Όσα ξεφεύγουν απ' το καλάθι των αχρήστων

[Earion]

Ε, μερικοί έχουν διαβάσει και Καρυωτάκη

Δελφική εορτή

Στους Δελφούς εμετρήθηκε το πνεύμα δύο Ελλάδων.
Ο Αισχύλος πάλι εξύπνησε την ηχώ των Φαιδριάδων.
Lorgnons, Kodak, opérateurs, στου Προμηθέα τον πόνο
έδωσαν ιδιαίτερο, γραφικότατο τόνο.
Ένας λυγμός εκίνησε τ’ απίθανα αυτά πλήθη.
Κι όταν, χωρίς να πέσει αυλαία, η ομήγυρις διελύθη,
τίποτε δεν ετάρασσε την ιερή εκεί πέρα
σιγή. Κάποιος γυπαετός έσχισε τον αιθέρα ...

 

[Earion]

Έχει επικρατήσει το φασαμέν από το face-à-main (πολύ θα ήθελα να είχα κόπια αυτής της Επιστημονικής Επετηρίδας του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το 1904, με το δασυνόμενο ἅϊ-λάϊφ για high life

Μέχρι να έρθει, βολέψου με αυτό:

Ωρισμένως το εν Νησακίω θερινόν θέατρον κατέστη εντευκτήριον όλου του αϊλαφικού κόσμου της νήσου μας, όστις από της παρελθούσης εβδομάδος εν πυκνή συρροή κάθε βράδυ συρρέει εκεί. Κατά τας εσπέρας δε του Σαββάτου και της Κυριακής ο εν τω θεάτρω συρρέων κόσμος είναι τοσούτος ώστε αληθές πανδαιμόνιον και κοσμοχαλασιά γίνεται. Αι δε διδόμεναι παραστάσεις στέφονται υπό πλήρους επιτυχίας.
Α. Π. Φ.
Εφημερίδα της Σύρου Απόλλων, 20.6.1901.

Από το βιβλίο του Μάνου Ελευθερίου Το θέατρο στην Ερμούπολη τον εικοστό αιώνα: θέατρο, μουσική, παιδεία, κοινωνική ζωή. 2 τόμ. Ερμούπολη: Δήμος Ερμούπολης, 1993-1995.

Το κειμενάκι ακολουθείται από την εξής ενδιαφέρουσα υποσημείωση:
Την ίδια έκφραση χρησιμοποιεί συμπτωματικά ένα μήνα αργότερα η αθηναϊκή εβδομαδιαία θεατρική εφημερίδα Νυκτερίς (8 Ιουλίου 1901):
Και χάρις εις την κομψότητά του αυτήν και την όλως ευρωπαϊκήν διοργάνωσιν, το θέατρον του Φαλήρου έχει καταστή το γενικόν εντευκτήριον του αϊλαφικού κόσμου των Αθηνών.

Κι άλλο ένα, κουτσουρεμένο κατά ένα τουλάχιστον στίχο:

Με τη Ρόλα και Πανίνι
κάζο κόντεψε να γίνει.
Με την πρώτη τ’ άι λάιφ,
με τη δεύτερη τ’ ασκέρι
............................

Πηγή: Βαρβάρα Γεωργοπούλου. «Μελοδραματικές παραστάσεις ιταλικών και ελληνικών θιάσων στην Κεφαλονιά (1900-1953)». Στο: Επτανησιακή όπερα και μουσικό θέατρο (πρακτικά συνεδρίου). Επιμ. Ιωσήφ Βιβιλάκης. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, 2011, σ. 27.

 

[Earion]

Εβδομήντα χρόνια πριν: Μάιος 1945, Νταχάου

Η Ελευθέρα Δωδεκάνησος. Εφημερίς των εν Νταχάου Ελλήνων (χειρόγραφη).
Φύλλο 2ο, Τρίτη 29 Μαΐου 1945, ακριβώς ένα μήνα μετά την κατάληψη του στρατοπέδου από μονάδες της 7ης Αμερικανικής Στρατιάς και την απελευθέρωση των κρατουμένων (29 Απριλίου 1945). Το παρακάτω ποιηματάκι δεν διεκδικεί δάφνες καλλιτεχνίας. Είναι ένα ξέσπασμα συναισθημάτων μιας από τις χιλιάδες τραυματισμένες ψυχές. Σημειωτέον ότι, όπως διαβεβαιώνουν όλοι οι κρατούμενοι, το καθοριστικό βήμα απομάκρυνσης από την ανθρώπινη υπόσταση ήταν η νέκρωση των συναισθημάτων που ερχόταν αργά ή γρήγορα στους κρατούμενους.*

