Χτες ο Μαρίνος μού θύμισε (από εκτός θέματος μνεία στο ιστολόγιο του Σαραντάκου) μια παλιά μου αγάπη, τριάντα χρόνια πίσω: Μια σειρά των Μακμίλαν με μαύρα εξώφυλλα και τίτλους με μεγάλα λευκά γράμματα, που φιλοξένησε μερικά από τα πιο δύσκολα κομμάτια της διεθνούς επιστημονικής φαντασίας, τους άγνωστους ως τότε σοβιετικούς. Τα πιο μεγάλα ονόματα ήταν των αδελφών Στρουγκάτσκι.
Αν και πάνε πολλά χρόνια που έχω σταματήσει να διαβάζω επιστημονική φαντασία (με εξαίρεση τα προεκλογικά προγράμματα των πολιτικών κομμάτων), αποφάσισα να βρω και να διαβάσω την ιστορία που ανέφερε, έτσι, για να θυμηθώ ανέμελους καιρούς.
Στα αγγλικά η ιστορία λέγεται
The story about a giant fluctuation. Έχει αποδοθεί σαν «Γιγαντιαία διακύμανση». Θα τη βρείτε εδώ:
http://lib.misto.kiev.ua/STRUGACKIE/stazhery_engl.txt
Αυτό που με ενοχλεί στην αγγλική μετάφραση της ιστορίας είναι η χρήση του
sandwich εκεί που στα αγγλικά ο νόμος των πιθανοτήτων διατυπώνεται συχνά με την περίπτωση της βουτυρωμένης φέτας.
You know, there is a whole bunch of sayings: got what you deserved... the sandwich always falls face down on the floor... In the sense that the negative happens more often than the positive. […]
The sandwich may fall either face down or face up, - he said. - So then, generally speaking, if you are going to throw the sandwich by chance, it will fall down either this or that way. In half the cases it will land face up, in another half - face down. Is that clear?
Το σάντουιτς ωστόσο αποτελείται από δύο φέτες ψωμί (γι’ αυτό και το ρήμα χρησιμοποιείται για να λέμε sandwiched between) ενώ ο συγκεκριμένος αγγλικός ιδιωματισμός μιλά για
toast.
Για το φαινόμενο της βουτυρωμένης φέτας:
https://en.wikipedia.org/wiki/Buttered_toast_phenomenon
Why the toast always lands butter side down
Για τα σάντουιτς:
Σάντουιτς είναι το όνομα μιας παλιάς πόλης της νότιας Αγγλίας, κοντά στο Ντόβερ. Ο Τζον Μόνταγκιου, 4ος κόμης του Σάντουιτς (1718-1792), ήταν υπουργός ναυτικών της Αγγλίας στα χρόνια της αμερικάνικης επανάστασης. Το σάντουιτς δεν ήταν ακριβώς επινόηση του κόμη του Σάντουιτς (προφανώς, υπάρχουν «σάντουιτς» από τότε που υπάρχει ψωμί και κρέας) αλλά πήρε το όνομά του από τον κόμη, ο οποίος ήταν παθολογικός χαρτοπαίκτης και μπορούσε να παίζει ένα ολόκληρο 24ωρο χωρίς να απομακρύνεται από το τραπέζι, αφού τουλάχιστο τις ανάγκες του για φαγητό τις κάλυπτε με το πρόχειρο αυτό έδεσμα που του έφερναν στο τραπέζι του παιχνιδιού. Το όνομα του κόμη έδωσε ο πλοίαρχος Τζέιμς Κουκ στα νησιά που ανακάλυψε το 1778, τα οποία ονομάζονταν Νήσοι Σάντουιτς μέχρι που επικράτησε η τοπική ονομασία τους, νησιά της Χαβάης.
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Montagu,_4th_Earl_of_Sandwich
