Αμοιβές μεταφραστών: πώς διαμορφώνονται;

[AoratiMelani]

Με αφορμή τις σχετικές συζητήσεις που ξεκίνησαν στο συνέδριο "Το μέλλον των γλωσσικών επαγγελμάτων" κάνω κάποιες σκέψεις για το θέμα των αμοιβών. Αναζήτησα άλλη αντίστοιχη συζήτηση αλλά η μόνη που βρήκα ήταν στην ενότητα του χιούμορ, οπότε άνοιξα νέο θέμα.

Όσον αφορά τις αμοιβές που όλοι μας θεωρούμε από χαμηλές έως απαράδεκτες, οφείλω να πω ότι κατανοώ ως ένα βαθμό και τη θέση των εκδοτών. Κάποια πράγματα δεν μας αρέσουν - λόγου χάρη, το γεγονός ότι η ελληνόφωνη αγορά είναι πολύ μικρή, με συνέπεια να μην μπορεί ο εκδότης σε καμία περίπτωση να κάνει πραγματικά μεγάλο τζίρο, γεγονός που ακόμη και στις καλές εποχές αναγκάζει τους εκδότες να κρατούν τις αμοιβές των μεταφραστών (αλλά και όλων των άλλων εμπλεκόμενων) όσο πιο χαμηλά μπορούν - αλλά δυστυχώς είναι η πραγματικότητα.

Μπορεί κανείς να πει βέβαια "αν δεν βγαίνεις κλείστο το μαγαζί", αλλά πραγματικά θέλουμε να κλείσουν όλοι οι εκδότες; Μερικοί πράγματι έκλεισαν, κλείνουν ή θα κλείσουν, και οι περισσότεροι σίγουρα αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Αλλά νομίζω όλοι θέλουμε να εξακολουθήσουν να βγαίνουν βιβλία στην Ελλάδα - όχι βέβαια με ακούσια χορηγία των λιμοκτονούντων μεταφραστών, χρειάζεται μια ισορροπία, και στόχος μας ως μεταφραστές είναι η ισορροπία αυτή να είναι δίκαιη.

Το πρόβλημα για μένα δεν είναι τόσο οι κακοί εκδότες που κοιτάνε να μας έχουν να δουλεύουμε με αμοιβές πείνας, αλλά η υπερπροσφορά μεταφραστών που υπάρχει σε σχέση με τη ζήτηση, καθώς και το γεγονός ότι πάρα πολλοί έχουν τη μετάφραση σαν πάρεργο, δεν περιμένουν δηλαδή να ζήσουν απ' αυτό αλλά να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Οι βασικές αιτίες είναι γνωστές: είναι ένα επάγγελμα που δεν απαιτεί τυπικά προσόντα, μπορεί κανείς να το ασκήσει εύκολα δηλώνοντας απλώς ότι γνωρίζει μια ξένη γλώσσα και μπορεί να εργαστεί στο σπίτι του όποιες ώρες θέλει. Αυτό αυξάνει κατά πολύ την προσφορά. Από την άλλη, μπορεί να κάνει και κάποια άλλη δουλειά και να αφιερώνει λίγη ώρα το βράδυ ή να είναι νέος που μένει με τους γονείς του και βγάζει χαρτζιλίκι ή μόλις να αποφοίτησε από κάποια σχολή και να θέλει να αποκτήσει προϋπηρεσία ή να εργάζεται εθελοντικά για να γεμίζει το χρόνο του ή/και να αποκτά εμπειρία. Όλοι αυτοί μπορούν να δεχτούν αμοιβές που αν τις δεχτεί ένας επαγγελματίας πλήρους απασχόλησης δεν θα βγάζει ούτε τα έξοδα. Σε συνδυασμό με την μεγάλη προσφορά που είπαμε, η πτώση των τιμών είναι δεδομένη.

Πανάκεια νομίζω δεν υπάρχει. Κάποια πράγματα όμως ίσως μπορούν να γίνουν αν όχι για να βελτιωθεί η κατάσταση τουλάχιστον για να πάψει η κατρακύλα. Η πρόταση ενδεικτικών κατώτατων αμοιβών από τον ΣΜΕΔ είναι μια τέτοια κίνηση. Όπως ήδη είπα στο νήμα περί του συνεδρίου, θεωρώ πολύ θετικό το γεγονός ότι ένα στέλεχος της ΓΔΜ της ΕΕ αναφέρθηκε σε αυτές.

