sissy = ?

[daeman]

Πώς θα αποδίδατε το sissy σε ένα παιδικό βιβλίο;

Απορία από μια συζήτηση που ξεκίνησε αλλού:

Σπασίκλας ή ΑΔΕΡΦΑΡΑ;!
Μια μητέρα αγόρασε στο γιο της το Ημερολόγιο ενός Σπασίκλα. Και παραξενεύτηκε μ' αυτό που είδε στην πρώτη σελίδα [...]

Ενδιαφέροντα και τα σχόλια.

Το βιβλίο για ξεφύλλισμα και τεκμηρίωση: http://www.perizitito.gr/product.php?productid=151190&page_flipping=show

Η μεταφράστρια.

 

[Alexandra]

Έχει δίκιο ο Δημοκίδης. Το "αδερφάρα" ως μετάφραση του sissy είναι αποτυχημένη επιλογή.

 

[drsiebenmal]

Δεν συμφωνώ. Εμένα μου φαίνεται μια χαρά επιλογή, που περιέχει μάλιστα και όλα τα υπονοούμενα που θέλουν να ξορκίσουν η μαμά, ο Δημοκίδης κλπ.

 

[Alexandra]

Όπως το καταλαβαίνω εγώ, το "αδερφάρα" είναι σαφέστατα βρισιά, το sissy είναι ελαφρότερο. Το "αδερφούλα" ταιριάζει καλύτερα, και ίσως κάτι άλλο που δεν μου έρχεται αυτή τη στιγμή.

 

[sarant]

Νομίζω ότι υπεραντέδρασε η μαμά που το έστειλε στον Δημοκίδη. Το sissy μπορεί να αποδοθεί σε ένα συνεχές από φλώρε-γυναικούλα-αδερφή-αδερφάρα, και η επιθετικότητα που βγάζει το συγκεκριμένο σκίτσο, όταν ο νταής λέει sissy χτυπώντας τον σπασίκλα, μάλλον μας κατευθύνει προς το δεξιό άκρο του συνεχούς.

Αδερφούλα δεν το έχω ακούσει να λέγεται σε βρισιά, μόνο σε σύνθημα για τον Φασούλα πριν πάει στον Ολυμπιακό.

 

[Earion]

Στη θέση του αδερφάρα εγώ θα πρότεινα κοριτσάκι ή γυναικούλα.

 

[drsiebenmal]

Νομίζω ότι υπεραντέδρασε η μαμά που το έστειλε στον Δημοκίδη. Το sissy μπορεί να αποδοθεί σε ένα συνεχές από φλώρε-γυναικούλα-αδερφή-αδερφάρα, και η επιθετικότητα που βγάζει το συγκεκριμένο σκίτσο, όταν ο νταής λέει sissy χτυπώντας τον σπασίκλα, μάλλον μας κατευθύνει προς το δεξιό άκρο του συνεχούς.

Αδερφούλα δεν το έχω ακούσει να λέγεται σε βρισιά, μόνο σε σύνθημα για τον Φασούλα πριν πάει στον Ολυμπιακό.

Έτσι ακριβώς για το πρώτο (πρέπει να συμπεριλάβουμε και το εικαστικό στις σκέψεις μας), ναι και για το δεύτερο --και νομίζω, μόνο για λόγους ομοιοκαταληξίας.

 

[Alexandra]

Νομίζω ότι το "φλώρε" είναι πιο πετυχημένο, επειδή όπως και το sissy δεν απευθύνεται αποκλειστικά σε ανθρώπους που είναι ομοφυλόφιλοι, αλλά και σε εκείνους που δεν είναι αρκετά αρρενωποί (σύμφωνα με τα κρατούντα πρότυπα), χωρίς απαραίτητα να είναι ομοφυλόφιλοι.

 

[drsiebenmal]

Και το φλώρε/φλωράκι/φλώρακα είναι καλές ιδέες, ναι.

