Ode to a Nightingale, John Keats
- Thread starter Palavra
- Start date
bernardina
Moderator
Κι εδώ το πρωτότυπο
Και τώρα θα σας εξομολογηθώ κάτι περίεργο που μου συνέβη.
Επειδή το ποίημα το έχω διδαχθεί στο πρωτότυπο και δεν ήξερα να δώσω δόκιμη μετάφραση στην Παλάβρα, πληκτρολόγησα μερικούς -πολύ χαρακτηριστικούς- στίχους του, και συγκεκριμένα το σημείο που μιλάει για την Ιπποκρήνη.
Θυμόμουν, λοιπόν, ότι εκεί κατά το τέλος της εφηβείας, είχα διαβάσει ένα ποίημα που μιλούσε για ποτήρια γεμάτα από ζεστό νότο και την αληθινή ευτυχισμένη Ιπποκρήνη και είχε τη φράση με χάντρινους αφρούς στα χείλη.
Η έρευνα με έβγαλε στην Έκσταση του Λουντέμη*.
Επειδή δεν θυμάμαι, γνωρίζει κανείς αν στο συγκεκριμένο βιβλίο αναφέρεται από το συγγραφέα οποιαδήποτε σχέση του πονήματός του με την Ωδή σε ένα Αηδόνι του Κητς;
*Η καρδιά μου πονά … και μια λιποθυμιά ναρκώνει τις αισθήσεις μου σα να ’χα πιει μεθυστικό ποτό …
………………………………………………
Αχ, για λίγο σταφυλένιο κρασί,
που θά ’χε παγώσει στη βαθειά σκισμένη γη,
που θα ’χε τη γεύση των λουλουδιών και της πράσινης εξοχής.
Τις αναμνήσεις των χορών, των χωριάτικων τραγουδιών
και της ηλιοκαμένης ευθυμίας…
Αχ, για ένα ποτήρι γεμάτο απ’ το ζεστό Νότο,
γεμάτο απ’ την αληθινή, την ευτυχισμένη Ιπποκρήνη,
με χάντρινους αφρούς στα χείλη.
Κι ένα ολοπόρφυρο στόμα για να ’πινα
και να ’φευγα αόρατη απ’ τον κόσμο αυτό,
ή μαζί σου να χαθώ στο σκοτεινό δάσος.
Να φύγω μακριά, να διαλυθώ και για πάντα να ξεχάσω
αυτό που ανάμεσα στα φύλλα εσύ δεν έμαθες ποτέ:
Την κούραση, την αγωνία, τον πυρετό του κόσμου τούτου
όπου οι άνθρωποι κάθονται κι ακούνε ο ένας τον άλλο να βογκά.
Εδώ που η αρρώστια μαδά τις τελευταίες άσπρες τρίχες.
Εδώ που τα νιάτα χλομαίνουν και σαν αδύνατοι πεθαίνουν σκελετοί.
Εδώ που το να σκέφτεσαι είναι το ίδιο σα να λυπάσαι.
Εδώ που η ομορφιά δε μπορεί να φυλάξει την αστραπή των ματιών της.
Ούτε ο σημερινός έρωτας
πιο πολύ απ’ το αύριο να κρατήσει.
Σ’ ακούω στη σκοτεινιά …
και για πολλή ώρα είμαι ερωτευμένος με το θάνατο …
και τον φωνάζω με γλυκά ονόματα, να δρέψει την αναπνοή μου
τώρα … που πιο πολύ κοντά από ποτέ
μου φαίνεται τόσο τέλειο να πεθάνω…»
Και τώρα θα σας εξομολογηθώ κάτι περίεργο που μου συνέβη.
Επειδή το ποίημα το έχω διδαχθεί στο πρωτότυπο και δεν ήξερα να δώσω δόκιμη μετάφραση στην Παλάβρα, πληκτρολόγησα μερικούς -πολύ χαρακτηριστικούς- στίχους του, και συγκεκριμένα το σημείο που μιλάει για την Ιπποκρήνη.