Σε προσωπικό επίπεδο αυτό που μπορεί να κάνει καθένας μας είναι να βάλει στο μυαλό του κάποιο νούμερο κάτω από το οποίο δεν θα δεχτεί να πέσει σε καμία περίπτωση, και να μάθουμε να λέμε και κανένα "όχι" σε πελάτες. Ξέρω ότι είναι δύσκολο και είμαι η πρώτη που την πατάει στο θέμα αυτό, αλλά νομίζω ότι το πρώτο βήμα είναι να ξεκουμπωθούμε λίγο και να αρχίσουμε να λέμε πόσα ακριβώς παίρνουμε τελικά. Ξέρω ότι μας φαίνεται πως έτσι δίνουμε πλεονέκτημα στον ανταγωνιστή - γιατί κακά τα ψέματα, όσο είμαστε συνάδελφοι άλλο τόσο είμαστε και ανταγωνιστές - αλλά έτσι βοηθάμε και τον πρωτάρη και τον άσχετο και τον αδέξιο στις διαπραγματεύσεις να τοποθετηθεί πιο σωστά σε ένα συγκεκριμένο νούμερο

Π.χ. εγώ σε μια συγκέντρωση του ΣΜΕΔ γνώρισα μια κυρία που μετέφραζε λογοτεχνία από τα Γαλλικά για τον ίδιο οίκο με τον οποίο συνεργαζόμουν τότε εγώ στα Ισπανικά, και μου είπε ότι έπαιρνε 150 ευρώ το τυπογραφικό ενώ εγώ τότε έπαιρνα 100 - και ο μόνος λόγος που γινόταν αυτό ήταν πως όταν με ρώτησαν "πόσα θέλετε;" φοβήθηκα να ζητήσω "πολλά" διότι με ενδιέφερε πολύ η δουλειά. Αν τους είχα πει "εσείς τι προτείνετε;" μπορεί να μου έλεγαν και 150 αφού τόσα έδιναν στην άλλη. Αν είχα ζητήσει 140 ή 160 (τιμή που αργότερα πήρα από άλλους εκδότες) είναι πολύ πιθανό να μου τα έδιναν. Αρκεί να ήξερα πόσα έπαιρναν οι άλλοι. Αλλά δεν ήξερα, και εργάστηκα για ένα διάστημα με τόσα.

Ειρήσθω εν παρόδω, δεν ήμουν πρωτάρα τότε: εργαζόμουν ήδη αρκετόν καιρό, αλλά σε άλλη θεματολογία, και ήθελα πολύ να κάνω ένα ξεκίνημα στη λογοτεχνία. Μάλιστα όταν ξεκίνησα σε άλλα θέματα είχα ζητήσει στην αρχή υπερβολικά υψηλό ποσό (!) πάλι λόγω άγνοιας. Ευτυχώς ο εκδότης ήταν φίλος κι έτσι τελικά βρήκαμε μια άκρη σε ένα λογικό ποσό (άνω του μετρίου ωστόσο όπως διαπίστωσα αργότερα, να είναι καλά ο άνθρωπος). Ύστερα συνεργάστηκα με κάποιον που πλήρωνε ψίχουλα συγκριτικά με τον πρώτο, και αυτό όμως με έκανε να μπερδευτώ και να μην ξέρω τελικά ποιες είναι ή/και ποιες πρέπει να είναι οι αμοιβές.

Φαντάζει ίσως ασήμαντο, αλλά δεν είναι: αν όχι μόνο κάθε πρωτάρης αλλά και κάθε ένας από εμάς, που δεν έχει τρόπο να πληροφορηθεί πόσα παίρνουν οι άλλοι ή πόσα θα έπρεπε να παίρνει, εργαστεί για ένα διάστημα λίγων μηνών ή ενός έτους ή δεν ξέρω πόσο για σχετικά χαμηλές αμοιβές, είτε μιλάμε για εκδόσεις είτε για γραφεία είτε για υποτίτλους (εκει γίνεται σφαγή πραγματικά) είτε για οτιδήποτε, ακόμη κι αν μετά αρνηθεί να συνεχίσει με τέτοιες αμοιβές, θα βρεθεί ένας άλλος που θα πάρει τη θέση του, λόγω υπερπροσφοράς. Είναι σημαντικό λοιπόν να υπάρχει πληροφόρηση μεταξύ μας στο θέμα των αμοιβών.

Κατά τη γνώμη μου πάντα.

 

[sarant]

Παρόλο που δεν με ενδιαφέρει προσωπικά, πιστεύω κι εγώ πως η πληροφόρηση για τις αμοιβές είναι σημαντικό όπλο -αν μη τι άλλο, οι εργοδότες την έχουν αυτή την πληροφόρηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, φίλος από το FB που μεταφράζει και δέχεται έντονες πιέσεις να χαμηλώσει τις τιμές του: είχε την εντύπωση ότι είναι μάλλον καλοπληρωμένος. Με ρώτησε, και αφού ρώτησα κι εγώ, τελικά πρόκυψε ότι μάλλον κάτω από τον μέσον όρο (για τη γλώσσα και το είδος) έπαιρνε.

 

[drsiebenmal]

Σε τέτοιες περιπτώσεις, το θέμα είναι πάντα η ακρίβεια των δηλούμενων στοιχείων. Επιπλέον, στη δική μας περίπτωση τα πράγματα περιπλέκονται από την ποικιλία στη θεματική, στις γλώσσες, ακόμη και στις συνθήκες εργασίας.

