Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

nickel

Administrator
Staff member
Sphinxes were also present in the art of the Minoan and Mycenaean cultures from the early second millennium BC.
 
Ας αναγνωρίσουμε όμως και τα ελαφρυντικά της σφήκας όταν γίνεται σφίγγα ή, πολύ λιγότερο ενοχλητικό και νομίζω συνηθέστερο, σφίγκα. Το ζήτημα είναι ότι εδώ και πολύ καιρό η συντριπτικά επικρατούσα προφορά περιείχε /γκ/ και όχι /κ/. Ήταν περίπου αναπόφευκτη η διάδοση της γραφής με "γγ" ή "γκ", και μάλιστα με γιώτα μπροστά από το /γκ/, αφού το σύμπλεγμα "ηγκ" είναι εντελώς ασυνήθιστο στα ελληνικά (στο ΛΚΝ τα μόνα "ηγκ" που βρήκα ήταν το μυρμήγκι και τα παράγωγά του). Σημειώνω επίσης ότι το ΛΝΕΓ και το ΧΛΝΓ τηρούν αιδήμονα σιωπή (το ΛΝΕΓ μάλιστα παραθέτει και έναν ωκεανό ετυμολογικής αμηχανίας), ενώ το ΛΚΝ πράττει το αυτονόητο αναγνωρίζοντας την επικρατούσα προφορά. Την ορθογραφεί σφήγκα, τη λημματογραφεί με παραπομπή στη σφήκα και την αναφέρει σαν δεύτερο τύπο μετά τη σφήκα. Επιπλέον, αναφέρει μεσαιωνικούς τύπους σφήκα και σφήγκα:

σφήκα η [sfíka] & σφήγκα η [sfíŋga] Ο25 : 1.έντομο της τάξης των υμενοπτέρων, με δηλητηριώδες κεντρί και με λεπτό μαυροκίτρινο σώμα, που μοιάζει με τη μέλισσα: Tο τσίμπημα της σφήκας είναι επώδυνο και επικίνδυνο. 2. (μτφ.) άνθρωπος μοχθηρός που με τη συμπεριφορά και με τα λόγια του πληγώνει ψυχικά τους άλλους. [μσν. σφήκα, σφήγκα < αρχ. σφήξ ὁ, αιτ. -ῆκα μεταπλ. σε θηλ. κατα τη μέλισσα και παρετυμ. σφίγγω (επειδή έχει λεπτή μέση)]
 
Το ίδιο θα έλεγα κι εγώ. Ο τύπος sfiga, προφορικά, ηταν ο συχνότερος στα παιδικά μου χρόνια, για να μην πω ο αποκλειστικός.
 

nickel

Administrator
Staff member
Μα κι εγώ «σφήγκα» λέω και γράφω. Ακριβώς επειδή έχουμε δύο όντα που διαφέρουν τόσο πολύ σε όλα τους αλλά ελάχιστα στη γραφή, ελπίζεις ότι είναι από εκείνα που προσέχουμε να γράφουμε σωστά. Βεβαίως, από το «τσίμπημα» καταλαβαίνει κανείς αμέσως για ποιο ον μιλάμε, αλλά να μη γεμίσουμε σφίγγες στα καλά καθούμενα.
 
Τι γίνεται με τη λέξη "χρονιά"; Απαγορεύεται η χρήση της στον γραπτό λόγο; Εντάξει, κι εγώ γράφω συνεχώς "έτος" στα εταιρικά και οικονομικά-νομικά κείμενα, αλλά να μου αλλάξει ο επιμελητής τη σύναψη "η χρονιά του δράκου" στο "έτος του δράκου" σε εταιρικό κείμενο δεν μπορώ να το χωνέψω!
 

daeman

Administrator
Staff member
... αλλά να μου αλλάξει ο επιμελητής τη σύναψη "η χρονιά του δράκου" στο "έτος του δράκου" σε εταιρικό κείμενο δεν μπορώ να το χωνέψω!

Σπολλάτη! Στα μούτρα του. :rolleyes: Πόα μονοετής, νεοκαθαρευουσιάνικη.