Στους ελευθερωτάς μας Αμερικανούς

Το μαρτύριό μας πια παρήλθε.
Ας γλεντήσουμε τώρα, παιδιά.
Τ’ Αμερικανού η λόγχη εμπήκε
στου τυράννου βαθιά τα πλευρά.

Τρομοκράτες Ες-Ες δεν υπάρχουν,
τους εσκότωσαν όλους, παιδιά.
Οι καρδιές μας τρομάρα δεν έχουν,
δεν θα δούμε κανέναν τους πια.

Την εικοστή ενάτη Απριλίου
ας θυμάτ’ ο καθένας, παιδιά.
Είν’ η μέρα που οι Αμερικάνοι
μας λυτρώσαν από τη σκλαβιά.

Είν’ η μέρα που τόσους κινδύνους
επεράσαμε όλοι μαζί,
διότι το πρόγραμμα του τυράννου ήτο
Να μην εύρει κανέναν η αυγή.

Αν περνούσαν ακόμη τρεις ώρες
δίχως να ’ρθουν οι σωτήρες αυτοί,
οι τυράννοι θα είχανε γλέντι
κάνοντας πάνω μας σκοποβολή.

Μα τα πράγματα αλλιώτικα ήρθαν,
κι οι τυράννοι κοιτώνται νεκροί.
Κι εμείς σαν τρελοί απ’ τη χαρά μας
ξεφωνίζουμε «Ζήτω οι Αμερικανοί».

Ζήτω, χίλες φορές ζήτω
εις αυτούς που μας σώσαν, παιδιά,
κι ο καθένας τώρ’ ας καταλάβει
τι πολύτιμο δώρο ειν’ η λευτεριά.

Γρηγόρης Αλεξανδράκης

Από το βιβλίο του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, Προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες από το Νταχάου. Αθήνα: Εκδόσεις Μένανδρος, 2014, σ. 144-145.

---

* Ναι, θυμάμαι ακόμα ότι όλοι μας προσαρμοστήκαμε σε μια κατάσταση. Αρχίσαμε να χάνουμε το συναισθηματισμό μας, και χάνοντας τα αισθήματά μας [φτάσαμε σε μια] ψυχρή και αδιάφορη αντιμετώπιση των πάντων. Στους θαλάμους των παραπηγμάτων κοιμόμαστε σε τριώροφα ξύλινα κρεβάτια. Στη θέση που ήταν για ένα άτομο, ακριβώς σαν σαρδέλες, ήμαστε τρία ή τέσσερα άτομα. Μια φορά εγώ, που τώρα δεν αντέχω στη θέα πεθαμένου, είχα δίπλα μου έναν Γάλλο που βρισκόταν στον επιθανάτιο ρόγχο και αισθάνθηκα ανακούφιση όταν πέθανε. Τον έσπρωξα κι έπεσε κάτω από τον τρίτο όροφο του κρεβατιού, για ν’ απλώσω λίγο καλύτερα το κορμί μου. Αλήθεια, πώς γίνεται καμιά φορά ο άνθρωπος...

Ό.π., σ. 101.

---

Λιγόλογο σημείωμα στην κάτω δεξιά γωνία της πρώτης σελίδας:

Ο συμπατριώτης μας κύριος Νικόλαος Ζαχαριάδης, ύστερα από πενταετή περίπου δεσμά στο Dachau, ανεχώρησε με ειδική άδεια.

 

[Earion]

Δελτίο Ισοτιμιών Συναλλάγματος πριν από 187 χρόνια (11 Φεβρουαρίου 1828)

Δικαίος Βαγιακάκος. Συμβολή εις την μελέτην των ναυτικών, εμπορικών και οικονομικών όρων του ελληνικού χώρου (16ος-19ος αι.): γλωσσικόν σχεδίασμα. Αθήνα: Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, 1990, σ. 57-58.

