right of first refusal = δικαίωμα προτίμησης, δικαίωμα προαίρεσης

[Palavra]

Right of first refusal (ROFR or RFR) is a contractual right that gives its holder the option to enter a business transaction with the owner of something, according to specified terms, before the owner is entitled to enter into that transaction with a third party. In brief, the right of first refusal is similar in concept to a call option.
http://en.wikipedia.org/wiki/Right_of_first_refusal

Παραδείγματος χάριν, μεταφράζω ένα μισθωτήριο. Εκεί λοιπόν λέει ότι θα εκμισθωθεί ένα γραφείο, και ότι αν αδειάσει το διπλανό, που ανήκει στον ίδιο ιδιοκτήτη, ο μισθωτής θα έχει το δικαίωμα να το δει πρώτος και να πει αν του αρέσει ή όχι για να το μισθώσει κι αυτό.

Βρήκα στην ΕΕ το δικαίωμα πρώτης άρνησης, αλλά δε μου φαίνεται και πολύ καλή επιλογή. Ο Χρυσοβιτσιώτης λέει «δικαίωμα προτίμησης». Εσείς;

 

[nickel]

Το δικαίωμα προτίμησης ή δικαίωμα προαίρεσης αντιστοιχεί στο first option. Το δικαίωμα της πρώτης άρνησης το έχει και ο Χ. στο right of first refusal, αλλά δεν θυμάμαι πότε μπήκε.

 

[nevergrown]

Δικαίωμα προαγοράς μήπως ή προώνησης ; Το οποίο όμως είναι και προτίμησης.


Στα γαλλικά το αντίστοιχο είναι το Droit de préemption - Droit de préemption (ou droit de préférence)

 

[Palavra]

Δικαίωμα προαγοράς μήπως; Το οποίο όμως είναι και προτίμησης.

Όχι. Αν ξαναδιαβάσεις προσεκτικά το συγκείμενο που παραθέτω, θα δεις γιατί.

 

[Themis†]

Πάλι απ' τη Wikipedia:

A pre-emption right is a right to acquire certain property in preference to any other person. It usually refers to property newly coming into existence. A right to acquire existing property in preference to any other person is usually referred to as a right of first refusal.

Δεν βλέπω κανένα λόγο για να μη μπει το βατό και κατανοητό δικαίωμα προτίμησης. Με την επιφύλαξη βέβαια ότι δεν είμαι εξπέρ στα νομικά.

 

[Palavra]

Αυτό έχω βάλει προς το παρόν. Συμφωνείτε πάντως ότι αυτό το «πρώτης άρνησης» ακούγεται λίγο άσχημο; (κι ας λέει η ΕΕ)

 

[Rogerios]

Εγώ πάλι, πιστεύω ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να μη βάλουμε κι εδώ το κλασσικότατο στανταράκι "δικαίωμα προαιρέσεως" (με το οποίο άλλωστε αποδίδει παραδοσιακά η άτιμη ράτσα των νομικών :) και το γαλλικό "Droit de préemption").

 

[Rogerios]

Και για να μη φανώ μίζερος να πω ότι και το "δικαίωμα προτίμησης" είναι μια χαρά (βλ. http://eur-lex.europa.eu/Notice.do?...irst refusal~&checktexte=checkbox&visu=#texte). Αντιθέτως, το "δικαίωμα πρώτης άρνησης" αποτελεί δουλική μετάφραση (ερωτηματικό στο μετάφραση παρακαλώ), είναι εντελώς αδιαφανές κι απροσπέλαστο για τον αναγνώστη και... δεν συνεχίζω γιατί ήδη παρεκτράπην.

 

[Palavra]

Σημείωση: το «όχι» που είπα πιο πάνω είναι για το δικαίωμα προαγοράς.

 

[Themis†]

Εγώ είναι σαφές ότι συμφωνώ - μέχρι να έρθει ο Ρογήρος δηλαδή. Το δικαίωμα προτίμησης ή σκέτο προτίμηση ήταν πολύ κοινό στην εμπορική αργκό πολύ πριν χρησιμοποιηθεί στη χρηματιστηριακή. Δικαίωμα πρώτης άρνησης δεν έχω ακούσει ποτέ μου. Δεν καταλαβαίνεται κιόλας από τον αναγνώστη, αν και η Wikipedia μάς επιτρέπει να το καταλάβουμε εμείς. Γιατί η μόνη λογική που βρίσκω είναι το δεδομένο του τιμήματος, αλλά υπονοείται μάλλον διά της τεθλασμένης.

'Εδιτ: Πριν το πω ήρθε! Θαύμα, θαύμα!

 

[Earion]

Αν μπει "δικαίωμα προτίμησης", φοβάμαι μη γίνει σύγχυση με τον σημαντικότατο ομώνυμο θεσμό του βυζαντινού δικαίου, που δεν υπάρχει μεν στη σημερινή έννομή μας τάξη, ήταν όμως ζωντανός μέχρι τα χρόνια της δημιουργίας του νεοελληνικού κράτους. Αφορούσε γειτονικά (πλησιόχωρα) ακίνητα και προέβλεπε σειρά ολόκληρη δικαιούχων που καλούνταν κατά ιεραρχική τάξη να ασκήσουν ή να αρνηθούν να ασκήσουν ("ρεφουδάρουν") το δικαίωμά τους ενόψει μεταβίβασης κάποιου ακινήτου.

