Έστω ότι είναι έτσι (που δεν είναι, έστω είπαμε). Έχει καμία σημασία αν είναι αυτό που σπουδάζει ο πολιτικός μηχανικός επιστήμη, και αυτό που σπουδάζει ο νομικός τέχνη; Θέλω να πω, τι διαφορά έχει το ένα από το άλλο, στο να κάνουμε αυτή τη διάκριση; Γιατί έτσι όπως το θέτεις, λες επιστήμη = 1+1 = 2, άρα σοβαρό, τέχνη = ρευστό, άρα ασόβαρο.
Ναι, έχει σημασία και όχι, δεν συνεπάγεται αυτό. Το γράφω πολύ απλά, 1+1=2, άρα αντικειμενικό και 1+1=μπορεί 2 ή 3, άρα υποκειμενικό. Το ότι κάτι είναι υποκειμενικό δεν σημαίνει ότι είναι καταγέλαστο, ασόβαρο ή όπως αλλιώς θέλετε να το πείτε. Σαφώς και οι τέχνες είναι σοβαρή υπόθεση είτε πρόκειται για καλές είτε μη. Όλος ο κοινωνικός ιστός και η συνοχή του κρέμεται σε αυτά τα πεδία: νομική, διοίκηση, ιστορία, γλωσσολογία και γραμματικές τέχνες, κ.α. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ένα πεδίο που δεν θεωρώ σοβαρό, κι αυτό είναι η ψυχολογία, αλλά ας μην το πάμε εκεί το πράγμα· είναι άλλη συζήτηση.
Η βασική αντίρρηση είναι ότι εκλαμβάνεται σαν σύγκριση σοβαρότητας και χρησιμότητας, πράγμα που όχι μόνο δεν έχω ισχυριστεί, αλλά έχω αρνηθεί ήδη 5-6 φορές. Πόσο πιο ρητά να το εκφράσω;
Ο λόγος που έχει σημασία η διάκριση είναι η λειτουργία της κοινωνίας. Σε μια κοινωνία που ο δικηγόρος είναι επιστήμονας, όπως είναι ο φυσικός -δηλαδή στην Ελλάδα- φαντάζει φυσιολογικό ένας δικηγόρος ή ένας φιλόλογος να εκφράζει άποψη για την σύγχρονη φυσική, για την αστρονομία, για την συγκριτική γλωσσολογία, κτλ. Αν δεν καταλαβαίνετε πού το πάω, να το κάνω πιο λιανά: ο Έλληνας δεν βρίσκει παράλογο να εκφράζει ένας φυσικός την γνώμη του για την καταγωγή των ελληνικών ούτε ένας φιλόλογος να γράφει βιβλία για το πώς μάς δουλεύουν οι ειδικοί που μιλάνε για παγκόσμια θέρμανση. Γιατί, στο μυαλό του Έλληνα, όλοι αυτοί είναι επιστήμονες, άρα μπορούν να εκφράζουν την γνώμη τους για οποιαδήποτε επιστήμη.
Στην Ελλάδα, είναι απολύτως φυσιολογικό
ένας νομικός να είναι υπουργός οικονομικών, γιατί, βρε αδερφέ, επιστήμονας είναι ο άνθρωπος, θα τα καταφέρει.
), άρα αντικειμενικά δεν έχουμε τα ίδια αποτελέσματα, άρα οι ειδικοί (φυσικοί κτλ) που μελετούν την υπερθέρμανση δεν είναι επιστήμονες.
