Όχι, υπάρχουν πράγματα που θέλω να ξεκαθαρίσω: φυσικά και είμαι υπέρ της διαπαιδαγώγησης, αυτό είπα εξαρχής για τους εκπαιδευτές των Δοκίμων κλπ. και αυτό προφανώς θα λέει και η Τσουκαλά και ο οποιοσδήποτε. Αλλά αν τελικά και ιδανικά διαπαιδαγωγηθούν (δεν θα χρησιμοποιήσω τον μεροληπτικό όρο "διαφωτιστούν") δημοκρατικά και αντιφασιστικά οι "αμόρφωτες" τάξεις (ας τις θεωρήσουμε τέτοιες για τις ανάγκες του επιχειρήματος, αν και δεν μ' αρέσει καθόλου), θα έχουν γίνει "μορφωμένες"; Όχι, θα παραμείνουν "αμόρφωτες", απλώς θα είναι δημοκρατικές και αντιφασιστικές.
Επίσης, τα περί ψυχοπάθειας κλπ. είναι κατώτερα επιχειρήματα. Οι δε φυλετικές θεωρίες, που τις λες αντιεπιστημονικές, τότε θεωρούνταν το τοπ της επιστήμης. Ούτε και άλλωστε έχουν πάψει οι επιστημονικές έριδες σήμερα γύρω από τη γενετική, τις έμφυτες ικανότητες, τις έμφυτες ανισότητες κτλ. Τέλος, ο φασισμός δεν εξαντλείται στον "αντιεπιστημονικό" ρατσισμό· είναι και πολλά άλλα πράγματα που δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της επιστήμης, όπως είπες, αλλά της πολιτικής, της φιλοσοφίας, του ψυχισμού. Άρα ποιος θα ορίσει σε αυτά τα πεδία ποιες απόψεις είναι "μορφωμένες" και ποιες "αμόρφωτες"; Είναι εξ ορισμού αδύνατο. Πώς θα βγάλεις π.χ. τον Νίτσε αμόρφωτο;
ΥΓ. Στα ονόματα να προσθέσω κι εγώ το καλαθάκι μου, με Ελιάντε, Ντυμεζίλ, Ιονέσκο. Ως και για τον Φρόυντ έχω ακούσει από τον Γάλλο εκείνον, ξεχνάω τώρα τ' όνομά του, ότι έστειλε επιστολή στον Ντούτσε και του μιλούσε για ισχυρούς άντρες. Το γράφω με επιφύλαξη. Και στους δικούς μας έχω διαβάσει για Καρυωτάκη. Κι αν βάλουμε κι εκείνους που την ώρα που πολεμούσαν το φασισμό χειροκροτούσαν στις δίκες της Μόσχας, στο διαμελισμό της Πολωνίας, στη δολοφονία του Τρότσκι, στην καταστολή των επαναστάσεων στην Ουγγαρία κλπ., ακόμα και σ' εκείνη της "άνοιξης" του τσέχικου ΚΚ, και έγραφαν --και γράφουν!-- ύμνους στον φύρερ Στάλιν και στον φύρερ Μάο, παρότι κατάγονταν από εντελώς διαφορετικές φιλοσοφικές βάσεις από εκείνες του φασισμού, τότε δεν φτάνει η άμμος της θαλάσσης για να τους καταμετρήσουμε. Η έλξη της Δύναμης.