Παροιμιώδεις στίχοι της ελληνικής ποίησης

nickel

Administrator
Staff member
Ένα νήμα που μας λείπει (ίσως όχι μόνο από τη Λεξιλογία) είναι μια συλλογή στίχων της ελληνικής ποίησης που έχουν αποκτήσει παροιμιώδη αξία και που τους επαναλαμβάνουμε συχνά, όπου πιστεύουμε ότι ταιριάζουν, τόσο που να είναι γνωστοί ακόμα και σε άτομα που δεν ξέρουν ούτε το ποίημα ούτε τον ποιητή. Για παράδειγμα, ο πιο γνωστός τέτοιος στίχος δεν αποκλείεται να είναι το καβαφικό «Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. (Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις)», που συχνά γίνεται «Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς τους βαρβάρους;».

Προτείνω, λοιπόν, όποτε θυμόμαστε κάποιον τέτοιο στίχο ή τον βρίσκουμε στο διάβα μας/στο διάβασμά μας, να τον προσθέτουμε εδώ με όσο γίνεται περισσότερα στοιχεία. Για να καλλιεργούμε και τη μεταφραστική διάσταση, προσθέτουμε και την αγγλική μετάφραση — αν υπάρχει και αν εύκολα τη βρίσκει κανείς, π.χ.

Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς τους βαρβάρους;
βασισμένο στο:
Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. (Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις.)
από το ποίημα Περιμένοντας τους Βαρβάρους του Κ. Καβάφη
“And now, what will become of us without barbarians?”
C P Cavafy, Waiting for the Barbarians





Ευρετήριο

  • Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς τους βαρβάρους; (Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους) / And now, what will become of us without barbarians? #1
  • Πού ’σαι, νιότη, που ’δειχνες πως θα γινόμουν άλλος! #2
  • Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική #3
  • Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις #4
  • Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη (να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος) #5
  • Πάρθεν η Ρωμανία #6
  • Όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος #7
  • Αν είναι να 'ρθει, θε να 'ρθεί, αλλιώς θα προσπεράσει #8
  • Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα! #9
  • Τι είναι η πατρίδα μας; #9
  • Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι; #9
  • Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις #9
  • Τότε οι νεκροί πεθαίνουνε, όταν τους λησμονάνε #10
  • Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία #11
  • Άκρα του τάφου σιωπή #12
  • Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε #12
  • Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει #12
  • Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει #13
  • η χώρα όπου ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα #14
  • Kαλότυχοι οι νεκροί, που λησμονάνε #15
  • και ξανά προς τη δόξα τραβά #16
  • Για δες καιρό που διάλεξε... #17, #70.
  • Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω #17, #70.
  • Τρία πουλάκια κάθονταν #18, #65
  • Έχετε γεια, βρυσούλες #18
  • Χαιρέτα μου τον πλάτανο (που 'χει την κρύα βρύση) #19
  • Τρία παιδιά Βολιώτικα #19
  • Αφήνω γεια στις λεύτερες και γεια στις παντρεμένες #19
  • (Έμεινε η μάνα μοναχή) σαν καλαμιά στον κάμπο #20, 21
  • Στην Pώμη δόθηκε ο χρησμός• έγιν’ εκεί η μοιρασιά #22
  • Αθήνα ζαφειρόπετρα στης γης το δαχτυλίδι #23
  • Πώς μας θωρείς ακίνητος; Πού τρέχει ο λογισμός σου; #26
  • Ιδού στάδιον δόξης λαμπρόν / Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν #27
  • το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνη #28
  • Mες την υπόγεια την ταβέρνα, / μες σε καπνούς και σε βρισές #30
  • Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! Φταίει ο Θεός που μας μισεί! Φταίει το κεφάλι το κακό μας! #30
  • Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα! #30
  • Mέριασε, βράχε, να διαβώ #32
  • T’ άλογο! τ’ άλογο! Oμέρ Bριόνη #32
  • Αχός βαρύς ακούγεται, πολλά ντουφέκια πέφτουν #32
  • Γιώργαινα, ρίξε τ’ άρματα, δεν είν’ εδώ το Σούλι #32
  • Βρε δεν είν' εδώ το Σούλι, εδώ είναι του Ρασούλη #32
  • Eδώ δεν είναι παίξε γέλασε, εδώ είναι Μπαλκάνια #33
  • (Αυτός) ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας #34
  • Υπεροψίαν και μέθην #36
  • Αποχαιρέτα την την Χ που χάνεις / το το Χ που χάνεις / Bid farewell to the X you are losing #37, 39
  • Βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες #38
  • Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει #41
  • Αρνάκι άσπρο και παχύ #43
  • πονηρέ πολιτευτή #44
  • σαν έτοιμος από καιρό / as one long prepared #45
  • κι άλλα ηχηρά παρόμοια #49
  • (στρατηγέ) τι ζητούσες στη Λάρισα, συ, ένας Υδραίος; #53
  • ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά #54
  • Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου #55
  • Το χάσμα π΄ άνοιξ΄ ο σεισμός κι ευθύς εγιόμισ΄ άνθη #56
  • Μεθύστε με τ' αθάνατο κρασί του Εικοσιένα #57
  • Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου #58
  • Σαράντα πέντε μάστοροι κ’ εξήντα μαθητάδες #59, #65
  • Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν #59, #65
  • Ο Μάιος μας έφτασε, εμπρός βήμα ταχύ #61
  • Πήραμε τη ζωή μας λάθος #63
  • τα μαρμαρένια αλώνια, #64
  • Πολλή μαυρίλα πλάκωσε, μαύρη σαν καλιακούδα. #65
  • Κάθε κορφή και φλάμπουρο, κάθε κλαδί και κλέφτης #65
  • Τι είναι θεός; Τι μη θεός; Και τι τ' ανάμεσό τους; #69
  • Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη #75
  • Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον/Απολείπειν ο Θεός [Χ], #84
  • Ποτέ δε θα πειράξω, τα ζώα τα καημένα #85
  • Ο βορειάς που τ' αρνάκια παγώνει, #86
  • Βροντάει ο Όλυμπος, αστράφτει η Γκιώνα [...]/ Στ' άρματα, στ' άρματα, εμπρός στον αγώνα, #87
  • Μια βοσκοπούλα αγάπησα, #88
  • Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια, #89
  • Σαν βγω απ' αυτή τη φυλακή, #90
  • Φρόνιμα και ταχτικά/πάω μ’ εκείνον που νικά.| Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό. Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία. #91
 
