Screwtape

[wanderer]

Προσπαθώ να κατανοήσω την έννοια της παραπάνω λέξης αλλά η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύομαι. Αφορμή αποτέλεσε το βιβλίο The Screwtape Letters του -αγαπημένου- Clive Staples Lewis. Στην γλώσσα μας το έργο μεταφράστηκε το 1993 απο τον Αντώνιο Θηβαίο, οποίος απέδωσε τον όρο "screwtape" ως "τυλιχτής".

H μόνη επιπλέον απόδοση στα ελληνικά που μπόρεσα να αλιεύσω απο το διαδίκτυο ήταν αυτή του "βλακοταινία". Μόλις σήμερα βρήκα ότι το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα σε νέα μετάφραση αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω τι απόδοση έχει δοθεί.

Έχει επίσης να κάνει με κάποιο λογοπαίγνιο της "βίδας" ή του χυδαίου "πηδήξου";


Μπορείτε να μου πείτε πώς μπορεί να αποδοθεί αυτός ο όρος καθώς και να μου προσδιορίσετε (αν είναι δυνατόν) την ετυμολογική βάση και σκέψη του συγγραφέα;

 

[nickel]

Η απόδοση στη νέα μετάφραση είναι «Πειρασμός». Γι’ αυτό και ο τίτλος είναι «Τα Γράμματα του Πειρασμού». Γράφει άλλωστε στην παρουσίαση του βιβλίου εκεί:

Η ιστορία ξετυλίγεται μέσα από την αλληλογραφία τού Πειρασμού, ενός ανώτερου ιεραρχικά δαίμονα που προσπαθεί με επιμονή, ειρωνεία και υπεροψία να καθοδηγήσει τον νεαρό ανηψιό του, το Σαράκι, στο πώς θα καταφέρει να διαβάλλει τη ζωή και τα πιστεύω ενός καθημερινού ανθρώπου - «ασθενή», ώστε να τον απομακρύνουν από τον Θεό και τους οικείους του, και να διασφαλίσουν την μεταθανάτια καταδίκη του.

(Διάφορα μικροζητήματα με τα ελληνικά της σελίδας ας τα αφήσουμε για άλλη φορά.)

Για την προέλευση του ονόματος Screwtape δεν βρήκα πληροφορίες. Σίγουρα δεν υπάρχει καμιά σχέση με τη χυδαία σημασία. Το tape υποθέτω ότι το παίρνει από το tapeworm, το screw μπορεί να φέρνει το εκκεντρικό του screwball.

Δεν υπάρχει λοιπόν κάποια επιβεβλημένη απόδοση του ονόματος. Είναι ζήτημα φαντασίας του μεταφραστή. Ο Τυλιχτής δεν είναι άσχημη απόδοση, αφού θυμίζει σκουλήκι, θυμίζει και κάποιον που προσπαθεί να σε τυλίξει. Θα μπορούσε να γίνει και Μαλαγάνας — να είναι και πονηρός και μαλακός... και λίγο χυδαίο. (Ευτυχώς δεν ζει ο Λούις να με διαβάσει...)

 

[nickel]

Ορίστε μια εξήγηση από τον ίδιο τον Λούις (αν και με έμμεσο τρόπο γιατί δεν έχω πρόσβαση στη συγκεκριμένη έκδοση του αγγλικού βιβλίου):

In the 1961 preface, Lewis confesses to the fact that his devils’ names had excited a great amount of curiosity leading to “many explanations, all wrong.” His intention, Lewis explains, was merely to make them nasty by their sound and by the associations with that sound. Thus, Lewis speculates that Scrooge, screw, thumbscrew, tapeworm, and red tape all went into creating Screwtape’s name, and that slob, slobber, slubber (to perform in a slipshod manner), and gob played a role in Slubgob. Wormwood, besides having some negative sound associations, also is a word itself meaning something bitter.

https://books.google.gr/books?id=Pp3tC5c4ZcUC&pg=PA201


(Βρήκα και το πρωτότυπο:
https://archive.org/details/OriginalPrefaceToTheScrewtapeLetters/page/n5 )

 

[wanderer]

(Διάφορα μικροζητήματα με τα ελληνικά της σελίδας ας τα αφήσουμε για άλλη φορά.)

Eλπίζουμε αυτή τη φορά να πάρουμε απάντηση μιας και είμαστε και ενδιαφερόμενοι να αγοράσουμε το βιβλίο :Ρ

Ευχαριστώ και πάλι για το χρόνο και την απάντηση.