Trans-, inter-, bi-nationalism

[drsiebenmal]

Όσο για το bi—, μεταφράζουμε με το δι—, το ξέρουμε, βλέπε διπολικός κ.λπ., άρα το πρόβλημα είναι το «ε» του «εθνισμού». Δι-εθνισμός;

bicarbonate sodium > διττανθρακικό νάτριο (είπαμε, είμαι «του πρακτικού») :)

 

[Costas]

Η διακριτότητα είναι βασικό ζητούμενο. Αν λέμε (και ακούμε!) 'διεθνικός', και ο εγκέφαλός μας αυτό το δι- (ανεξάρτητα από το -εθνής/-ισμός ή -εθνικός/-ικισμός) είναι αναγκασμένος να το παίξει ανάμεσα σε inter-, trans- και bi-, τότε ζήτω που καήκαμε, λέω εγώ. Με ενδιαφέρει περισσότερο η σαφήνεια του σημαινομένου από την ορολογική κομψότητα του σημαίνοντος. Βέβαια βάζεις συνδετικό μετά το 'δι', και μπορείς να μου πεις ότι στην προφορά το δι-, όταν σημαίνει δύο, θα λέγεται με έμφαση. Αλλά και πάλι...

Αν η διαφορά δίπλευρου και αμφίπλευρου είναι μικρή έως αμελητέα, τότε προτιμώ, για λόγους σαφήνειας, το αμφιεθνικός/(ικ)ισμός.

 

[Costas]

bicarbonate sodium > διττανθρακικό νάτριο (είπαμε, είμαι «του πρακτικού») :)

Να λοιπόν που το έχουν συναντήσει και άλλοι αυτό το πρόβλημα. Σωστά. Άρα, υπάρχει πληθώρα επιλογών! αμφι-, δι-, διττ-... (με αυστηρά αλφαβητική σειρά... :))

 

[daeman]

Από το transnationalism:
transnational relationships between and among individuals and other entities, regardless of nation-state boundaries
Η έμφαση δεν είναι σε εθνότητες, αλλά στην υπέρβαση των εθνικών συνόρων. Και φοβάμαι ότι κι εδώ έχουμε υπερεθνισμό.

Να πω μόνο αυτό που ξέρω με βεβαιότητα, γιατί την όλη κουβέντα, στην κατάστασή μου τώρα, δεν μπορώ να την παρακολουθήσω.

Η Ε.Ε. σε επίσημα κείμενα μετέφραζε (και μάλλον μεταφράζει ακόμη):
transnational=διακρατικός
με τη λογική της έμφασης στην υπέρβαση των εθνικών συνόρων που αναφέρεις, Νίκελ.

 

[nickel]

Μικρό διάλειμμα γκρίζου χρώματος:

Είμαι πολύ κουρασμένος για να λύσω έναν από τους μεγαλύτερους μεταφραστικούς πονοκεφάλους. Τοποθετούσα γωνίες (brackets) σε μικρό ζεστό δωμάτιο, σε ύψος τριών μέτρων, ανεβασμένος σε σκάλα με σπασμένο το κάτω σκαλί, κάνοντας διάφορες αλχημείες για να χωρέσω όλα τα απαραίτητα εργαλεία στο ψηλότερο. Και όταν τέλειωσα, σαν να είχα βιδώσει ολόκληρη τη δεξιά πλευρά ενός τάνκερ. Και για να δείτε πόσο κουρασμένος είμαι: παίρνω ειδοποίηση για το μήνυμα με το διττανθρακικό. Αλλά τα δύο ταυ έχουν κολλήσει κι εγώ διαβάζω διπανθρακικός. Μα τι διπ για διπ τρελό είναι πάλι αυτό; αναρωτιέμαι. Και το ψάχνω να δω αν υπάρχει. Και υπάρχει! (Κι άλλοι τοποθετούσαν γωνιές στα ψηλά!)

 

[Costas]

Δεν ξέρω όμως αν εξαρτάται τόσο από το επίσημο ή λιγότερο επίσημο του κειμένου όσο από τα συμφραζόμενα ή και από το μεταφραστή. Βρίσκουμε στη ΙΑΤΕ, για το transnational:

διεθνικός
πολυεθνικός
διακρατικός
διαμεθοριακός
διασυνοριακός
υπερεθνικός
διεθνής

 

[Costas]

Κι εγώ να δεις, nickel, που, αντί να κάνω τη φορολογική μου δήλωση, άνοιξα τέτοιο νήμα, ο τρελός! Ώστε Let's call the whole thing off, που λέει και το τραγούδι:

.