Θυμόμουν, λοιπόν, ότι εκεί κατά το τέλος της εφηβείας, είχα διαβάσει ένα ποίημα που μιλούσε για ποτήρια γεμάτα από ζεστό νότο και την αληθινή ευτυχισμένη Ιπποκρήνη και είχε τη φράση με χάντρινους αφρούς στα χείλη.
Η έρευνα με έβγαλε στην Έκσταση του Λουντέμη*.
Επειδή δεν θυμάμαι, γνωρίζει κανείς αν στο συγκεκριμένο βιβλίο αναφέρεται από το συγγραφέα οποιαδήποτε σχέση του πονήματός του με την Ωδή σε ένα Αηδόνι του Κητς;
*Η καρδιά μου πονά … και μια λιποθυμιά ναρκώνει τις αισθήσεις μου σα να ’χα πιει μεθυστικό ποτό …
………………………………………………
Αχ, για λίγο σταφυλένιο κρασί,
που θά ’χε παγώσει στη βαθειά σκισμένη γη,
που θα ’χε τη γεύση των λουλουδιών και της πράσινης εξοχής.
Τις αναμνήσεις των χορών, των χωριάτικων τραγουδιών
και της ηλιοκαμένης ευθυμίας…
Αχ, για ένα ποτήρι γεμάτο απ’ το ζεστό Νότο,
γεμάτο απ’ την αληθινή, την ευτυχισμένη Ιπποκρήνη,
με χάντρινους αφρούς στα χείλη.
Κι ένα ολοπόρφυρο στόμα για να ’πινα
και να ’φευγα αόρατη απ’ τον κόσμο αυτό,
ή μαζί σου να χαθώ στο σκοτεινό δάσος.
Να φύγω μακριά, να διαλυθώ και για πάντα να ξεχάσω
αυτό που ανάμεσα στα φύλλα εσύ δεν έμαθες ποτέ:
Την κούραση, την αγωνία, τον πυρετό του κόσμου τούτου
όπου οι άνθρωποι κάθονται κι ακούνε ο ένας τον άλλο να βογκά.
Εδώ που η αρρώστια μαδά τις τελευταίες άσπρες τρίχες.
Εδώ που τα νιάτα χλομαίνουν και σαν αδύνατοι πεθαίνουν σκελετοί.
Εδώ που το να σκέφτεσαι είναι το ίδιο σα να λυπάσαι.
Εδώ που η ομορφιά δε μπορεί να φυλάξει την αστραπή των ματιών της.
Ούτε ο σημερινός έρωτας
πιο πολύ απ’ το αύριο να κρατήσει.
Σ’ ακούω στη σκοτεινιά …
και για πολλή ώρα είμαι ερωτευμένος με το θάνατο …
και τον φωνάζω με γλυκά ονόματα, να δρέψει την αναπνοή μου
τώρα … που πιο πολύ κοντά από ποτέ
μου φαίνεται τόσο τέλειο να πεθάνω…»
Bernie, για μετάφραση καλή μού φαίνεται. Αλλά θα ήθελα να έχω την Έκσταση ολόκληρη, να δω τι λέει.
O, for a draught of vintage! that hath been | Αχ, για λίγο σταφυλένιο κρασί,
Cool’d a long age in the deep-delved earth, | που θά ’χε παγώσει στη βαθειά σκισμένη γη,
Tasting of Flora and the country green, | που θα ’χε τη γεύση των λουλουδιών και της πράσινης εξοχής.
Dance, and Provencal song, and sunburnt mirth! | Τις αναμνήσεις των χορών, των χωριάτικων τραγουδιών και της ηλιοκαμένης ευθυμίας…
O for a beaker full of the warm South, | Αχ, για ένα ποτήρι γεμάτο απ’ το ζεστό Νότο,
Full of the true, the blushful Hippocrene, | γεμάτο απ’ την αληθινή, την ευτυχισμένη Ιπποκρήνη,
With beaded bubbles winking at the brim, | με χάντρινους αφρούς στα χείλη.
