Κάτι μου είπε μια φίλη στο τηλέφωνο για τα αυθαίρετα και αδήλωτα της Ιταλίας, και η δεύτερη δόση ενημέρωσης ήταν από τη σημερινή στήλη του Στ. Κασιμάτη:
Magna Graecia
Ποτέ μου δεν αμφέβαλλα για τη βαθιά ελληνικότητα της περιοχής. Τουλάχιστον αφότου βρέθηκα για πρώτη φορά -και μοναδική ώς σήμερα- στην Μεσίνα της Σικελίας (την αρχαία ελληνική Μεσσήνη) και πήγαμε με το αυτοκίνητο ώς την περιοχή που ακόμη και σήμερα λέγεται Νάξος, για τον λόγο ότι στην παραλία της αποβιβάσθηκαν οι πρώτοι Ελληνες άποικοι από το ομώνυμο νησί του Αιγαίου.
Σε όλη τη διαδρομή κατά μήκος του παραλιακού δρόμου, παρατηρούσα τα σπίτια από την πλευρά της ακτής. Ημουν έκθαμβος, αλλά και βαθιά συγκινημένος (όχι όμως όσο συνήθιζε ο Ανδρέας Παπανδρέου, είναι αλήθεια...), διότι έβλεπα την πατρίδα μου: Ασύλληπτης ασχήμιας οικοδομές με «πανωσηκώματα», κολλημένες η μία με την άλλη, χωρίς δίοδο προς την παραλία, φτιαγμένη καθεμιά τους κατά το προσωπικό και πάντα φρικώδες γούστο του ιδιοκτήτη της. Ολο αυτό το απερίγραπτο χάος της οικοδομικής αυθαιρεσίας και η υπερσυγκέντρωση κακογουστιάς (που σχεδόν υπερέβαινε και αυτά τα περίχωρα του Ηρακλείου...) ήταν εντελώς ελληνικό. Βρισκόμουν στη Magna Graecia. Δεν χρειαζόταν να μου το πουν, το έβλεπα γύρω μου...
Τα θυμήθηκα αυτά διαβάζοντας μια είδηση η οποία εμπλουτίζει, πιστεύω, με μία ακόμη διάσταση τη σύγχρονη αντίληψη της έννοιας Magna Graecia: Τα περισσότερα από τα 1.081.698 αδήλωτα στην εφορία ακίνητα που ανακαλύφθηκαν πέρυσι από τις ιταλικές αρχές βρίσκονται στις περιοχές Νάπολης, Κοζέντσα, Σαλέρνο και Ρέτζο Καλάμπρια. Ολες τους είναι λίγο βορειότερα της περιοχής που είχα την τύχη (μπορεί και την ατυχία, δεν ξέρω...) να δω κάποτε εγώ. Γεωγραφικά όμως ανήκουν στην ιστορική περιοχή της Magna Graecia. Και αν σήμερα είναι μέρος της Ιταλίας, τι πειράζει, αφού πολιτισμικά είναι πάντα ένα κομμάτι της Ελλάδας;