Αναπόφευκτα ανοίγει πάλι η συζήτηση για τη θανατική ποινή

[drsiebenmal]

Μια βασική αρχή στα θέματα των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι ότι δεν μπαίνουν σε δημοψήφισμα. Πρέπει να εξηγήσουμε το γιατί;

Ε, ούτε η κατάκτηση ενός μεγάλου μέρους της ανθρωπότητας, να μη σκοτώνει άλλους ανθρώπους (εκτός από περίοδο πολέμου...) μπορεί να μπει σε ψηφοφορία. Πολύ περισσότερο σε ψηφοφορίες όπου δεν μιλάει η λογική αλλά η καρδιά.

Δείτε ξανά τα επιχειρήματα όσων επικαλούνται την ανάγκη της θανατικής ποινής. Επικαλούνται συναισθήματα. Μπορεί όμως να εξαρτώνται ζωές από συναισθήματα; Υπάρχουν ζωές με διαφορετική βαρύτητα; Καλές ζωές και κακές ζωές, που μπορούμε, συναισθηματικά (και η οργή, συναίσθημα είναι) να τις τερματίζουμε;

Δεν ήξερα και τόσο πολλά για τη Νορβηγία, αλλά μετά τη γνωριμία με το νομικό της σύστημα είμαι βέβαιος ότι θα ήμουν περήφανος να ζω σε μια κοινωνία με τέτοιο ποινικό σύστημα. Και φυσικά, μια κοινωνία με το νορβηγικό σχολικό σύστημα, ιατρικό σύστημα, συνταξιοδοτικό σύστημα κ.λπ. συστήματα. (Για να μην ξεχνιόμαστε και για να μη νομίζουμε ότι τα συστήματα μιας κοινωνίας είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.)

 

[bernardina]

H πραγματική ζωή έχει κι άλλες όψεις.

Η δεύτερη όψη δεν διαφέρει και πολύ από το λινκ που έδωσα. Αμετανόητοι και οι δύο, αθώοι στα δικά τους μάτια. Απλώς ο Poncelet δεν πρόλαβε να παραφρονήσει. Πρόλαβαν και τον εκτέλεσαν. Ίσως μάλιστα να ήταν και πιο φιλεύσπλαχνο αυτό...

 

[oliver_twisted]

Συμφωνώ με τον Δόκτορα.

 

[bernardina]

Δείτε ξανά τα επιχειρήματα όσων επικαλούνται την ανάγκη της θανατικής ποινής. Επικαλούνται συναισθήματα. Μπορεί όμως να εξαρτώνται ζωές από συναισθήματα; Υπάρχουν ζωές με διαφορετική βαρύτητα; Καλές ζωές και κακές ζωές, που μπορούμε, συναισθηματικά (και η οργή, συναίσθημα είναι) να τις τερματίζουμε;

Δεν ξέρω για τους άλλους, εγώ όμως δεν επικαλέστηκα κανένα συναίσθημα στην περίπτωση του Μπρέιβικ. Ούτε από μανία εκδίκησης κινούμαι ούτε τίποτα. Και προφανώς πιστεύω ότι μία ζωή είναι υπεραρκετή αν την αφαιρέσεις. Για μένα μετράει περισσότερο το αν το έγκλημα διαπράχθηκε από αμέλεια ή από πρόθεση και με απόλυτη επίγνωση της πράξης. Προφανώς δεν υποστηρίζω ότι η θανατική ποινή πρέπει να απονέμεται σε οποιονδήποτε σκότωσε. Άλλωστε και η Δικαιοσύνη ξεχωρίζει περιπτώσεις, δίνει ελαφρυντικά, εξετάζει τον πρότερο βίο, τη φύση του εγκλήματος και ένα σωρό τέτοια για να μην το κουράζουμε.
Όμως πράξεις σαν του Μπρέιβικ δεν έχουν κανένα κοινό με το έγκλημα ενός ανθρώπου που σκότωσε χωρίς πρόθεση και εν βρασμώ ψυχής και μεταμελήθηκε πικρά. Αν ο ίδιος απέκοψε τον εαυτό του τόσο βάναυσα από το σώμα της κοινωνίας με την πράξη του, που ήταν το αποκορύφωμα της αντικοινωνικότητας -και όχι της ψυχοπάθειας, εφόσον κρίθηκε ότι είχε σώας τας φρένας- και δεν μεταμελήθηκε στο ελάχιστο, γιατί να δείξω συναίσθημα και να τον λυπηθώ, (αφού τόσο πολύ σε απωθεί το συναίσθημα ως κριτήριο επιλογής) και να μην του επιβάλω την τιμωρία που κρίνω ότι του αξίζει;

