Στην τεχνική μετάφραση πάντως οφείλει να ενημερώσει αμέσως τον ΡΜ και, κατά κανόνα, να το αλλάξει ή έστω να το αμβλύνει ώστε να μην είναι εντελώς λάθος.
Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)
bernardina
Moderator
Σύμφωνοι. Στον υποτιτλισμό;
Bernardina, εγώ μπορώ να μιλήσω μόνο γι' αυτά που ξέρω. :) Με την ευκαιρία:
- The most elegantly planned sentences, like the best-laid schemes of mice and men, 'gang aft aglay'. When this happens, and the translator spots it, good manners as much as good grammar require silent emendation of obvious errors. (Legal Translation Explained)
- Unless instructed otherwise, you should correct logical and mathematical errors in the translation and append a note to the client pointing them out so that action can be taken to correct the source text if necessary. Factual errors should be corrected if they seem to be inadvertent but not if they are important as indicators of the author's ignorance of the facts. In the latter case, you need to indicate somehow that the error is due to the author, not the translator. (Revising and Editing for Translators, 2nd Edition)
- The translators of poorly written texts (written by foreign speakers, non-professional drafters, etc.) must continuously interpret the original in order to restore its 'intended meaning'. They thus translate a virtual, non-existent 'correct' text. Meaning must be restored in order to provide an accurate translation. (Translating Official Documents)
- Μιάμιση σελίδα που δεν έχω τώρα τον χρόνο να πληκτρολογώ (:inno:): Scientific and Technical Translation Explained.
Σε ελληνική εταιρεία, συνήθως διαδικασίες γιοκ, άρα ο υποτιτλιστής κάνει ό,τι τον φωτίσει (ή δεν σκοτίζεται καθόλου, εάν βέβαια το πάρει είδηση).
Οι μεγάλες ξένες - που αναλαμβάνουν συνήθως υποτιτλισμό σε DVD, bluray, λίγο κινηματογραφικό και πολύ λιγότερο τηλεοπτικό - προβλέπουν τέτοια διαδικασία διόρθωσης του πρωτότυπου (ή της αγγλικής μετάφρασής του, που ενδεχομένως αποτελεί την πηγή για τη μετάφραση σε πολλές γλώσσες), αφορά όμως κυρίως σφάλματα μεταγραφής των διαλόγων, αν και μερικές φορές δέχονται και πραγματολογικές προσαρμογές ή μικροδιορθώσεις, όταν βγάζει μάτι ότι το πρωτότυπο έχει αβλεψία ή σφάλμα (όπως εκείνα, π.χ.). Όσο για το μετάφρασμα, κι εκεί ό,τι φωτίσει τον υποτιτλιστή και τον επιμελητή.
Zann
Member
Ένα νόστιμο αποσπασματάκι από το http://www.athensvoice.gr/article/city-news-voices/%CE%B8%CE%B5%CE%BC%CE%B1/%CE%BF-%CE%AC%CF%81%CE%B8%CE%BF%CF%85%CF%81-%CE%BA%CE%BB%CE%B1%CF%81%CE%BA-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%AD%CE%B2%CE%BB%CE%B5%CF%88%CE%B5-%CF%84%CE%BF-internet-video#comment-96928
"Οι απαντήσεις που δίνει ο Κλαρκ θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν με πουκάμισο που δένει πίσω, αν δεν ήταν ήδη ένας αναγνωρισμένος συγγραφέας".
"Οι απαντήσεις που δίνει ο Κλαρκ θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν με πουκάμισο που δένει πίσω, αν δεν ήταν ήδη ένας αναγνωρισμένος συγγραφέας".
Κάποιος σχολιαστής έγραψε από κάτω: «...θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν με πουκάμισο που δένει πίσω". Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο, αλλά ρε παιδιά λίγη προσοχή στις "μεταφράσεις".»
Αν δεν είναι μετάφραση, γιατί έψαξα αρκετά αλλά δεν βρήκα το κείμενο των σχολίων (μόνο το βίντεο υπάρχει παντού), πραγματικά πρέπει να εξασκηθεί πολύ ο συντάκτης ή/και να πάρει μαθήματα, πριν αποφασίσει να ξαναεκθέσει κείμενά του.
Αν δεν είναι μετάφραση, γιατί έψαξα αρκετά αλλά δεν βρήκα το κείμενο των σχολίων (μόνο το βίντεο υπάρχει παντού), πραγματικά πρέπει να εξασκηθεί πολύ ο συντάκτης ή/και να πάρει μαθήματα, πριν αποφασίσει να ξαναεκθέσει κείμενά του.