Ο πίνακας του ΣΜΕΔ είναι ενδεικτικός επειδή, από όσο καταλαβαίνω, έχει συνταχθεί με την εύλογη υπόθεση ότι ένας επαγγελματίας μεταφραστής εργάζεται συγκεκριμένες ώρες την ημέρα, με συγκεκριμένη παραγωγή, σε μέσο κείμενο και πρέπει να αντεπεξέρχεται στις βιοτικές του ανάγκες και στις επαγγελματικές του υποχρεώσεις. Όμως είναι υπερβολικά πολλοί οι παραμετρικοί παράγοντες για να χρησιμοποιηθεί σαν μπούσουλας, οπουδήποτε.

Θεωρώ όμως ότι ο πίνακας θα μπορούσε να έχει αυξημένη χρηστική αξία εφόσον συνοδευόταν από ορισμούς, π.χ.

(α) περιέγραφε τον «μέσο επαγγελματία μεταφραστή» (τυπικά προσόντα, χρόνια άσκησης επαγγέλματος, επαγγελματικά έξοδα κττ)
(β) περιέγραφε τη «μέση μεταφραστική εργασία» από διάφορες παραμέτρους της (γλώσσα, είδος, χρόνος κττ)

και αν, με βάση (και) αυτά, θα μπορούσε να υπάρξει ένας ικανός αριθμός «μέσων επαγγελματιών μεταφραστών» που θα ήταν διατεθειμένοι να απαντούν με ειλικρίνεια όχι τόσο για το ύψος των πραγματικών τους αμοιβών αλλά, έστω, για το πού εκτιμούν με βάση αυτόν τον πίνακα ότι βρίσκονται οι αμοιβές τους ως προς τη «μέση μεταφραστική εργασία» σε σχέση με τον ιδεατό «μέσο επαγγελματία μεταφραστή». Επίσης, θα μπορούσαν να δώσουν στοιχεία π.χ. για το πόσες από τις εργασίες τους εντάσσονται τελικά στη «μέση μεταφραστική εργασία». Για παράδειγμα, θα ήταν ενδιαφέρον να γνωρίζουμε αν έχει γίνει μια ανάλογη σφυγμομέτρηση μεταξύ των μελών του ΣΜΕΔ και ποια ήταν τα αποτελέσματά της.

Έχει ενδιαφέρον που και η Αόρατη προβληματίζεται (όπως όλοι μας, υποθέτω) από την υπερπροσφορά εργασίας. Κτγμ, τα είπα και αλλού, δεν μπορεί να ελεγχθεί με διοικητικά μέτρα, παρά μόνο με ποιοτικά (οπότε πηγαίνουμε στην άλλη συζήτηση, που κακώς ίσως έχει πάρει την κωδική επωνυμία «πιστοποίηση» και θα έπρεπε να αποκαλείται ίσως με κάτι διαφορετικό, π.χ. «δια βίου βελτίωση του βιογραφικού» του καθενός) και τον ποιοτικό έλεγχο των μεταφράσεων από διάφορες, κατά το δυνατόν ανεξάρτητες πηγές. Ο μοναδικός άλλος (παράλληλος) τρόπος που βλέπω να ελεγχθούν οι συνθήκες είναι με τη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων από πολλούς μεταφραστές που, ειλικρινά, μού φαίνεται πολύ δύσκολο με τις συνθήκες που υπάρχουν στον χώρο.

 

[azimuthios]

Αμοιβές μεταφραστών: πώς διαμορφώνονται; (λίγες σκέψεις)

α) από την προσφορά και ζήτηση
β) από την ευημερία του εκδοτικού οίκου
γ) από το πόσο γνωστός είναι ο μεταφραστής (όνομα)
δ) από τυχόν βραβείο που έχει πάρει ο μεταφραστής (ανοίγουν πόρτες και όσο μέτριες μεταφράσεις και να κάνει μετά, πάντα θα είναι βραβευμένος και προτιμώμενος)
ε) από το αν είναι πανεπιστημιακός/θεωρητικός του χώρου ή όχι
στ) από τη σχέση με τον εκδοτικό οίκο (από φιλική με τον εκδότη έως αξιοκρατική λόγω καλών μεταφράσεων για τον ίδιο οίκο)
ζ) από το πόσο καλός είναι στις διαπραγματεύσεις
η) από το πόσο επαγγελματίας είναι ο εκδότης
θ) από το πόσο σοβαρά παίρνει τη δουλειά του ο εκδοτικός οίκος [όνομα λόγω ποιότητας ή λόγω πιασάρικων βιβλίων του σωρού;]
ι) από το πόσο σοβαρά παίρνει τη δουλειά του ο μεταφραστής (κύριο επάγγελμα ή συμπλήρωμα)
κ) από τη γλώσσα από την οποία μεταφράζεις [αγγλικά 1000 άτομα, γερμανικά 300 άτομα, νορβηγικά 5 άτομα. Ποιος θα πάρει μεγαλύτερες αμοιβές τελικά;]
λ) από τις δημόσιες σχέσεις του μεταφραστή

αυτά σε πρώτη φάση. Συμπληρώστε ή σχολιάστε ελεύθερα.

