swashbuckling

[sarant]

Λεξικά πρόχειρα δεν έχω, εξόν από της Μαγέντας το οποίο έχει λήμμα swashbuckler και το αποδίδει καυχησιάρης / ψευτοπαλικαράς, λιονταρής.
Ο απαραίτητος Σταυρόπουλος της κόρης μου έχει το λήμμα, που το αποδίδει κουτσαβάκικος, διότι το swashbuckler το λέει νταής, κουτσαβάκης κι ένα άλλο συναφές.

Όμως το swashbuckling έχει και ουδέτερες/θετικές σημασίες. Εγώ, παλιά, διαβάζοντας αγγλικά και μην ξέροντας τη λέξη αλλά ξέροντας τους περιγραφόμενους με αυτήν, είχα φανταστεί τον Έρολ Φλιν να ξιφομαχεί και μετά έμαθα πως όντως από πειρατικές ταινίες ξεκίνησε η λέξη.

Ποια θα ήταν μια θετική απόδοση της λέξης, όταν ξέρεις πως ο συγγραφέας αυτήν εννοεί; Ή μια ουδέτερη;

Διαβάζω έναν ακόμα Ντόκινς, και τη μετάφραση την έχει κάνει ένας δόχτορας βιολογίας ή κυτταρολογίας, αλλά ιδανικός αυτόχειρας σαν μεταφραστής, διότι τη φράση
Sir Peter Medawar, that swashbuckling Nobel prize-winner …
τη μεταφράζει
ο Σερ Πίτερ Μένταβαρ, αυτός ο τραμπούκος νομπελίστας...
πράγμα που σηκώνει μέχρι και μήνυση για προσβολή τεθνεώτος!

Και ναι μεν ο ιδανικός καλά να πάθει, αλλά φταίνε λιγάκι και τα αγγλοελληνικά λεξικά αν όντως αποδελτιώνουν μόνο την αρνητική σημασία.

 

[Ambrose]

Έτσι όπως χρησιμοποιεί τη λέξη ο Ντώκινς εδώ, έχω την αίσθηση ότι εννοεί κάτι του στυλ "τολμηρός και πρωτοπόρος". Ο Medawar είχε διατυπώσει πρώτος θεωρίες σχετικά με τη θεωρία της εξέλιξης και τη γήρανση που στη συνέχεια αποτέλεσαν τη βάση για άλλες θεωρίες.

 

[Alexandra]

Όντως το Answers.com λέει flamboyantly adventurous, flamboyantly reckless and boastful behavior και στα Ελληνικά δίνει φανφαρόνικος, φιγουρατζίδικος. Άρα, αν τα ελληνικά λεξικά δίνουν μόνο τραμπούκικος και κουτσαβάκικος είναι προφανώς λάθος. Θυμάμαι κι εγώ την έννοια που δίνεις, Sarant, από τη λογοτεχνία -- και η εντύπωσή μου γι' αυτό το επίθετο δεν ήταν αρνητική. Συμφωνώ με τον Ambrose ότι μπορεί εδώ να σημαίνει τολμηρός πρωτοπόρος.

 

[anef]

Το λεξικό του Ρίζου λέει: ρομαντικός και περιπετειώδης. Α swashbuckling tale with knights and pirates = μια περιπετειώδης ιστορία με ιππότες και πειρατές και δεν έχει καμία αρνητική σημασία.

Στο Collins Cobuild επίσης ο όρος περιγράφεται ουδέτερα προς θετικά (connected with adventure and excitement)

Μόνο με αρνητική σημασία βρίσκω τη λέξη στο αγγλοελληνικό Penguin και το Hyper Lexicon.

 

[nickel]

...αλλά φταίνε λιγάκι και τα αγγλοελληνικά λεξικά αν όντως αποδελτιώνουν μόνο την αρνητική σημασία.

Είναι γνωστό ότι τα αγγλοελληνικά λεξικά και λάθη κάνουν και την εξέλιξη της γλώσσας παρακολουθούν με πολλά χρόνια καθυστέρηση. Γιατί ο swashbuckler ξεκίνησε σαν «boasting violently active soldier, adventurer, or ruffian» [Websters], αλλά μετά από τόσες δόσεις Έρολ Φλιν, άλλαξε το καλούπι.

Από όλα τα λεξικά, η Wikipedia δίνει καλύτερα τη μετατόπιση και αξίζει να διαβαστεί ολόκληρο το λήμμα:

Swashbuckler or swasher is a term that developed in the 16th century to describe rough, noisy and boastful swordsmen. It is based on a fighting style using a side-sword with a buckler in the off-hand, which was filled with much "swashing and making a noise on the buckler".

Today the term "swashbuckler" has changed, and refers to both a type of fictitious character and to a fiction genre, especially in the world of film.

The word "swashbuckler", in the modern sense, generally describes a fearless romantic archetype, a fictitious, adventurous, sword-wielding, male character who seeks to win the heart of a beautiful lady while rescuing society from the clutches of a dastardly villain. A classic swashbuckler exhibits exceptional courage and swordfighting skill, a strong sense of honor and justice, a chivalric romantic sense, and the capacity for wit, style, and resourcefulness under pressure. Such characters include The Three Musketeers, The Scarlet Pimpernel, Robin Hood, Zorro. There have also been a few female swashbucklers, such as Maureen O'Hara in the film Against All Flags and Tessie Santiago in the short-lived Queen of Swords television series.

Actors famous for their portrayals of swashbucklers include Douglas Fairbanks Sr., Douglas Fairbanks Jr., Errol Flynn, Tyrone Power, Burt Lancaster, and (arguably) Basil Rathbone, an extremely skilled fencer who often played villains.[...]​

Αλίμονο στον μεταφραστή που περιμένει να κάνει σοβαρή δουλειά με τα αγγλοελληνικά λεξικά. Πλέον ούτε τα αγγλικά δεν προλαβαίνουν τις εξελίξεις. Χωρίς Wikipedia, Urban dictionary και διαδικτυακά παραδείγματα in context θα ήμασταν χαμένοι.

 

[sarant]

Αλίμονο στον μεταφραστή που περιμένει να κάνει σοβαρή δουλειά με τα αγγλοελληνικά λεξικά. Πλέον ούτε τα αγγλικά δεν προλαβαίνουν τις εξελίξεις. Χωρίς Wikipedia, Urban dictionary και διαδικτυακά παραδείγματα in context θα ήμασταν χαμένοι.

Πολύ σωστά. Αλλά εδώ πρέπει να λειτουργήσει και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης του μεταφραστή, γι' αυτό και τον χαραχτήρισα ιδανικόν αυτόχειρα. Θέλω να πω, "τραμπούκος" είναι βαριά κουβέντα, δεν τη βάζεις έτσι άιντε χάιντε για κοτζάμ νομπελίστες. Το ψάχνεις το θέμα. Ρωτάς κιόλας. Εξόν κι αν είσαι δόχτορας και σου πέφτει η μύτη όταν ρωτάς.