Τα ρετούς της γλώσσας

Έλλη, στην προστακτική χρησιμοποιούμε και το να.

Δηλαδή "να φύγε!";

Δεν υπάρχει προστακτική με "να", απλά τυχαίνει να συμπίπτει ο τύπος προστακτικής με την υποτακτική, στο συγκεκριμένο πρόσωπο και χρόνο (κι αυτό όχι σε όλα τα ρήματα).
 

daeman

Administrator
Staff member
Το σχόλιο αφορά τον πληθυντικό του ενεστώτα (διάρκεια). Π.χ. Διαβάζετε προσεκτικά τις οδηγίες. Μελετάτε τας Γραφάς.

Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν. Λάβετε φάγετε, τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά μου.
Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου.
Και πίνετε· άμα δεν σας πίνει [sick], καλό σας κάνει [hic].

Στην απαγορευτική, την προστακτική με άρνηση, ξαφνιάζεται κανείς; Μην πατάτε το πράσινο (χορτάρι). Μην καπνίζετε (το χορτάρι). Ή όπως έγραφε παλιά στα τρένα: Μη κύπτετε έξω. Μη πτύετε επί του δαπέδου. «Πτούι». Ακούς, Καλάμιτι Τζέιν;
Και μην πυροβολείς τον πιανίστα, νισάφι πια! Μη βλασφημείτε τα θεία. Εγείρεσθε ἄγωμεν· ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς με. :eek:mg:
 
Στην απαγορευτική, την προστακτική με άρνηση, ξαφνιάζεται κανείς; Μην πατάτε το πράσινο (χορτάρι). Μην καπνίζετε (το χορτάρι).

Γιατί είναι προστακτικές αυτά; Στον ενικό δεν κάνουν "μην πατάς" και "μην καπνίζεις"; Προσταγές σαφώς και είναι, αλλά η προστακτική σ' αυτόν τον χρόνο κάνει πάτα και κάπνιζε. Εμένα αυτά μού φαίνονται για οριστικές ενεστώτα.
 

bernardina

Moderator
Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν. Λάβετε φάγετε, τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά μου.
Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου.
Και πίνετε· άμα δεν σας πίνει [sick], καλό σας κάνει [hic].

Στην απαγορευτική, την προστακτική με άρνηση, ξαφνιάζεται κανείς; Μην πατάτε το πράσινο (χορτάρι). Μην καπνίζετε (το χορτάρι). Ή όπως έγραφε παλιά στα τρένα: Μη κύπτετε έξω. Μη πτύετε επί του δαπέδου. «Πτούι». Ακούς, Καλάμιτι Τζέιν;
Και μην πυροβολείς τον πιανίστα, νισάφι πια! Μη βλασφημείτε τα θεία. Εγείρεσθε ἄγωμεν· ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς με. :eek:mg:

Νήψατε, γρηγορήσατε...
Τι σέβεντις, καλέ! Εδώ πήγαμαν κάτι αιώνας πίσω.
Πτούι! :inno::whistle:
 
Στην απαγορευτική, την προστακτική με άρνηση, ξαφνιάζεται κανείς; Μην πατάτε το πράσινο (χορτάρι). Μην καπνίζετε (το χορτάρι). Ή όπως έγραφε παλιά στα τρένα: Μη κύπτετε έξω. Μη πτύετε επί του δαπέδου. «Πτούι». Ακούς, Καλάμιτι Τζέιν;
Και μην πυροβολείς τον πιανίστα, νισάφι πια! Μη βλασφημείτε τα θεία. Εγείρεσθε ἄγωμεν· ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς με. :eek:mg:

:lol: :lol: :lol: :lol:
Η απαγορευτική προστακτική δεν με ενοχλεί - αρκεί να υπάρχει μια λεξούλα πριν το ρήμα!
 

daeman

Administrator
Staff member
Γιατί είναι προστακτικές αυτά; Στον ενικό δεν κάνουν "μην πατάς" και "μην καπνίζεις"; Προσταγές σαφώς και είναι, αλλά η προστακτική σ' αυτόν τον χρόνο κάνει πάτα και κάπνιζε. Εμένα αυτά μού φαίνονται για οριστικές ενεστώτα.

