How do you translate INTENDED malapropisms?

For example, a 14 year old girl saying: "...things in life I took for granite."
("τα πράγματα στη ζωή που τα θεωρούσα εδώδιμα";)

Στο όρος Σινά αναφέρεται ως mount Cyanide... (;) και αλλού:
"I caught sight of my sister ready to executrate her second fainting spell of the day."
(yes "executrate", obviously a mix of execute and execrate)...?
 
How do you translate INTENDED malapropisms?
Προφανώς κατά περίπτωση, αφού πρώτα εξετάσουμε τι είναι σημαντικότερο: το ηχητικό παιχνίδι (η παρήχηση) ή το νοηματικό;

Π.χ., αν θέλαμε να διατηρήσουμε και το νοηματικό στοιχείο:
For example, a 14 year old girl saying: "...things in life I took for granite."
"... τα πράγματα στη ζωή που θεωρούσα πεπρωμένα"
 
Ναι, τα πεπρωμένα είναι μια καλή επιλογή, Stathis, thanks!
Kαμια ιδέα για το executrate?
 

nickel

Administrator
Staff member
Τα αμαρτήματα σε σχέση με το λόγο, έλεγαν οι αρχαίοι γραμματικοί, είναι τρία: ο βαρβαρισμός (το γραμματικό σφάλμα), ο σολοικισμός (το συντακτικό σφάλμα) και η ακυρολογία, που σήμερα τη λέμε ακυριολεξία, αν και το σωστό είναι ακυρολεξία (ΛΚΝ: 1. εσφαλμένη ή άστοχη χρήση λέξης ή φράσης από σημασιολογική άποψη: Ένα κείμενο γεμάτο ασυνταξίες, ακυριολεξίες και ανορθογραφίες. 2. η χρήση λέξης ή φράσης με σημασία διαφορετική από την κύρια σημασία τους: Σχήματα λόγου κατά ακυριολεξία).

Για την ακυριολεξία γενικότερα (δεν έχει μεταφραστεί ο Σέρινταν να δούμε και κανένα «μαλαπροπισμό» στο διαδίκτυο;):

Θα έδινα σημασία στη σωστή ισορροπία (άρα ευστοχία) ανάμεσα στη διαφάνεια (δηλ. να καταλάβει ο άλλος ότι πρόκειται για λάθος και σε σχέση με τι) και τη φυσικότητα (δηλ. να καταλάβει ο αναγνώστης ότι είναι βέβαια βαλμένο στο στόμα του ήρωα από τον συγγραφέα, αλλά ταυτόχρονα βγαίνει με κάθε φυσικότητα από το στόμα του συγκεκριμένου ήρωα, δεν είναι βατράχι που ούτε αυτός δεν θα ξεστόμιζε).

Για τις εσκεμμένες ακυριολεξίες, όπως τις αναδεικνύει το άρθρο αυτό, θα ίσχυαν λίγο πολύ τα ίδια: διαφάνεια και φυσικότητα. Να φαίνεται ότι επίτηδες το παίζεις λαίδη Άντζελα.

(Με την ευκαιρία, τοποθετώ το νήμα στο σωστό χώρο του. Και μεταφέρω και ένα ωραίο (προφορικό) σαρδάμ που έκανα χτες: πιστείται τηρά...).
 
Μήπως να μεταφερθούμε στο English-Greek queries; Ούτως ή άλλως, κακώς μπήκε αυτό το νήμα στο Playground εξαρχής.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Αναρωτιέμαι τι θα κάνουμε όταν θα κληθούμε να αποδώσουμε τη leet (1337) -και, κυρίως, το γεγονός ότι πρόκειται για internet slang και όχι για λάθος- όπως λ.χ. "teh", "pwned" κ.τ.ό.
 

nickel

Administrator
Staff member
Μήπως να μεταφερθούμε στο English-Greek queries; Ούτως ή άλλως, κακώς μπήκε αυτό το νήμα στο Playground εξαρχής.
Δεν γνωρίζω αν το έβαλα «κάτω από την μπάρα» επειδή δεν έχω εξοικειωθεί ακόμα με τις ενότητες ή δεν λειτουργούσε καλά το μυαλό μου από το μπούκωμα, αλλά προτιμώ να βρίσκεται εδώ, στον γενικό χώρο συζήτησης του μεταφραστικού προβλήματος, παρά να ψαχνόμαστε απλώς για μεταφράσματα δύο ανύπαρκτων λέξεων. Εκτός αν φτιάξουμε ενότητα Jabberwocky.
 

nickel

Administrator
Staff member
Με την ευκαιρία (και αυτό το νήμα θα δώσει πολλές ευκαιρίες), ένα εξαιρετικά συνηθισμένο λάθος σε σχέση με τα δεδομένα είναι που, κάτι από μπέρδεμα με τα «διδόμενα», κάτι από την πεποίθηση ότι στη δημοτική ανεβάζουμε τους τόνους (όχι με τη σημασία ότι κραυγάζουμε), πολλοί λένε δεδόμενα.
 

Zazula

Administrator
Staff member
το όρος Σινά αναφέρεται ως mount Cyanide...
Όρος Δεινά;
"I caught sight of my sister ready to executrate her second fainting spell of the day."
(yes "executrate", obviously a mix of execute and execrate)...?
...να καταρατελέσει;

Θαυμάσιο! Μένει να γραφτεί το πρωτότυπο malapropism του οποίου θα αποτελεί μετάφραση. :)
Πιάσε κι άλλο ένα:
Ή πικρός πικρός μαντρέψου, ή γερός καλοπαιδέψου.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Μελέτη περίπτωσης

(Γράφω εδώ επειδή έχω την αίσθηση πως υπάρχει κάποιος βαθμός θεματικής συνάφειας.)

