metafrasi banner

saddlebow = μπροστάρι (της σέλας)

MelidonisM

New member
chiefly archaic, the pommel of a saddle, or a similar curved part behind the rider.
The front part of the saddle that is arched up like a bow. (images)

...σαμαρόφρυδο, σαμαρότοξο, πιστάρι, μπροστάρι, λαβή της σέλας;

Το Σαμάρι αποτελείται από δύο πιστάρια, το μπροστινό "μπροστάρι" και το πισινό "πιστάρι". Για να ενωθούν τα δύο πιστάρια χρειάζονται έξι παΐδες, τις λεγόμενες σαμαροπαΐδες.http://www.stephanion.gr/Laographia/samari.htm
 

daeman

Administrator
Staff member
..
Μπροστάρι και πιστάρι, ναι για τα σαμάρια (π.χ. εκεί· τα έχω ακούσει από παλιό σωμαρά, που καθόμουν μικρός και παρακολουθούσα να δουλεύει με μεράκι το ξύλο, το σκουτί για το στρασούρι, τα τσέρκια, το δέρμα).

samari_2_b.jpg samari_4_b.jpg

Για τις σέλες δηλώνω αναρμόδιος, αλλά το GWord γράφει για το pommel: μπροστάρι (σέλλας).
 

daeman

Administrator
Staff member
..
Από τον «Ήλιο του θανάτου» του Πρεβελάκη, μέσω της Κιβωτού του Νίκου Σαραντάκου που λινκάρισα παραπάνω στο στρασούρι (το μάλλινο πίλημα σαν στρωσίδι στην εσωτερική επιφάνεια του σαμαριού που έρχεται σε επαφή με το δέρμα του ζώου):

...
— Τι λες; Πάμε να κόψουμε τίποτα σταφύλια; μου είπε η θεια την ώρα που 'τριβα το ψωμί στο γάλα μου.

Δεν ήθελα καλύτερο.

Ο ήλιος αρμένιζε ψηλούτσικα όταν κινήσαμε, μα δεν έκαιγε δυνατά. Αφήκαμε πίσω μας το κοιμητήρι του χωριού, διαβήκαμε κάτι λιόφυτα, και πατήσαμε ένα πλάτωμα ολοπράσινο από τ’ αμπέλια και τις συκιές. Ξέχασα να πω πως, τούτη τη φορά, πήραμε μαζί μας τον Τριφυλλιό και τον Καρτσόνη, που η θεια μου, στην πίκρα της, τους είχε κι αυτούς παραματιού για μερικές ημέρες. Το νιώθανε πως η κυρά τους είχε παρμένη πια την απάνω βόλτα, και τρέχανε πασίχαροι στο κολατσιό που τους περίμενε: τον ένα τ’ αμπελόφυλλα, τον άλλο τα σταφύλια.

— Βάστα τον, μπρε Γιωργάκη, μια σταλιά! Δε σας προφταίνω! βρέθηκε στενεμένη να μου φωνάξει η θεια, που μ’ είχε βαλμένο με το ζόρι να καθίσω στο γαϊδούρι.

Ο Τριφυλλιός δε σιγάνευε το πάσο του παρά για να σκύψει να μυριστεί τις φρέσκιες καβαλίνες.

— Τον βλέπεις; Ψάχνει να βρει το λευτεροχάρτι της γενιάς του, είπε η θεια με όλο το σοβαρό της· το κατάπιε ένας από δαύτους, και τώρα όλοι το γυρεύουν μέσα στις κοπριές.

Με πήρανε τα γέλια.

— Μη γελάς! Έχουνε κι αυτοί τα πάθη τους. Πιο κάτω που θα κάμει το νερό του στον ίδιο τόπο που το έκαμαν κι οι άλλοι, είναι για να γένει ένα ποτάμι να πνίξει το σαμαρά.