Κατ' αρχάς, ευχαριστώ πολύ για την παραπομπή, δεν το είχα υπόψη μου αυτό το βιβλίο :) Με την παραπάνω πρόταση συμφωνώ ναι μεν, αλλά. Θέλω να πω ότι τα νομικά κείμενα δεν εντάσσονται όλα στην ίδια κατηγορία και δεν εξυπηρετούν όλα τον ίδιο σκοπό, οπότε υπάρχουν και περιπτώσεις όπου δεν μπορεί κανείς να κάνει παρεμβάσεις. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι όταν πρέπει η μετάφραση να επικυρωθεί.
Εδώ βλέπεις τι λέει το βιβλίο για τα official documents — που κατά κανόνα όλα επικυρώνονται. Πρόσεξε ότι εξαρχής είπα "κατά κανόνα" — αρχής γενομένης από τα τεχνικά και επιστημονικά κείμενα, απ' όπου και ξεκίνησα την αναφορά μου. :)
ΥΓ Ήμουν απόλυτα βέβαιος ότι θα σε ιντριγκάριζα, γι' αυτό κι έβαλα το νομικό πάνω-πάνω. :twit:
ΥΓ Ήμουν απόλυτα βέβαιος ότι θα σε ιντριγκάριζα, γι' αυτό κι έβαλα το νομικό πάνω-πάνω. :twit:
Ε, αφού τσίμπησα που τσίμπησα... :)
Το βασικό πρόβλημα που έχω στο μυαλό μου αφορά καθαρά την Ελλάδα. Ο νόμος μιλάει για «πιστή μετάφραση» των κειμένων (πράγμα που συχνά οδηγεί σε τέρατα όταν αυτός που μεταφράζει δεν είναι μεταφραστής, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση), τα οποία συχνά υποβάλλονται στο δικαστήριο και εξυπηρετούν συγκεκριμένο σκοπό σε μια υπόθεση. Μια διόρθωση λοιπόν, ή μια ανακρίβεια, θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιον ακόμα και στο να θεωρήσει ότι η μετάφραση δεν είναι πιστή, έτσι όπως το ορίζει ο νόμος.
Τα πολύγλωσσα επίσημα έγγραφα από την άλλη, στα οποία αναφέρεσαι, συχνά αποτελούν απλώς διαφορετικές εκδοχές του ίδιου επίσημου εγγράφου, όπως στις περιπτώσεις κειμένων της ΕΕ. Ένα τέτοιου είδους επίσημο κείμενο συχνά προορίζεται να έχει την ίδια νομική ισχύ, ανεξάρτητα από τη γλώσσα στην οποία γράφεται. Μπορεί να συνταχθεί παράλληλα (ας πούμε ένας καναδικός νόμος), ή να συνταχθεί σε μια γλώσσα, και μετά να μεταφραστεί σε άλλες. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, μπορεί οι διορθώσεις να πρέπει να γίνουν, για σκοπούς κατανόησης, ας πούμε. (Έχει πολύ ψωμί αυτή η κουβέντα. Προς το παρόν, πάω να δω πού πουλάνε το βιβλίο που έβαλες).
«Official documents» εννοεί διαθήκες, διαζύγια, υιοθεσίες, σημειώματα αυτοκτονίας, πληρεξούσια, οποιαδήποτε υπηρεσιακή απόφαση ή εγκύκλιο, δικαστικές αποφάσεις και αποφάσεις ποινών, ισολογισμούς κττ, καταστατικά, πραγματογνωμοσύνες και αναφορές ατυχημάτων, πιστοποιητικά (ληξιαρχικά, πανεπιστημιακά, δημοτολογικά κλπ) και πολλά άλλα. Θα τα χρειαστείς και τα δύο. Τα πουλάω ως συλλεκτικά με added value επειδή έχουν περάσει απ' τα χέρια μου. Μπορώ να σου γράψω κι αφιέρωση, αν θέλεις. :)
Από τότε που διασφάλισα 16ωρη λειτουργία από Passarella, Max Perry και Κωνσταντινίδη σε απόσταση βολής, και 24ωρο ντελίβερι μπουγάτσας με μερέντα απ' τον Σάββα, σας έχω ξεπεράσει όλες σας — δεν με εξαγοράζετε πια! Ή τουλάχιστον έτσι ισχυρίζομαι — μπορείτε πάντα να επιχειρήσετε να με διαψεύσετε. :twit:
Άστα αυτά, αφού έχεις γίνει ακριβοσούφλητος. Σε ψάχνει με τα βιβλία σου ο κόσμος να σε κεράσει ένα σουφλέ, να τον κεράσεις βιβλία, και εσύ πουθενά.
