το μικρόν (micron), του μικρού, τα μικρά, των μικρών

[Count Baltar]

Το μικρόν είναι "μονάδα μήκους ίση με το χιλιοστό του χιλιοστομέτρου" (Μείζον). Έχει πληθυντικό; Λέμε τα "μικρά" ή τα "μικρόν";

 

[Alexandra]

Βεβαίως κι έχει πληθυντικό. Τα "μικρά" λέμε. Κλίνεται σε όλες τις πτώσεις. Λέμε π.χ. ότι το τάδε πράγμα "έχει μέγεθος μερικών μικρών".

 

[Zazula]

+1........

 

[Count Baltar]

Σας μερσώ ευγενικώς.

 

[drsiebenmal]

Το μικρόν κλίνεται, το μέγα μένει παραπονεμένο...

Η ερώτηση του Κομηβάλταρου με έβαλε να σκεφτώ πόσα προθέματα φυσικών μεγεθών (SI prefixes) έχουν αυτονομηθεί και κλίνονται αυτόνομα και πόσα όχι.

Εκτός από το μικρό κλίνεται το «κίλο» ως «κιλό», το χιλιοστό (που χρησιμοποιούμε αντί για το «milli») και το δέκατο που χρησιμοποιούμε αντί για το «deci-».

Ενώ μου φαίνεται λογικό να παραμένουν άκλιτα τα πολύ καινούργια (προθέματα ζέπτο, γιόκτο και αντίστοιχα ζέτα, γιότα) και τα πολύ ακραία παλιότερα (άτο, φέμτο κλπ), παραμένουν άκλιτα το μέγα και το γίγα και το τέρα (μνήμη τόσων μέγα, δίσκος τόσων γίγα, ενέργεια τόσα τέρα). Δεν είναι ενδιαφέρον ότι αυτονομήθηκαν και κλίνονται κυρίως οι υποδιαιρέσεις;

 

[nickel]

Βιαστική σκέψη: Το μικρό(ν) (συν. μικρόμετρο) είναι «αυτονομημένο», όπως και το εκατοστό ή το χιλιοστό (εκατοστόμετρο, χιλιοστόμετρο). Το «μέγα» όμως δεν είναι, κανονικά. Λες «πόσα μέγα» (ή «πόσα μέγκα») [πλέον: «πόσα γίγα» ή «πόσα γκίγκα»] «...είναι ο σκληρός σου;» και εννοείς «πόσα megabytes / gigabytes», αποσπάς δηλαδή το πρώτο συνθετικό της αγγλικής λέξης και το κάνεις άκλιτο. Θεωρώ απίθανο να ρωτήσεις τον άλλο «Πόσες μεγαδυφιοσυλλαβές χωράει ο δίσκος σου;».

 

[nickel]

Καθυστερημένη προσθήκη:

Θέλω να πω ότι, αν το «μέγα» και το «γίγα» είχαν αυτονομηθεί, τότε θα λέγαμε «Πόσα μεγάλα έχεις στο δίσκο σου, μεγάλε;» ή «Πόσα γιγάντια είναι ο δίσκος σου;». Δεν έχουμε όμως λέξη το μεγάλο = το μεγαμπάιτ, το γιγάντιο = το γιγαμπάιτ, όπως έφτιαξαν... τα μικρά.

 

[daeman]

Στα προθέματα των δυφιοσυλλαβών έχουμε ήδη τέρα, και σύντομα ίσως πέτα και έξα.
Και δεν θεωρώ καθόλου απίθανο να δούμε (έστω και στο περιθώριο) τέρατα, πέτακες κι εξάρες...

 

[Zazula]

Κάποια από αυτές τις μέρες στην πρωινή, απευθυνόμενη κυρίως σε παιδικό ακροατήριο, εκπομπή τής ΕΤ3 Μαγικός Κόσμος, άκουσα (η εκπομπή είναι μεταγλωττισμένη) τον Ζαμί να λέει ότι ένα μήκος ήταν τόσα *μικρόνια! Μέχρις ότου ανακαλυφθεί κάποιο στοιχειώδες σωμάτιο που να βαφτιστεί μικρόνιο, κι εφόσον η μικρόνοια δεν είναι μονάδα μέτρησης του μήκους, εδώ μιλάμε για τον πληθυντικό τής λέξης μικρόν: επομένως, μικρά!