Τα γέλια με τραντάζαν. Είχε κυλήσει κάμποσος καιρός αφόντας δεν έσκασε το χείλι μου, και τώρα τα φυλλοκάρδια μου σειούνταν από μόνα τους. Η θεια απόσωσε το λόγο της:

— Το σαμάρι είναι το σημάδι της σκλαβιάς τους. Γι' αυτό, θα τους δεις να κυλιούνται χάμω να το σπάσουν, ή να τρίβουνται στον τοίχο να το βγάλουν απ’ τη ράχη τους...

Ο Τριφυλλιός κουνούσε τις αυτούκλες του, καταλάβαινε θαρρείς πως μιλούσαμε για λόγου του.

— Καμιά μέρα, είπε η θεια, θα σου πω ένα γλωσσοδέτη για να μάθεις πόσα κομμάτια έχει το σαμάρι.

— Αχ, πες μου τον!

— Όχι, καημένε, τώρα. Λαχάνιασα να τρέχω καταπόδι σας.

Πήδησα κάτω απ’ το σαμάρι. Ταίριασα το πάτημά μου με το δικό της. Ο Καρτσόνης μπλέχτηκε στα πόδια μας.

— Τώρα, θα μου τον πεις το γλωσσοδέτη;

— Το ποτήρι στο καλάθι, το καλάθι στο σκαρβέλι, το σκαρβέλι στο σαμάρι, το σαμάρι στο στρασούρι, το στρασούρι στο γαϊδούρι, το γαϊδούρι στο λιβάδι... Πες τώρα εσύ: πάω να ποτηροκαλαθοσκαρβελοσαμαροστρασουρογαϊδουρολιβαδίσω!

Έπιασα την κοιλιά μου, πήγε να μου λυθεί το άντερο από τα γέλια. Να πω μονοκοπανιά τέτοιο καθαρογλωσσίδι, το είχα πιο δύσκολο παρά να καταπιώ ένα φίδι του μάκρους του.

Γέλασε κι η θεια, δεν κρατήθηκε:

— Σε καλό να μας βγει! Τι μας έπιασε;

Εγώ ήξερα. Είχαμε αποκάμει στην ψυχοπλάκωση.
...
 

Earion

Moderator
Staff member
Όταν μιλάμε για άλογα, και μάλιστα άλογα ιππασίας, κυρίως άλογα πολεμικά, έχουμε:

saddlebrow = αψίδα της σέλας
saddlehorn = κέρατα της σέλας

Πηγή: Μεγάλη στρατιωτική και ναυτική εγκυκλοπαίδεια, λήμ. «εφίππιον».

Ενδιαφέρον απόσπασμα από ιστορική άποψη, σε ιστοσελίδα με τίτλο Ο ίππος στο Βυζάντιο:
Οι σέλες είχαν «επισέλλια», «εμπροσθοκούρβια» και «οπισθοκούρβια», που το μέγεθός τους εξαρτιόταν από τον τύπο του αλόγου, και αυτός πάλι από το βάρος του οπλισμού του καβαλάρη και τον ρόλο του στη μάχη: ο «κατάφρακτος», π.χ., χρειαζόταν υψηλές αψίδες στη σέλα του, ώστε να στηρίζεται καλύτερα.
 

daeman

Administrator
Staff member
..
Τα κουλούρια - αν θυμάμαι καλά γιατί έχουν περάσει 40 χρόνια - ήταν οι αψίδες που έβαζαν μπροστά και πίσω εσωτερικά στο στρασούρι σαν σκελετό για να στέκει και να προστατεύεται το ζώο από το χτύπημα των σκαρβελιών, των ξύλινων απολήξεων που προεξείχαν για να δένουν το φόρτωμα. Αυτό το εσωτερικό το άλλαζαν όταν φθειρόταν (ταπετσαρία), ενώ ο ξύλινος σκελετός του σαμαριού (το σασί του) κρατούσε πολλά χρόνια, άμα ήταν από καλό ξύλο, σωστά πελεκημένο και δεμένο. Στη δεύτερη φωτογραφία στο #2 διαφαίνεται στην πίσω πλευρά.
 
Top