Επίσης, μου αρέσει:
-η πρόταση για κατώτατες αμοιβές (αλλά να γίνει όχι να μείνει στα χαρτιά)
-η πρόταση αλλαγή της στάσης κρυψίνοιας από τους μεταφραστές (βοηθάμε για να βοηθηθούμε και αντιμετωπίζουμε τον άλλο ως συν-άδελφο κι όχι ως αντίπαλο)
-η πίεση για ποιοτικό έλεγχο

Δεν μου αρέσει:
-που σχεδόν κανείς δεν αναφέρεται στον υποτιτλισμό (οι τιμές είναι τραγικές για τους νέους υποτιτλιστές, οι εταιρείες αρκετά κλειστά κλαμπ και οι διέξοδοι λίγες, ενώ όπως λέμε και σε άλλο νήμα ακόμα και καλές εταιρείες χαλάνε αντί να φτιάχνουν οι άλλες)

 

[Count Baltar]

Θα ήθελα να επισημάνω ότι η απλή αναφορά αριθμών σε ό,τι αφορά τις αμοιβές, μπορεί να είναι μέχρι ενός σημείου παραπλανητική. Και εδώ, υπάρχει μια σαφής ποιοτική παράμετρος, που έχει να κάνει με τους όρους πληρωμής. Εξηγούμαι: Κτγμ το να παίρνει κανείς 200 ευρώ το δεκαεξασέλιδο και ως πληρωμή να παραλαμβάνει μία 6μηνη και μία 18μηνη επιταγή, τρεις μήνες μετά την παράδοση της μετάφρασης ενδέχεται να είναι χειρότερο από το να παίρνει 100 ευρώ το δεκαεξασέλιδο και να βλέπει το ποσό να κατατίθεται ολόκληρο στον λογαριασμό του την επομένη της παράδοσης της μετάφρασης.

 

[Palavra]

Επίσης, έχει σημασία το τι δεκαεξασέλιδο εννοούμε: των 300 ή των 600 λέξεων; Γιατί 200 ευρώ το τυπογραφικό των 600 λέξεων, ιδίως αν το βιβλίο είναι δύσκολο, είναι επίσης χαμηλή τιμή.

 

[rogne]

Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι τα παρακάτω τα έχω ξαναγράψει παλιότερα, αλλά ας είναι.

Σε σχέση με την αρκετά διαδεδομένη αντίληψη (εδώ τουλάχιστον, αλλά φαντάζομαι και παραέξω) ότι η υπερπροσφορά εργασίας ρίχνει τις αμοιβές, αναρωτιέμαι για το εξής πολύ απλό πράγμα: όταν βγαίνει μια εταιρεία και, με βομβαρδισμό από e-mail, διακηρύσσει "έχω το τάδε κείμενο για μετάφραση προς 1 λεπτό τη λέξη μέχρι μεθαύριο, ποιος/α το θέλει;", η υπερπροσφορά εργασίας είναι το πρόβλημα; Υπάρχει δηλαδή από πριν αυτή η υπερπροσφορά και περιμένει απλώς να της ζητηθεί δουλειά σχεδόν τζάμπα για να ρίξει τις τιμές, ή μήπως οι τιμές είναι ήδη ριγμένες και ζητείται μετά με το ζόρι να εκδηλωθεί (υπερ)προσφορά εργασίας με αυτές τις ριγμένες τιμές; Δείτε το κατ' αναλογία με τον βασικό μισθό: υπήρχαν σαν έτοιμοι από καιρό όλοι αυτοί οι άνθρωποι που δουλεύουν τώρα για μηνιάτικο 490 ευρώ καθαρά, 40 ώρες τη βδομάδα, ή, συνηθέστερα, για μηνιάτικο 290 ευρώ καθαρά, 25 ώρες τη βδομάδα; Θα λέγαμε και σ' αυτή την περίπτωση ότι η υπερπροσφορά εργασίας έριξε τον βασικό μισθό; Εγώ πιστεύω και στις δύο περιπτώσεις ότι αφού, για γενικότερους λόγους, το επίπεδο των αμοιβών έχει διαμορφωθεί ως αυτό που είναι, πάντα θα βρίσκεται κόσμος που θα δουλέψει για τόσα (και ακόμα λιγότερα). Δεν ξέρω αν πρέπει τον κόσμο αυτό να τον κατατάξουμε στους επαγγελματίες της μετάφρασης, του εμπορίου, των τηλεφωνικών κέντρων ή ό,τι άλλο, ή στους περιστασιακά/επισφαλώς εργαζόμενους, ερασιτέχνες ή ό,τι άλλο, αλλά ειλικρινά δεν νομίζω ότι είναι εκεί το πρόβλημα.

