Έχω παρατηρήσει μία τάση, στην ελληνική γλώσσα, να χρησιμοποιείται υπερβολικά συχνά ο όρος "ηλεκτρονικός" για οτιδήποτε δεν έχει φυσική υπόσταση και ειδικά ότι έχει σχέση με υπολογιστές.
Και μέσα από την Λεξιλογία αλλά και από άλλα μέσα (κυρίως στο ιστολόγιο του Σαραντάκου και στην γλωσσολογική ενότητα του phorum.gr) έχω δηλώσει αρκετές φορές την αντίθεσή μου με την χρήση του ηλεκτρονικός για οτιδήποτε έχει να κάνει με λογισμικό. Δεν μ' αρέσει ο όρος ηλεκτρονική αλληλογραφία, ηλεκτρονικό παιχνίδι, ηλεκτρονικός μεταφραστής και πάει λέγοντας. Ο λόγος που διαφωνώ είναι ότι πρόκειται για πράγματα που δεν έχουν ηλεκτρονική υπόσταση, αλλά απλά υπάρχουν μέσα από ηλεκτρονικές συσκευές. Έτσι κι αλλιώς, ο διαχωρισμός ηλεκτρικός-ηλεκτρονικός ήταν πάντα στον αέρα, αλλά με την εξέλιξη των τελευταίων δεκαετιών έχει γίνει σχεδόν ανέφικτος. Κάποτε θεωρούσαμε τις τηλεοράσεις ηλεκτρικές συσκευές, σήμερα θεωρούνται πλήρως ηλεκτρονικές. Στην πραγματικότητα, αυτός ο διαχωρισμός ήταν ανέκαθεν λανθασμένος. Ένα πλυντήριο πάντα είχε ηλεκτρονικές πλακέτες και σήμερα έχουν και τα ψυγεία και οι κουζίνες.
Ως εκ τούτου, ηλεκτρονικό είναι κάτι που λειτουργεί με κυκλώματα. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς πέρασε η έννοια από το κύκλωμα στο πρόγραμμα. Ή εν μέρει μπορώ να καταλάβω. Ο προγραμματισμός ενός πλυντηρίου ήταν κάποτε πλήρως ηλεκτρονικός. Δηλαδή δεν υπήρχε λογισμικό, αλλά η πλακέτα αναλάμβανε όλες τις λειτουργίες· και τα περισσότερα πλυντήρια, ακόμη έτσι είναι. Όμως ένα πρόγραμμα που γράφεται σε οπτικό μέσο αποθήκευσης ΔΕΝ είναι ηλεκτρονικό. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα το ηλεκτρονικό σε ένα CD. Μπορεί το πρόγραμμα να δημιουργήθηκε σε ένα ηλεκτρονικό μέσο, αλλά ούτε το εργαλείο δημιουργίας του ήταν ηλεκτρονικό (η γλώσσα προγραμματισμού). Το να χρησιμοποιεί κανείς αυτό το κριτήριο στην ονομασία, είναι σαν να ονομάζει "αρχιτεκτονικό σημείωμα" την λίστα με τα ψώνια που έγραψε όντας σε αρχιτεκτονικό γραφείο ή "επιτραπέζιο σημείωμα", γιατί το έγραψε πάνω σε τραπέζι.
Ομολογώ ότι η λύση μηχανικός δεν με εκφράζει. Μπορεί να δημιουργεί αντίθεση με το φυσικός ή το χειρωνακτικός, αλλά πάλι φέρνει στο μυαλό μου την ύπαρξη μηχανισμού, που είναι και ακόμα πιο αυθαίρετη έννοια από την ηλεκτρονικό. Υπάρχει και η λύση του ψηφιακού. Παρότι το προτιμώ, θεωρώ ότι είναι επίσης προβληματικό, αν και όχι εξίσου. Το πλεονέκτημά του είναι ότι γίνεται κατανοητό σαν δημιούργημα από ηλεκτρονικά μέσα και σε γλώσσα μηχανής, δηλαδή ψηφιακή. Το μειονέκτημά του είναι ότι δεν λειτουργεί καλά σε πολλές περιπτώσεις. Ειδικά για το παιχνίδι, προτιμώ τον όρο βιντεοπαιχνίδι, γιατί: α) είναι καλή μετάφραση του videogame, β) συνδυάζει σωστά τον όρο βίντεο με το παιχνίδι, έναν όρο που εκφράζει την προβολή εικόνας από μηχανικά μέσα. Ο όρος βιντεοπαιχνίδι είναι επέκταση του όρου βιντεοταινία, γιατί στην ουσία είναι βίντεο την εξέλιξη του οποίου καθορίζει ο παίκτης.
Προβλέπω ότι η πρώτη αντίρρηση στο παραπάνω θα είναι η ύπαρξη του electronic στους όρους email, e-banking, κτλ. Όμως αυτό το e-, δεν είναι εκεί μόνο χάρη συντομίας, αλλά και γιατί η αγγλική αντιμετώπισε το ίδιο ακριβώς πρόβλημα στην δημιουργία όρων. Αυτή είναι η έξυπνη λύση που βρήκαν, μιας και δουλεύει μια χαρά στην αγγλική. Στην ελληνική, πάλι, δεν ακούγεται καλά, γιατί η σύνθεση λέξεων δουλεύει ελαφρώς διαφορετικά.
