διά ή δια;

[Hellegennes]

Από το αφτί μας, που λέει ότι είναι διαδεδομένη προφορά. Ωστόσο, αν δεν βγει στο δρόμο η ομάδα μέτρησης με τα μικρόφωνα, να δώσει αξιόπιστες μετρήσεις, ούτε θα σε πείσω ούτε θα με πείσεις (rhyme unintended).

Ναι, αλλά αυτό μπορούμε να το πούμε για οποιαδήποτε προφορά. Δεν βγάζουμε άκρη, έτσι.

(Μη με πας στα ποντιακά, θα ξαναφουντώσω. Τι σχέση μπορεί να έχουν τα ποντιακά με το πώς θα γράφουν τα λεξικά το διά/δια; )

Είπες ότι πρώτη φορά ακούς διάλεκτο χωρίς συνίζηση. Αυτήν την σχέση έχει.

 

[nickel]

Ναι, αλλά αυτό μπορούμε να το πούμε για οποιαδήποτε προφορά. Δεν βγάζουμε άκρη, έτσι.

Εμείς βγάζουμε άκρη συζητώντας και γράφοντας (όπου γράφουμε και όπως γράφουμε) με προσωπική μας ευθύνη. Ας κάνουν και οι λεξικογράφοι τη δουλειά τους.

Είπες ότι πρώτη φορά ακούς διάλεκτο χωρίς συνίζηση. Αυτήν την σχέση έχει.

Πέρα από τοπικά ιδιώματα που η συνίζηση είναι σχεδόν ανύπαρκτη

Εδώ σε αδίκησα. Διάβασα την παραπάνω δήλωση με κόμμα («Πέρα από τοπικά ιδιώματα, που η συνίζηση είναι σχεδόν ανύπαρκτη»). Εξακολουθεί να μην έχει αυτή η δήλωση καμιά σχέση με το ζήτημα, με το «διά ταύτα».

 

[Hellegennes]

Κι ότι ήμουν έτοιμος να πω, παραπάνω, "προσοχή στα κόμματα". Η σχέση της δήλωσης με το θέμα μας είναι ότι αποτελεί μέρος μεγαλύτερης πρότασης. Αν την αποκόψεις, φυσικά και δεν έχει νόημα.

 

[nickel]

Έριξα μια ματιά σε γραμματική και είδα ότι ξέχασα να αναφέρω το ζευγαράκι ο βίος [víos] και το βιος [vjós].

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=βιος&sin=all

 

[Zazula]

Το Μεσαιωνικό του Κριαρά έχει και συνιζημένο μετριάζω "μετρώ" (το ασυνίζητο μετριάζω είναι γνωστό).
Και υπάρχει και το ζευγάρι κάλλιο (ασυνίζ., από το αρχαιοπρεπές κάλλιον με νεοελληνική προσαρμογή) "καλύτερο" και κάλλιο (συνιζ., σε παροιμιακές εκφράσεις) "καλύτερα" — και, αν κάποιος είναι λίγο ανορθόγραφος, και κάλιο (ασυνίζ.) "χημικό στοιχείο".

 

[Hellegennes]

Το Μεσαιωνικό του Κριαρά έχει και συνιζημένο μετριάζω "μετρώ"

Πώς στα κομμάτια γίνεται αυτό; Είναι απρόφερτο.

 

[daeman]

..
Και τα κοπιάζω [kopxázo & kopiázo, κάνω κόπο] και κοπιάζω [kopxázo, προσέρχομαι], αλλά η σημασιολογική διάκρισή τους με βάση τη συνίζηση δεν είναι καθολική. Νομίζω πως τηρείται λίγο περισσότερο στους παρελθοντικούς χρόνους λόγω ευχέρειας μέσω τονισμού, κοπίασε και κόπιασε, κοπίαζαν και κόπιαζαν.

 

[Costas]

Πώς στα κομμάτια γίνεται αυτό; Είναι απρόφερτο.

Όσο 'απρόφερτη' είναι η πετριά, που δεν είναι πατρϊά.