Λεξισκόπιο:
πατώ => β' πρόσωπο πληθ., Ενεστώτας-Οριστική: πατάτε, Ενεστώτας-Προστακτική: πατάτε
καπνίζω => β' πρόσωπο πληθ., Ενεστώτας-Οριστική: καπνίζετε, Ενεστώτας-Προστακτική: καπνίζετε

Ιδοὺ ἤγγικεν ὁ αμφισβητών με, αγνοών τα αυτού επιχειρήματα (1, 2). Πάτερ, άφες αυτώ, παρεσύρθη. :inno:
 

nickel

Administrator
Staff member
Γιατί είναι προστακτικές αυτά; Στον ενικό δεν κάνουν "μην πατάς" και "μην καπνίζεις"; Προσταγές σαφώς και είναι, αλλά η προστακτική σ' αυτόν τον χρόνο κάνει πάτα και κάπνιζε. Εμένα αυτά μού φαίνονται για οριστικές ενεστώτα.

Υποτακτικές καλύτερα, που δημιουργούν προσταγές. (Να) μην πατάς. (Να) μην τρέχετε. (Να) μην πατήσεις. (Να) μην πατήσετε. (Η προστακτική είναι «Πατήστε».)

Τα λέμε κι εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?437-–είστε-–ήστε-–ίστε-Είστε-ή-δεν-είστε-του-κλαμπ
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Γράφω κάπου:

Στα πλαίσια του επόμενου κοινοτικού προϋπολογισμού, η θέση της Γερμανίας ως χώρας με καθαρή συνεισφορά θα επιδεινωθεί μόνο και μόνο από το γεγονός ότι, στο μεταξύ, πολλές ανατολικές περιοχές της έχουν αναπτυχθεί και δεν είναι πια επιδοτούμενες.

...θα επιδεινωθεί και μόνο από το γεγονός ... μού διορθώνει ο οφθαλμός ος πανθ' ορά.

Εσείς βλέπετε κάποια διαφορά του μόνο και μόνο από το και μόνο;
 

bernardina

Moderator
Γράφω κάπου:

Στα πλαίσια του επόμενου κοινοτικού προϋπολογισμού, η θέση της Γερμανίας ως χώρας με καθαρή συνεισφορά θα επιδεινωθεί μόνο και μόνο από το γεγονός ότι, στο μεταξύ, πολλές ανατολικές περιοχές της έχουν αναπτυχθεί και δεν είναι πια επιδοτούμενες.

...θα επιδεινωθεί και μόνο από το γεγονός ... μού διορθώνει ο οφθαλμός ος πανθ' ορά.

Εσείς βλέπετε κάποια διαφορά του μόνο και μόνο από το και μόνο;

Όπως αντιλαμβάνομαι εγώ τη διαφορά:
1) μόνο και μόνο σημαίνει αποκλειστικά και μόνο. Για κανέναν άλλο λόγο.
2) και μόνο σημαίνει ότι αυτός ο παράγων από μόνος του θα ήταν αρκετός. Δεν σημαίνει όμως ότι θα ήταν και αποκλειστικός.

Με άλλα λόγια: α) ικανή και αναγκαία συνθήκη. β) αναγκαία αλλά όχι απαραίτητα ικανή.
 

nickel

Administrator
Staff member
Άλλα παραδείγματα:
Έκανε το ταξίδι μόνο και μόνο για να τη δει.
Χάρηκε και μόνο που την είδε.
 

bernardina

Moderator
Και με τι αντιστοιχίζεις το έστω και μόνο;

Με κάτι ενδιάμεσο; :D
Εννοώ, εκείνο το έστω, βάζει μάνι μάνι το υποθετικόν του πράγματος. Έτσι δεν είναι; ;)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Άλλα παραδείγματα:
Έκανε το ταξίδι μόνο και μόνο για να τη δει.
Χάρηκε και μόνο που την είδε.

Ωραίο το πρώτο παράδειγμα. Με βοηθάει να πω αυτό που νομίζω (νομίζω ότι το πρώτο «μόνο» δεν έχει ποσοτική αλλά ποιοτική σχέση με το δεύτερο). Τι είδους είναι η διαφορά (αν υπάρχει) στα επόμενα:

Έκανε το ταξίδι μόνο και μόνο για να τη δει.
Έκανε το ταξίδι απλώς και μόνο για να τη δει.
Έκανε το ταξίδι έστω και μόνο για να τη δει.

