puttee = ποδοφάσκι

[drsiebenmal]

Γράφει η Wikipedia:

A puttee, also spelled puttie, is the name, adapted from the Hindi patti, bandage (Skr. patta, strip of cloth), for a covering for the lower part of the leg from the ankle to the knee, consisting of a long narrow piece of cloth wound tightly and spirally round the leg, and serving both as a support and protection, worn especially by riders, and taking the place of the leather or cloth gaiter. It was once adopted as part of the uniform of foot and mounted soldiers in several armies, including the United States Army and the armies of the British Commonwealth.​

Στα ελληνικά βρήκα (πχ στο λεξικό του Pathfinder) την εύλογη και όμορφη απόδοση ποδοφάσκι, αλλά τα ευρήματα στο διαδίκτυο είναι ελάχιστα (ουσιαστικά, είναι τρία και πιθανόν μόνο ένα, αυτό από το λεξικό).

Το γεγονός δεν είναι περίεργο αφού πρόκειται για κομμάτι της στρατιωτικής ενδυμασίας που ήταν επίκαιρο πριν από σχεδόν έναν αιώνα, οπότε ίσως υπάρχουν αναφορές μόνο σε παλαιότερα κείμενα ή βιβλία που δεν έχουν ψηφιοποιηθεί.

Γνωρίζει κάποιος κάτι σχετικό;

Εδώ, αναλυτικές οδηγίες εφαρμογής.

 

[nickel]

Δεν αναφέρει ο Δρανδάκης μου τα ποδοφάσκια, που σημαίνει ότι, αν υπήρχε ο όρος, ήταν περιορισμένη η χρήση του. Περικνήμια είναι κι αυτά (περικνημίδες πια στις μέρες μας), αλλά και το ιταλικό μου λεξικό δεν τα βάζει μαζί με την ghetta. Τα δύο-τρία ευρήματα δεν είναι άσχημα. Και η πρώτη απόδοση στο ιταλικό μου είναι fascia. Μπορείς να το κρατήσεις για το λόγο που αναφέρεις: «εύλογη και όμορφη απόδοση».

 

[Earion]

περικνημίς, --ίδος

--[Στρατ.] Κατά τας αρχαίας εποχάς η περικνημίς απετέλει μέρος του αμυντικού οπλισμού παντός μαχητού. Σήμερον αποτελεί μέρος της στολής, αντικαταστήσαν διά μεν τους αξιωματικούς τας ενδρομίδας (βλ.λ.), τας κοινώς καλουμένας μπότες, διά δε τους εφίππους άνδρας τα περί το κατώτερον τμήμα της περισκελίδος δέρματα. Όσον αφορά τους πεζοπόρους άνδρας, η εξ υφάσματος περικνημίς αποτελεί μέρος της στολής εισαχθείσα κατά τα τελευταίας εποχάς. Η περικνημίς καλείται εν τη κοινή στρατιωτική φρασιολογία γκέττα.

Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 20.

Γλωσσικό: Σημειώστε το «φρασιολογία», με γιώτα.

 

[nickel]

Να προσθέσω και το λήμμα του παπυρολεξικού για την γκέτα, που τα έχει όλα:

γκέτα η· 1. ταινία από χοντρό ύφασμα για το τύλιγμα τής κνήμης από τον αστράγαλο ως το γόνατο, έξω από το παντελόνι· 2. κουμπωτό περιτύλιγμα (από δέρμα ή ύφασμα) τού ποδιού και τού κάτω μέρους τής κνήμης, προσαρμοσμένο στο παπούτσι και μέσα από το παντελόνι· 3. δερμάτινο περικάλυμμα τών κνημών. [ΕΤΥΜΟΛ. < (ιταλ. ή βενετ.) ghetta «περικνημίδα»].

Μπορούμε να πούμε ότι το (1) αντιστοιχεί στο puttee και τα 2 και 3 στο gaiter.

 

[drsiebenmal]

Επομένως, το «ποδοφάσκι» είναι μάλλον μια όμορφη λεξιπλασία που ίσως αξίζει να την φροντίσουμε και να την κανακέψουμε;

 

[nickel]

Ναι, αν δεν φάνηκε ήδη στο #2.

 

[daeman]

...
Όχι ακριβώς ποδοφάσκι, γιατί δεν είναι ταινία υφάσματος που τυλίγεται αλλά συνήθως μονοκόμματο και μάλλινο, ωστόσο -όπως δείχνουν και οι γκουγκλοεικόνες για το tozluk απ' όπου προέρχεται- περικνημίδα μπορούμε να το πούμε. Και γκέτα, όπως το μεταφράζουν από τα τουρκικά:

Δημητράκος, από το 15τομο:

Σαραντάκος, από τις Λέξεις που χάνονται (με αναφορές σε Παπαδιαμάντη, Βιζυηνό και Σουρή):

Το τουζλούκι ή τοζλούκι ή τουζουλούκι είναι περικνημίδα, που σκεπάζει το επάνω μέρος του παπουτσιού και φτάνει ώς το γόνατο, τμήμα της στολής του φουστανελοφόρου. Δάνειο από το τουρκικό tozluk, όπου toz είναι η σκόνη. Λείπει από τα νεότερα λεξικά, παρόλο που εξακολουθεί να αποτελεί τμήμα της επίσημης στολής των αξιωματικών της Προεδρικής Φρουράς.
[...]

και Παλάβρα, από το νήμα τσολιάς:

Στο ίδιο άρθρο γράφει:

Μέχρι να στρίψουν στη λεωφόρο ο ιδρώτας τρέχει ποτάμι από τα πρόσωπα, θα πρέπει να είναι αφόρητα μέσα στις διπλές κάλτσες, τα τουζλούκια, τις κρητικές βράκες, τις πολύπτυχες φουστανέλες​

Ευτυχώς, το τουζλούκι δεν του φάνηκε μειωτικό του συντάκτη :) Τουζλούκι από το τουρκικό tozluk, toz + luk = για τη σκόνη, η περικνημίδα (που προστατεύει το πόδι, προφανώς).
...