Δεν ξέρω κατά πόσον η ενότητα αυτή είναι κατάλληλη για το θέμα που θέλω να ανοίξω.
Μάλλον τελευταία βλέπω περισσότερο τηλεόραση και γι' αυτό τα μάτια μου πληγώνονται συχνά από την επιδημία της κατά λέξη μετάφρασης. Θα μπορούσα να παραθέσω πολλά παραδείγματα, αλλά είμαι σίγουρη ότι δεν είναι ανάγκη: ξέρετε για ποιο πράγμα μιλάω.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που ταλανίζει κυρίως τις υποτιτλισμένες σειρές δράσης, είναι η μετάφραση του bastard ως μπάσταρδε. Δεύτερο σε συχνότητα έρχεται το bitch ως σκύλα, και το son of a bitch ως σκύλας γιε ή σε στιγμές έμπνευσης πουτάνας γιε, πράγμα που συμβαίνει και στο ισπανικό hijo de puta.
Δεν ξέρω πόσες φορές σας έχει τύχει να ρίξετε μια μούτζα σε διερχόμενο οδηγό ανακράζοντας "Μπάσταρδε!". Εμένα πάντως καμία. Ούτε το λέω, ούτε μου το λένε ποτέ. Η πρώτη βρισιά που μας έρχεται αυθόρημητα στο στόμα είναι το "μαλάκα". Αναλόγως με τα συμφραζόμενα, το bastard μπορεί να αποδοθεί και ως καθίκι ή κάθαρμα, καθώς και με πολλές άλλες παρόμοιες λέξεις. Κάποιες φορές δεν είναι καν υβριστικό, ας πούμε το "he's a cool bastard" θα μπορούσε να αποδοθεί "είναι ψύχραιμος τύπος". Σπανιότατα δε, τυχαίνει όντως να πρέπει να αποδοθεί μπάσταρδος - αν τυχόν μιλάνε με υποτιμητικό τρόπο για κάποιον νόθο γιο κάποιου.
Με το bitch το μπλέξιμο είναι λίγο πιο κατανοητό (λίγο μόνο), επειδή η λέξη σκύλα χρησιμοποιείται στα ελληνικά σαν βρισιά - όχι όμως με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται το bitch στα αγγλικά. Σκύλα μ' έκανες και λιώνω, λέει το τραγούδι: σκύλα είναι η σκληρόκαρδη γυναίκα, η στρίγγλα. Σκύλα ή σκυλί ειναι επίσης η κακόγουστα ντυμένη λαϊκή γκόμενα (αυτή που συχνάζει σε σκυλάδικα). Μια bitch όμως συνήθως είναι τσούλα, καριόλα, ενδεχομένως και κατσίκα ή άλλα περισσότερο ή λιγότερο έντονα κοσμητικά επίθετα, σπανίως όμως είναι όντως σκύλα.
Όσο για τον γιο της σκύλας και της πουτάνας, και πάλι δεν έχω ακούσει ποτέ κανέναν να βρίζει έτσι στα ελληνικά. Καθίκι, κάθαρμα, αρχίδι είναι μερικές μόνο από τις πολλές επιλογές που μας παρέχει το πλούσιο ελληνικό υβρεολόγιο, στο οποίο όμως οι γιοι της πουτάνας και της σκύλας χαίρουν εκτίμησης και δεν συνιστούν υβριστικούς χαρακτηρισμούς, όπως δεν συνιστούν και οι μπάσταρδοι.
Είναι προφανές ότι η κοινωνία μας είναι λιγότερο συντηρητική και πιο τσαχπινογαργαλιάρα από την προτεσταντική αγγλοσαξωνική και την καθολική ισπανική: στην ορθόδοξη ελληνική κοινωνία, είναι ντροπή να αυνανίζεσαι, όχι όμως να αποκτάς νόθα τέκνα.
Πέρα από αστεία, αναρωτιέμαι, αυτοί οι μεταφραστές δεν είναι έλληνες; Και δεν έβρισαν ποτέ τους κανέναν; Εκτός κι αν όντως όταν βρίζουν λένε μπάσταρδε, από επαγγελματική διαστροφή ίσως.
Το νήμα διατίθεται για εντοπισμό και σχολιασμό φαινομένων κατά λέξη μετάφρασης που αποτελούν πληγή για τον κλάδο μας. Κάθε προσθήκη, διόρθωση, παρατήρηση στα παραπάνω γίνεται ασμένως δεκτή.
