Για να συνεχίσω την παλιά συζήτηση ως προς τον χαρακτήρα της περίστασης, θαρρώ πως αξίζει να γίνει η σύγκριση με την ετήσια ομιλία του μονάρχη ενώπιον του κοινοβουλίου σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Όχι τόσο ως προς τον χαρακτήρα της ομιλίας, που στην Ευρώπη ταυτίζεται με το άνοιγμα των εργασιών της βουλευτικής συνόδου και όντως πρόκειται ουσιαστικά για προγραμματικές δηλώσεις*, όσο σε επίπεδο τελετουργικού: πέρα από τους βουλευτές και γερουσιαστές, παρίστανται τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου, διπλωμάτες και η στρατιωτική ηγεσία, ενώ υπάρχει και η παράδοση του υπουργού που απέχει για λόγους ασφάλειας, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια της κυβέρνησης σε περίπτωση που —χτύπα ξύλο (με το σφυρί του προέδρου)— ανατιναχτεί το Καπιτώλιο. Άλλωστε το βασιλικό ύφος της περίστασης ήταν ένας από τους λόγους που τη σταμάτησε ο Τόμας Τζέφερσον, έχοντας υπόψη ακριβώς το βρετανικό προηγούμενο, και για πάνω από έναν αιώνα οι Αμερικανοί πρόεδροι αρκούνταν να ενημερώνουν το Κογκρέσο γραπτώς. Ο Γούντροου Ουίλσον επανέφερε την ομιλία το 1913, και με τη διάδοση της τηλεόρασης άρχισε να γίνεται σόου για τη ζώνη υψηλής τηλεθέασης, στοχεύοντας άμεσα τους πολίτες (όπως περίπου ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ).
* Στη Βρετανία, το περιεχόμενο της ομιλίας συζητείται στο κοινοβούλιο για μερικές ημέρες και ακολουθεί ψηφοφορία που στη Βουλή των Κοινοτήτων έχει ισχύ ψήφου εμπιστοσύνης. Στην Ολλανδία πάλι, η ομιλία συνδυάζεται με την παρουσίαση του προϋπολογισμού λίγες ώρες αργότερα από τον υπουργό οικονομικών, οπότε οι κοινοβουλευτικές διεργασίες αφορούν εκείνον. Στη δε Νορβηγία, η ομιλία του βασιλιά για το νομοθετικό πρόγραμμα της νέας συνόδου ακολουθείται αμέσως από ομιλία κυβερνητικού αξιωματούχου για τα πεπραγμένα της προηγούμενης συνόδου, κάτι που στη Βρετανία γίνεται στην τελετή λήξης της συνόδου λίγες ημέρες νωρίτερα (στην οποία ο μονάρχης δεν προσέρχεται).
* Στη Βρετανία, το περιεχόμενο της ομιλίας συζητείται στο κοινοβούλιο για μερικές ημέρες και ακολουθεί ψηφοφορία που στη Βουλή των Κοινοτήτων έχει ισχύ ψήφου εμπιστοσύνης. Στην Ολλανδία πάλι, η ομιλία συνδυάζεται με την παρουσίαση του προϋπολογισμού λίγες ώρες αργότερα από τον υπουργό οικονομικών, οπότε οι κοινοβουλευτικές διεργασίες αφορούν εκείνον. Στη δε Νορβηγία, η ομιλία του βασιλιά για το νομοθετικό πρόγραμμα της νέας συνόδου ακολουθείται αμέσως από ομιλία κυβερνητικού αξιωματούχου για τα πεπραγμένα της προηγούμενης συνόδου, κάτι που στη Βρετανία γίνεται στην τελετή λήξης της συνόδου λίγες ημέρες νωρίτερα (στην οποία ο μονάρχης δεν προσέρχεται).
Στο σχολείο θυμάμαι ότι πέτυχα βιβλίο (ιστορίας;) που έκανε λόγο για τις «Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΕΠΑ)». Έμοιαζε γραφικό, μιας και κανείς άλλος δεν χρησιμοποιούσε αυτή τη διατύπωση· δεν είναι ν' απορεί κανείς που δεν έπιασε το πείραμα εκδημοτικισμού.Σωστά, έπρεπε να λένε «κατάσταση της Ήνωσης»
Είναι όμως τόσο απλή και κατά λέξη η απόδοση που δύσκολα θα σκεφτόμουν ότι χρειάζεται να την κλέψει κανείς… Θα ακουγόταν αλλιώς αν μιλούσαμε π.χ. για την «περί Ενώσεως ομιλία» και το αντέγραφαν για το αμερικανικό αντίστοιχο.
Εγώ έχω ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια απ' τη δεκαετία τού 1980 που έχει μόνον «ΕΠΑ».
Έχω την εντύπωση ότι το βιβλίο αυτό το είχα στο λύκειο, δηλαδή μετά το 2000. Ίσως το «ΕΠΑ» να ήταν συχνότερο πριν, αλλά δεν θυμάμαι να το πέτυχα αλλού μέσα στον τρέχοντα αιώνα.