Και αν ρωτάς πραγματικά, ναι, μπορούν να εξαρτώνται ζωές από τα συναισθήματα. Και, προφανώς, εξαρτώνται! Και, ναι, υπάρχουν καλές και κακές ζωές. Sorry.

 

[drsiebenmal]

Ποια είναι η λογική στην επιβολή της θανατικής ποινής στον Μπρέιβικ ή στον οποιονδήποτε τρελό σαν κι αυτόν; Ποια είναι η λογική που ορίζει ότι αυτή και όχι άλλη είναι η τιμωρία που του αξίζει; Πού υπάρχει το σχετικό αξιόμετρο; Και από πού αλλού προκύπτει η έννοια της τιμωρίας αν όχι από τα ανθρώπινα συναισθήματα --σε όλη τους την γκάμα: από την οργή και το «δίκιο» μέχρι τη λειτουργικότητα της «κοινωνίας»;

Και η ερώτησή μου ήταν αν μπορούμε τις κακές ζωές (που προφανώς υπάρχουν, δεν ρώτησα μόνο αυτό) να τις τερματίζουμε με συναισθηματικά κριτήρια. Να το πώ αλλιώς: ο ταξιδιώτης του χρόνου μπορεί να σκοτώσει χωρίς δεύτερη σκέψη τον αποτυχημένο ζωγράφο με το μουστακάκι στη Βιέννη του 1910;

 

[oliver_twisted]

Είμαι απο τη φύση μου επιφυλακτική απέναντι σε κάθε είδους αρχή και εξουσία, πολύ απλά γιατί πρόκειται για αρχές και εξουσίες φτιαγμένες από ανθρώπους, ένα είδος περίεργο, που βγάζει από αγίους και μάρτυρες μέχρι τέρατα, και ό,τι υπάρχει ενδιάμεσα, φιλήσυχα ανθρωπάκια, στεγνούς κουρασμένους υπαλλήλους, τιτάνες διαβολικούς εμπόρους θανάτου, και ό,τι βάνει ο νους σου. Κάποιες φορές οι αρχές λειτουργούν σωστά. Κάποιες φορές όχι. Τις περισσότερες φορές οι αρχές λειτουργούν έτσι όπως θένε οι από πάνω. Μερικές φορές, πάλι, μας εκπλήσσουν. Κι εγώ, ως άπιστος Θωμάς, θέλω τις αρχές μου με χαλινάρι, θέλω να είναι μέσα σε κουτάκια, και τα κουτάκια αυτά να είναι όσο το δυνατόν πιο μικρά. Δεν θέλω να δώσω στις δικαστικές αρχές την εξουσία να αφαιρούν ζωές, όσο στυγερό κι αν είναι το έγκλημα. Δεν θέλω οι φυλακές να στοιβάζουν ανθρώπους σε κελιά για 23 ώρες. Κι αν δεν τα θέλω αυτά γενικά, δεν μπορώ να τα θέλω κατ' εξαίρεση.