 

[bernardina]

Ερώτηση: Αν το βλέπαμε σε οποιοδήποτε άλλο κείμενο και όχι σε βιβλίο που απευθύνεται σε δεκάχρονα, θα μας ενοχλούσε η απόδοση του sissy ως αδερφάρα; Θα τη θεωρούσαμε μεταφραστική αστοχία; Κι αν ναι, πόσο σοβαρή; Μήπως μας παρασέρνει το γεγονός ότι εμφανίζεται στο συγκεκριμένο συγκείμενο και μεγαλοποιούμε τη βαρύτητα της επιλογής συνωνύμου; (Ειλικρινά ρωτάω, δεν έχω ακόμα σχηματισμένη άποψη).
ΥΓ. Καλά έκανε η μεταφράστρια και δεν δέχτηκε να σχολιάσει. Αν περνούσαμε από λαϊκό δικαστήριο την κάθε μας επιλογή... Στο κάτω κάτω υποθέτω ότι το μετάφρασμα δεν πήγε κατευθείαν στο τυπογραφείο χωρίς να περάσει από άλλα χέρια. Κανείς άλλος δεν ενοχλήθηκε; Κανείς άλλος δεν εξανέστη;

ΥΓ2. Με το χέρι στην καρδιά, κι εγώ θα σοκαριζόμουν αν έβλεπα γραμμένη τη λέξη αδερφάρα σε βιβλίο για δεκάχρονα. Όμως έχω σοκαριστεί πολύ περισσότερο ακούγοντας δεκάχρονα να μιλάνε. Εγώ μυήθηκα λιγάκι πιο μεγάλη στο ευγενές άθλημα, στο οποίο και διαπρέπω πλέον. :inno:

 

[Alexandra]

Ναι, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και το πρωτότυπο απευθύνεται σε δεκάχρονα, όχι μόνο το μετάφρασμα. Επιμένω λοιπόν ότι η επιλογή του συγγραφέα στο πρωτότυπο ήταν να χρησιμοποιήσει τη λέξη sissy, που είναι αρκετά πιο ελαφριά από διάφορες άλλες που χαρακτηρίζουν ομοφυλόφιλους, τις οποίες δεν αντιλέγω ότι μπορεί να λένε ακόμα και τα δεκάχρονα. Αν ο συγγραφέας έβαζε στο στόμα του δεκάχρονου την πιο βαριά λέξη, καμιά αντίρρηση να τη βάλουμε και στο μετάφρασμα. Δηλαδή, τη λέξη sissy μπορούμε να την ακούσουμε και από αγγλόφωνα άτομα που δεν χρησιμοποιούν καθόλου βρισιές, ενώ η "αδερφάρα" είναι χοντρή βρισιά.

 

[nickel]

Καλημέρα

Όσοι δέχονται το «αδερφάρα», το δέχονται κυρίως (α) επειδή αντικατοπτρίζει σωστά τη γλώσσα που χρησιμοποιείται ήδη από αυτή την ηλικία και (β) επειδή στα βιβλία αυτά οι νταήδες και το λεξιλόγιό τους καταδικάζονται. Για το (α) μπορώ να πω ότι δεν έχω ιδέα τι γλώσσα χρησιμοποιούν τα δεκάχρονα: θα ήμουν πολύ κακός μεταφραστής τέτοιων βιβλίων. Είναι όμως βέβαιο ότι υπάρχει ήδη ρεαλιστική γλώσσα στα βιβλία; Έχουμε και τα wanker / μαλάκα; Και (β) το sissy δεν έχει σχέση με την αδερφάρα. Καμία και σε κανένα επίπεδο. Το φλώρος, ναι, αν χρησιμοποιείται ακόμα.

Μεγάλη ψυχολογική ζημιά μπορεί να μην έχει γίνει, αλλά μεταφραστικό στραβοπάτημα έχει γίνει.