Προς επίρρωση, ας μας πουν και κάποιοι/ες συνάδελφοι με εμπειρία, εξειδίκευση και αποκλειστική απασχόληση τη μετάφραση αν οι αμοιβές τους σήμερα είναι οι ίδιες με πριν λίγα χρόνια, ή έστω με πόσο κόπο τις συγκρατούν. Και για να κάνω την αρχή, οι δικές μου αμοιβές δεν είναι οι ίδιες με πριν λίγα χρόνια (όταν, σημειωτέον, ήμουν μάλλον άπειρος) και, αν καταφέρνω να τις συγκρατώ, είναι με πολύ κόπο. Πιστεύω ότι γι' αυτό φταίει η υπερπροσφορά εργασίας; Όχι, γιατί τότε θα έπρεπε να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι τις τιμές τις έχουν ρίξει εξίσου (ή ακόμα πιο) έμπειροι, εξειδικευμένοι και επαγγελματίες συνάδελφοι, μιας και κατά κανόνα δεν μεταφράζω πράγματα που θα τα έκαναν περαστικοί απ' τη δουλειά. Όμως δεν έχει λογική ένα τέτοιο συμπέρασμα, συνεπώς καταλήγω ότι οι τιμές πέφτουν κατά κανόνα για άλλους λόγους.

ΥΓ. Βλέποντας τώρα και την επισήμανση του Κόμη, ενισχύεται η άποψή μου: η υπερπροσφορά εργασίας φταίει και για τις μεταχρονολογημένες επιταγές που έχουν κατακλύσει την αγορά;

 

[Palavra]

όταν βγαίνει μια εταιρεία και, με βομβαρδισμό από e-mail, διακηρύσσει "έχω το τάδε κείμενο για μετάφραση προς 1 λεπτό τη λέξη μέχρι μεθαύριο, ποιος/α το θέλει;", η υπερπροσφορά εργασίας είναι το πρόβλημα;

Ναι. Γιατί αν βγει μια εταιρεία και με βομβαρδισμό από email πει «έχω τις τάδε καρδιοχειρουργικές εργασίες, ποιος έρχεται να τις κάνει με 10 ευρώ τη μέρα;», δεν θα έχει την ίδια ανταπόκριση.

 

[drsiebenmal]

Δείτε το κατ' αναλογία με τον βασικό μισθό: υπήρχαν σαν έτοιμοι από καιρό όλοι αυτοί οι άνθρωποι που δουλεύουν τώρα για μηνιάτικο 490 ευρώ καθαρά, 40 ώρες τη βδομάδα, ή, συνηθέστερα, για μηνιάτικο 290 ευρώ καθαρά, 25 ώρες τη βδομάδα; Θα λέγαμε και σ' αυτή την περίπτωση ότι η υπερπροσφορά εργασίας έριξε τον βασικό μισθό;

Πρέπει να ομολογήσω ότι ο παραλληλισμός της μετάφρασης με τις εξελίξεις στον βασικό μισθό (που αντιστοιχεί, αν δεν κάνω λάθος, σε χειρωνακτική εργασία όπου συνήθως αρκεί ακόμη και η πρωτοβάθμια μόρφωση) με προβληματίζει πολύ. Νόμιζα ότι το μεταφραστικό είναι ένα εξειδικευμένο επάγγελμα, που απαιτεί πανεπιστημιακές σπουδές και ιδιαίτερη εξειδίκευση και, από όσα ακούω τουλάχιστον, καθώς εγώ μόνο ως μεταφραστής εργάζομαι και τα εισοδήματά μου έχουν καταρρεύσει όπως και να το κοιτάξει κανείς, οι μισθοί για κάπως πιο εξειδικευμένα στελέχη, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα μπορεί μεν να έχουν υποχωρήσει, αλλά όχι όπως ο βασικός μισθός.

Και ναι, η υπερπροσφορά εργασίας ρίχνει τον βασικό μισθό. Δεν έχεις ακούσει για το λεγόμενο «Άμα θέλεις, αλλιώς περιμένουν κι άλλοι;»

 

[rogne]

Δόκτωρ, κάνεις λάθος: ο βασικός μισθός μπορεί να έχει ή να μην έχει σχέση με τη χειρωνακτική εργασία και την πρωτοβάθμια μόρφωση, έχει απόλυτη σχέση όμως με την κατώτατη νόμιμη αμοιβή που δύναται να δίνει ένας εργοδότης για καθορισμένες ώρες εργασίας, ανεξάρτητα από το είδος της δουλειάς. Μια ματιά τριγύρω αρκεί για να δει κανείς πόσοι απόφοιτοι πανεπιστημίου δουλεύουν με τον βασικό, κάνοντας περίπου τα πάντα ως δουλειά.

Πάλι σε σχέση με την υπερπροσφορά εργασίας: πριν από τρία χρόνια δεν υπήρχε, τώρα εμφανίστηκε; Και αν υπήρχε, πώς και ο βασικός ήταν τότε 60-70% παραπάνω;

@Palavra: Να συγκρίναμε μήπως λίγο πιο όμοια πράγματα; Π.χ., τεχνικά έργα, άλλες υπηρεσίες του τριτογενούς, μελέτες, σχέδια κλπ.;

Edit: Υπερβολή είναι το "60-70% παραπάνω", η ονομαστική διαφορά είναι μικρότερη.

 

[drsiebenmal]

Μα τι σχέση έχει ο βασικός μισθός που καθορίζεται με διοικητική απόφαση και συνδέεται με 200 επιδόματα και 300 στατιστικές με το τι γίνεται στην αγορά, και ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα; Αφού ξέρεις ότι είναι απλούστατο να καταστρατηγηθεί με την απασχόληση σε δήθεν μειωμένο ωράριο (από όσους δεν είναι αρκετά κυνικοί για να αδιαφορούν και για τα προσχήματα).