 

[Cadmian]

Μάλλον επειδή η κοινωνική συμβίωση αλλά και η δικαιοσύνη εν γένει δεν κρίνεται από το τι πιστεύω εγώ, αλλά από το τι θα είναι ωφέλιμο μακροπρόθεσμα για το σύνολο (εμείς, εσείς, αυτοί). Η ποινή (οποιαδήποτε ποινή) έχει σκοπό να λειτουργεί προληπτικά και αποτρεπτικά, κι όχι εκδικητικά (με βάση το συναίσθημα) -κι αυτό δεν είναι ιδεαλισμός, αλλά πραγματισμός. Αλίμονο αν στήναμε κρεμάλες ή αποσπάσματα με βάση την υποκειμενική αντίληψη περί δικαιοσύνης ή τον εφυσηχασμό της κοινής γνώμης. Αυτό άμα ξεκινήσει, δεν σταματάει πουθενά.

Παρεμπιπτόντως, το νήμα είναι μέσα στο κλίμα των ημερών.

 

[bernardina]

Όλι, πολύ φοβάμαι ότι το σκεπτικό σου οδηγεί σε αδιέξοδο. Δεν θέλεις να δίνεις στις δικαστικές αρχές την εξουσία να αφαιρούν ζωές. Θεμιτό. Υπάρχει η επιείκεια, υπάρχει και η ατιμωρησία.
Με αυτό το σκεπτικό, κάθε ποινή, όσο ελαφριά κι αν είναι, είναι λάθος. Άρα, η επιβολή της είναι άχρηστη και α-νόητη.
Ξέρεις καμιά κοινωνία, από καταβολής κόσμου, που να μην είχε κάποιου είδους, όσο πρωτόγονο, σύστημα δικαιοσύνης;

Δόκτορα, μη βάζεις φτερά στη φαντασία μου και μη με προκαλείς να απαντήσω για τον μπογιατζή με το μουστακάκι -και κάθε μπογιατζή με μουστακάκι, γιατί εδώ περνάμε πλέον στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Δεν δουλεύουμε με τα what ifs... Και ο τερματισμός της συγκεκριμένης ζωής προφανώς δεν θα γινόταν με συναισθηματικά κριτήρια και μόνο. Όμως αυτό πήγαινε πες το σε κάποιο απόγονο ανθρώπου που άφησε τα κοκαλάκια του στο Μπέργκεν Μπέλσεν, όχι σ' εμένα.

Η λογική μου, παιδιά, είναι απλή (και δεν εμπεριέχει κανένα συναίσθημα): όταν κάποιος αποκόβεται τόσο βάναυσα από το σώμα της κοινωνίας με τις πράξεις του, η κοινωνία έχει κάθε δικαίωμα να τον απορρίψει όπως ένας οργανισμός απορρίπτει ένα γαγγραινιασμένο όργανο. Κάποιες φορές αυτή η απόρριψη αρμόζει να είναι κυριολεκτική.
Είπα και παραπάνω ότι συχνά η επιβολή της θανατικής ποινής είναι ευσπλαχνικότερη. Θα το τραβήξω ακόμα περισσότερο και θα πω ότι σε κάποιους εγκληματίες δεν αξίζει να φανεί τόσο ευσπλαχνική η Δικαιοσύνη.
Τέλος πάντων, ενδεχομένως να πρόκειται για αδιέξοδη συζήτηση γιατί κοιτάμε τα πράγματα από εντελώς διαφορετικές γωνίες.

 

[bernardina]

Παρεμπιπτόντως, το νήμα είναι μέσα στο κλίμα των ημερών.

Θα σε παρακαλούσα να αποσαφηνίσεις τον παραλληλισμό σου πριν στενοχωρηθώ.

 

[Cadmian]

Θα σε παρακαλούσα να αποσαφηνίσεις τον παραλληλισμό σου πριν στενοχωρηθώ.

Κανένας παραλληλισμός. Απλά, η επίκληση στο συναίσθημα και την τιμωρία (όπως αυτή ερμηνεύεται ως δίκαιη) είναι είτε εξίσου αδιέξοδη από μόνη της, είτε μπορεί με τους κατάλληλους χειρισμούς να οδηγήσει σε πολύ χειρότερα αδιέξοδα.