And purple-stained mouth; | Κι ένα ολοπόρφυρο στόμα για να ’πινα
That I might drink, and leave the world unseen, | και να ’φευγα αόρατη απ’ τον κόσμο αυτό,
And with thee fade away into the forest dim: | ή μαζί σου να χαθώ στο σκοτεινό δάσος.
Fade far away, dissolve, and quite forget | Να φύγω μακριά, να διαλυθώ και για πάντα να ξεχάσω
What thou among the leaves hast never known, | αυτό που ανάμεσα στα φύλλα εσύ δεν έμαθες ποτέ:
The weariness, the fever, and the fret | Την κούραση, την αγωνία, τον πυρετό του κόσμου τούτου
Here, where men sit and hear each other groan; | όπου οι άνθρωποι κάθονται κι ακούνε ο ένας τον άλλο να βογκά.
Where palsy shakes a few, sad, last gray hairs, | Εδώ που η αρρώστια μαδά τις τελευταίες άσπρες τρίχες.
Where youth grows pale, and spectre-thin, and dies; | Εδώ που τα νιάτα χλομαίνουν και σαν αδύνατοι πεθαίνουν σκελετοί.
Where but to think is to be full of sorrow / And leaden-eyed despairs, | Εδώ που το να σκέφτεσαι είναι το ίδιο σα να λυπάσαι.
Where Beauty cannot keep her lustrous eyes, | Εδώ που η ομορφιά δε μπορεί να φυλάξει την αστραπή των ματιών της.
Or new Love pine at them beyond to-morrow. | Ούτε ο σημερινός έρωτας / πιο πολύ απ’ το αύριο να κρατήσει.
Darkling I listen; and, for many a time | Σ’ ακούω στη σκοτεινιά …
I have been half in love with easeful Death, | και για πολλή ώρα είμαι ερωτευμένος με το θάνατο …
Call’d him soft names in many a mused rhyme, | και τον φωνάζω με γλυκά ονόματα, να δρέψει την αναπνοή μου
To take into the air my quiet breath; | τώρα … που πιο πολύ κοντά από ποτέ
Now more than ever seems it rich to die… | μου φαίνεται τόσο τέλειο να πεθάνω…
Cool’d a long age in the deep-delved earth, | που θά ’χε παγώσει στη βαθειά σκισμένη γη,
Tasting of Flora and the country green, | που θα ’χε τη γεύση των λουλουδιών και της πράσινης εξοχής.
Dance, and Provencal song, and sunburnt mirth! | Τις αναμνήσεις των χορών, των χωριάτικων τραγουδιών και της ηλιοκαμένης ευθυμίας…
O for a beaker full of the warm South, | Αχ, για ένα ποτήρι γεμάτο απ’ το ζεστό Νότο,
Full of the true, the blushful Hippocrene, | γεμάτο απ’ την αληθινή, την ευτυχισμένη Ιπποκρήνη,
With beaded bubbles winking at the brim, | με χάντρινους αφρούς στα χείλη.
And purple-stained mouth; | Κι ένα ολοπόρφυρο στόμα για να ’πινα
That I might drink, and leave the world unseen, | και να ’φευγα αόρατη απ’ τον κόσμο αυτό,
And with thee fade away into the forest dim: | ή μαζί σου να χαθώ στο σκοτεινό δάσος.
Fade far away, dissolve, and quite forget | Να φύγω μακριά, να διαλυθώ και για πάντα να ξεχάσω
What thou among the leaves hast never known, | αυτό που ανάμεσα στα φύλλα εσύ δεν έμαθες ποτέ:
The weariness, the fever, and the fret | Την κούραση, την αγωνία, τον πυρετό του κόσμου τούτου
Here, where men sit and hear each other groan; | όπου οι άνθρωποι κάθονται κι ακούνε ο ένας τον άλλο να βογκά.