 

[bernardina]

Εκείνο που υπαινίχθηκα με το σχόλιό μου και μάλλον δεν έγινε αντιληπτό ήταν όχι η μετατόπιση του sissy προς το αδερφάρα, αλλά το αντίθετο: η μετατόπιση του "αδερφάρα" προς κάτι πιο ήπιο, όπως συμβαίνει συχνά με την υπερχρησιμοποίηση (υπάρχει τέτοια λέξη; ) μιας λέξης και την επακόλουθη φθορά, το αλάφρεμα, το ξέφτισμα, κατά κάποιο τρόπο, της αρχικής σημασίας της. Για παράδειγμα, έχω ακούσει δεκαπεντάχρονο να δουλεύει τον εικοσάχρονο αδελφό του για κάποιο (δεν θυμάμαι τι ακριβώς) "παράπτωμα", λέγοντάς του με ένα χαμόγελο ως τ' αυτιά: ίσα, μωρή αδερφάρα. Και όχι, δεν άνοιξαν μύτες. Και κανένα από τα δύο παιδιά δεν έχει ομοφυλόφιλο προσανατολισμό.
Μήπως --λέω μήπως-- η νεαρή μας μεταφράστρια είναι αυτής της σχολής; Γιατί για άσχετη δε μου φαίνεται.

ΥΓ. Εντούτοις εξακολουθώ να λέω ότι θα με σοκάριζε να το δω γραμμένο σε βιβλίο για δεκάχρονα.

 

[Alexandra]

Χμμμ... Δεν νομίζω ότι το "αδερφάρα" έχει γίνει πιο ήπιο όταν λέγεται θυμωμένα. Άμα χαμογελάς, προφανώς μετατρέπεις σε χάδι την οποιαδήποτε βρισιά, επειδή ο στόχος σου δεν είναι να βρίσεις.

 

[bernardina]

Δεν ξέρω γιατί, αλλά ξαφνικά αισθάνθηκα την ανάγκη να διευκρινίσω:
Αν μετέφραζα εγώ το βιβλίο, το sissy θα το έκανα μάλλον φλώρε (ή μπορεί και να ρωτούσα τον ανιψιό μου τι λένε σ' αυτές τις περιπτώσεις). Και εξακολουθεί να μου γυρίζει τα άντερα ο σεξισμός στις βρισιές, συγκαλυμμένος ή απροκάλυπτος, αλλά αυτό είναι θέμα του συγγραφέα.

 

[Alexandra]

Δεν ξέρω γιατί, αλλά ξαφνικά αισθάνθηκα την ανάγκη να διευκρινίσω:
Αν μετέφραζα εγώ το βιβλίο, το sissy θα το έκανα μάλλον φλώρε (ή μπορεί και να ρωτούσα τον ανιψιό μου τι λένε σ' αυτές τις περιπτώσεις). Και εξακολουθεί να μου γυρίζει τα άντερα ο σεξισμός στις βρισιές, συγκαλυμμένος ή απροκάλυπτος, αλλά αυτό είναι θέμα του συγγραφέα.

Κι εμένα η πρώτη μου επιλογή θα ήταν το "φλώρε".

 

[nickel]

Ίσως να έχει γίνει κάποια ζημιά από τα λεξικά. Κοιτάζω ακόμα και πιο πρόσφατα και βλέπω αποδόσεις όπως: θηλυπρεπής, γυναικωτός και αδελφή.

 

[drsiebenmal]

Το sissy μπορεί να έχει και τη σημασία του δειλού, του χέστη, όχι;

 

[bernardina]

Το sissy μπορεί να έχει και τη σημασία του δειλού, του χέστη, όχι;

Σίγουρα, αλλά εδώ παραπέμπει σαφώς στη θηλυπρέπεια του αγοριού που έχει το "κουσούρι" να κρατάει ημερολόγιο --νομίζω...

 

[Marinos]

Αν θυμάμαι καλά όταν ήμουν εγώ δεκάχρονο, μια κατάλληλη λέξη θα ήταν «βουτυρόπαιδο».