Το αστείο είναι ότι είχα δει από το πρωί το άρθρο, αλλά απέφευγα το λινκάρισμα για να αποφύγω τέτοιες ακριβώς αντιδράσεις...

 

[drsiebenmal]

Η λογική μου, παιδιά, είναι απλή (και δεν εμπεριέχει κανένα συναίσθημα): όταν κάποιος αποκόβεται τόσο βάναυσα από το σώμα της κοινωνίας με τις πράξεις του, η κοινωνία έχει κάθε δικαίωμα να τον απορρίψει όπως ένας οργανισμός απορρίπτει ένα γαγγραινιασμένο όργανο. Κάποιες φορές αυτή η απόρριψη αρμόζει να είναι κυριολεκτική.

Η ερώτησή μου είναι απλή: Ο βιαστής της Πάρου πόσο έχει αποκοπεί από το σώμα της κοινωνίας; Οι εμπρηστές των Αφιδνών; Ο καπετάνιος του Σαμίνα; Ο μεθυσμένος οδηγός που ξεκληρίζει μια οικογένεια; Οι φοροκλέφτες; Οι πολιτικοί που «τους αξίζει κρέμασμα στο Γουδί»;

Μπέρνι, δεν υπάρχει αξιόμετρο σε αυτά τα πράγματα. Προφανώς πρέπει να υπάρχουν διαβαθμίσεις ποινών κ.λπ. αλλά δεν μπορεί να υπάρχει ποινή θανάτου. Για κανένα έγκλημα. Γιατί μετά αρχίζουν οι συγκρίσεις και οι εκπτώσεις, όπως το υπαινίχθηκαν η Όλλι και ο Κάδμειος. Π.χ., δεν έχω πειστεί ακόμη ότι δεν λειτούργησε ο νόμος του Λιντς στην αποτρόπαιη περίπτωση Δουρή.

 

[bernardina]

Κανένας παραλληλισμός. Απλά, η επίκληση στο συναίσθημα και την τιμωρία (όπως αυτή ερμηνεύεται ως δίκαιη) είναι είτε εξίσου αδιέξοδη από μόνη της, είτε μπορεί με τους κατάλληλους χειρισμούς να οδηγήσει σε πολύ χειρότερα αδιέξοδα.

Μια ερώτηση μόνο και τελειώνω εδώ τη συζήτηση: η επιείκεια σε τι βασίζεται; Στη λογική ή στο συναίσθημα;

Στα φοιτητικά μου χρόνια, ένας εισαγγελέας με απάλλαξε από μια αστεία κατηγορία (με έπιασαν να μαθαίνω οδήγηση βέσπας χωρίς δίπλωμα και το... όργανο θεώρησε σκόπιμο να με στείλει στο δικαστήριο) λόγω λύπης! Η πρόεδρος, πολύ σωστά, του απάντησε ότι δεν στέκει τέτοια αιτιολογία κι εκείνος της ανταπάντησε ότι δεν θέλει να λερώσει το μητρώο μου επειδή θα γίνω δημόσια υπάλληλος (σπούδαζα αγγλική φιλολογία και θεώρησε δεδομένο ότι θα διοριζόμουν στο γυμνάσιο). Τι εννοώ με αυτό το αστείο παράδειγμα; Ότι και ο μετριασμός ή η αθώωση κάποιου, πολύ συχνά βασίζεται στο συναίσθημα. Γιατί είναι θεμιτό τότε;

Πάντως σε βεβαιώνω, ότι με τα χρυσαύγουλα δεν πρόκειται ποτέ να δούμε eye-to-eye το παραμικρό. Ούτε καν φαινομενικά ούτε, πολύ περισσότερο, με το ίδιο σκεπτικό και υπόβαθρο. Just for the record και προς αποφυγή προβοκάτσιας -γιατί σε κάτι τέτοια χάνω εντελώς και το λιγοστό χιούμορ μου.