 

[Zazula]

Ένας άλλος τρόπος να αποφευχθεί η αμηχανία στις πτώσεις πέρα από την ονομαστική τού ενικού (όπου το τελικό 'ν' υποψιάζει τον αναγνώστη ότι πρόκειται για τη μονάδα μήκους κι όχι για το ουδέτερο του επιθέτου μικρός — αλλά και για να αποφευχθεί το φαινόμενο της νεοακλισίας που χτύπησε το νέον) είναι να γίνει χρήση τού συνωνύμου εκατομμυριοστό.

 

[nickel]

Το micrometers θα το μεταφράζατε μικρόμετρα, όπως το έχει η Wikipedia (αλλά όχι το ΛΝΕΓ, που ξέρει μόνο το όργανο μέτρησης στο μικρότερο, αν και στο μικρόν αναφέρει το μικρόμετρο σαν συνώνυμο), θα προτιμούσατε μικρά ή θα το αναλύατε σε χιλιοστά του χιλιοστού;

 

[Alexandra]

Εγώ θα έλεγα "μικρά". Για τι είδους κείμενο μιλάμε; Πρέπει να το κάνουμε νιανιά στον αναγνώστη;

 

[Zazula]

Για τη μονάδα μέτρησης μm ή μικρό (μικρά) ή εκατομμυριοστό (εκατομμυριοστά) [ενν. του μέτρου]. Αν και κατά κανόνα δεν χρειάζεται να παρατεθεί ολογράφως — το σύμβολο μm είναι υπεραρκετό.

 

[drsiebenmal]

Το micrometers θα το μεταφράζατε μικρόμετρα, όπως το έχει η Wikipedia (αλλά όχι το ΛΝΕΓ, που ξέρει μόνο το όργανο μέτρησης στο μικρότερο, αν και στο μικρόν αναφέρει το μικρόμετρο σαν συνώνυμο), θα προτιμούσατε μικρά ή θα το αναλύατε σε χιλιοστά του χιλιοστού;

Ανάλογα με την περίπτωση... Χιλιοστά του χιλιοστού σε εντελώς εκλαϊκευτικό κείμενο (όπου υπάρχει όμως και ισχυρός αντίπαλος: το εκατομμυριοστό του μέτρου). Προσπαθώ να σκεφτώ πού θα το έγραφα μικρόμετρα ή μικρά (ή «μικρά του μέτρου»), αλλά σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις που σκέφτομαι, θα μπορούσα εξίσου καλά να χρησιμοποιήσω το σύμβολο, μm.

 

[nickel]

Εγώ θα έλεγα "μικρά". Για τι είδους κείμενο μιλάμε; Πρέπει να το κάνουμε νιανιά στον αναγνώστη;

Ας πούμε ότι το κείμενό μου μπορεί να το διαβάσουν και κάποιοι που, αν δουν κάπου «2 μικρά», μπορεί να μη σκεφτούν οικογενειακή κατάσταση, αλλά θα ήθελαν κάποια βοήθεια στο πόσο μεγάλο είναι το μικρόν. Διαπιστώνω ότι δεν σας αρέσουν τα μικρόμετρα.

 

[Alexandra]

Όχι, δεν μας αρέσουν τα μικρόμετρα. Συμφωνώ με τον Ζαζ ότι μπορείς να το αντικαταστήσεις με τα "εκατομμυριοστά του μέτρου".

 

[Zazula]

Μα δεν είναι ότι αντιπαθούμε τα μικρόμετρα, είναι που απλούστατα σε κάποιον με έστω ημιτεχνολογικό υπόβαθρο έχουν άλλη βασικότερη κι ισχυρότερη σημασία — αυτήν του ομώνυμου οργάνου μέτρησης.

 

[drsiebenmal]

Τα μικρόμετρα μπορεί να είναι πηγή σύγχυσης, ιδίως στη χρήση του επιθέτου μικρομετρικός.

 

[drsiebenmal]

Και εδώ έχουμε ένα νέο φορουμικό ρεκόρ, δυο φορές τριπλές διαδοχικές απαντήσεις με την ίδια σειρά και το ίδιο περιεχόμενο...:lol:

 

[nickel]

Χαίρομαι που αντιδράσατε όπως κι εγώ. Προτίμησα τη λύση με μm που εξηγείται στην πρώτη εμφάνιση. Ευχ!