Λέξεις για φιγούρα και για τρικλοποδιές

[nickel]

Δεν θυμάμαι αν το έχω ξαναπεί, αλλά μια από τις λέξεις που πρέπει να βγάλουμε από το λεξιλόγιό μας γιατί μπερδεύει τον κόσμο και στο τέλος δεν ξέρουμε τι θέλει να πει αυτός που τη χρησιμοποιεί είναι το σεμνύνομαι. Έχει μια μακρινή ετυμολογική σχέση με τον σεμνό, αλλά δεν έχει πια καμιά σχέση με τη σεμνότητα. Σημαίνει «καυχιέμαι, καμαρώνω, υπερηφανεύομαι», π.χ. (από κείμενο που αναδημοσιεύσαμε) «Μερικές χώρες σεμνύνονται για την εισαγωγή νέων όρων».

Όταν ο Γ. Πρετεντέρης έγραψε χτες «Ηταν η πολιτική εκδοχή της συμβουλής “ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε...” — και προφανώς σεμνύνομαι για τη συνέχεια...», δεν πιστεύω ότι ήθελε να πει ότι καμαρώνει για το «ό,τι αρπάξει ο κώλος μας». Και σ' αυτή την περίπτωση το λάθος το καταλαβαίνουμε εύκολα. Σε άλλες;

Εγώ προειδοποίησα, αλλά ο Μπογδάνος δεν άκουγε...

Μιλώντας [ο άνκορμαν Μπογδάνος] προχτές το απόγεμα με τον εκπρόσωπο τύπου του κόμματος του Νικολόπουλου, τον ρωτάει: Δηλαδή θεωρείτε ότι η ομοφυλοφιλία είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να σεμνύνεται, να συστέλλεται, να ντρέπεται κανείς;
http://sarantakos.wordpress.com/2014/08/30/meze-132/

 

[Alexandra]

Την πάτησε την μπανανόφλουδα του "ευάριθμου" στην Εφημερίδα των Συντακτών η Έλενα Πατρικίου:*

Υπό την πίεση της απόρριψης, προσπάθησαν αρχικά να πείσουν ότι το πρόγραμμα συντάχθηκε από έναν άνθρωπο και αναρτήθηκε ως σημείο εκκίνησης για συζήτηση. Εν συνεχεία, υποστηρίχθηκε ότι αποτελεί συνοπτική παρουσίαση της εργώδους προσπάθειας « ομάδων και υπο-ομάδων », όπως αφελώς αποκάλυψε ο Μίλτος Λογιάδης στην Εφημερίδα των Συντακτών και εν συνεχεία με καμάρι υπογράμμισε ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος. Στο μυαλό του μηχανισμού, ο ένας συντάκτης σημαίνει υποβάθμιση του κύρους του κειμένου, ενώ οι πολυάριθμοι συντάκτες των πολυάριθμων ομάδων και ανθυπο-ομάδων φέρουν το κύρος της συλλογικής αυθεντίας και της δημοκρατίας. Αλλά το ασαφές ευάριθμον και το ανώνυμο πολυπρόσωπον είναι χαρακτηριστικά της γραφειοκρατίας, σύντροφοι του μηχανισμού, όχι της δημοκρατίας.

*Με την ουσία του κειμένου της συμφωνώ, πάντως.

 

[drsiebenmal]

Οι γαλλικές σπουδές φαίνονται από τα κενά μετά το άνοιγμα και πριν το κλείσιμο των εισαγωγικών;

 

[Alexandra]

Έτσι φαίνεται.

