lethality = θανατηφόρος δράση;

[dharvatis]

Το lethality μπορεί να μεταφραστεί «φονικότητα» σε ένα γενικό κείμενο ή όταν αναφέρεται σε οπλικά συστήματα, αλλά μήπως έχετε να προτείνετε κάποια άλλη απόδοση εκτός από το «θανατηφόρος δράση» για να περιγράψουμε μια χημική ουσία; Η ΙΑΤΕ προτείνει το παράδοξο «*θανασιμότητα» και το εντελώς λανθασμένο «θνησιμότητα» (που είναι το mortality rate και περιγράφει πληθυσμούς ατόμων). Καμιά ιδέα;

 

[Alexandra]

Γιατί δεν σου αρέσει το φονικότητα;

 

[dharvatis]

Δεν χρησιμοποιείται σε τέτοια κείμενα - ίσως επειδή υπάρχει μια προτίμηση για διατυπώσεις όπως «προκαλεί τον θάνατο» αντί για «φονεύει» (επειδή ακούγεται περίεργο το να κατηγορήσεις μια χημική ουσία για φόνο; Ίσως).

 

[daeman]

...
H Wikipedia γράφει:
Lethality or deadliness is how capable something is of causing death.
...
Lethality is also a term used by microbiologists and food scientists as a measure of the ability of a process to destroy bacteria. Lethality may be determined by enumeration of survivors after incremental exposures.

To GWord δεν έχει το lethality, στο deadliness όμως γράφει: φονικότητα, δραστικότητα (δηλητηρίου).

Αν δεν θέλεις τη φονικότητα, νομίζω ότι μπλέκει το πράγμα για μονολεκτική απόδοση, δηλαδή ξεκινάς από δραστικότητα (πρόκλησης θανάτου) ή κάτι παρόμοιο που όμως πάει στην πιο απλή θανατηφόρο δράση, και μετά όπου σε βγάλει.
Απ' ό,τι καταλαβαίνω θέλεις την ιδιότητα και μάλιστα μετρήσιμη, έτσι;

 

[dharvatis]

Ακριβώς, την ιδιότητα που μετριέται με την LD50. Το «δραστικότητα» μόνο του χρησιμοποιείται για το activity και το efficacy, οπότε μπερδεύει, ενώ μαζί με την «πρόκληση θανάτου» παραγίνεται μεγάλο, όπως λες.

 

[drsiebenmal]

Θα σου πρότεινα τη θανατικότητα για το lethality (υπάρχουν 2-3 ευρήματα) και το ένα ακριβώς ως ερμηνεία του lethality (με τρόπο που δείχνει και ενδεχόμενη παλιότερη χρήση), από εδώ:

Θυμάμαι π.χ. στις αρχές του `80 την ενασχόλησή μας με επιστημονικο-τεχνικούς όρους βάσει μαθηματικών τύπων, όπως είναι η «θανατικότητα»- lethality (!) η οποία συνδέονταν με τη βελτίωση της ακρίβειας στόχευσης ενός οχήματος (πύραυλος Cruise) και έτσι αποδείκνυε ποια πλευρά ήταν η επιθετική.

 

[daeman]

Θα σου πρότεινα τη θανατικότητα για το lethality (υπάρχουν 2-3 ευρήματα) και το ένα ακριβώς ως ερμηνεία του lethality (με τρόπο που δείχνει και ενδεχόμενη παλιότερη χρήση), από εδώ:

Διαφωνώ, ως προς τα ευρήματα τουλάχιστον, γιατί αυτό είναι το μόνο ουσιαστικό εύρημα στο οποίο μάλιστα νομίζω ότι ο συντάκτης ειρωνεύεται τον υποτιθέμενο όρο (με το θαυμαστικό στην παρένθεση).

Τα άλλα ευρήματα είναι από ένα κείμενο που δεν έχει καμία σχέση και μάλλον θνητότητα θα έπρεπε να είναι:

Ας έρθουμε, τώρα, λίγο στην πατερική έννοια του θανάτου. Ποια είναι η χριστιανική έννοια του θανάτου, η πατερική έννοια του θανάτου; Νομίζω ότι στην πατερική έννοια του θανάτου, ο θάνατος είναι ένα πνευματικό γεγονός κατ' αρχήν και στη συνέχεια ψυχοβιολογικό. Είναι ένα πνευματικό μόρφωμα. Εγώ το λέω "θανατικότητα" αυτό το πράγμα. Είναι δηλαδή μια κατάσταση πνευματικής αυτονόμησης σε μεγάλο βαθμό, η οποία έχει μέσα της τα σπέρματα ακριβώς της οντολογικής καταστροφής και εκδηλώνεται και ψυχοβιολογικά. [...] Ο Χριστός μας διδάσκει έναν τρόπο ζωής ο οποίος καταλύει τη θανατικότητα και στη συνέχεια ανίσταται δικαίως, διότι βαδίζει και ως άνθρωπος πλέον, όπως και ως Θεός, στο δρόμο της άρσης της θανατικότητας, δηλαδή το δρόμο της συν-χωρήσεως, το δρόμο της περιχωρήσεως, στο δρόμο του Ομοουσίου.


