spectral, ghostly, ghostlike = φαντασματικός

[nickel]

Η εγγραφή αυτή γίνεται σαν συνηγορία υπέρ της διάδοσης του επιθέτου φαντασματικός για να αποδοθούν αγγλικά επίθετα όπως το spectral και το ghostly. Η γλώσσα μας καταφέρνει εδώ και πολλά χρόνια να μην έχει διαδεδομένο επίθετο για το φάντασμα και να βολεύεται εκ των ενόντων. Το παλαιό «φασματώδης» δεν έπιασε (άλλωστε ακόμα και το «φάσμα του κομμουνισμού» έγινε «φάντασμα του κομμουνισμού»), οπότε είχαμε περιφράσεις και άυλος, απόκοσμος, υπερφυσικός, σκιώδης, πνευματικός και άλλα τέτοια, συχνά άστοχα.

Φαντασματικός, λοιπόν, όπως φασμα-τικός και εκτοπλασμα-τικός. Καιρός να μπει στα λεξικά (υπάρχει στο Αντίστροφο).

 

[zephyrous]

Πάντως, το πρώτο κείμενο στο οποίο έχω συναντήσει τη λέξη φαντασματικός είναι η Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας (1975). Στα γαλλικά phantasmatique, στα αγγλικά phantasmatic. Στο ίδιο βιβλίο υπάρχουν και τα παράγωγα φαντασματικά, φαντασμάτευση, φαντασμεύειν.
Καιρός είναι να αρχίσουμε να τα χρησιμοποιούμε.

 

[Count Baltar]

Το παλαιό «φασματώδης» δεν έπιασε (άλλωστε ακόμα και το «φάσμα του κομμουνισμού» έγινε «φάντασμα του κομμουνισμού»)

Οφείλω, φορ δη ρέκορντ, να αναφέρω ότι από τότε που πρωτοσυνάντησα τη λέξη φάσμα με την παραπάνω χρήση (το φάσμα της πείνας, της λειψυδρίας, του πολέμου κ.λπ.) μού κόλλησε, τη χρησιμοποιώ και τη θεωρώ και ιδιαίτερα τρομακτική -- πολύ περισσότερο από το φάντασμα (φάντασμα είναι κι ο Κάσπερ). Οπότε το φασματικός στη θέση του φαντασματικός δεν με χαλάει καθόλου αν είναι να υποδηλώσει απειλή.

 

[stathis]

+1 στον Κόμη.
Πριν από πάμπολλα χρόνια, όταν τσαλαβουτούσα στη λογοτεχνία του φανταστικού (από μετάφραση πάντα), θυμάμαι ότι έπαιζε αρκετά το φασματικός-ή-ό. (Εδώ που τα λέμε, το spectral φασματικός σημαίνει, και όχι φαντασματικός.) Βλέπω όμως ότι ο nickel δεν το συμπεριέλαβε καν στη λίστα των καθιερωμένων αποδόσεων.

 

[nickel]

Βλέπω όμως ότι ο nickel δεν το συμπεριέλαβε καν στη λίστα των καθιερωμένων αποδόσεων.

Ήταν «μαρκετινίστικη» εγγραφή, με αποκλειστική σκοπιμότητα την προώθηση του «φαντασματικού», ακριβώς για να αρχίσουμε να το ξεχωρίζουμε από το προφανές αλλά και μπερδευτικό «φασματικός». Ιδιαίτερα επειδή το «φάσμα» έχει μόνο τη σημασία της απειλής σ' αυτή την περίπτωση, ενώ τα ghostly και ghostlike όχι (π.χ. στο ghostly music φαντάζομαι ότι θα ξεμπερδέψεις εύκολα με το «απόκοσμη μουσική»).