 

[Earion]

Την πάτησε την μπανανόφλουδα του "ευάριθμου" στην Εφημερίδα των Συντακτών η Έλενα Πατρικίου:*

Υπό την πίεση της απόρριψης, προσπάθησαν αρχικά να πείσουν ότι το πρόγραμμα συντάχθηκε από έναν άνθρωπο και αναρτήθηκε ως σημείο εκκίνησης για συζήτηση. Εν συνεχεία, υποστηρίχθηκε ότι αποτελεί συνοπτική παρουσίαση της εργώδους προσπάθειας « ομάδων και υπο-ομάδων », όπως αφελώς αποκάλυψε ο Μίλτος Λογιάδης στην Εφημερίδα των Συντακτών και εν συνεχεία με καμάρι υπογράμμισε ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος. Στο μυαλό του μηχανισμού, ο ένας συντάκτης σημαίνει υποβάθμιση του κύρους του κειμένου, ενώ οι πολυάριθμοι συντάκτες των πολυάριθμων ομάδων και ανθυπο-ομάδων φέρουν το κύρος της συλλογικής αυθεντίας και της δημοκρατίας. Αλλά το ασαφές ευάριθμον και το ανώνυμο πολυπρόσωπον είναι χαρακτηριστικά της γραφειοκρατίας, σύντροφοι του μηχανισμού, όχι της δημοκρατίας.

Μήπως το αντίθετο, Αλεξάνδρα;

Για δες τους παραλληλισμούς:

ένας άνθρωπος <---> ομάδες και υποομάδες
ένας συντάκτης (άρα υποβάθμιση κύρους) <---> πολυάριθμοι συντάκτες (άρα κύρος συλλογικής αυθεντίας)
ασαφές ευάριθμον <---> ανώνυμο πολυπρόσωπο

 

[sarant]

Εγώ κατάλαβα ότι εννοεί πολυάριθμος -αλλά και μόνο το ότι καθόμαστε και συζητάμε τόσοι άνθρωποι τόση ώρα (όχι εδώ, αλλού που το ανάρτησα) δείχνει, θαρρώ, ότι η λέξη ΠΡΕΠΕΙ να αποφεύγεται.

 

[Alexandra]

Εγώ καταλαβαίνω ότι βάζει "το ασαφές ευάριθμο" και το "ανώνυμο πολυπρόσωπο" ως χαρακτηριστικά της γραφειοκρατίας, με την έννοια "ο αριθμός τους είναι μεγάλος, αλλά είναι ασαφές το πόσο μεγάλος είναι" και "τα πρόσωπα είναι πολλά αλλά όνομα δεν έχουν". Δηλαδή, δεν κάνει αντίθεση, για το ίδιο πράγμα μιλάει, για τους πολλούς και ανώνυμους συντάκτες.

 

[nickel]

Τώρα το διάβασα κι εγώ (ολόκληρο). Διαφωνώ και με τους τρεις σας. Τα σχήματα που χρησιμοποιούνται:

ένας συντάκτης (υποβάθμιση) — πολυάριθμοι συντάκτες (κύρος συλλογικής αυθεντίας)
το ασαφές ευάριθμον — το ανώνυμο πολυπρόσωπον
είτε από έναν είτε από πολλούς πατέρες

Αν η διατύπωση «το ασαφές ευάριθμον — το ανώνυμο πολυπρόσωπον» έπιανε και τις δύο περιπτώσεις, θα έπρεπε να μιλάει για ανωνυμία του ενός και των πολλών. Θεωρώ ότι η διατύπωση «το ασαφές ευάριθμον και το ανώνυμο πολυπρόσωπον» είναι η κριτική της κ. Πατρικίου που λέει ότι οι ομάδες, είτε ολιγάριθμες είτε πολυάριθμες, αν είναι ασαφείς και ανώνυμες, δεν είναι και πολύ δημοκρατικές.

Σε αυτή την περίπτωση, το χρησιμοποιεί σωστά.

 

[Hellegennes]

Όπως λέει κι ο Νίκος, το ότι θέλει φιλοσοφία να καταλάβεις τι εννοεί ο συντάκτης του κειμένου δείχνει σαφώς ότι η λέξη πρέπει να αποφεύγεται. Έτσι κι αλλιώς δεν μας λείπουν οι συνώνυμες. Δεν είναι καθόλου λίγες οι φορές που δεν ξέρεις καθόλου από τα συμφραζόμενα αν ο συντάκτης του κειμένου το χρησιμοποιεί σωστά ή λάθος.