Φαντάζομαι ότι εννοεί πως οι προβλέψεις του Κλαρκ (για το ιντερνέτιο), που έγιναν σε μια εποχή που η τεχνολογία έκανε άλματα - άλλωστε ο Κλαρκ είχε ειδικευτεί στα ραντάρ στον Β' ΠΠ και μετά ήταν πρόεδρος της British Interplanetary Society και είχε πρόσβαση σε πολλά ερευνητικά προγράμματα και επιστημονικά και τεχνολογικά δεδομένα, ήταν δηλαδή μέσα στα πράγματα - δεν είναι τόσο εντυπωσιακές όσο εκείνες του Βερν, που έζησε και δημιούργησε σε άλλη εποχή, όχι τόσο τεχνολογικά προσανατολισμένη. Σωστό και γνωστό τοις πάσι, άλλωστε ο Βερν θεωρείται από τους πατέρες της επιστημονικής φαντασίας μαζί με τον Γουέλς και τον Γκέρνσμπακ, και από τον ίδιο τον Κλαρκ ("Most technological achievements were preceded by people writing and imagining them. I’m sure we would not have had men on the Moon, if it had not been for H. G. Wells and Jules Verne").
Για τη συγκεκριμένη συνέντευξη του Κλαρκ και τις σχετικές προβλέψεις του, λεξιλογιστί εκεί.
Για το «πουκάμισο που δένει πίσω»:
Κι ένας κλαρκισμός παραφρασμένος: God said, 'Cancel Copy-Paste.' A lot of webpages ceased to exist.
Ο Βερν δεν έγραφε ακριβώς επιστημονική φαντασία και άλλωστε πολλά απ' αυτά που έγραφε ήταν γνωστά στους επιστημονικούς κύκλους της εποχής του (ο Βερν συμβουλευόταν επιστημονικές δημοσιεύσεις της εποχής). Αν θεωρήσω ΕΦ τον Βερν, πρέπει να θεωρήσω ΕΦ και τον Λουκιανό.
bernardina
Moderator
Για το «πουκάμισο που δένει πίσω»:
Δαεμάνε, μπας και εννοείς αυτό το πουκάμισο που δένει πίσω; Γιατί κεινοκεί πολύ girly μού φαίνεται για τον Αρθούρο. ;)
:inno:
Zann
Member
Σε ένα αφιέρωμα περιοδικού για τη μετάφραση (νομίζω το "Διαβάζω") είχε ένα άρθρο η Τζένη Μαστοράκη με παραδείγματα από αγγλισμούς που είχε σταχυολογήσει από πρόσφατα λογοτεχνικά κείμενα Ελλήνων συγγραφέων. Αυτοί οι πρωτογενείς αγγλισμοί σίγουρα είναι πιο εύκολο να γίνουν σε σάιτ όπου βιάζεσαι να ανεβάσεις υλικό, και μάλιστα το υλικό είναι αντλημένο από αγγλόφωνα σάιτ (δεν εννοώ ότι η Athens Voice αντιγράφει). Και να μην είναι μετάφραση, μπορεί ο άλλος να γράφει ελληνικό κείμενο αλλά έχει κολλήσει στις έννοιες και τις διατυπώσεις του αγγλικού. Γι' αυτό χρειάζονται οι διορθωτές!
Συμφωνώ επίσης με την ερμηνεία του Daeman στο #5616 για τη διαφορά προβλέψεων Κλαρκ και Βερν.
Το θέμα δεν είναι τι θεωρείς εσύ (ή εγώ) με τις ελλιπείς μας γνώσεις (ναι, ελλιπείς είναι οι δικές μου, παρότι διαβάζω εφ 40+ χρόνια τώρα - ξεκινώντας με Βερν, φυσικά - κι έχω μεταφράσει αρκετά κείμενα), αλλά τι θεωρούν αυτοί που ξέρουν καλύτερα γιατί έχουν μελετήσει εκτενώς το πράγματι περίπλοκο θέμα του ορισμού της επιστημονικής φαντασίας.
Για παράδειγμα, ο ορισμός του Χιούγκο Γκέρνσμπακ: "By 'scientifiction' I mean the Jules Verne, H. G. Wells and Edgar Allan Poe type of story—a charming romance intermingled with scientific fact and prophetic vision..."
ή αυτό:
The European brand of science fiction proper began later in the 19th century with the scientific romances of Jules Verne and the science-oriented, socially critical novels of H. G. Wells.
Ξεκίνα από εκεί, συνέχισε εκεί και πορέψου. Μπορεί να ανακαλύψεις πολλά ενδιαφέροντα και να βάλεις νερό στο κρασί σου.