Ισοτιμία ξένων νομισμάτων προς το γρόσι εις την Ελλάδα

Η κυκλοφορία των ξένων νομισμάτων εις το νεοσύστατον ελληνικόν κράτος υπεχρέωνε την Κυβέρνησιν να εκδίδει δελτίον αντιστοιχίας αυτών προς το κυκλοφορούν ακόμη εις την Ελλάδα τουρκικόν γρόσι και έπειτα προς τον ελληνικόν φοίνικα. Τοιούτον δελτίον χρηματιστηρίου, ως θα ελέγομεν, εδημοσιεύθη εις την εφημερίδα της Κυβερνήσεως Αριθμ. 11 της 11ης Φεβρουαρίου 1828, σελ. 47, έχει δε ως ακολούθως:

Αριθ. 207

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
​

Επειδή κρίνεται άτοπον και επιβλαβές εις το εμπόριον και εις τα συναλλάγματα το ανώμαλον της τιμής των νομισμάτων, προσδιοριζομένης αλλού μεν ολιγώτερον, αλλού δε πλειότερον·

Ακούσας και την γνώμην του Πανελληνίου,

Διατάττει
​

Προσδιορίζονται τα διάφορα νομίσματα εις την ανάλογον αυτών τιμήν, και λογίζονται εις όλα τα μέρη της Ελλάδος κατά την επομένην διάταξιν.

Λίραι στερλίναι 73
Σελλίνια 3:20
Κορώναι 17:20
Ημίσειαι κορώναι 8:30
Ναπολεόντια 57
Λουίγκια παλαιά 62
Φράγκα 2:30
Νόμισμα πέντε φράγκων 13:30
Δούπιαι Ισπανίας τάλ[ληρα] ρεγγίνας 16 236
Πορτογαλίας τάλ[ληρα] 9 132:30
Τάλληρα δίστηλα 15
Άστηλα 14:20
Ρεγγίνας 14:30
Σπαθάτα 14:20
Βενέτικα [τάλληρα] 14:20
Ουγγίαι Σικελίας 64
Βασιλικά φλωρία 32:20
Βενέτικα [φλωρία] 33:20
Ολλανδικά [φλωρία] 33
Σοφορίνια 90
Μαχμουδιέδες 42:20
Ρουσούτια 19
Φουντούκια 25
Πολίτικα 17
Μισίρια 16
Τουνεζίνικα 25
Πεντάρια (πεσλίκια) 10:20
Αλιέδες 12:20
Ρουμπιέδες 6:10
[Ρουμπιές] όμοιος του Πολίτικου 4:10
[Όμοιος] του Μισιριού 8:20
Εκατοστάρια (γιουζλούκια) 8:10
Διπλόγροσα (ικιλίκια) 7:10
Εξηντάραι παλαιαί 6:20
Νεώτεραι 6:10
Ζολόται παλαιαί 5:10
Μονόγροσα παλαιά 4:10
Νέα 2
Μισόγροσα παλαιαί 2:10
Δεκάρια παλαιά 1:5
Νέα 35
Τριάρι γυρεχαράκωτον 3:30
Δαναλίκι 3:20

Εν Αιγίνη την 8 Φεβρουαρίου 1828
​

Ο Κυβερνήτης[.............. ......................................]Ο Γραμματεύς της Επικρατείας

Ι.Α. Καποδίστριας[........................................................................]Σ. Τρικούπης|
​

 

[Earion]

Σουφραζέτες και γκριζέτες (Παρίσι, 1913)

Εφημερίδα Εμπρός (Δευτέρα, 1 Ιουλίου 1913)

ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΣΩΦΡΑΖΕΤΤΩΝ

(Ιδιαιτέρα υπηρεσία του Εμπρός)

ΠΑΡΙΣΙΟΙ. Ιούνιος — Το Δημοτικόν Συμβούλιον των Παρισίων κατά την χθεσινήν συνεδρίασίν του εψήφισε μίαν ευχήν αρκετά απροσδόκητον, μάλιστα κατά τους παρόντας καιρούς των τρομερών ταραχών του Λονδίνου και των Σουφραζεττών. Την ευχήν όπως πραγματοποιηθεί το ταχύτερον το δικαίωμα της ψήφου διά τας γυναίκας! Ο ρήτωρ του συμβουλίου μεταξύ των πολλών επιχειρημάτων του, θα εξέσκαψε χωρίς αμφιβολίαν και τα επόμενα ιστορικά.