Η Xρονιά του Δράκου μέχρι και ταινία έχει γίνει (Year of the Dragon).

Όχι το έτος. Αναίτια «διόρθωση». Στείλ' του κάναν Κινέζο μαφιόζο απ' την ταινία μαζί με τον Μίκι Ρουρκ που θεριεύει και πάει, να του ξηγήσει τ' όνειρο και τα κινέζικα αστρολογικά, να δει τον Ερμή τ' ανάσκελα ανάδρομο. Ν' αλλάξουνε συνάψεις μερικοί μερικοί, βραχυκυκλωμένοι στην κομιλφό κοσμάρα τους.
 

nickel

Administrator
Staff member
Meet the man who could upset Syriza and become Greece's next Prime Minister
http://www.businessinsider.com.au/m...and-become-greeces-next-prime-minister-2015-9

Όχι, δεν θα μπορούσε απλώς να «ανησυχήσει τον Σύριζα», όπως είπε η κοπελιά στο Action24. Θα μπορούσε να τον ανατρέψει, να του στερήσει την επιστροφή στην εξουσία.
 

rogne

¥
Για την ακρίβεια, να ανατρέψει τα προγνωστικά και να νικήσει τον Σύριζα: έχει ένα στοιχείο έκπληξης το upset, επικράτησης του αουτσάιντερ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Διαβάζω στο in.gr για την ωραιότατη βρετανική στεγαστική φούσκα («Οι τιμές των ακινήτων [στο Nine Elms] ξεκινούν από τις 495.000 στερλίνες (762.000 δολάρια) για ένα στούντιο και φτάνουν τα 30 εκατ. στερλίνες για ένα ρετιρέ») και πέφτω πάνω σ' αυτό:

Οι κατασκευαστές στην περιοχή Nine Elms σχεδιάζουν να αναγείρουν εκεί 18.000 σπίτια.

Υπάρχουν εκατοντάδες αναγείρει / αναγείρουν κ.τ.ό. στο διαδίκτυο, αλλά το ρήμα δεν βγαίνει από το γέρνω. Είναι από το ανα + εγείρω και κλίνεται:

ανεγείρω
ανέγειρα / ανήγειρα
έχω ανεγείρει
θα ανεγείρω
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Εγιάγειρες κι ανάγειρες; :-) Ορίστε νήματα για προσκεφάλι.

Ένα ενεστωτικό, το αναγέρνω:

...
Όλα καλά και άγια, αλλά κάτι τέτοιοι τύποι πρέπει να κυκλοφορούν με αστεράκι, με υποσημείωση, με το κόκκινο φλας αναμμένο, δεν ξέρω πώς, γιατί στο διαδίκτυο αναγέρνουν το ένα κτίριο μετά το άλλο!

Ευρήματα για αναγείρει

Και για όποιον δεν το κατάλαβε, αυτά θα έπρεπε να είναι ανεγείρει (set up, erect, construct).

ανεγείρω [anejíro] -ομαι Ρ αόρ. ανήγειρα, απαρέμφ. ανεγείρει, παθ. αόρ. ανεγέρθηκα, απαρέμφ. ανεγερθεί : (λόγ., για οικοδομήματα) χτίζω, οικοδομώ: ~ μέγαρο / εκκλησία. Το υπουργείο αποφάσισε να ανεγείρει νέο δικαστικό μέγαρο. [λόγ. < ελνστ. ἀνεγείρω, αρχ. σημ.: 'ξυπνώ κπ.']
...
κι ένα παρελθοντικό: Ο αόριστος του ρήματος εγείρω.