Last edited by a moderator:

nickel

Administrator
Staff member
Θα βρείτε κάποιους χρήσιμους τέτοιους στίχους εδώ:
http://www.gnomikologikon.gr/poetry.html

Ορίστε άλλος ένας που δεν έχω μετάφρασή του:
Πού ’σαι, νιότη, που ’δειχνες πως θα γινόμουν άλλος! (Προσαρμοσμένο)
Από τον Πρόλογο των Σκλάβων πολιορκημένων του Βάρναλη

Βλέπω ότι έχει μεταφραστεί ατα αγγλικά:
Varnalis: Slaves Besieged
http://www.gbip.gr/main.asp?page=showbook&bookid=16658
Ποια είναι η καλύτερη μετάφραση για τον συγκεκριμένο στίχο;
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Θα λέγαμε ότι είναι τέτοια έκφραση το Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική; (από το Άξιον Εστί, του Ελύτη)

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη...
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.


Από την Ιθάκη του Καβάφη.
 
Ωραίο νήμα!

Όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος

Λέγεται σχεδόν πάντα ειρωνικά, αλλά ο Σολωμός δεν είχε τέτοιο σκοπό:

Μικρός προφήτης έριξε σε Κορασιά τα μάτια,
και στους κρυφούς του λογισμούς, χαρά γιομάτους, είπε:
«Κι αν για τα πόδια σου, Καλή, κι αν για την κεφαλή σου,
κρίνους ο λίθος έβγανε, χρυσό στεφάν’ ο ήλιος,
δώρο δεν έχουνε για Σε και για το μέσα πλούτος.
Όμορφος κόσμος ηθικός, αγγελικά πλασμένος!»

«Εις Φραγκίσκα Φραίζερ». Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 260.
 
Last edited by a moderator:

bernardina

Moderator
αν είναι να 'ρθει, θε να 'ρθεί, αλλιώς θα προσπεράσει.

Από αυτό το ωραίο σονέτο του Κ. Ουράνη

Η Αγάπη

Δεν ωφελεί να καρτεράς όρθιος στη πόρτα του σπιτιού
και με τα μάτια στους νεκρούς τους δρόμους στυλωμένα.
Αν είναι να 'ρθει, θε να 'ρθεί, δίχως να νιώσεις από πού,
και πίσω σου πλησιάζοντας με βήματα σβησμένα.

Θε να σου κλείσει απαλά, με τ' άσπρα χέρια της τα δυο,
τα μάτια που κουράστηκαν στους δρόμους να κοιτάνε,
κι όταν γελώντας να της πεις θα σε ρωτήσει: "Ποια είμ' εγώ;"
απ' της καρδιάς το σκίρτημα θα καταλάβεις ποια 'ναι.

Δεν ωφελεί να καρτεράς... Αν είναι να 'ρθει, θε να 'ρθεί.
Κλειστά όλα να 'ναι, θα τη δεις έξαφνα 'μπρος σου να βρεθεί
κι ανοίγοντας τα μπράτσα της πρώτη θα σ' αγκαλιάσει.