 

[nickel]

Προφανώς, αφού αυτό είναι το βασικό συμπέρασμά μου σ' αυτό νήμα, συμφωνώ και με τον συνονόματο και με σένα. Εδώ, ωστόσο, η αδιαφάνεια της λέξης και η περιπλοκότητα της διατύπωσης έστησαν ένα ωραίο κουίζ πολλών ερμηνειών.

 

[Alexandra]

Άλλη μία λέξη από ευ- για τρικλοποδιά. Δεν την ήξερα, και σκόνταψα πάνω της στο άρθρο του Στάμου Ζούλα στην Καθημερινή:

Προσωπικά διερωτώμαι με ποιο πολιτικό θράσος (και ύστερα από την παραπάνω αυτοκριτική) τα στελέχη αυτά επανέρχονται -και μάλιστα δριμύτερα- στις αρχικές τους θέσεις. Διότι προϋποθέτει απύθμενη πολιτική ευήθεια να εμμένεις σε θέσεις που ο ίδιος ομολογείς ως λανθασμένες, επιπροσθέτως, δε, να μη διαθέτεις νέες εναλλακτικές προτάσεις (!).


​

Ευήθεια, λοιπόν, σημαίνει μωρία, χαζομάρα, αγαθοσύνη, βλακεία, αφέλεια, και δεν είναι προτέρημα, όπως θα νόμιζε κανείς που δεν ξέρει τη λέξη.
(Γι' αυτό το περίκλειστο σε κόμματα "δε", καλύτερα να μη μιλήσω.)

 

[nickel]

Δεν έχω δει πότε την ευήθεια ή τον ευήθη να χρησιμοποιούνται λάθος. Στοιχηματίζω, πάντως, ότι τις έχει βάλει ο Μπαμπινιώτης στις απαιτητικές του λέξεις. Και πράγματι, είναι εύκολο να θεωρήσεις ότι σημαίνουν κάτι διαφορετικό.

 

[Rogerios]

Οι νομικοί, πάντως, είμαστε από νωρίς εξοικειωμένοι με την έννοια. ;)
"Άρθρο 43 Απρόσφορη απόπειρα
1. Όποιος επιχείρησε να εκτελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα με μέσο ή κατά αντικειμένου τέτοιας φύσης ώστε να αποβαίνει απολύτως αδύνατη η τέλεση των εγκλημάτων αυτών τιμωρείται με την ποινή του άρθρου 83 μειωμένη στο μισό.
2. Όποιος επιχείρησε τέτοια απρόσφορη απόπειρα από ευήθεια παραμένει ατιμώρητος".

 

[Palavra]

Επανεκκίνησε η δίκη της Χ.Α. στον Κορυδαλλό, λέει η Καθημερινή. Εκτός του οτι είναι αστείος αυτός ο τίτλος, γιατί θα μπορούσαν να είχαν γράψει «Άρχισε ξανά», άντε «Άρχισε εκ νέου» για να φαίνεται και πιο κομιλφό, έχω την εντύπωση ότι είναι και νοηματικά λάθος, καθώς το εκκινώ χρησιμοποιείται, ας πούμε, για τρένα (ξεκινάω από κάπου για να πάω αλλού).

Είναι όμως έτσι, τι λέτε κι εσείς;

 

[nickel]

Ευτυχώς πάντως που δεν ανεχώρησεν προς άγνωστον κατεύθυνσιν...

Σκέφτεται «ξεκίνησε πάλι η δίκη»... Μα, για να το πούμε σε γλώσσα που ταιριάζει στα δικαστήρια, λέει, ξεκινώ < εκκινώ, πάλι > επανα > επανεκκινώ.

 

[Earion]

Η αλήθεια είναι πως είχε κολλήσει. Βαριά. Σαν το συρμό στη αποβάθρα. Εξού και η ανάλογη εικόνα στο μυαλό του συντάκτη.

 

[Earion]

οι ριγεδανές Ερινύες

Χτες το βράδυ (2.7.2017) το κανάλι της Βουλής μετέδιδε μαγνητοσκοπημένη (από το κανάλι RAI-5) παράσταση της όπερας «Αρμίντα» του Ροσσίνι από τη Μπολόνια σε σκηνοθεσία Λούκα Ρονκόνι και μουσική διεύθυνση Κάρλο Ρίτσι. Η παράσταση ήταν του 2014.

