Απ' αυτό το πλευρότους

[nickel]

Το μανιτάρι Pleurotus, αυτό το ωραίο μανιτάρι που δεν πάνε πολλά χρόνια που προστέθηκε στη δίαιτά μας, έχει όνομα σχηματισμένο από ελληνικές λέξεις: πλευρά + ους, ωτός «αφτί». Είμαι βέβαιος ότι όλοι οι λεξικογράφοι μας το έχουν βάλει στο τραπέζι τους, αλλά στα λεξικά τους δεν το έχουν βάλει. Το έβαλε κάπως ο Πάπυρος (και το Παπυρολεξικό), αλλά η αγορά αποφάσισε διαφορετικά: στον Πάπυρο το μανιτάρι λέγεται πλεύρωτος, στο διαδίκτυο θα βρείτε ότι είναι πλευρωτός (Pleurotus ostreatus, πλευρωτός ο οστρεώδης).

Πώς κλίνεται, λοιπόν;
Ο πλευρωτός, του πλευρωτού, τον πλευρωτό, οι πλευρωτοί, των πλευρωτών, τους πλευρωτούς.

Αυτά για τους μυκητολόγους. Στο εστιατόριο παραγγέλνουμε «πλευρότους». Αυτό πρέπει να είναι ελληνολατινικό. Ήρθαν τα μανιτάρια σαν Pleurotus (που οι Αγγλοσάξονες προφέρουν περίπου [πλουρότους]), εμείς τα είπαμε «πλευρότους», είδαν κάποιοι ότι ο όρος είναι ελληνογενής και αποφάσισαν να το κάνουν «πλευρώτους». Δεν αποκλείεται αυτό να έδωσε και την ονομαστική «ο πλεύρωτος» (του πλευρώτου, τους πλευρώτους — όπως ο άνθρωπος).

Είδαμε όμως ποιος τύπος έχει επικρατήσει, άρα δεν δικαιολογείται το *πλευρώτους ούτε σαν περίεργη αιτιατική. Επιτρέπεται να το γράψουμε είτε στα λατινικά (Pleurotus) είτε σαν απλοποιημένη μεταγραφή (τα [μανιτάρια] πλευρότους).

Στα αγγλικά τα λένε oyster mushrooms. Και έτσι θα τα βρείτε στα λεξικά, όχι με το λατινικό.

Τι λένε οι μυκητολόγοι;

http://en.wikipedia.org/wiki/Pleurotus
http://oxforddictionaries.com/definition/english/oyster+mushroom?q=oyster+mushroom
http://www.trikalasport.gr/oiko/manitari/PleurotusOstreatus.htm

 

[Earion]

Καλημέρα. Αφού η ζωή φέρθηκε σκληρά στον πλεύρωτο (ονομαστική πλεύρωτος), που θα έκανε παρέα στην τριάδα άωτος, δίωτος, τρίωτος, επίθετα που προσδιόριζαν αγγεία ήδη από τη μυκηναϊκή εποχή, τουλάχιστον ας βοηθήσουμε να ζήσει ο πλευρωτός. Να αγοράζουμε, να παραγγέλνουμε στο εστιατόριο, πλευρωτούς.

Υ.Γ. Ανακαλύπτω ότι άωτος είναι και γένος νυκτόβιων πιθήκων.

 

[bernardina]

Να στήσουμε σιγά σιγά ένα νηματάκι για τους αμανίτες;

 

[Hellegennes]

Οι μυκητολόγοι έχω την εντύπωση ότι το λένε πλευρώτους. Εγώ το ξέρω με αυτήν την ορθογραφία, από μωρό παιδί. Η οικογένειά μου αναγνωρίζει το συγκεκριμένο είδος εδώ και πολλές γενιές (τουλάχιστον 7) και ξέρουμε πού βρίσκονται στην φύση και πώς τα μαζεύουμε. Ως εκ τούτου τα ξέρω από πολύ μικρός, όταν μάς πήγαινε ο πατέρας μου για μανιτάρια (και ραδίκια, ζοχιές, σαλιγκάρια και άλλα διάφορα). Επειδή ο πατέρας μου διατηρεί σχεδόν ολόκληρη βιβλιοθήκη με βιβλία για μανιτάρια, θα επανέλθω όταν θα έχω πρόσβαση (αυτήν την στιγμή δεν μπορώ).

 

[nickel]

Στον προπολεμικό Δρανδάκη είναι απλώς «μύκης ο οστρεοειδής».
Στην ΕΕ έχουν κατασταλάξει στο πλευρωτός ο οστρεώδης.

 

[Elsa]

Γιατί ο τίτλος του νήματος είναι απ' αυτό το πλευρότους όταν η γνωστή παροιμιακή φράση στην οποία παραπέμπει (υποθέτω δηλαδή, γιατί είναι ένα αστείο που κάνουμε με τα παιδιά μου) είναι μ' αυτό το πλευρό;

 

[nickel]

Φαίνεται ότι (εκτός από μένα) μόνο ο Μπαμπινιώτης λέει απ' αυτό το πλευρό να κοιμάσαι (εκτός από το με αυτό το πλευρό).

 

[drsiebenmal]

Εγώ λέω και τα δύο...

Στη Λεξιλογία, πάντως, έχουμε ήδη νήμα μ' αυτό το πλευρό να κοιμάσαι, οπότε τώρα καλύψαμε και τα δύο...

 

[nickel]

Εγώ ήθελα να πω «απ' αυτό το πλευρότους δε θα φας»... :)

 

[SBE]

Ήρθαν τα μανιτάρια σαν Pleurotus (που οι Αγγλοσάξονες προφέρουν περίπου [πλουρότους]), εμείς τα είπαμε «πλευρότους», είδαν κάποιοι ότι ο όρος είναι ελληνογενής και αποφάσισαν να το κάνουν «πλευρώτους».

Oι αγγλοσάξονες δεν το προφέρουν καθόλου, εκτός αν είναι βοτανολόγοι.
Οι Γάλλοι όμως, που ακόμα δεν τους έχουν αντικαταστήσει οι Άγγλοι στη μαγειρική, τα λένε pleurotes (προφέρεται πλερότ).

 

[nickel]

Oι αγγλοσάξονες δεν το προφέρουν καθόλου, εκτός αν είναι βοτανολόγοι.

Pleurotus (που οι Αγγλοσάξονες προφέρουν περίπου [πλουρότους])
[...]
Στα αγγλικά τα λένε oyster mushrooms. Και έτσι θα τα βρείτε στα λεξικά, όχι με το λατινικό.

Έπρεπε να είχα γράψει: Pleurotus, που οι Αγγλοσάξονες το προφέρουν [ˈɔɪstə(r) mʌʃruːm]. :)

 

[SBE]

Το είπα γιατί έχει γίνει σημείο αναφοράς η αγγλική γλώσσα ακόμα και εκεί που δεν κολλάει.

 

[nickel]

Και γι' αυτό ακριβώς εξήγησα ότι το «πλευρότους» είναι ελληνικό δημιούργημα, δεν το ακούσαμε στη Βρετανία για να το κάνουμε εισαγωγή.

 

[Zazula]

Πάντως η παρετυμολογία της ημέρας θα μπορούσε να είναι πως το πλερώτους προέρχεται απ' το πλερώνω, λόγω της υψηλής τιμής τους.
Πλερότ, ταμπλ-ντοτ
και φύγαμε στο γιοτ!