Αυτό που με διαολίζει με τους παραμυθάδες κάθε λογής είναι που πιάνουν δέκα γνωστά, αυτονόητα, κοινότοπα πράγματα, και μέσα σ’ αυτά τα οικεία μηνύματα πλέκουν το δικό τους παραμύθι — από πονηριά, από άγνοια, λόγω γόνιμης φαντασίας, γιατί έτσι τους έπεισαν και τους ίδιους, δεν μ’ ενδιαφέρει, αλλά έτσι θέλουν ανέκαθεν να καταπίνουμε αμάσητο το κάθε δόγμα, την κάθε ψευτοθεραπεία, την κάθε συνωμοτική θεωρία. Οι παρετυμολογήσεις είναι παρωνυχίδες μπροστά στα μεγάλα παραμύθια.
Μια άλλη εξοργιστική διάσταση είναι που επιστήμονες, άνθρωποι που μάθανε να αντλούν γνώσεις μέσα από βιβλία των θετικών επιστημών, είναι πρόθυμοι να δεχτούν, να αναπαραγάγουν ή να φτιάξουν και μόνοι τους παραμύθια, για να ξεγελάσουν τον εαυτό τους και όσους εύπιστους βρουν στο δρόμο τους.
Είχαμε πριν από λίγο καιρό την περίπτωση ενός καθηγητή της οικονομικής επιστήμης που ήθελε να μας πείσει ότι τα αγγλικά είναι ελληνική διάλεκτος.
Με ολόκληρο βιβλίο. Ο χειρουργός τραυματολόγος είναι λιγότερο «τραυματικός» από τον οικονομολόγο.
Αλλά για να μην αφήνουμε κάποια πράγματα ασχολίαστα:
Το Harry είναι υποκοριστικό του Henry, του Ερρίκου στα δικά μας. Και όσο κι αν προσπάθησα, μόνο γερμανικές ρίζες βρήκα για τον Henry. Οπότε άλλο Harry, άλλο *ablazeing with joy κι άλλο «κλάφ’ τα, Χαράλαμπε». (Τι θυμήθηκα τώρα. Τους Δημήτρηδες που γίνονται Τζίμηδες χαϊδευτικά, αγνοώντας ότι γίνονται Ιάκωβοι, ή τους Βασίληδες που γίνονται Γουλιέλμοι. LOL)
Η Ιρλανδία δεν έχει καμία σχέση με την ίριδα. Και δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς σε απόκρυφα αγγλικά λεξικά. Ακόμα και στο λεξικό του Μπαμπινιώτη θα μπορούσε να δει ότι σημαίνει «δυτική χώρα».
Και φτάνουμε εδώ, όπου γίνεται το μεγάλο πανηγύρι. Εκτός από την ακατανόητη επιθυμία να αποδείξει την ελληνικότητα κάποιας διεθνούς (από τη Μάλαγα ως τον πορθμό της Μαλάκα) λέξης malaka, δίπλα στα άθλια αγγλικά κατακρεουργούνται και τα «ελληνικά». Ο Θουκυδίδης έγινε Δημοσθένης, ο Επιτάφιος (Funeral Oration) μπορεί να νομίσουν οι αγγλόφωνοι ότι είναι επιτύμβια επιγραφή (γνωστό μεταφραστικό λάθος) και η περίφημη ρήση παραμορφώθηκε στα αγγλικά (μια καλή μετάφραση είναι: we are lovers of the beautiful, yet simple in out tastes, and we cultivate the mind without loss of manliness, υπάρχουν κι άλλες), αποδεικνύοντας ότι έχουμε ξεχάσει τη σημασία της από τον καιρό που μας τα μαθαίνανε στο σχολείο. Ο κύριος Γκούβας επιμένει να μάθει ελληνικά στους ξένους — εμείς τα ξέρουμε;
Εντάξει, δεν είναι σοβαρά αυτά τα πράγματα και ίσως θα πείτε ότι κακώς τα σχολιάζω· τα χάχανά μας θα αρκούσαν. Αλλά και το παραμύθι με το Hellenic Quest δεν ήταν σοβαρό και όμως έφτασε μέχρι τα χείλη υπουργού.
Εξίσου για γέλια και για κλάματα είναι και τα τσιτάτα. Μου κίνησε ωστόσο το ενδιαφέρον εκείνο του Γκέτε. Γράφει στο PPS στα απαίσια αγγλικά:
HTML:
I hert inside the Saint Peter Cathedral in Rome, the Gospel,
in many languages of the world. Greek, spoted like a star in the night.
Άνοιξα λοιπόν την αγγλική μετάφραση του ταξιδιού του Γκέτε (
Italian Journey, μετ. W H Auden). Και διαβάζω (το μεταφέρω ολόκληρο, και λίγο παραπάνω, έχει πλάκα):
Now for a spectacle of another sort! On the Feast of the Epiphany, which celebrates the bringing of the Glad Tidings to the Heathen, we went to the Propaganda. There, in the presence of three cardinals and a numerous auditory, we first heard an address on the theme: In what place did Mary receive the three Magi? In a stable? If not, where else? Then some Latin poems on similar themes were read, and after that about thirty seminarists appeared and read, one after another, little poems, each in his native tongue: Malabarian, Epirotian, Turkish, Moldavian, Hellenic, Persian, Colchic, Hebrew, Arabic, Syrian, Coptic, Saracenic, Armenian, Iberian, Madagassic, Icelandic, Egyptian, Greek, Isaurian, Ethiopian, etc., and several others which I could not understand. Most of the poems seemed to be written in their national metres and were recited in their national styles of declamation, for some barbaric rhythms and sounds came out. The Greek sounded as if a star had risen in the night. The audience roared with laughter at all the foreign voices, and so this performance, too, ended in farce.
Here is another little story to show how lightly the sacred is taken in holy Rome. The late Cardinal Albani was once present at just such a festive gathering as I have described. One of the seminarists turned towards the Cardinal and began in his foreign tongue with the word ‘gnaja! gnaja!’ which sounded more or less the Italian ‘canaglia! canaglia!’ The Cardinal turned to his colleagues and said: ‘This fellow certainly knows us!’
Κάπου αλλού ο Γκέτε μεταφέρει και ένα απόσπασμα από τη
Φυσική ιστορία του Πλίνιου, σε σχέση με την Καμπανία, όπου μεταξύ άλλων γράφει ο Πλίνιος:
The Greeks themselves, a people most prone to gushing self-praise, have pronounced sentence on the land by conferring on but a very small part of it the name of Magna Graecia.
Από τότε μας είχαν πάρει χαμπάρι.