«Ευρισκόμεθα εν πλήρει δημοκρατικώ πολιτεύματι. Λαοί ολιγότερον ελεύθεροι και ολιγότερον προνομιούχοι όπως ο αγγλικός και ο σουηδικός υιοθέτησαν προ πολλού και την καθολικήν ψηφοφορίαν εις τας δημοτικάς και εις τας πανεπιστημιακάς των εκλογάς. Ο γαλλικός λαός, παρά την ιπποτικήν του φύσιν, εδείχθη πάντοτε κακόπιστος και σκεπτικιστής εν τη απονομή ίσων δικαιωμάτων προς το ασθενές φύλον. Ήλθεν η εποχή να εννοήσωμεν ότι ευρισκόμεθα εις την τελευταίαν βαθμίδα του πολιτισμού και της δικαιοσύνης».

Οι δημοτικοί σύμβουλοι την φοράν αυτήν συνεκινήθησαν βαθέως και εξέφρασαν την ανωτέρω ευχήν, απολύτως πλατωνικήν άλλωστε, με αρκετόν θάρρος και με αρκετήν πειστικότητα.

Τα μέλη του Δεκάτου Κογκρέσσου των Φεμενιστών, το οποίον έλαβε χώραν τας τελευταίας αυτάς ημέρας εις Παρισίους διά να υψώσει φωνήν «εναντίον των πιέσεων της αγγλικής αστυνομίας προς τας αδελφάς της ιδέας», δεν ηδύναντο να αναμένουν μίαν νίκην τόσον ταχείαν, και χωρίς αμφιβολίαν θα εξεπλάγησαν σφόδρα όταν επληροφορήθησαν ταύτην […]

***

Αι χειραφετημέναι εις το Παρίσι δεν ομοιάζουν πολύ με τας συναδέλφους των του Λονδίνου. Δεν εζήτησαν ούτε δικαίωμα ψήφου, ούτε προνόμια θεωρητικά. Εζήτησαν μίαν ελευθερίαν πτωχήν, γυμνήν, και εδανείσθησαν από την ελευθερίαν αυτήν την γυμνότητα και την πτωχείαν. Ποίαι είναι αι σουφραζέτται των Παρισίων και διατί μένουν κωφαί εις το σύνθημα των Αγγλο-σαξώνων συναδέλφων των; Είναι πραγματικώς ευτυχέστεραι τούτων, ή οφείλουν την αδράνειάν των εις την δειλίαν των;

Αι Σουφραζέτται των Παρισίων δεν είναι δειλαί, τουναντίον, αλλ’ ούτε ευτυχείς, εάν σύνδεσει τις την ευτυχίαν με τον πλούτον και με την ευζωίαν. Δεν ηγωνίσθησαν διά το δικαίωμα της ψήφου. Άλλα δικαιώματα, περισσότερον άμεσα, τας απησχόλησαν και τας υπέταξαν από της μικράς ηλικίας. Το δικαίωμα της συντηρήσεως, το δικαίωμα της ζωής! Η οικογένειά των, η οποία άνευ αυτών θα εχώλαινε, τους εδίδαξε ότι οι άνθρωποι επλάσθησαν διά να φέρουν μετ’ αυτών ένα σώμα διαρκώς παραπονούμενον και απαιτητικόν. Ότι το σώμα τούτο είναι υποχρεωμέναι να το τροφοδοτήσουν, να το θεραπεύσουν και πολλάκις να το ενεχυριάσουν! Και αι Σουφραζέτται των Παρισίων υπήκουσαν εις την φωνήν του καθήκοντος και επροτίμησαν να ζητήσουν, αντί ψήφου, εργασίαν.

