Πάντως, αυτές τις μέρες στις διάφορες αναλύσεις που διαβάζω, βλέπω δύο στρατόπεδα: το ένα υπέρ Ερντογάν και υπεράσπισης της δημοκρατίας από τους στρατιωτικούς και το άλλο των υπέρμαχων των ελευθεριών τις οποίες έχει καταλύσει ο Ερντογάν και άρα υπερασπιστών του πραξικοπήματος.
Αυτή η ανάγκη μας να χωριζόμαστε στα δύο και να προβάλλουμε τις δικές μας αντιλήψεις εκεί που δεν έχουν θέση. Κουκιά φάγαμε, κουκιά μαρτυράμε.
Ο Ερντογάν έχει μεγάλη λαϊκή στήριξη. Πολύ μεγάλη. Μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της Τουρκίας τον θεωρεί δικό της, υπερασπιστή της, άνθρωπο που της ανέβασε την ποιότητα ζωής.
Ο πληθυσμός της Τουρκίας, παρένθεση. Ο πληθυσμός της Τουρκίας δεν αποτελείται από Τούρκους ευρωπαϊστές, όπως κι εκείνους που γνωρίζουμε συνήθως εμείς οι Δυτικοί. Αποτελείται και από αυτούς, αλλά όχι μόνο. Για παράδειγμα, στην περιοχή του Ντιγιαρμπακίρ υπάρχει άτυπο φεουδαρχικό σύστημα. Ξέρετε, με αγάδες και κεφαλικό φόρο. Οι άντρες παίρνουν δεύτερες γυναίκες - και τρίτες, και τέταρτες. Παράνομα. Χωρίς αυτές να έχουν κανένα δικαίωμα σύμφωνα με το νόμο. Ένα χωριό πριν κάποια χρόνια αποφάσισε να μη στέλνει τα κορίτσια στο σχολείο. Υπάρχουν ακόμα εγκλήματα τιμής. Και τα λοιπά. Κλείνει η παρένθεση.
Από την άλλη, το κοσμικό κράτος του Κεμάλ δεν ήταν κάτι που όλοι οι Τούρκοι δέχονταν χαρούμενοι. Για παράδειγμα, απαγορευόταν στα κορίτσια να πηγαίνουν με την μαντήλα στο σχολείο. Αποτέλεσμα; Μαγαζιά με ειδικές περούκες που τις φορούσες πάνω από την μαντήλα, για να μη φαίνεται. Απαγορευόταν στις γυναίκες να φοιτούν στο πανεπιστήμιο αν φορούσαν μαντήλα. Αποτέλεσμα; Έφευγαν τα κορίτσια για σπουδές σε άλλες μουσουλμανικές χώρες.
Τώρα με τον Ερντογάν βέβαια, πάνε αυτά. Τώρα πια δυσκολεύεται κανείς να βρει μέχρι και μια μπίρα να πιει δημόσια. Ελάτε μετά να πούμε και για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, θρησκευτικών και άλλων, διαχρονικά. Να βρούμε καμιά Κούρδισσα να μας πει τις εμπειρίες της.
Ούτε πρόκειται για σύγκρουση Κεμαλικών-Ισλαμιστών. Μεγάλο μέρος του στρατού είναι με τον Ερντογάν. Και υποθέτω πως θα του το θυμίζει διαχρονικά πως τον έσωσε από την ανατροπή. Όποιος γλιτώσει τις μεγάλες εκκαθαρίσεις, δηλαδή.
Γενικώς δηλαδή, η συζήτηση για την Τουρκία σήμερα στην Ελλάδα μου θυμίζει αυτό το αγγλικό ρητό, που λέει πως αν έχεις ένα σφυρί όλος ο κόσμος σου φαίνεται γεμάτος καρφιά, ή κάπως έτσι.