Προσωπικά θεωρώ εντελώς άστοχη την καταδίκη ενός συστήματος μεταγραμματισμού όταν η κριτική γίνεται με βάση το πώς προφέρονται οι λέξεις. Το ότι ο μεταγραμματισμός ουδεμία σχέση έχει με την προφορά προκύπτει εξ ορισμού, ακυρώνοντας αμέσως οποιαδήποτε προσέγγιση γίνεται σε μια τέτοια βάση — έχει την ίδια λογική όσο και το να αξιολογείς συνολικά ένα αυτοκίνητο με βάση μόνο το χρώμα του.
Ομολογώ ότι κι εγώ είχα τσινήσει όταν πρωτόρθα πριν από κάτι αιώνες σε επαφή με το ΕΛΟΤ 743 (λόγω ενός -
ει- που έχει το επώνυμό μου, το οποίο στη λατινική μορφή -
ei- μού φαινόταν τότε παράλογο — άσε που το επώνυμό μου υπάρχει ατόφιο στο αγγλικό λεξιλόγιο, οπότε τότε δεν θεωρούσα καν απαραίτητη διεργασία τον μεταγραμματισμό). Αλλά γρήγορα συνειδητοποίησα πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για έναν τυποποιημένο πλήρως αντιστρεπτό (δηλ. αμφιμονοσήμαντο) τρόπο μεταγραμματισμού, ο οποίος να μη δίνει την παραμικρή σημασία στην προφορά. Άλλωστε, κάτι γραμμένο σε λατινικό αλφάβητο δεν είναι ποτέ διαφανές κι αυτονόητο στην προφορά του (πάρτε για παράδειγμα το χρηστώνυμό μου εδώ: Ζέιζουλα, Ζέζουλα, Ζάζουλα, Ζαζούλα, Ζαζουλά, Ζαζιλά, Τσάτσουλα, Θαθούλα, Σασούλα κτδε*).
Η μόνη ένσταση που έχω για το πρότυπο ΕΛΟΤ 743 είναι ακριβώς το ότι απομακρύνθηκε από το πολύ καλύτερο ISO 843 στον βωμό και καλά τής προφοράς, μαγαρίζοντας την αντιστρεψιμότητα (π.χ. αυ, ευ, ηυ, γγ, γξ, γχ), και το ότι κατάργησε τα μακρά ī & ō που διασφάλιζαν στο ISO την αντιστρεψιμότητα των η & ω αντίστοιχα. Το ISO 843 ήταν ό,τι πρέπει και, δυστυχώς, το ΕΛΟΤ 743 είναι ένα ημίμετρο μεταγραμματισμού.
Αλλά εκείνο που βρίσκω πραγματικά αστείο (μην πω ακόμη κι υποκριτικό
) είναι το ότι κοπτόμαστε για την ντεμέκ ανακρίβεια των ΕΛΟΤ 743 / ISO 843, όταν ούτε μεταξύ μας δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για το αν πρέπει να γράφουμε
yiayia ή
yaya — καθώς και σε κάνα απειραριθμάκι ακόμη περιπτώσεις μεταγραφής!
________________
* κτδε = και τελειωμό δεν έχουν
_