Έμεινα εργάτριαι! Μετεβλήθησαν εις τα ελαφρά αυτά όντα, τα οποία πλημμυρίζουν το πρωί και το βράδυ τας συνοικίας των κέντρων και τα οποία είναι έτοιμα να σκορπίσουν μαζί με την μελωδικήν φωνήν των και την δροσεράν ευθυμίαν των. Με τα πρόσωπά των χαρωπά και μειδιώντα, με το βήμα των ζωηρόν και ασφαλές, με την χαρακτηριστικήν περιφρόνησίν των προς όλην την πολυτέλειαν η οποία εξαιρετικώς τας πολιορκεί από παντού, είναι ίσως αι μόναι ανθρώπιναι υπάρξεις που τολμούν να ατενίσουν κατάματα το πεπρωμένον τους!

Ποία είναι ολόκληρος η φροντίς των; Μία πελωρία καπελιέρα, την οποίαν είναι υποχρεωμέναι να μεταφέρουν εις καλήν κατάστασιν από της μιας συνοικίας εις την άλλην. Ποία είναι η μοναδική ευδαιμονία των; Η βραδινή συνάντησίς των, προ της εξόδου ενός υπογείου σιδηροδρόμου με ένα μάλλον υψηλόν υπάλληλον του απέναντι τραπεζιτικού καταστήματος. Ποίαι είναι η ελπίς των, τα όνειρά των, το μέλλον των; Έν εξοχικόν σπιτάκι με ένα κήπον, δύο αγελάδας και ένα σύζυγον, αν είναι δυνατόν τον ίδιον περί του οποίου ομιλήσαμεν ανωτέρω. Ευρίσκετε ότι είναι πολλά τα όνειρα της μικροσκοπικής αυτής εργατρίας; Ευρίσκετε ότι η κεφαλή της θα χάσει την ευκινησίαν της εάν την βαρύνει κανείς με τοιαύτας ελπίδας; Πιθανόν να έχετε δίκαιον! Εκείνο μόνον το οποίον πρέπει να γνωρίζετε εκ των προτέρων είναι ότι θα κοπιάσετε ματαίως, εάν αποφασίσετε να απογοητεύσετε μίαν γκριζέτταν!

Φ. ΗΛΙΟΥ

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ft..._IDS=ASLASSASZASRASOASFAScAScASJASR&CropPDF=0

[Σχόλιο: Δεν έχω το παραμικρό στοιχείο για να το ισχυριστώ, αλλά αυτή η υπογραφή, Φ. Ηλιού, κάποια σχέση θα πρέπει να έχει (θα ήθελα να έχει) με κάποιον άλλο Φ. Η. Ηλιού].

 

[bernardina]

Ανάρτηση φίλης στο φέισμπουκ:


ΟΙ ΓΚΡΙΖΕΤΤΕΣ
Οι λαχταριστές αυτές κοπελιές ανήκουν στην κατηγορία των κοριτσιών της ανώτερης εργατικής τάξης που έχοντας εγκαταλείψει τις οικογένειές τους (ακόμη και τα Χριστούγεννα) ζούσαν οικονομικά ανεξάρτητες κάνοντας σκάλες, ραπτική, πλυστική. Κεφάτες και αντισυμβατικές "φρόντιζαν" τον φοιτητόκοσμο του Quartier Latin και αποτελούσαν το θηλυκό αντίστοιχο του μποέμ αλλά και τον αντίποδα της κοκότας που τάιζαν άλλοι. Στη λογοτεχνία τις συναντάμε ως πρωταγωνίστριες στην όπερα του Puccini, La Boheme, και είναι οι δυο φίλες, Mimi και Musetta, στην οπερέτα "Η εύθυμη χήρα" του Lehar αλλά και στα "Μυστήρια των Παρισίων" και στους "Αθλίους". Το όνομα προέρχεται από τα φορέματά τους από γκρίζο μαλλί, το μόνο που μπορούσαν να αγοράσουν από τον μισθό τους. Ο επίσης αντισυμβατικός Max Stirner έλεγε ότι χίλιες φορές καλύτερη μια ελεύθερη γκριζέττα από χίλιες παρθένες που έγινε γκρίζες από την πολλή ηθικολογία. Να προστεθεί η λέξη στα λεξικά μας, μια και δεν χρησιμοποιείται καθόλου.
*Eδώ γκριζέττες ως χορεύτριες στην πρεμιέρα της "Εύθυμης χήρας" το 1905 στη Βιέννη, επειδή Βιέννη δεν είναι μόνο τα χρυσάφια και οι αυτοκράτορες.