Στο σημερινό επεισόδιο της σειράς The King of Queens γίνεται μνεία στο ζευγάρι των εκφράσεων for all intensive purposes (λανθασμένη σύμφραση) και for all intents and purposes (η ορθή φράση στην οποία αντιστοιχεί η προηγούμενη).

Η αποκωδικοποίηση που κάνω εγώ για να προσεγγίσω μεταφραστικά το θέμα είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε συνδυασμό παρακούσματος και άγνοιας, στοιχεία από την οποία συντίθεται η παρανόηση που οδηγεί στο λάθος· επομένως ένα αντίστοιχο ζεύγος που προσωπικά θα επέλεγα έχοντας για ΓΣ την ελληνική θα ήταν το «ως αναφορά» και «όσον αφορά» (το οποίο είναι επίσης η συνισταμένη παρακούσματος και άγνοιας).

Με την ευκαιρία να σημειώσω ότι το ζευγάρι που επέλεξε ο υποτιτλιστής ήταν το «από ανέκαθεν» και «ανέκαθεν». Εδώ όχι μόνον έχουμε αναντιστοιχία με την αποκωδικοποίηση που προαναφέραμε (δεν στοιχειοθετείται παράκουσμα), αλλά υπάρχουν πολλοί που θα διαφωνήσουν και με την επιλογή αυτή καθαυτή — και κατά πόσο τελικά συνιστά λάθος (βλ. σχετ. http://yannisharis.blogspot.com/2007/02/94.html, http://www.sarantakos.com/language/lathi.htm, http://sarantakos.wordpress.com/2009/09/20/eksouglwss/ και http://www.λέσχη.gr/forum/showthread.php?928-από-ανέκαθεν-σωστό-ή-λάθος).

Σεις τι λέτε;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Ας λινκάρουμε και το σχετικό σαρδαμόκλειο νήμα μας: http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?5190-Με-τα-στρέμματα-βλαμμένα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Στου Σαραντάκου υπάρχουν δύο τουλάχιστον νήματα για τα παρακούσματα, τα «ραμόνια» (που καταντά αδιαφανές στον πληθυντικό):

Το ραμόνι και τα λουμπέσα
Ο Ροβιόλης κατοικεί στην οδό Γραφημώνος

Εδώ είχαμε ξεκινήσει το «Τα παιδία... πλάθει» και στο παλιό φόρουμ υπήρχε το «Άλλο άκουσα και άλλο κατάλαβα».

Η πρότασή σου για το «ως αναφορά» στο επίπεδο τού «for all intensive purposes» είναι πολύ εύστοχη, νομίζω.
 

CoastalFog

New member
Χαίρομαι που όχι μόνο ήδη υπάρχει σχετικό νήμα, αλλά που υπάρχει και εύστοχη απόδοση αυτού καθαυτού του όρου malapropism=ακυρολεξία παρ' Έλλησι.

Σημειωθήτω ότι ανάμεσα στα διάφορα συνώνυμα που προτείνουν κάποια αμερικάνικα λεξικά (DC, TFD)είναι οι και τρεις ελληνογενείς όροι:
barbarism
catachresis, και
(cf.) heterophemism, heterophemy (άλλο είπα, άλλο εννοούσα).

Ωστόσο, οι δυο τελευταίοι σημειώνονται παραβολικά (cf.) και είναι σαφώς πλασματικοί εφόσον ούτε ετεροφημισμός ούτε ετεροφημία υπάρχουν στην ελληνική.


Πρόσφατα παραδείγματα προέκυψαν επίσης από το νήμα the elephant in the room
και συγκεριμένα:

#13 (άμεση αναφορά)
Ναι, οπωσδήποτε, αν και δεν είμαστε δογματικοί σ' αυτά. Αναφέρθηκε πάντως εδώ ο γορίλας επειδή οι Αγγλοσάξονες κάνουν το λάθος και μιλάνε για «800-pound gorilla in the room» (αν κι εγώ τα λατρεύω αυτά τα μπερδέματα, σαν τις μπερδεμένες ελληνικές παροιμίες, π.χ. το καλό το παλικάρι γεμίζει το σακούλι :-) ).

και #17 (έμμεση αναφορά)
[...]
Η προσωπική μου εμπειρία, κυρίως από την αναζήτηση τυπικών φράσεων και εκφράσεων στα ελληνογερμανικά και γερμανοελληνικά σώματα, είναι μάλλον αρνητική.
[...]
Kάτι μου λέει όμως ότι η εν γένει εμπειρία του Doc είναι όχι μόνο αρνητική αλλά ενίοτε και ξεκαρδιστική!
Μάρτυς μου το μαργαριτάρι στο 4ο αγγλογερμανικό παράδειγμα του Glosbe. Σας το αφιερώνω:

Finally, Mr Orbán I want to say something about the elephant in the room.
Herr Orbán, schließlich möchte ich etwas zum Elefanten im Porzellanladen sagen.

απολαύστε το και ελληνιστί:
Τέλος, κ. Ορμπάν, θα ήθελα να πω κάτι για τον ελέφαντα εν υαλοπωλείω :laugh:
 
Last edited:

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
[...]την απόδοση «ελέφαντας στο δωμάτιο» (που προσωπικά θεωρώ άστοχη, κυρίως γιατί μπορεί εύκολα να προκαλέσει σύγχυση με τον «ταύρο εν υαλοπωλείω») [...]


Finally, Mr Orbán I want to say something about the elephant in the room.
Herr Orbán, schließlich möchte ich etwas zum Elefanten im Porzellanladen sagen.


Χα! Λογικό ήταν να την πατήσει ο Γερμανός!

(DE > EL: wie ein Elefant im Porzellanladen = σαν ταύρος σε υαλοπωλείο)
 
Top