρχει ελπίδα σωτηρίας

ΛΝΕΓ:
1. ο όσο το δυνατόν καλύτερος, ευκολότερος και πιο ανώδυνος θάνατος 2. (ειδικότ.) η πρόκληση ανώδυνου θανάτου ή η επίσπευση αυτού, προκειμένου να συντομευθεί η αγωνία ετοιμοθάνατου ή πάσχοντος από ανίατη ασθένεια. [ΕΤΥΜ μτγν., αρχική σημ. «ευτυχισμένος ή αξιοπρεπής θάνατος», < ευ + θάνατος. Η σημερινή σημ. είναι αντιδάν. από αγγλ. euthanasia].

Ένα γρήγορο πέρασμα από το ODE:
The painless killing of a patient suffering from an incurable and painful disease or in an irreversible coma.

Σαφέστερος ο ορισμός στο Webster’s:
the act or practice of killing or permitting the death of hopelessly sick or injured individuals (as persons or domestic animals) in a relatively painless way for reasons of mercy

ΛΚΝ:
1.(λόγ.) καλός, ιδίως ανώδυνος, θάνατος. 2. σκόπιμη πρόκληση θανάτου, σχετικά ή εντελώς ανώδυνου, σε άνθρωπο που πάσχει από ανίατη αρρώστια ή βρίσκεται στο στάδιο της επιθανάτιας αγωνίας με σκοπό την απαλλαγή του από αυτά: Θεωρία / δικαίωμα της ευθανασίας. Υπέρμαχοι / οπαδοί / αντίπαλοι της ευθανασίας. H εκκλησία αντιτίθεται στην ευθανασία.

Χρηστικό Ακαδημίας:
ενέργεια ή πρακτική κατά την οποία προκαλείται ή επιτρέπεται εσκεμμένα ο θάνατος ανθρώπων που πάσχουν από ανίατη νόσο ή τραυματισμό ή που βρίσκονται σε μη αναστρέψιμο κώμα· γίνεται με ανώδυνο τρόπο και συνήθ. μετά από επιθυμία του ασθενή: ακούσια/εκούσια ~. Ένεση ~ας. Επιχειρήματα υπέρ και κατά της ~ας. Χώρες όπου επιτρέπεται η ~. | (κατ’ επέκτ.) ~ αδέσποτων κατοικιδίων. Βλ. βιοηθική.
ΣΥΜΠΛ.: ενεργητική ευθανασία: που γίνεται με τη χορήγηση θανατηφόρου σκευάσματος, ώστε να επέλθει η δηλητηρίαση και ο θάνατος. παθητική ευθανασία: που γίνεται με τη διακοπή παροχής βοήθειας (με αποσύνδεση μηχανημάτων υποστήριξης βασικών λειτουργιών της ζωής, μη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής ή αίματος) σε ασθενή, στερώντας του τη δυνατότητα να συνεχίσει να ζει. [< μτγν. ευθανασία ‘καλός θάνατος’, γαλλ. euthanasie, 1907, αγγλ. euthanasia].

 

[nickel]

Συγκεντρώνω τους όρους και τα σύμπλοκα που είδαμε στη συζήτηση και φέρνω ύπουλα και το καινοφανές «αυτοπρόκλητη ευθανασία»:

αυτοκτονία
ευθανασία
- ακούσια ευθανασία
- εκούσια ευθανασία
- ενεργητική ευθανασία
- παθητική ευθανασία
- υποβοηθούμενη ευθανασία, ιατροϋποβοηθούμενη ευθανασία
αυτευθανασία
- μη υποβοηθούμενη ευθανασία
- αυτοπρόκλητη ευθανασία ;
αυτοθυσία

Πολλά ενδιαφέροντα στο άρθρο εδώ:
http://www.hygeia.gr/health-articles/geniki-iatriki/healtharticle/2086/eythanasia.html

 

[sarant]

Μόνο το Γουέμπστερ αναφέρει ρητά τα κατοικίδια ζώα στον ορισμό και το Χρηστικό σε "κατ' επέκταση"