Πάμε στα μελλούμενα τώρα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Ήμουν σίγουρος ότι κάπου θα τα 'χαμε ξαναγράψει, αλλά δεν ήθελα να χάσω την ευκαιρία να γράψω για τη φούσκα των βρετανικών ακινήτων. :-)
 

SBE

¥
Εγώ θα ήθελα να είχα μια λίρα για την κάθε φορά που μου έχει πει κάποιος πώς και δεν έχω αγοράσει ακίνητο στην Αγγλία, τόσα χρόνια εκεί κλπ. Αν είχα, θα είχα αγοράσει όχι βέβαια ακίνητο στο ΗΒ αλλά βίλλα με όλα τα κομφόρ σε τουριστικό μέρος.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Μετά την «υπερεσία», ενέσκηψε και ο «υπερησιακός». Τουλάχιστον υπάρχει και η αρχαία Υπερησία.

Capture.JPG

Από το in.gr.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Κοινή δύναμη της αιγυπτιακής αστυνομίας και του στρατού καταδίωκε μαχητές στην τεράστια δυτική έρημο της χώρας, που συνορεύει με τη Λιβύη, όταν άνοιξε κατά λάθος πυρ εναντίον της αυτοκινητοπομπής.

Η αυτοκινητοπομπή αποτελείτο από
τέσσερα οχήματα οδήγησης στους τέσσερις τροχούς, ανέφερε σε ανακοίνωσή του το αιγυπτιακό υπουργείο Εσωτερικών.

«Οδήγησης στους τέσσερις τροχούς»; :confused: Γιατί, τα άλλα πήγαιναν στους δύο ή στους τρεις τροχούς;

Ναι, βέβαια, «four-wheel drive vehicles» λέει η είδηση στ' Αγγλικά απ' όπου την πήρατε, αλλά για να μην ανακαλύπτουμε ξανά και ξανά τον τροχό, κοιτάμε πρώτα τι σημαίνει αυτό το drive εδώ (ας το πάρει το Isis*, το ποτάμι της Οξφόρδης: 4. The transmission of power to machinery or to the wheels of a motor vehicle). Δηλαδή δεν σημαίνει οδήγηση, με την κοινή σημασία της τουλάχιστον, και η σύμφραση συνήθως αποδίδεται κίνηση στους τέσσερις τροχούς ή πολύ πιο σύντομα κι απλά τετρακίνητα οχήματα στην περίπτωση αυτή. Αν το είχατε ψάξει και δεν μεταφράζατε αμήχανα τα μηχανικά, δεν θα είχε αναπαραχθεί το λάθος που αριθμεί ήδη καμιά δεκαπενταριά ευρήματα μέσω κοπιπάστας,

Μακάρι βέβαια να υπήρχε λάθος μόνο στη διατύπωση και όχι στην πραγματικότητα:

Φονική γκάφα στην Αίγυπτο: Δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν κατά λάθος 12 τουρίστες


* Is Isis a tame river? No, Lord have mersey! That one's in Manchester. It's the Thame-isis in Oxford.
 

daeman

Administrator
Staff member
Περιδιαβαίνοντας τα δυσπροσδιόριστα χωράφια του διεθνούς δικαίου, η κόρη μου εντόπισε σήμερα ένα τεράστιο μεταφραστικό λάθος. Αλήθεια, γιατί το WHO[SUP]1[/SUP] το μεταφράζουμε ΠΟΥ[SUP]2[/SUP] και όχι ΠΟΙΟΣ;

[SUP]1[/SUP] WHO: World Health Organization
[SUP]2[/SUP] ΠΟΥ: Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας
 

daeman

Administrator
Staff member
Περιδιαβαίνοντας τα δυσπροσδιόριστα χωράφια του διεθνούς δικαίου, η κόρη μου εντόπισε σήμερα ένα τεράστιο μεταφραστικό λάθος. Αλήθεια, γιατί το WHO[SUP]1[/SUP] το μεταφράζουμε ΠΟΥ[SUP]2[/SUP] και όχι ΠΟΙΟΣ;
:D :D

—'Cause Who was on first. Guess Who.
—Where? Who's on first?
 
Γκάφα μάλλον δεν το λες, αλλά η πρώτη πρόταση έχει πολλά επίπεδα ανάγνωσης. Και μ' ένα συγκεκριμένο επίπεδο συμφωνώ απόλυτα.
xwristousellines.jpg
 
Top