 

[nickel]

Φοβάμαι ότι, σαν τον Έλλη, είμαι ανίκανος να προφέρω με συνίζηση και το μετριάζω και την πετριά. Θα το φάω εντελώς το -ι-.

 

[Hellegennes]

Φοβάμαι ότι, σαν τον Έλλη, είμαι ανίκανος να προφέρω με συνίζηση και το μετριάζω και την πετριά. Θα το φάω εντελώς το -ι-.

Τι να πω, μπορεί εμείς να έχουμε το πρόβλημα. Πάντως δεν έχω ακούσει κανέναν να προφέρει πετριά με συνίζηση, μόνο πολύ κολλημένα το γιώτα με το άλφα, όπως στο τριάντα και στο τριακόσια (μάλιστα ίσως να είναι η αδυναμία συνίζησης που δημιούργησε τον τύπο "τρακόσια").

 

[Gilgamesh]

( "τρακόσια").

όποτε το ακούω αυτό, συνήθως σε αθηναϊκά κανάλια, μου ανάβουν τα λαμπάκια

 

[Costas]

Ε, τότε λέγε το τρακόσα. :)

 

[nickel]

Εδώ, σχόλιο για τη διαβίου μάθηση.

 

[Alexandra]

Όσο για το σκιά, αλλιώς λέω η αυλή σκι-άζεται από μια μεγάλη μουριά κι αλλιώς το παιδί σκιάζεται όταν βλέπει λύκους.

Προχθές σε ένα δελτίο ειδήσεων, έβαλαν κάποια δεσποινίδα να διαβάσει το κείμενο που βλέπαμε πάνω στην οθόνη, με τις δηλώσεις κάποιου πολιτικού, και διάβασε το "σκι-άζω" δηλαδή "ρίχνω σκιά" ως "σκιά-ζω" δηλαδή φοβίζω.

 

[dimitrisarnaout]

Καλημέρα σας. Με λένε Δημήτρη, είμαι 36 ετών, μένω στην Άνω Γλυφάδα, και ήρθα με μια απορία!
Τελικά τι συμπέρασμα βγήκε; Το δια προφερόμενο ως dja και όχι ως dia σε σύνθετες λέξεις που χρησιμοποιούμε οι περισσότεροι καθημερινά (διάθεση, διαδικασία, διαλογισμός κλπ.) είναι λάθος; Όλα τα λεξικά δείχνουν την προτίμηση στον λογιότερο (κακά τα ψέματα) και κατάλοιπο της καθαρεύουσας και της αρχαίας ελληνικής φωνητικό τύπο dia (οι γονείς μου και πολλοί άνθρωπο πάνω από 60, ασχέτως μορφωτικού επιπέδου, θα πουν σαφώς συχνότερα dia από τον μέσο εικοσάρη έως και πενηντάρη), κάποιες σελίδες στο internet αναφέρουν σε ορισμένα ρήματα ότι ο συνιζημένος τύπος είναι λάθος, αλλά το γεγονός παραμένει πως στην προφορική γλώσσα και δη την καθομιλουμένη ειδικά σε ορισμένες λέξεις δεν μου πάει το dia. Θα πω διάθεση (dja), αν δεν βρίσκομαι κάπου επίσημα ή αν μιλάω αυθόρμητα, καθώς και διάλειμμα, διαβάλλω, διαπλοκή κλπ. Όσο μάλιστα πιο «λαϊκή»' είναι η λέξη, π.χ. Διακοφτό, τόσο πιο αυτόματα η γλώσσα θα προφέρει τον συνιζημένο τύπο. Δεν θα ήθελα να ακούγομαι αμόρφωτος για ένα «ι» . Ποια είναι η άποψη των senior member εδώ μέσα ;;:drool:

 

[nickel]

Γεια σου, Δημήτρη, καλωσήρθες.

Αν κάνεις αυτό το ψάξιμο στο ΛΚΝ:
http://www.greek-language.gr/greekL...a/search.html?start=0&lq=δjá&loptall=true&dq=
θα δεις όλες τις λέξεις με -δια- που προφέρεται με συνίζηση, σύμφωνα με το ΛΚΝ.