 

[drsiebenmal]

Korobeiniki (ναι, σωστά σας θυμίζει κάτι):

 

[Earion]

Picture Brides, August 1922

Twelve (or fifteen) were left uncalled for.

Captain E. A. Yarrow, director of the Near East Relief in Armenia

Πηγή: When Thousands of Greek Women Arrived as Picture Brides

 

[nickel]

Όχι στο ράφι ακριβώς, αλλά στα αζήτητα...

 

[SBE]

"Where pepper trees flourish and heavily laden currant bushes line the roadside".
Αυτός που το έγραψε μάλλον ούτε ζωγραφιστη δεν είχε δει τη Μεσόγειο. Εκτός αν το πιπερόδεντρο απλά έχει εξαφανιστεί από τότε.
Η γιαγιά μου είχε αναφέρει μια φορά μια αζήτητη νύφη που είχε στείλει φωτογραφία άλλης, πιο ωραίας και πιο νέας. Ο γαμπρός αρνήθηκε να την παντρευτεί, αλλά επειδή η νύφη δεν ήθελε να επιστρέψει, τη βοήθησε να εγκατασταθεί και να βρει δουλειά. Η νύφη αργότερα βρήκε σύζυγο και έκανε οικογένεια κλπ κλπ.

 

[Alexandra]

Γιατί, το "currant bushes" τι είναι; Θάμνοι που βγάζουν σταφίδες; Και φυτρώνουν δίπλα στους δρόμους, όχι σε αμπέλια;

 

[Earion]

Currant bushes εννοεί αυτό. Και pepper tree είναι η βραζιλιάνικη πιπεριά. Όχι της μεσογειακής χλωρίδας.

 

[nickel]

Καλημέρα. Αυτός γράφει από τη Νέα Υόρκη, αλλά από κάπου ξεσήκωσε τις πληροφορίες. Ας δούμε τι έγραφαν για τα μέρη μας. Από βιβλίο του 1868:

The fertile plain of Athens, now green with olive groves and young wheat, is at my back while entering the city at the lower extremity of Hermes Street. This thoroughfare, which is the Bond Street of Athens, mounts a gentle ascent till it ends in front of the square and orange garden lying beneath the white palace of the King. At about two-thirds of its length Hermes Street is cut at right angles by Eolus Street, leading from the rock of the Acropolis through the entire modern city to a straight, suburban road newly planted with pepper trees, a favourite Sunday promenade with the modern Athenians. In Eolus Street is situated the very comfortable Hôtel d’Angleterre, from which I date this letter.
From the Levant, the Black Sea, and the Danube, Volume 1. By Sir R. Arthur Arnold
https://books.google.gr/books?id=OXoBAAAAQAAJ&pg=PA45#v=onepage&q&f=false​

Οπότε μένει να λύσουμε την απορία ποια είναι αυτά τα pepper trees. Θα επιστρέψω γρήγορα (ελπίζω).

 

[nickel]

Ο Γεννάδιος στο μνημειώδες Λεξικόν Φυτολογικόν λέει ότι πρόκειται για το Californian pepper tree (εδώ), για το οποίο γράφει:

δένδρον κοσμητικόν, η κοινώς γνωστοτάτη Πιπεριά και ορθότερον Ψευδοπιπεριά, η εν Κύπρω ονομαζομένη Αρτυμαδιά, δένδρον εισαχθέν από πολλού και θεραπευόμενον επιτυχώς πολλαχού της Ελλάδος.

 

[Earion]

Μα είναι πασίγνωστες οι πιπεριές της λεωφόρου Αμαλίας.

Ο δε κήπος του βασιλιά (orange garden) είναι ο Κήπος των Μουσών στην πλατεία Συντάγματος. Υπήρχε μέχρι τη δεκαετία του '30, όταν διευθετήθηκε ο χώρος για να γίνει το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.