Και υπερπροσφορά υπάρχει και αυξάνεται, καθώς ακόμη και άνθρωποι με τακτική εργασία αναζητούν κάτι έξτρα για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους που λιγοστεύει, καμιά διανομή πίτσας, κανένα μερεμέτι στα σπίτια, καμιά μεταφρασούλα, ό,τι μπορεί ο καθένας.

 

[nickel]

Καλημέρα. Αν δεν καταλάβουμε τον νόμο της προσφοράς και ζήτησης, καλύτερα να μην κάνουμε συζήτηση. Ο νόμος αυτός καθορίζει και πολλά από τα στοιχεία στην ωραία λίστα του Azi (π.χ. η σχέση μς τη γλώσσα από την οποία μεταφράζεις). Η ζήτηση αυξομειώνεται λόγω κρίσης: σήμερα είναι μειωμένη από τη μεριά των εκδοτών επειδή είναι μειωμένη από τη μεριά των πελατών ενώ η προσφορά μεταφραστών μπορεί να μειώθηκε μόνο κατά το ποσοστό αυτών που άλλαξαν δουλειά. Η προσφορά μεταφραστών μεγαλώνει στο βαθμό που η ζήτηση δεν είναι απαιτητική, δηλαδή αν το κοινό δεν ενδιαφέρεται για ποιοτικές μεταφράσεις και ο εκδότης αδιαφορεί, οπότε του κάνει και ο μεταφραστής που έχει βγει στη ζήτα. Να σας δώσω όσα παραδείγματα θέλετε, αλλά να μη συζητήσουμε αν δεν καταλάβουμε ότι δεν θα υπάρχουν σοβαρές αμοιβές για τους μεταφραστές όσο υπάρχουν μεταφραστές που μεταφράζουν για χόμπι ή για ψίχουλα και στο γόνατο.

 

[rogne]

Δεν έχει σχέση ο βασικός μισθός με το σύνολο των αμοιβών και των τιμών στην αγορά; Στην ίδια αυτή αγορά δεν προορίζεται να ισχύει ο βασικός; Τι σημασία έχει αν πλέον καθορίζεται από το κράτος (τέλος πάντων, γενικά έχει και παραέχει σημασία, όχι όμως στην εδώ συζήτηση); Θέλω να πω απλά ότι αν το γενικό, συμβολικό και ουσιαστικό μέτρο όλων των των αμοιβών είναι χ, μειωμένο σημαντικά από το ψ που ήταν μέχρι πρότινος, τι νομίζουμε ότι θα συμβεί με τις υπόλοιπες αμοιβές, για μισθωτούς και μη; Δεν θα το πάρουν το μήνυμα οι εργοδότες ότι πλέον μπορούμε να πληρώνουμε κατ' αντιστοιχία με το χ, με σημαντικές μειώσεις σε σχέση με την εποχή του ψ;

Δεν αμφιβάλλω, τέλος, για την ύπαρξη αυξημένης διαθεσιμότητας (και ανάγκης) για εργασία, αμφιβάλλω απλώς για το πόσο σχετίζεται με τη μείωση των αμοιβών.

 

[drsiebenmal]

Προφανώς η μείωση του βασικού μισθού είναι σήμα προς τη μείωση όλων των μισθών. Αυτό δεν σημαίνει ότι όπου κάποιος εργοδότης έχει ανάγκη έναν συγκεκριμένο εργαζόμενο θα του μειώσει αντίστοιχα και αυτόματα τον μισθό ή την αποζημίωση. Θα το επιδιώξει, αυτονόητο είναι, αλλά δεν θα το κάνει αυτόματα και, εφόσον ο εργαζόμενος δεν είναι «αναλώσιμος», θα το διαπραγματευτεί. Εδώ είναι το σημείο που εστιάζω: Πόσο «μη αναλώσιμοι» και απαραίτητοι είναι οι μεταφραστές;

Για το άλλο, φυσικά δεν θα διαφωνήσω μαζί σου rogne στο ότι η μείωση των αμοιβών δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της αυξημένης διαθεσιμότητας. Προφανώς υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες και είναι σύνθετο το φαινόμενο. Η αυξημένη διαθεσιμότητα και η αναλωσιμότητα όμως ίσως διευκολύνουν την υποχώρηση των αμοιβών πολύ πέρα από αυτό που θα δικαιολογούσαν οι άλλοι παράγοντες.