Where palsy shakes a few, sad, last gray hairs, | Εδώ που η αρρώστια μαδά τις τελευταίες άσπρες τρίχες.
Where youth grows pale, and spectre-thin, and dies; | Εδώ που τα νιάτα χλομαίνουν και σαν αδύνατοι πεθαίνουν σκελετοί.
Where but to think is to be full of sorrow / And leaden-eyed despairs, | Εδώ που το να σκέφτεσαι είναι το ίδιο σα να λυπάσαι.
Where Beauty cannot keep her lustrous eyes, | Εδώ που η ομορφιά δε μπορεί να φυλάξει την αστραπή των ματιών της.
Or new Love pine at them beyond to-morrow. | Ούτε ο σημερινός έρωτας / πιο πολύ απ’ το αύριο να κρατήσει.
Darkling I listen; and, for many a time | Σ’ ακούω στη σκοτεινιά …
I have been half in love with easeful Death, | και για πολλή ώρα είμαι ερωτευμένος με το θάνατο …
Call’d him soft names in many a mused rhyme, | και τον φωνάζω με γλυκά ονόματα, να δρέψει την αναπνοή μου
To take into the air my quiet breath; | τώρα … που πιο πολύ κοντά από ποτέ
Now more than ever seems it rich to die… | μου φαίνεται τόσο τέλειο να πεθάνω…
bernardina
Moderator
Ωδής συνέχεια, πρόσχωμεν! :)
Λοιπόν, χάρη στον φίλο και συνάδελφο Νίκο Σαραντάκο, λύθηκε οριστικά το θέμα του ποιήματος/μετάφρασης.
Πράγματι, ο Λουντέμης στην Έκστασή του χρησιμοποιεί το παραπάνω απόσπασμα και φυσικά δηλώνει ρητά ότι είναι του Τζον Κητς.
Δυστυχώς, όσες διαδικτυακές αναρτήσεις έτυχε να δω (και τις είδα σχεδόν όλες), δεν αναφέρουν πουθενά αυτό το "ασήμαντο" στοιχείο, με αποτέλεσμα να νομίζει κανείς -ειδικά αν δεν έχει διαβάσει το βιβλίο ή αν το έχει διαβάσει πάρα πολύ παλιά, όπως εγώ- ότι το ποίημα είναι του Λουντέμη.
Ευκαιρία να διορθώσουμε το, εσκεμμένο ή μη, ατόπημα. Δε νομίζετε;
Ιδού και τα πειστήρια που έφτασαν στα χέρια μου χάρη στον Νίκο και την έρευνά του στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Και τον ευχαριστώ θερμά για τον κόπο του.
Σελίδες 98-99
Σελίδα 100
Σελίδες 146-147
Λοιπόν, χάρη στον φίλο και συνάδελφο Νίκο Σαραντάκο, λύθηκε οριστικά το θέμα του ποιήματος/μετάφρασης.
Πράγματι, ο Λουντέμης στην Έκστασή του χρησιμοποιεί το παραπάνω απόσπασμα και φυσικά δηλώνει ρητά ότι είναι του Τζον Κητς.
Δυστυχώς, όσες διαδικτυακές αναρτήσεις έτυχε να δω (και τις είδα σχεδόν όλες), δεν αναφέρουν πουθενά αυτό το "ασήμαντο" στοιχείο, με αποτέλεσμα να νομίζει κανείς -ειδικά αν δεν έχει διαβάσει το βιβλίο ή αν το έχει διαβάσει πάρα πολύ παλιά, όπως εγώ- ότι το ποίημα είναι του Λουντέμη.
Ευκαιρία να διορθώσουμε το, εσκεμμένο ή μη, ατόπημα. Δε νομίζετε;
Ιδού και τα πειστήρια που έφτασαν στα χέρια μου χάρη στον Νίκο και την έρευνά του στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Και τον ευχαριστώ θερμά για τον κόπο του.
Σελίδες 98-99
Σελίδα 100
Σελίδες 146-147
VickyN
¥