Ο Κήπος των Μουσών (πλατεία Συντάγματος) δημιουργήθηκε το 1837 κατά την τροποποίηση του σχεδίου πόλεως γύρω από την περιοχή των Ανακτόρων, από τον υπολοχαγό Hoch. Το σχέδιο διαμόρφωνε μια μεγάλη πλατεία σε επαφή με τα Ανάκτορα και στη συνέχεια ένα μεγάλο δημόσιο κήπο, που φυτεύτηκε από τον γεωπόνο Smarat χωρίς καθυστέρηση, αφού αποτελούσε μοναστηριακό κτήμα. Ο συνολικός χώρος της πλατείας Συντάγματος διαρρυθμίστηκε το 1842 ως μία συμμετρική γεωμετρική σύνθεση οργανωμένη στον άξονα των Ανακτόρων – οδού Ερμού, στο πλαίσιο της οποίας δημιουργήθηκε αργότερα ανθόκηπος κατά το γαλλικό πρότυπο κήπων, με περίκεντρη δενδροφύτευση.

Από εδώ: http://www.monumenta.org/article.php?IssueID=2&ArticleID=619&CategoryID=6&lang=gr
​

 

[nickel]

οι πιπεριές της λεωφόρου Αμαλίας.

Και, ορθότερα, οι ψευτοπιπεριές.

Μα είναι πασίγνωστες οι πιπεριές της λεωφόρου Αμαλίας.

Speak for yourself. Μιλάς σε άνθρωπο που παίζει με το λεξιλόγιο της φυτολογίας, αλλά δεν μπορεί να ξεχωρίσει ακακία από λεύκα.

 

[Earion]

Μα κι εγώ δεν το παίζω γνώστης της φυτολογίας. Από διαβάσματα για την παλιά Αθήνα ξέρω για τις πιπεριές.

Ξεκινώ από εδώ:

ψευτοπιπεριά. Κοινή ονομασία του δικοτυλήδονου φυτικού είδους Schinus molle της οικογένειας των ανακαρδιιδών. Πρόκειται για αειθαλές, δίοικο και ρητινώδες δέντρο, με καταγωγή από τη Νότια Αμερική, το οποίο φτάνει σε ύψος τα 5-8 μ. ... Από το είδος αυτό προέρχεται η αμερικανική μαστίχα. 
Γνωστό στην Ελλάδα από το 1840, το είδος αυτό χρησιμοποιήθηκε στις φυτεύσεις διαμόρφωσης του Εθνικού Κήπου και σε δενδροστοιχίες της Αθήνας (Λεωφόρος Αμαλίας, οδός Ηρώδου Αττικού, οδός Ρηγίλλης, Λεωφόρος Συγγρού κ.α.). Ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη, ακόμα και στα πιο φτωχά, αντέχει στην ξηρασία και σε ψύχος λίγων βαθμών υπό το μηδέν, αλλά φαίνεται ότι δεν αντέχει στα καυσαέρια, γι’ αυτό και κατά τα τελευταία χρόνια αντικαθίσταται στις δενδροστοιχίες από άλλα δέντρα. Είναι κατάλληλο φυτό και για φράκτες, επειδή τα φύλλα του δεν τα τρώνε τα ζώα.

​

Μετά εδώ:

Γεμάτη κουτσουπιές η Αλεξάνδρας, γεμάτη και η Αμαλίας, η λεωφόρος που κάποτε φημιζόταν για τις πιπεριές της. «Πιπεράτους» έλεγαν όσους σουλατσάριζαν στο αθηναϊκό νυφοπάζαρο της μπελ επόκ κάτω από τις ακλάδευτες φουντωτές πιπεριές με τα ανθάκια τους να μπλέκονται στα μαλλιά ή συχνότερα στα καπέλα τους. Αυτές οι πιπεριές, που ο Κοσμάς Πολίτης τις λέει «ξεμαλλιασμένες» στη νουβέλα του «Η Κορομηλιά», έχουν δειλά επιστρέψει και τις βλέπει κανείς σε νέες δενδροφυτεύσεις. Για το 2004, είχαν φυτευθεί λίγες ακόμη και στην Αμαλίας (εκεί που «έπρεπε», δηλαδή) και τις συναντά κανείς πού και πού ως απομεινάρια παλιών δενδροφυτεύσεων.