Κάποιοι έχουν προτείνει και τον όρο εικονικός, αλλά τον θεωρώ τελείως εκτός τόπου, γιατί είναι αντίθετο του πραγματικός· φυσικά το e-banking είναι πραγματικότατη διεκπεραίωση τραπεζικών υποθέσεων.
Και μέσα από την Λεξιλογία αλλά και από άλλα μέσα (κυρίως στο ιστολόγιο του Σαραντάκου και στην γλωσσολογική ενότητα του phorum.gr) έχω δηλώσει αρκετές φορές την αντίθεσή μου με την χρήση του ηλεκτρονικός για οτιδήποτε έχει να κάνει με λογισμικό. Δεν μ' αρέσει ο όρος ηλεκτρονική αλληλογραφία, ηλεκτρονικό παιχνίδι, ηλεκτρονικός μεταφραστής και πάει λέγοντας. Ο λόγος που διαφωνώ είναι ότι πρόκειται για πράγματα που δεν έχουν ηλεκτρονική υπόσταση, αλλά απλά υπάρχουν μέσα από ηλεκτρονικές συσκευές. Έτσι κι αλλιώς, ο διαχωρισμός ηλεκτρικός-ηλεκτρονικός ήταν πάντα στον αέρα, αλλά με την εξέλιξη των τελευταίων δεκαετιών έχει γίνει σχεδόν ανέφικτος. Κάποτε θεωρούσαμε τις τηλεοράσεις ηλεκτρικές συσκευές, σήμερα θεωρούνται πλήρως ηλεκτρονικές. Στην πραγματικότητα, αυτός ο διαχωρισμός ήταν ανέκαθεν λανθασμένος. Ένα πλυντήριο πάντα είχε ηλεκτρονικές πλακέτες και σήμερα έχουν και τα ψυγεία και οι κουζίνες.
Ως εκ τούτου, ηλεκτρονικό είναι κάτι που λειτουργεί με κυκλώματα. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς πέρασε η έννοια από το κύκλωμα στο πρόγραμμα. Ή εν μέρει μπορώ να καταλάβω. Ο προγραμματισμός ενός πλυντηρίου ήταν κάποτε πλήρως ηλεκτρονικός. Δηλαδή δεν υπήρχε λογισμικό, αλλά η πλακέτα αναλάμβανε όλες τις λειτουργίες· και τα περισσότερα πλυντήρια, ακόμη έτσι είναι. Όμως ένα πρόγραμμα που γράφεται σε οπτικό μέσο αποθήκευσης ΔΕΝ είναι ηλεκτρονικό. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα το ηλεκτρονικό σε ένα CD. Μπορεί το πρόγραμμα να δημιουργήθηκε σε ένα ηλεκτρονικό μέσο, αλλά ούτε το εργαλείο δημιουργίας του ήταν ηλεκτρονικό (η γλώσσα προγραμματισμού). Το να χρησιμοποιεί κανείς αυτό το κριτήριο στην ονομασία, είναι σαν να ονομάζει "αρχιτεκτονικό σημείωμα" την λίστα με τα ψώνια που έγραψε όντας σε αρχιτεκτονικό γραφείο ή "επιτραπέζιο σημείωμα", γιατί το έγραψε πάνω σε τραπέζι.
Ομολογώ ότι η λύση μηχανικός δεν με εκφράζει. Μπορεί να δημιουργεί αντίθεση με το φυσικός ή το χειρωνακτικός, αλλά πάλι φέρνει στο μυαλό μου την ύπαρξη μηχανισμού, που είναι και ακόμα πιο αυθαίρετη έννοια από την ηλεκτρονικό. Υπάρχει και η λύση του ψηφιακού. Παρότι το προτιμώ, θεωρώ ότι είναι επίσης προβληματικό, αν και όχι εξίσου. Το πλεονέκτημά του είναι ότι γίνεται κατανοητό σαν δημιούργημα από ηλεκτρονικά μέσα και σε γλώσσα μηχανής, δηλαδή ψηφιακή. Το μειονέκτημά του είναι ότι δεν λειτουργεί καλά σε πολλές περιπτώσεις. Ειδικά για το παιχνίδι, προτιμώ τον όρο βιντεοπαιχνίδι, γιατί: α) είναι καλή μετάφραση του videogame, β) συνδυάζει σωστά τον όρο βίντεο με το παιχνίδι, έναν όρο που εκφράζει την προβολή εικόνας από μηχανικά μέσα. Ο όρος βιντεοπαιχνίδι είναι επέκταση του όρου βιντεοταινία, γιατί στην ουσία είναι βίντεο την εξέλιξη του οποίου καθορίζει ο παίκτης.
Προβλέπω ότι η πρώτη αντίρρηση στο παραπάνω θα είναι η ύπαρξη του electronic στους όρους email, e-banking, κτλ. Όμως αυτό το e-, δεν είναι εκεί μόνο χάρη συντομίας, αλλά και γιατί η αγγλική αντιμετώπισε το ίδιο ακριβώς πρόβλημα στην δημιουργία όρων. Αυτή είναι η έξυπνη λύση που βρήκαν, μιας και δουλεύει μια χαρά στην αγγλική. Στην ελληνική, πάλι, δεν ακούγεται καλά, γιατί η σύνθεση λέξεων δουλεύει ελαφρώς διαφορετικά.
Κάποιοι έχουν προτείνει και τον όρο εικονικός, αλλά τον θεωρώ τελείως εκτός τόπου, γιατί είναι αντίθετο του πραγματικός· φυσικά το e-banking είναι πραγματικότατη διεκπεραίωση τραπεζικών υποθέσεων.