 

[Cadmian]

Εγώ πάλι θα απαντήσω με ερώτηση: Δίπλωμα έβγαλες μετά από αυτό;

Τα περί προβοκάτσιας δεν καταλαβαίνω γιατί αναφέρονται. Ούτε η τρίτη παράγραφος σου συνολικά.

Και έτσι, για το φολκλόρ...

 

[bernardina]

Η ερώτησή μου είναι απλή: Ο βιαστής της Πάρου πόσο έχει αποκοπεί από το σώμα της κοινωνίας; Οι εμπρηστές των Αφιδνών; Ο καπετάνιος του Σαμίνα; Ο μεθυσμένος οδηγός που ξεκληρίζει μια οικογένεια; Οι φοροκλέφτες; Οι πολιτικοί που «τους αξίζει κρέμασμα στο Γουδί»;

Μπέρνι, δεν υπάρχει αξιόμετρο σε αυτά τα πράγματα. Προφανώς πρέπει να υπάρχουν διαβαθμίσεις ποινών κ.λπ. αλλά δεν μπορεί να υπάρχει ποινή θανάτου. Για κανένα έγκλημα. Γιατί μετά αρχίζουν οι συγκρίσεις και οι εκπτώσεις, όπως το υπαινίχθηκαν η Όλλι και ο Κάδμειος. Π.χ., δεν έχω πειστεί ακόμη ότι δεν λειτούργησε ο νόμος του Λιντς στην αποτρόπαιη περίπτωση Δουρή.

Δόκτορα, φάουλ! Τι φάουλ, πέναλτι!

Προφανώς υπάρχει αξιόμετρο και το αποφασίζει το δικαιικό σύστημα! Αν δεν πιστεύουμε ούτε σ' αυτό, ας κηρύξουμε την κοινωνία σε κατάσταση απόλυτης, απόλυτης όμως, ασυδοσίας, και ας κάνει ο καθένας ό,τι γουστάρει. Μα ούτε την εποχή των σπηλαίων δεν υπήρχαν τέτοιες κοινωνίες!

Δεν είμαι δικαστής, όμως για μένα η πρόθεση η επίγνωση και η μεταμέλεια παίζουν καθοριστικότατο ρόλο.
Ο Μπρέιβικ, καλέ μου, δεν ήταν τρελός. Αποφάνθηκε πάνω σ' αυτό και η επιστήμη και η δικαιοσύνη.

Κι όσο για τον Δουρή, τι προσπαθείς να μου αποδείξεις; Ότι ήταν καλύτερα που τον έφαγαν οι συγκρατούμενοί του; Γιατί; Επειδή έτσι το κρίμα πέφτει στο λαιμό των απόβλητων και η πολιτισμένη κοινωνία απαλλάσσεται από την ευθύνη;

 

[SBE]

Πάντως στους οπαδούς της θανατικής ποινής- είτε είναι πολιτικό κόμμα είτε είναι η Μπέρνι- δεν μένουν πολλές επιλογές. Oι περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή και αν δεν κάνω λάθος είναι και από τις απαιτήσεις για να είναι μια χώρα μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Δυστυχώς, οι λίγες χώρες που έχουν ακόμα θανατική ποινή είναι πολυπληθείς (Κίνα, ΗΠΑ, Ινδία κλπ). Από αυτές ακούγονται περισσότερο οι ΗΠΑ γιατί είναι η μόνη χώρα που αμφιταλαντεύεται. Και έχει και σινεμά διεθνώς γνωστό.

 

[bernardina]

Εγώ πάλι θα απαντήσω με ερώτηση: Δίπλωμα έβγαλες μετά από αυτό;

Τα περί προβοκάτσιας δεν καταλαβαίνω γιατί αναφέρονται. Ούτε η τρίτη παράγραφος σου συνολικά.

Και έτσι, για το φολκλόρ...