Τα δέντρα της Αθήνας ζουν στη σκιά της
​

και για το τέλος (δαεμανικώ τω τρόπω):

... δρόμοι γεμάτοι πιπεριές
και ξαφνικές καλοκαιριές
​

Υ.Γ. Διαβάζω τώρα ότι η λεωφόρος Αμαλίας διαμορφώθηκε όχι στα πρώτα χρόνια της νέας πρωτεύουσας αλλά πιο μετά:

Η λεωφόρος Αμαλίας ήταν ακόμη «στα χαρτιά», καθώς διαμορφώθηκε το 1886 κατά τα πρότυπα των βουλεβάρτων της γαλλικής πρωτεύουσας. Διέθετε μεγάλο πλάτος και άνετα πεζοδρόμια, ενώ πήρε το όνομα της πρώτης βασίλισσας της χώρας που είχε την πρωτοβουλία να φυτευθεί με πιπεριές, ένα ιδιαίτερο δένδρο που αντέχει στην ξηρασία και έχει γρήγορη ανάπτυξη.

Η κρυμμένη πολυτέλεια
​

 

[AoratiMelani]

Περπατούσαν χωρίς να μιλούν στη στενή και σκιερή λεωφόρο. Μια περιπολία πέρασε βιαστικά στο αντικρινό πεζοδρόμιο να αλλάξει τους φρουρούς του Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι ψηλοί και λυγεροί εύζωνες, με τους μαβιούς ντουλαμάδες* και τις αστραφτερές ξιφολόγχες, βροντήσανε δυνατά τον υποκόπανο καταγής. Η σημαία κυμάτιζε αγέρωχη απάνω από τα πυκνά φυλλώματα του Παλατιού.

— Κανείς δεν τραγούδησε ακόμα τις πιπεριές της Αθήνας, είπε ξαφνικά ο Αλέξης. Συλλογίστηκες ποτέ τι περίεργα πράματα αναδίνουν αυτές οι χλωμές και αειθαλείς δεντροστοιχίες;

— Ναι, είπε ο Μανόλης κι έψαξε να βρει κάτι να απαντήσει — ναι, δεν μπορώ να φανταστώ την Αθήνα χωρίς τις πιπεριές.
​

Απόσπασμα από την Αργώ του Γ. Θεοτοκά.
Εγώ από εκεί τις έμαθα τις πιπεριές της Αθήνας.

 

[Earion]

Με ποια τραγούδια θα ξεπροβόδιζαν άραγε τις νύφες; Ορίστε ένα:

Μαρίκα Παπαγκίκα, Καλαματιανή (1927). Στην πραγματικότητα η γνωστή Αλατσατιανή με αλλαγμένη μόνο τη λέξη σε «Καλαματιανή».

Καλαματιανή

Εσύ ’σουνε που μου ’λεγες
εσύ ’σουνε που μου ’λεγες

αν δεν με ιδείς πεθαίνεις, Καλαματιανή
αν δεν με ιδείς πεθαίνεις, ρούσα μ’ καστανή

άιντε, άιντε τι γκιντελίμ μπιζίμ ονταγιά*
θα σε κλέψω και θα φύγω, μά την Παναγιά

και τώρα περπατείς και λες
και τώρα περπατείς και λες

πού με είδες, πού με ξεύρεις, Καλαματιανή
πού με είδες, πού με ξεύρεις, ρούσα μ’ καστανή

άιντε, άιντε γκιντελίμ μπιζίμ ονταγιά
θα σε κλέψω και θα φύγω με τον αραμπά

–Άιντε, γελντερίμ, άιντε!
–Γεια σου Αλέξη, γεια σου!

Όλοι μου λέν’ να σ’ αρνηθώ
όλοι μου λέν’ να σ’ αρνηθώ

τους λέγω τι να κάμω, Καλαματιανή
τους λέγω τι να κάμω, ρούσα μ’ καστανή

άιντε, άιντε γκιντελίμ μπιζίμ ονταγιά
θα σε κλέψω και θα φύγω, μά την Παναγιά

που εγώ μια ώρα αν δεν σε ιδώ
που εγώ μια ώρα αν δεν σε ιδώ

το νου μου τονε χάνω, Καλαματιανή
το νου μου τονε χάνω, ρούσα γαλανή

άιντε, άιντε γκιντελίμ μπιζίμ ονταγιά
θα σε κλέψω και θα φύγω με τον αραμπά


* gidelim bizim odaya = πάμε στο δωμάτιό μας

 

[SBE]

Λύθηκε το μυστήριο της πιπεριάς επομένως.

Νέο μυστήριο: και ρούσα και καστανή πώς γίνεται;