Και να προσθέσω και την εξής περίπτωση:

Μόνο και μόνο που έκανε το ταξίδι...
Και μόνο που έκανε το ταξίδι...

Σκόπιμα διάλεξα το παράδειγμα ώστε να δυσκολεύει από την παρουσία του και στην αρχή της πρότασης --ή δεν σας δυσκολεύει καθόλου το αρχικό «και»; Μήπως το μόνο έρχεται εδώ στην αρχή απλώς και μόνο :) για να «προστατέψει» το αρχικό και;
 

bernardina

Moderator
Τι είδους είναι η διαφορά (αν υπάρχει) στα επόμενα:
Έκανε το ταξίδι μόνο και μόνο για να τη δει.
Έκανε το ταξίδι απλώς και μόνο για να τη δει.
Έκανε το ταξίδι έστω και μόνο για να τη δει.

Για μένα, τα πρώτα δύο είναι ταυτόσημα και αυτοδύναμα. Σημαίνουν ότι δεν είχε άλλο σκοπό εκτός από το να τη δει. Το τρίτο σημαίνει ότι δεν θα έλεγε όχι αν συνέβαινε και κάτι περισσότερο από απλώς να τη δει. Ενδεχομένως θα καταλάβαινα ότι υποκρύπτεται και μια πρόθεση δικαιολόγησης ή αποσιώπησης. Δηλαδή: να της μιλήσει, να την αγκαλιάσει, να τη βρίσει, να τη φιλήσει... αλλά ακόμα κι αν τίποτε απ' αυτά δεν συνέβαινε τελικά, θα του αρκούσε έστω να τη δει.
 

nickel

Administrator
Staff member
Θα θεωρούσα το «έστω και μόνο» υποχωρητικό: «Θα κάνω το ταξίδι, έστω και μόνο για να δω τη μάνα μου». (=Μου αρκεί αυτό.)

Δεν με δυσκολεύει καθόλου το αρχικό «και» (που δεν είναι συνδετικό). Αντιθέτως, με δυσκολεύει το «μόνο (και μόνο)» στην αρχή.
 

bernardina

Moderator
Δεν με δυσκολεύει καθόλου το αρχικό «και» (που δεν είναι συνδετικό). Αντιθέτως, με δυσκολεύει το «μόνο (και μόνο)» στην αρχή.

Έτσι.
 

pontios

Well-known member
Καλημέρα!

Συμφωνώ μαζί σας όσον αφορά τα πρώτα δυο παραδείγματα, δηλαδή έκανε το ταξίδι αποκλειστικά για να τη δει - ο μόνος σκοπός, του ταξιδιού, ήταν να τη δει.
Αλλά το τρίτο παράδειγμα - Έκανε το ταξίδι έστω και μόνο για να τη δει - νομίζω εκφράζει/υποδηλώνει μια δύσκολα (ή και μη) πραγματοποιήσιμη επιθυμία να τη δει, πριν φύγει (αυτή) ή μπορεί να μη θέλει να τον δει πια (επειδή είχανε μαλώσει κτλ..).
Μου ακούγεται (το "έστω και μόνο για να τη δει", εδώ) σαν το ... if only (just) to see her or if he could just/only see her (once more).
A yearnful and maybe unrealisable wish? There's a degree of despair (implied).
 

nickel

Administrator
Staff member
In the future tense example, it is definitely translated with "even if only":

«Θα κάνω το ταξίδι, έστω και μόνο για να δω τη μάνα μου».
I'll make the trip even if it is only (in order) to see my mother.
 

pontios

Well-known member
In the future tense example, it is definitely translated with "even if only":

«Θα κάνω το ταξίδι, έστω και μόνο για να δω τη μάνα μου».
I'll make the trip even if it is only (in order) to see my mother.

Thanks, nickel. I somehow left the word out "even" ... but can your sentence, above (with the inclusion of even), nevertheless be interpreted in the manner I've decribed? Does it have to be "in order" to?
 

nickel

Administrator
Staff member
I don't think it is exactly the same. In my sentence (in most such sentences, I suppose) it means that seeing his mother is justification enough for him to make the trip.
 
Top