Κι εγώ θα απαντήσω: ούτως ή άλλως θα έβγαζα. Αφού γι' αυτό το λόγο μάθαινα να οδηγώ γι' αυτό ήταν χαζό το όργανο...

Καλά, άσε τα περί προβοκάτσιας. Πρόκειται για φύσημα στο γιαούρτι. Ξέχνα το.

Αλήθεια, η μειοψηφία των Νορβηγών που διαφωνεί με την απόφαση τι θα ήθελε; Γιατί δεν αναφέρεται στο άρθρο;

Μια ζωή αισχρή μειοψηφία νιανιανια:angry:

 

[drsiebenmal]

Μπέρνι, είχα την αίσθηση ότι έγραψα τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που μου καταλογίζεις. Προφανώς, τότε, είμαι απολύτως ντεφορμέ, οπότε θα ακολουθήσω την προηγούμενη συμβουλή σου και θα σταματήσω κάπου εδώ.

 

[Cadmian]

Μα αυτό είναι το θέμα: Δεν υπάρχει ούτως ή άλλως θα έβγαζες. Δεν είναι επιχείρημα αυτό, πόσο μάλλον κάτι που μπορεί να προσμετρηθεί σε περίπτωση ποινής. Ο νομοθέτης ή ο δικαστής δεν ξέρει τι θα έκανες ή τι θα μπορούσες να κάνεις, και πρακτικά δεν έχει κανέναν απολύτως λόγο να το λάβει υπόψη του. Με την ίδια λογική, θα μπορούσες να μη βγάλεις καθόλου. Η διαφορά όμως έγκειται στ' ότι αν οδηγώντας χωρίς δίπλωμα είχες θερίσει καμιά γριά, ο υπολογισμός μέσω του συναισθήματος θα επέβαλε να αποδοθεί ποινή τόσο για να ικανοποιηθούν οι συγγενείς της γριάς, όσο και για παραδειγματισμό των υπολοίπων που ενδεχομένως οδηγούν χωρίς δίπλωμα.

Δεν νομίζω ότι έχει να κάνει με επιείκια η δική σου περίπτωση, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, αλλά με τον κατεξοχήν σοφρωνισμό του παραβάτη. Έκρινε ότι μία προειδοποίηση αρκούσε για να καταλάβεις τι αποτέλεσμα θα είχε η επανάληψη της παράβασης, κι ότι πήρες το μάθημα σου. Ή τουλάχιστον, έτσι ερμηνεύω εγώ τέτοιες περιπτώσεις. Αν δει ο Ρογήρος το νήμα, μπορεί να μας διαφωτίσει περισσότερο.

 

[Elsa]

Και έτσι, για το φολκλόρ...

Περίμενα πώς και πώς να δω τις αντιδράσεις των Νορβηγών στην απόφαση. Προφανώς κάθε κοινωνία έχει εντελώς άλλα κριτήρια. Κοπιάρω προηγούμενο ποστ του δόκτορα και προσυπογράφω:

Δεν ήξερα και τόσο πολλά για τη Νορβηγία, αλλά μετά τη γνωριμία με το νομικό της σύστημα είμαι βέβαιος ότι θα ήμουν περήφανος να ζω σε μια κοινωνία με τέτοιο ποινικό σύστημα. Και φυσικά, μια κοινωνία με το νορβηγικό σχολικό σύστημα, ιατρικό σύστημα, συνταξιοδοτικό σύστημα κ.λπ. συστήματα. (Για να μην ξεχνιόμαστε και για να μη νομίζουμε ότι τα συστήματα μιας κοινωνίας είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.)

