Τίτλοι πασίγνωστων λογοτεχνικών έργων στα τουρκικά

Earion

Earion

Moderator
Staff member
Από το χτεσινό σημείωμα του Νίκου Σαραντάκου (29.4.2017, Προπρωτομαγιάτικα μεζεδάκια)

H73vI0g.jpg
........
xaJ51V2.jpg


Δεν χρειάζεται βέβαια να ξέρετε τούρκικα για να μαντέψετε ποιο έργο του Ντοστογιέφσκι είναι το Μπουνταλά, ούτε πώς λέγεται στα ελληνικά το Χαϊβάν Τσιφτλιγί του Όργουελ!
 
Τα «Παιδιά του πλοιάρχου Γκραντ» είναι Kaptan Grant'ın Çocukları.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Kaptan_Grant'ın_Çocukları

Μην περιμένετε να δείτε... τσογλάνια. Το τσογλάνι προέρχεται από iç oğlan («νεαρός υπηρέτης στο σαράι»). Από το çocuk «παιδί» έχουμε τον... τζουτζούκο.

«Τα τζουτζούκια του καπετάν Γκραντ», λοιπόν. :)
 
Και το kumar του Kumarbaz (Ο παίκτης) μας έδωσε το κουμάρι!
 
daeman said:
...

καλντεριμιτζού η [kalderimidzú] : (λαϊκ.) γυναίκα ελευθερίων ηθών· γυναίκα του πεζοδρομίου, τροτέζα.
[καλντερίμ(ι) -ιτζού, θηλ. του -ιτζής (πρβ. τουρκ. kaldιrιmcι για άντρα που τριγυρνάει στους δρόμους)] :whistle:


Sokak Kızı Irma


σοκακιάρης ο [sokakáris] θηλ. σοκακιάρα [sokakára] : (προφ.) ως χαρακτηρισμός ανθρώπου που του αρέσει να περιφέρεται στους δρόμους. [σοκάκ(ι) -ιάρης· σοκακιάρ(ης) -α]
Click to expand...

Εκ των ενόντων.
 
Καλημέρα, καλή πρωτομαγιά. Να σημειωθεί ότι εδώ έχουμε αντίστροφή πορεία, όπου το τουρκικό efendi προήλθε από το μεσαιωνικό αφέντης, από το αρχαίο αυθέντης.

Όμως δεν μπορούμε να φτιάξουμε έναν πλήρη «τουρκοελληνικό» τίτλο, όπως ας πούμε αν ήταν «Ο αφέντης των γιορντανιών». Τέτοια θέλουμε: τίτλους που όλες οι κύριες λέξεις τους έχουν σχέση με λέξεις που υπάρχουν στο λεξιλόγιο της ελληνικής, έστω και το μισοξεχασμένο.
 
Δεν είναι πασίγνωστο, αλλά οι Κιβδηλοποιοί του Ζιντ ειναι στα τουρκικά Kalpazanlar. Εμείς έχουμε τον καλπουζάνο/καλπουζάνη, αλλά πιο γενικά (απατεώνας, ψεύτης).
 
Άμα πιάσαμε τον Ζιντ, σημαίνει ότι δυσκολεύει το πράμα. Να κοιτάξουμε και άλλους τίτλους, π.χ. ταινιών. Βρίσκουμε τους τοπικούς τίτλους ταινιών στο imdb.com αν πατήσουμε στην επιλογή "Also known as".

Π.χ. η ταινία «Smoke» ήταν «Καπνός» στην Ελλάδα και «Duman» στην τουρκική τηλεόραση.
Το «Notebook», το «Ημερολόγιο», ήταν «Not Defteri» στην Τουρκία.
Το «Small Soldiers», «Μικροί στρατιώτες» έγινε κούτσικο ασκέρι: «Küçük askerler».
Η βρετανική κωμωδία με τους τζιχαντιστές, οι «Τέσσερις λέοντες» («Four Lions»), έγινε «Ντόρτια ασλάνια», «Dört Aslan».

Κλέβω κάπως γιατί έψαξα:
"also known as" "Turkey (Turkish title)" site:imdb.com

Και πάλι, η σοδειά ήταν φτωχή.
 
Να κάνω ρελάνς με δύο... αντιδάνειους τίτλους δηλ. τίτλους ελληνικών έργων, του Καζαντζάκη (από εδώ).

Οι Αδερφοφάδες αποδίδονται Καρντές καβγασί, καβγάς των καρντάσηδων, και ο Βραχόκηπος Καγιαλί μπαχτσέ. Καγιάς ο βράχος, ξεχασμένο, αλλά στο γλωσσάρι του Κουκκίδη ή στο λεξικό του Βυζάντιου.
 
Λογοτεχνικό δεν το λες, αλλά ταιριάζει εδώ· το Κεφάλαιο (του Μαρξ, χωρίς τον Σπένσερ) πρωτοεκδόθηκε στα τουρκικά το 1933* με τίτλο «Σερμαγιέ»:

405043802_6962153673850856_3612783862716459508_n.jpg


Η γνωστή μας σερμαγιά ή σιρμαγιά —που στην Κρήτη θυμάμαι να σημαίνει το αρχικό κεφάλαιο, τη μαγιά που έχεις για να ξεκινήσεις, ενώ η φωνητική και εννοιολογική ομοιότητα με τη μαγιά, χωρίς να έχουν ετυμολογική σχέση οι δύο λέξεις, μάλλον βοήθησε στην τροπή του τουρκικού -e σε -ά, καταπώς λένε τα λεξικά.

* «Αυτή είναι η πρώτη -δημοσιευμένη- προσπάθεια μετάφρασης του Κεφαλαίου κατά την περίοδο της Δημοκρατίας. Το 1933, ο Haydar Rifat μετέφρασε τη γαλλική περίληψη του Gabriel Deville, ενός Γάλλου σοσιαλιστή, στα τουρκικά [...]»

πηγή: https://www.facebook.com/nikos.sara...DTB2mr6EYEQvEQMWcTYQYcAbJcgccSqzSL1nKVBRtcc2l
και
https://sarantakos.wordpress.com/2023/11/25/meze-612/
 
Last edited:
You must log in or register to reply here.
Back
Top