Ειδέ κι αν έχεις φωτεινό, το σπίτι για να τη δεχθείς,
και σα φανεί, τρέξεις σ' αυτή κι εμπρός στα πόδια της συρθείς,
αν είναι να 'ρθει, θε να 'ρθεί, αλλιώς θα προσπεράσει.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!
Κωνσταντίνος Καβάφης

Τι είναι η πατρίδα μας;
Ιωάννης Πολέμης

Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;
Της Δέσπως, δημοτικό

Διανηματισμός:
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις
Βλάπτουν κ' οι τρεις τους την Συρία το ίδιο: τα καβαφικά
Αν είναι να 'ρθει θέ' να 'ρθεί;
Τι είναι η πατρίδα μας;
Τη Γλώσσα μού την έδωσαν με μπόλικα Κεφαλαία;
 

bernardina

Moderator
τότε οἱ νεκροὶ πεθαίνουνε, ὅταν τοὺς λησμονᾶνε!



Πάλι Ουράνης, Η Ζωντανή Νεκρή
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία

Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί

ΕΙΣ ΣΑΜΟΝ

Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι·
θέλει αρετήν και τόλμην
η ελευθερία.


[...]

 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Τέσσερις στίχοι από την αρχή των Ελεύθερων πολιορκημένων του Διονύσιου Σολομού:


I

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·

λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.

Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα καί κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω γω στο χέρι;
οπού συ μού ΄γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».

II

Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν καί γελούνε,

κι όσ’ άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε.
................................................................................
Λευκό βουνάκι πρόβατα κινούμενο βελάζει,
και μες στη θάλασσα βαθιά ξαναπετιέται πάλι,
π’ ολονυχτίς εσύσμιξε με τ’ ουρανού τα κάλλη.

Και μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,

που ευώδιασε τον ύπνο της μεσα στον άγριο κρίνο·
το σκουληκάκι βρίσκεται σ’ ώρα γλυκειά κι εκείνο.

Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη·
η μαύρη πέτρα ολόχρυση καί το ξερό χορτάρι.

Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».
 

Zazula

Administrator
Staff member
η χώρα όπου ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα

(Άγγελος Βλάχος)

Ξεύρεις την χώραν που ανθεί
φαιδρά πορτοκαλέα
που κοκκινίζ' η σταφυλή
και θάλλει η ελαία;
– Ω! δεν την αγνοεί κανείς,
είναι η γη η ελληνίς!
 

SBE

¥
Λήθη
Λορέντσος Μαβίλης

Kαλότυχοι οι νεκροί, που λησμονάνε
Tην πίκρια της ζωής. Όντας βυθήση
O ήλιος και το σούρουπο ακλουθήση,
Mην τους κλαις, ο καϋμός σου όσος και νάναι!

Tέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε
'Σ της Λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση·
Mα βούρκος το νεράκι θα μαυρίση,
A στάξη γι' αυτές δάκρυ, όθε αγαπάνε.

Kι αν πιουν θολό νερό, ξαναθυμούνται,
Διαβαίνοντας λειβάδι απ' ασφονδήλι,
Πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται.

A δε μπορής παρά να κλαις το δείλι,
Tους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν·
Θέλουν ― μα δε βολεί να λησμονήσουν.
 

nickel

Administrator
Staff member
Τα εμβατήρια μετράνε; Διότι από εκεί έχουμε λ.χ. το «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει». Σας παραπέμπω (ο αθεόφοβος!) σχετικά στον ιστότοπο του ΓΕΣ: http://www.army.gr/structure/eng/dl/embatiria.pdf :inno:

Βεβαίως. Και από το ίδιο εμβατήριο πρέπει οπωσδήποτε να αποσπάσουμε το «και ξανά προς τη δόξα τραβά».


Οχ οχ οχ... Πρέπει να βρω εγώ τα αγγλικά για όλα αυτά τώρα;
 

bernardina

Moderator
Για δες καιρό που διάλεξε...

Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω

(Δημώδες για τον θάνατο του Αθανασίου Διάκου)
 

Elsa

¥
Πιάσαμε τα κλέφτικα! :D

Τρία πουλάκια κάθονταν

Έχετε γεια, βρυσούλες
 

bernardina

Moderator
Πιάσαμε τα κλέφτικα! :D

Τρία πουλάκια κάθονταν

Έχετε γεια βρυσούλες

Χαιρέτα μου τον πλάτανο που 'χει την κρύα βρύση

Τρία παιδιά Βολιώτικα


Αφήνω γεια στις λεύτερες και γεια στις παντρεμένες (αγνοώ πόθεν έσχομεν)

:p:p
 

Elsa

¥
Το σαν καλαμιά στον κάμπο είναι από τον Κωσταντή το τραγούδι του νεκρού αδελφού, ή παλιότερο;

(ωραίο νήμα, Νικ!)
 
Top