Το περιορισμένο
http://www.greek-language.gr/greekL...s/lexica/search.html?lq=[δjá&loptall=true&dq=
έχει μόνο τις λέξεις που αρχίζουν από δια- με συνίζηση.

Τώρα γιατί το διαβάζω έχει συνίζηση και η διάθεση δεν έχει είναι ένα μυστήριο που δεν μπορώ να σου εξηγήσω. Άλλες λέξεις τις προφέρω πότε έτσι και πότε αλλιώς, π.χ. διάρθρωση. Και οπωσδήποτε χωρίς συνίζηση λέω δυαδικός.

Και μόνο που ρωτάς δείχνει ότι έχεις αφτί και προσέχεις. Αν σου αρέσει το [δjá], να το λες εκεί που ακούς να το λένε και άλλοι.

 

[dimitrisarnaout]

Γεια σου, Δημήτρη, καλωσήρθες.

Αν κάνεις αυτό το ψάξιμο στο ΛΚΝ:
http://www.greek-language.gr/greekL...a/search.html?start=0&lq=δjá&loptall=true&dq=
θα δεις όλες τις λέξεις με -δια- που προφέρεται με συνίζηση, σύμφωνα με το ΛΚΝ.

Το περιορισμένο
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=[%CE%B4j%C3%A1&loptall=true&dq=
έχει μόνο τις λέξεις που αρχίζουν από δια- με συνίζηση.

Τώρα γιατί το διαβάζω έχει συνίζηση και η διάθεση δεν έχει είναι ένα μυστήριο που δεν μπορώ να σου εξηγήσω. Άλλες λέξεις τις προφέρω πότε έτσι και πότε αλλιώς, π.χ. διάρθρωση. Και οπωσδήποτε χωρίς συνίζηση λέω δυαδικός.

Και μόνο που ρωτάς δείχνει ότι έχεις αφτί και προσέχεις. Αν σου αρέσει το [δjá], να το λες εκεί που ακούς να το λένε και άλλοι.

Thanks. Δεν μπορώ να μπω, ίσως γίνονται «εργασίες» στο site.
Πάντως βλέπω πως είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Ακόμα κι αν δίνει πιστοποιητικά κι έχει αίγλη, δεν δίνει μια στάνταρ απάντηση.
Το διαβάζω φυσικά έχει συνίζηση και το δυαδικός (που εξάλλου δεν είναι δια) όχι. Όπως είναι λάθος να λες διάθεση με το διά- μια συλλαβή. Υπάρχει κάποιο λεξικό που να δέχεται και τους δύο τρόπους ή ρητά να απορρίπτει ως λανθασμένο τον συνιζημένο τύπο;

 

[nickel]

Το συγκεκριμένο πολύ αξιόπιστο λεξικό είναι το μοναδικό, νομίζω. ελληνικό που παραθέτει προφορά. Δεν θα βρεις λήμματα όπου δίνει και τις δύο προφορές, όπως συμβαίνει π.χ. στα ομόγραφα βιάζω. Το λεξικό επιδιώκει να αποτυπώσει τη μία προφορά που θεωρεί πιο διαδεδομένη, αν και δεν γνωρίζω με ποια κριτήρια. Ωστόσο, δεν μιλαμε τη γλώσσα και δεν προφέρουμε ανοίγοντας λεξικά για να δούμε πώς καταγράφεται η προφορά.

 

[Zazula]

Στο ΧΛΝΓ αποκλειστικά δισύλλαβο (και με τόνο) το διά.

 

[nickel]

Στο ΧΛΝΓ αποκλειστικά δισύλλαβο (και με τόνο) το διά.

Όπως το ΛΚΝ δεν έλαβε υπόψη του πόσοι μπορεί να προφέρουν το διά (το έχει [δiá]) όπως προφέρουν το για [ja], έτσι και για το ΧΛΝΓ δεν μέτρησε ούτε η προφορά ούτε το πόσοι γράφουν «δια». Μόνο που το δεύτερο λέγεται και «χρηστικό».