Μάλλον τελευταία βλέπω περισσότερο τηλεόραση και γι' αυτό τα μάτια μου πληγώνονται συχνά από την επιδημία της κατά λέξη μετάφρασης. Θα μπορούσα να παραθέσω πολλά παραδείγματα, αλλά είμαι σίγουρη ότι δεν είναι ανάγκη: ξέρετε για ποιο πράγμα μιλάω.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που ταλανίζει κυρίως τις υποτιτλισμένες σειρές δράσης, είναι η μετάφραση του bastard ως μπάσταρδε. Δεύτερο σε συχνότητα έρχεται το bitch ως σκύλα, και το son of a bitch ως σκύλας γιε ή σε στιγμές έμπνευσης πουτάνας γιε, πράγμα που συμβαίνει και στο ισπανικό hijo de puta.
Δεν ξέρω πόσες φορές σας έχει τύχει να ρίξετε μια μούτζα σε διερχόμενο οδηγό ανακράζοντας "Μπάσταρδε!". Εμένα πάντως καμία. Ούτε το λέω, ούτε μου το λένε ποτέ. Η πρώτη βρισιά που μας έρχεται αυθόρημητα στο στόμα είναι το "μαλάκα". Αναλόγως με τα συμφραζόμενα, το bastard μπορεί να αποδοθεί και ως καθίκι ή κάθαρμα, καθώς και με πολλές άλλες παρόμοιες λέξεις. Κάποιες φορές δεν είναι καν υβριστικό, ας πούμε το "he's a cool bastard" θα μπορούσε να αποδοθεί "είναι ψύχραιμος τύπος". Σπανιότατα δε, τυχαίνει όντως να πρέπει να αποδοθεί μπάσταρδος - αν τυχόν μιλάνε με υποτιμητικό τρόπο για κάποιον νόθο γιο κάποιου.
Με το bitch το μπλέξιμο είναι λίγο πιο κατανοητό (λίγο μόνο), επειδή η λέξη σκύλα χρησιμοποιείται στα ελληνικά σαν βρισιά - όχι όμως με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται το bitch στα αγγλικά. Σκύλα μ' έκανες και λιώνω, λέει το τραγούδι: σκύλα είναι η σκληρόκαρδη γυναίκα, η στρίγγλα. Σκύλα ή σκυλί ειναι επίσης η κακόγουστα ντυμένη λαϊκή γκόμενα (αυτή που συχνάζει σε σκυλάδικα). Μια bitch όμως συνήθως είναι τσούλα, καριόλα, ενδεχομένως και κατσίκα ή άλλα περισσότερο ή λιγότερο έντονα κοσμητικά επίθετα, σπανίως όμως είναι όντως σκύλα.
Όσο για τον γιο της σκύλας και της πουτάνας, και πάλι δεν έχω ακούσει ποτέ κανέναν να βρίζει έτσι στα ελληνικά. Καθίκι, κάθαρμα, αρχίδι είναι μερικές μόνο από τις πολλές επιλογές που μας παρέχει το πλούσιο ελληνικό υβρεολόγιο, στο οποίο όμως οι γιοι της πουτάνας και της σκύλας χαίρουν εκτίμησης και δεν συνιστούν υβριστικούς χαρακτηρισμούς, όπως δεν συνιστούν και οι μπάσταρδοι.
Είναι προφανές ότι η κοινωνία μας είναι λιγότερο συντηρητική και πιο τσαχπινογαργαλιάρα από την προτεσταντική αγγλοσαξωνική και την καθολική ισπανική: στην ορθόδοξη ελληνική κοινωνία, είναι ντροπή να αυνανίζεσαι, όχι όμως να αποκτάς νόθα τέκνα.
Πέρα από αστεία, αναρωτιέμαι, αυτοί οι μεταφραστές δεν είναι έλληνες; Και δεν έβρισαν ποτέ τους κανέναν; Εκτός κι αν όντως όταν βρίζουν λένε μπάσταρδε, από επαγγελματική διαστροφή ίσως.
Το νήμα διατίθεται για εντοπισμό και σχολιασμό φαινομένων κατά λέξη μετάφρασης που αποτελούν πληγή για τον κλάδο μας. Κάθε προσθήκη, διόρθωση, παρατήρηση στα παραπάνω γίνεται ασμένως δεκτή.