 

[tsioutsiou†]

Νομίζω ώρα να то ρίξουμε στο trancenational

 

[drsiebenmal]

Καλημέρα

Και το ακόμη χειρότερο είναι ότι η συζήτηση θα ανάψει χειρότερα μόλις πει κάποιος για πρώτη φορά στις ειδήσεις των οκτώ: «το *δυοεθνικό κρατίδιο που...»

 

[Rogerios]

Χειρότερο μεταφραστικό γρίφο δύσκολα θα βρει κανείς. Κι εγώ νομίζω ότι υπάρχει πολύ θολούρα και στους πρωτότυπους όρους και μια ανάγκη ελιτίστικης (;) διαφοροποίησης ακόμη κι εκεί που δεν είναι αναγκαίο. Για τα επίθετα κάπως τα βολεύουμε (στα ουσιαστικά, όμως, χρειαζόμαστε τη βοήθεια ανώτερων δυνάμεων ...).

Προτάσεις:

- transnational: διεθνικός (και επικουρικά διασυνοριακός)
- international: διεθνής
- binational: διμερής (σεμνό και ταπεινό, αλλά παραδοσιακό και χρήσιμο· εναλλακτικά: δικοινοτικός και διεθνοτικός, λ.χ. για το ζήτημα Ισραήλ-Παλαιστίνης κ.λπ.)
- interethnic: διεθνοτικός και υπερεθνοτικός (γιατί το εθνικός μπορεί να οδηγεί σε ταύτιση κράτους και έθνους, ενώ στο παράδειγμα που αναφέρθηκε για τον Αμαζόνιο δεν μετέχουν μόνο κράτη· εδώ το υπερεθνικός μου φαίνεται ανακριβές, καθώς τονίζεται η συμμετοχή όλων των εθνοτήτων της περιοχής ακόμη και αυτών που δεν έχουν συσταθεί σε κράτος).

Πώς είπατε; Λέω τα ίδια για διαφορετικά πράγματα; Παραδόξως, σε κάποιες παράξενες περιπτώσεις ακόμη κι αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο. Ειδάλλως, επιλέγετε ό,τι απ' αυτά μπορεί να σταθεί ικανοποιητικά.

 

[Costas]

Έτσι, για να 'χουμε:

Y. Weiss, ‘Central European Ethnonationalism and Zionist Binationalism’, Jewish Social Studies, 11:1 (φθινόπωρο 2004), 93–117.

 

[nickel]

ethnonationalism = εθνοτικός εθνικισμός
Και ελπίζω να μη διαφωνείτε.

 

[Costas]

Ε, ναι. Και το επίθετο, εθνοτικοεθνικιστικός.

 

[Earion]

Συναντώ το επίθετο transnational και το εξ αυτού ουσιαστικό transnationalism σε συζητήσεις που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό και το αίσθημα του ανήκειν μεμονωμένων ατόμων, και συγκεκριμένα αυτών που αιθάνονται (και θέλουν να αισθάνονται) ως φορείς δύο πολιτιστικών παραδόσεων. Συνήθως πρόκειται για μετανάστες που έχουν ενταχθεί/αφομοιωθεί στο νέο πολιτιστικό/εθνικό περιβάλλον, αλλά που δεν θέλουν να εγκαταλείψουν αυτό από το οποίο προέρχονται. Παραδείγματα χρήσης (τίτλοι βιβλίων):
The other side of the fence : American migrants in Mexico
Return migration of the next generations : 21st century transnational mobility
We are now a nation : Croats between 'home' and 'homeland'
Transnationale Beziehungen der Russen in Moldova und der Ukraine : ethnische Diaspora zwischen Residenz- und Referenzstaat
Να τολμήσω να προτείνω να κρατηθεί γι' αυτή τη χρήση το αμφιεθνισμός ;

 

[nickel]

Να τολμήσω να προτείνω να κρατηθεί γι' αυτή τη χρήση το αμφιεθνισμός ;

Να τολμήσεις. Είναι μια ξεκάθαρη λύση.