 

[nickel]

Δεν έχει σχέση ο βασικός μισθός με το σύνολο των αμοιβών και των τιμών στην αγορά;

Όλες οι αμοιβές και τιμές στην αγορά είναι και θα είναι σε διαρκή ροή και αναδιαπραγμάτευση σε αναζήτηση νέων ισορροπιών. Οι διοικητικές παρεμβάσεις απλώς διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Ζούμε σε μια περίοδο όπου ολόκληρη η αγορά της Ελλάδας αναζητά νέες ισορροπίες αφού αργά κατάλαβε ότι εδώ και μερικές δεκαετίες όλα λειτουργούσαν παράλογα και διαστρεβλωμένα. Αν δεν αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε βασικούς κανόνες της οικονομίας (όλων των οικονομιών, ασχέτως θεωρητικού πλαισίου), θα συνεχίσουμε να ζούμε μέσα στον ανορθολογισμό και τη μιζέρια του αποτυχημένου κράτους.

 

[Palavra]

@Palavra: Να συγκρίναμε μήπως λίγο πιο όμοια πράγματα; Π.χ., τεχνικά έργα, άλλες υπηρεσίες του τριτογενούς, μελέτες, σχέδια κλπ.;

Αν συγκρίνουμε όμοια πράγματα, τότε θα συγκρίνουμε με άλλους κλάδους που και εκεί υπάρχει υπερπροσφορά. Αλλιώς θα συγκρίνουμε με αυτούς που ψάχνεις τον επαγγελματία με το τουφέκι και δεν μπορείς να μην πληρώσεις καλά γιατί αλλιώς θα έχεις σοβαρά προβλήματα: χειρουργούς, ηλεκτρολόγους, μηχανικούς αυτοκινήτων, ψυχιάτρους, υδραυλικούς κτλ.

Το πρόβλημα με την υπερπροσφορά μεταφραστών είναι εμφανές, περισσότερο από πουθενά αλλού, στον υποτιτλισμό: τα ιδιωτικά κανάλια στην αρχή της ζωής τους πλήρωναν εξαιρετικά υψηλά ποσά για τον υποτιτλισμό, όταν όμως μπήκε στην αγορά ο κάθε «ξάδερφός μου που έχει προφίσιενση και του αρέσει η μετάφραση» και όταν αποφάσισαν όλοι ότι αυτό είναι κάτι που γίνεται εύκολα και χωρίς ειδικές σπουδές, οι τιμές κατρακύλησαν - και πολύ πολύ πριν την κρίση, να πούμε.

 

[rogne]

Ας γυρίσουμε λοιπόν πίσω στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, όπως τον περιέγραψε ο nickel παραπάνω (στο #12). Εγώ συγκρατώ ως βασικό στοιχείο το εξής: Η προσφορά μεταφραστών μεγαλώνει στο βαθμό που η ζήτηση δεν είναι απαιτητική, δηλαδή αν το κοινό δεν ενδιαφέρεται για ποιοτικές μεταφράσεις και ο εκδότης αδιαφορεί, οπότε του κάνει και ο μεταφραστής που έχει βγει στη ζήτα. Από εδώ προκύπτει ότι καθοριστικός παράγοντας στον κύκλο είναι ένας μετασχηματισμός της ζήτησης, όπου τον πρωτεύοντα ρόλο έχουν οι εταιρείες και το κοινό. Το συμπέρασμα ωστόσο του nickel είναι παράδοξο: δεν θα υπάρχουν σοβαρές αμοιβές για τους μεταφραστές όσο υπάρχουν μεταφραστές που μεταφράζουν για χόμπι ή για ψίχουλα και στο γόνατο. Μόλις όμως αναδείχθηκαν ως πρωτεύοντες παράγοντες άλλοι: οι εταιρείες, το κοινό, η αλλαγή ποιότητας (ή φύσης) της ζήτησης. Γιατί ξαναγυρνάμε στους χομπίστες, φτηνούς κλπ. μεταφραστές; Και γιατί να τους λέμε καν μεταφραστές αυτούς, και όχι π.χ. ανίψια του εκδότη/επιχειρηματία, φιλαράκια του, φιλαράκια των φίλων του, ανίψια των φίλων του, κ.ο.κ., όπως το λέει και η Palavra για τον υποτιτλισμό; Είναι δυνατόν να μη βρίσκονται πάντα τέτοιοι άνθρωποι; Στον υποτιτλισμό, μάλιστα, μεγάλο μέρος του προϊόντος προσφέρεται εδώ και χρόνια εντελώς τζάμπα σε κοινό και εταιρείες εξίσου (νάτοι πάλι οι δύο πρωτεύοντες παράγοντες), από πλήθος πειρατών. Τελικά, μπορούμε πάντα να τα βάζουμε με αυτούς τους τελευταίους, στις διάφορες εκδοχές τους (πράγμα που γίνεται κατά κόρον, ακόμα και με νομικά μέσα, χωρίς αποτέλεσμα), ή να εστιάσουμε γι' αλλαγή στους άλλους εμπλεκόμενους, εταιρείες και κοινό: τι προϊόν πουλάτε, ω εταιρεία; τι προϊόν θέλετε και αγοράζετε, ω κοινό; Σκουπίδια; Μπράβο σας, και δεν θα παραλείψουμε να το λέμε με κάθε ευκαιρία: η τάδε εταιρεία πουλάει σκουπίδια, το τάδε κοινό τα αγοράζει. Ταυτόχρονα, θα προσπαθούμε να σας "επιμορφώσουμε" αμφότερους, με όποιους τρόπους είναι πιο πρόσφοροι κατά περίπτωση. Τι έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, κάτι τέτοιο ή ο (αυτο)περιορισμός της προσφερόμενης εργασίας στον κλάδο; [Δεν θα διαφωνούσα κατ' ανάγκην με όσους/ες απαντούσαν "τίποτα από τα δύο"...]