Το ενδιαφέρον θέαμα συνοδευόταν, όπως ήταν αναμενόμενο, από υποτίτλους στα ελληνικά. Όποιος φίλος της όπερας επιχειρούσε να παρακολουθήσει διαβάζοντας τους υποτίτλους έπεφτε πάνω σε μιαν ιδιαίτερη περίπτωση: ο υποτιτλιστής είχε την παρεξηγήσιμη έμπνευση να χρησιμοποιήσει ένα σωρό εξεζητημένες και απροσδόκητες λέξεις και εκφράσεις. Θα ’λεγε κανείς ότι ο οίστρος του (ο ποιητικός; ) τον οδήγησε να σκαλίσει στα λεξικά κυνηγώντας τις όσο το δυνατόν πιο σπάνιες, αναπάντεχες και ανεξιχνίαστες λέξεις. Από τη γνωστή μου διαστροφή κινούμενος, κάθησα και αποθησαύρισα (από τα μέσα της παράστασης και μετά) τα όσα λίγα αντιγράφω παρακάτω. Σας βεβαιώ πως ήταν συνολικά πολύ περισσότερα κι έχω την αίσθηση πως μάλλον μου ξέφυγαν τα καλύτερα.

οι Ερινύες οι ριγεδανές

ήγγικεν η ώρα της ευθάρσειας και ευτολμίας

η έκσπονδη ειμαρμένη ουδεμία ισχύ έχει

ηδύφωτα δεσμά, του έρωτα σφυρηλάτημα,

έως το μόρσιμον ήμαρ με τον έρωτά μου εκστατικά θα ενώσει

και ευοπλώτατοι είμαστε

τον ερρωμενέστερο πολεμάρχη

καταβαυκαλίστρα Αρμίδα

τον φρενοκλόπο έρωτα νικήστε

στον οδυνεπώδυνο θρήνο

σε ένα βούρκο σύφλογης σκληράδας

νηπενθής είναι ο αναστεναγμός μου και ιαματικός

Απόδοση διαλόγων: Αντώνιος Βανδουλάκης (AbFab Productions)

Όσοι θέλετε να παρακολουθήσετε την «Αρμίντα» ΧΩΡΙΣ το μόρσιμον ήμαρ και τα νηπενθή, μπορείτε να καταφύγετε σε αυτά εδώ τα βιντεάκια.
Πρώτη πράξη
Δεύτερη πράξη
Τρίτη πράξη

 

[SBE]

Έχω ένα σωρό άγνωστες λέξεις εδώ. Εκτός απο το μόρσιμον (εννοεί με σήματα μόρς; μπα, δεν είχαν τέτοια στις σταυροφορίες), τί είναι έκσπονδος, ριγεδανός και φρενοκλόπος;
Μήπως απλά ο μεταφραστής δεν μετάφρασε αλλά παράθεσε καμια μετάφραση του λιμπρετου από την εποχή που πρωτοπαιχτηκε η όπερα;

Αααααααααααααααααααχ (ιαματικός και νηπενθής στεναγμός).

 

[Earion]

μόρσιμον ήμαρ είναι η ημέρα του θανάτου, του ολέθρου, της καταστροφής.

έκσπονδος είναι αυτός που παραβαίνει τις σπονδές

ριγεδανός είναι αυτός που προκαλεί ρίγος, ο φρικτός, ο φοβερός

φρενοκλόπος είναι αυτός που εξαπατά, που πλανεύει το πνεύμα

 

[sarant]

ριγεδανός είναι αυτός που προκαλεί ρίγος, ο φρικτός, ο φοβερός

και όχι ένας Δανός που φοράει ριγέ.

Βέβαια η Αρμίντα είναι όπερα σέρια, οπότε το θέλει κάπως το υπερβολικό της, αλλά το κείμενο δεν έχει τέτοια πυροτεχνήματα. Το παράκανε ο συνάδελφος.