 

[oliver_twisted]

Όλι, πολύ φοβάμαι ότι το σκεπτικό σου οδηγεί σε αδιέξοδο. Δεν θέλεις να δίνεις στις δικαστικές αρχές την εξουσία να αφαιρούν ζωές. Θεμιτό. Υπάρχει η επιείκεια, υπάρχει και η ατιμωρησία.
Με αυτό το σκεπτικό, κάθε ποινή, όσο ελαφριά κι αν είναι, είναι λάθος. Άρα, η επιβολή της είναι άχρηστη και α-νόητη.
Ξέρεις καμιά κοινωνία, από καταβολής κόσμου, που να μην είχε κάποιου είδους, όσο πρωτόγονο, σύστημα δικαιοσύνης;

Καλή μου Μπέρνι, από πού συμπέρανες το παραπάνω; Διαβάζω με προσοχή το ποστ μου και δεν νομίζω να προκύπτει κάτι τέτοιο. Αρνούμαι τη θανατική ποινή, όχι το σύστημα της δικαιοσύνης, ούτε τις ποινές. Και θέλω να σου εξηγήσω τι εννοώ.

α) θανατική ποινή
Εγώ μπορεί να πιστεύω ότι το τέρας πρέπει να πεθάνει. Βίασε, σκότωσε, νιώθω οργή. Το ίδιο μπορεί να ισχύει για δέκα ακόμα τέρατα του ίδιου βεληνεκούς. Να τους σκοτώσουμε; Ας τους σκοτώσουμε, καλώς. Δίνουμε, επομένως, εξουσία στη δικαιοσύνη να τους σκοτώσει. Ανοίξαμε την πόρτα. Κι η πόρτα έχει ανοίξει για κάθε είδους πλάνες, σφάλματα, καταχρήσεις, παραποιήσεις, κτλ. Μπορείς να εγγυηθείς ότι δεν θα εκτελεστούν αθώοι, πχ. λόγω δικαστικής πλάνης; Μπορείς να εγγυηθείς ότι δεν θα υπάρξουν καταχρήσεις; Παραποιήσεις στοιχείων και στημένες υποθέσεις; Ήδη στον δυτικό κόσμο η δικαιοσύνη αντιμετωπίζει ευνοϊκότερα τους βιαστές από τους τρομοκράτες, και στην κατηγορία αυτή μπορεί να ενταχθεί κάθε είδους "εχθρός". Ο Κώστας παραπάνω μίλησε για εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος. Ποια δικαιοσύνη έχει καταδικάσει ποτέ αυτούς τους εγκληματίες; Δεν έχω τυφλή εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη, αλλά δέχομαι την ανάγκη της ύπαρξής της. Θέλω όμως δικλείδες ασφαλείας. Και για να σε προλάβω, δεν μπορούμε να έχουμε δύο συστήματα, ένα για τα τέρατα και ένα για τους άλλους.

β) συνθήκες κράτησης
Προτιμώ όλοι οι κρατούμενοι να κρατούνται στις φυλακές της Νορβηγίας, κι ας είναι μέσα και το τέρας αυτό, παρά να κρατούνται στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, σε μια κόλαση που ο άνθρωπος γίνεται νούμερο, που εξαρτάται από τη δύναμη του φύλακα και των συμμοριών της φυλακής, ή, χειρότερα, που απομονώνεται για μήνες και χρόνια σε ένα κελί. Κι εδώ, κατ' εμέ, ισχύουν τα παραπάνω. Όταν η "σωφρονιστική αρχή" έχει την εξουσία να σε "τιμωρεί" με απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, με βασανιστήρια, με απομόνωση, ποιος μου εγγυάται ότι θα το κάνει μόνο στα τέρατα, και όχι στους φτωχούς, στις μειονότητες, στους αντιφρονούντες, ή σε όποιον περάσει το κατώφλι του σωφρονιστικού ιδρύματος;

Τέλος, δεν έχω αυταπάτες περί σωφρονισμού ορισμένων ανθρώπων που είναι πολύ άρρωστοι για να αλλάξουν. Πολύ απλά όμως δεν πιστεύω στην εκδίκηση, ούτε σε επίπεδο αυτοδικίας ούτε, πολύ περισσότερο, από την πολιτεία.