 

[nickel]

Όταν μιλάμε για νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, θα πρέπει να κοιτάμε συνέχεια και τα δύο σκέλη. Το ότι σε μία πρόταση μίλησα πάλι για προσφορά φτηνών μεταφραστών δεν σημαίνει ότι ξέχασα το άλλο σκέλος: για να χρειάζονται κάποιοι φτηνοί μεταφραστές σημαίνει ότι υπάρχει κάποια ζήτηση για φτηνούς και όχι αναγκαστικά ποιοτικούς μεταφραστές. Αν ο τάδε εκδότης επιδιώξει να μεταφράσει απαιτητικό έργο προσλαμβάνοντας από αυτή τη δεξαμενή, ξέρει και τα ρίσκα που παίρνει. Ας συμφωνήσουμε ωστόσο ότι για να δουν καλύτερες μέρες οι μεταφραστές, θα είναι καλό να δουν καλύτερες μέρες και τα δύο σκέλη, δηλαδή και η αγορά να απαιτεί καλύτερες μεταφράσεις (και να έχει να τις πληρώνει, δεν φτάνει να τις θέλει) [βελτίωση της ποιότητας της ζήτησης, και, ακόμα καλύτερα, μαζί με ποσοτική αύξηση της ζήτησης] και να μην υπάρχουν υπεράριθμοι (καλοί και κακοί) μεταφραστές. (Τι να το κάνω αν η αγορά θέλει 10 εξαίρετους μεταφραστές και υπάρχουν 20; Οι 20 θα μοιραστούν τα λεφτά που υπάρχουν για τους 10.) Οπότε, αρχίστε να ψάχνετε για ρεαλιστικούς βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους, μακροπρόθεσμους και βραχυμεσομακροπρόθεσμους τρόπους που θα μπορέσουν οι μεταφραστές να αλλάξουν τα δεδομένα της ζήτησης και της προσφοράς προς όφελος του σιναφιού, αντί να περιμένετε να τα αλλάξει μόνο η αγορά. Είμαι βέβαιος ότι οι μεταφραστές θα ήθελαν να ακούσουν συγκεκριμένες προτάσεις από ΠΕΜ, ΠΕΕΜΠΙΠ και ΣΜΕΔ.

 

[azimuthios]

Είμαι βέβαιος ότι οι μεταφραστές θα ήθελαν να ακούσουν συγκεκριμένες προτάσεις από ΠΕΜ, ΠΕΕΜΠΙΠ και ΣΜΕΔ.

:clap: :up: :upz:

 

[Lina]

Να δούμε και κάποιους άλλους παράγοντες;

Τι συνέπειες έχει στις τιμές η παγκοσμιοποίηση ενός μέρους της μεταφραστικής αγοράς; Οι συνάδελφοι με σχετική εμπειρία ας μας διαφωτίσουν.

Η αυτόματη μετάφραση;

Η απαξίωση του επαγγέλματος. Φωτοτυπίες-πλαστικοποιήσεις-μεταφράσεις. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Ήταν πολύ συνηθισμένο πριν 20αριά χρόνια, αλλά δεν έχει εκλείψει. Όλοι έχουμε αντιμετωπίσει διάφορα ευτράπελα από γνωστούς, αλλά δυστυχώς και από πελάτες, του στιλ θα μπορούσα να την κάνω εγώ τη μετάφραση, αλλά δεν έχω χρόνο. Ναι, καλά... Εδώ έρχεται η δική μας ευθύνη να εκπαιδεύσουμε και να ενημερώσουμε πελάτες και κοινό για τις απαιτήσεις του επαγγέλματός μας. Ας ανεβάσουμε και την ποιότητα, για να προσφέρουμε πράγματι προστιθέμενη αξία απέναντι σ' αυτούς που θεωρούμε τυχάρπαστους. Οι επαγγελματίες δεν είμαστε εξ ορισμού θεματοφύλακες της ποιότητας.

Τέλος, έμμεσα σχετιζόμενο με τις τιμές, αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε παθολογία του επαγγέλματος. Οι μεταφραστές καλούμαστε να είμαστε πανεπιστήμονες ή ειδικοί επιστήμονες σε ένα ή περισσότερα αντικείμενα που δεν έχουμε σπουδάσει (όταν έχουμε σπουδάσει μετάφραση). Δεν μου κάνει εντύπωση που η ΕΕ αναζητά μεταφραστές ανάμεσα σε επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων. Το έχει ξανακάνει στο παρελθόν με επιτυχία. Βλέπετε, η γλώσσα είναι όπως η αιδώς και η δικαιοσύνη, είναι κοινό κτήμα όλων, σε αντίθεση με τις άλλες τέχνες και επιστήμες.