 

[Rogerios]

Ο οποίος βυζαντινός θεσμός, όμως, δεν είναι κάτι άλλο από ειδική έκφανση του δικαιώματος για το οποίο κάνουμε λόγο επί του παρόντος.

Σε κάθε περίπτωση, ένας ακόμη λόγος για να προσθέσουμε στον τίτλο και το "δικαίωμα προαιρέσεως" [το οποίο ως παραδοσιακή λύση έχει, πώς να το κάνουμε, τη γοητεία μιας παραδοσιακής πίτας ή ενός παραδοσιακού μαγειρευτού, δεν είναι πλαστικούρα, ούτε βιομηχανική τροφή :)]

 

[drsiebenmal]

Κι αφού λίγο-πολύ οι ειδικοί καταλήξατε, να μην ξεχάσουμε και αυτό το ομολογουμένως εξειδικευμένο δικαίωμα προαίρεσης (το γαλλικό αφήνω να το προσθέσει ο νέβερ :))...

 

[nickel]

Συμφωνώ με όλους όσους όσοι όσους λένε ότι είναι (ακατανόητος ή δυσνόητος και οπωσδήποτε σαχλός) αγγλισμός το δικαίωμα (της) πρώτης άρνησης. Η δική μου εισήγηση να καθιερωθεί σαν «Θέλω να με ρωτήσεις πρώτο κι ας αρνηθώ, μάνα μου» απέτυχε οικτρά.

 

[Rogerios]

Κι αφού λίγο-πολύ οι ειδικοί καταλήξατε, να μην ξεχάσουμε και αυτό το ομολογουμένως εξειδικευμένο δικαίωμα προαίρεσης (το γαλλικό αφήνω να το προσθέσει ο νέβερ :))...

Το οποίο εκτός από εξειδικευμένο είναι και εντελώς φανταστικό (ή φαντασιακό αν προτιμάτε).

 

[Palavra]

Άσε που το δικαίωμα που περιγράφει ο Earion πιο πάνω δε διαφέρει και πολύ από κάτι μισθωτήρια ή από κάτι συμβάσεις αγοραπωλησίας... :)

 

[Zazula]

Ένας ακόμη λόγος για να προσθέσουμε στον τίτλο και το "δικαίωμα προαιρέσεως".

Μα, Ρογήρε, το «δικαίωμα προαίρεσης» σε πολλές περιπτώσεις ταυτίζεται με την οψιόν (βλ. προμήθειες).

 

[nickel]

Το οποίο εκτός από εξειδικευμένο είναι και εντελώς φανταστικό (ή φαντασιακό αν προτιμάτε).

Το πολύ να ίσχυε σ' αυτή την πόλη της Αγγλίας.

(Προσέξτε τα ατυχήματα τώρα που έχουμε μπλέξει τα μπούτια μας στο νήμα.)

 

[Rogerios]

Μα, Ρογήρε, το «δικαίωμα προαίρεσης» σε πολλές περιπτώσεις ταυτίζεται με την οψιόν (βλ. προμήθειες).

Πράγματι, αλλά το ευρύ (και ευέλικτο) σημασιολογικό περιεχόμενο ενός όρου δεν μπορεί να συνεπάγεται τον εξοβελισμό του σε περιπτώσεις που εμπίπτουν ακριβώς στο σκληρό πυρήνα της έννοιας.

 

[Zazula]

Έχεις δίκιο, Ρογήρε, αλλά εκείνο που εγώ αντιλαμβάνομαι είναι ότι το «δικαίωμα προαίρεσης», και με τη νομική και με την οικονομική και με τη συμβατική έννοια του όρου, είναι υπερώνυμο όλων αυτών των κατά περίπτωση χρησιμοποιούμενων δικαιωμάτων. Δηλαδή ναι μεν όλα αυτά είναι δικαιώματα προαίρεσης, αλλά ορολογικώς δεν είναι σωστό το να παίρνουμε το υπερώνυμο και να το αντιστοιχίζουμε στα υπώνυμα — όπως λ.χ. δεν θα ήταν αποδεκτό το να πούμε airplane = αεροσκάφος επειδή το airplane είναι και αεροσκάφος (λογικό, αφού υπάρχει σχέση όλου-μέρους). Δηλαδή εκείνο που λέω τελικά είναι ν' αφήσουμε το δικαίωμα προαίρεσης για υπερώνυμο (ούτε δηλ. και για την οψιόν, έτσι όπως αυτή νοείται σήμερα στην ελληνική γλώσσα — που 'ναι ένα είδος, μια μορφή δικαιώματος προαίρεσης), και να προσδιορίζουμε πιο συγκεριμένα, περιοριστικά και αμφιμονοσήμαντα τα υπώνυμα.