και μια αχρείαστη λεξιπλασία από τη μετάφραση ενός σύντομου θεατρικού από τα σουηδικά, που δεν έχει σχέση με το αντικείμενο που συζητάμε και θα έπρεπε να είναι θνητότητα κι αυτό, απ' ό,τι βλέπω από την αγγλική μετάφραση του σουηδικού:

Το αίμα κυλά αργά σαν να στοχάζεται, λες και ο θάνατος συλλογίζεται την ίδια του τη θανατικότητα.

Blood runs slowly as if it meditates, as if death ponders over mortality.


Αλλιώς, θα έλεγα κι εγώ τη θανατερότητα (που τώρα έχει ένα εύρημα). ;)

 

[nickel]

Καλή είναι η θανατηφόρα δράση, μέχρι να αναστηθεί η θανατηφορία.

 

[Georgios]

Έριξα μια ματιά στην Τοξικολογία του Κουτσελίνη και βλέπω ότι δεν αναφέρεται ευθέως σε αυτή την ιδιότητα όταν μιλάει για το LD50. Για παράδειγμα λέει "η LD50 δεν αναφέρεται μόνο στην τοξικότητα μιας ουσίας αλλά και στην επικινδυνότητά της". Μάλλον δεν ήξερε κι αυτός πώς να το πει.

 

[drsiebenmal]

Παρεμπ, σήμερα που το έψαχνα, η φονικότητα δεν φαίνεται να είναι λημματογραφημένη στα μεγάλα λεξικά μας.

 

[nickel]

Ενώ βρίσκει κανείς χιλιάδες «φονικούς ιούς» στο διαδίκτυο, η φονικότητα σε σχέση με τους ιούς δεν είναι ακόμα διαδεδομένη. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καθόλου στα λεξικά. Ακόμα και στο Wiktionary, θα τη βρεις μόνο σε ορισμό άλλου λήμματος (λήμμα λειόκαννο: είδος επιχειρησιακού όπλου (κυνηγιού, αυτοάμυνας ή ασφάλειας χώρου) το οποίο μπορεί να είναι μονόκαννο ή δίκαννο, επαναληπτικό ή αυτόματο μικρής ή μεσαίας εμβέλειας και διασποράς σκαγιών όσο ο στόχος απομακρύνεται και εστιασμένης φονικότητας (δηλαδή φονικότητα αντιστρόφως ανάλογη της απόστασης - μικρή απόσταση μεγάλη φονικότητα και τραύματα)).

 

[anepipsogos]

Lethality

Definition: ιδιότητα μιας ουσίας να επιφέρει το θάνατο
Definition reference: Στ. Τοπούζης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Πατρών
Note: συνήθως μετρείται με τις τιμές LD501 ή LC502
Owner: COM
…………………………
Term φονικότητα
Term reference: Στ. Τοπούζης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Πατρών
Reliability****
Evaluation: preferred
Context:Οι παρατηρήσεις κορυφαίων τελικών σημείων που πραγματοποιούνται σε κάθε υπό δοκιμή έμβρυο περιλαμβάνουν: πήξη εμβρύων, απουσία σχηματισμού σωμιτών, απουσία απόσπασης της ουράς και απουσία καρδιακού παλμού (πίνακας 1). Οι παρατηρήσεις αυτές χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της φονικότητας: θετικό αποτέλεσμα σε μία από τις παρατηρήσεις αυτές σημαίνει ότι το έμβρυο ζεβρόψαρου είναι νεκρό.
Context reference: Κανονισμός (ΕΕ) 2017/735 για την τροποποίηση, με σκοπό την προσαρμογή του στην τεχνική πρόοδο, του παραρτήματος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 440/2008 για καθορισμό των μεθόδων δοκιμής κατ' εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH), CELEX:32017R0735/EL
Owner: COM
……………………………….
Term θανατηφόρoς ικανότητα
Term reference: Στ. Τοπούζης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Πατρών
Reliability:****
Owner:COM
……………………..
Term θανατηφόρoς δράση
Term reference: Στ. Τοπούζης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Πατρών
Reliability: ****

https://iate.europa.eu/entry/result/3516018/all

 

[drsiebenmal]

Πράγματι, αυτές είναι οι δύο κύριες περιοχές που χρησιμοποιείται η φονικότητα (τις έχω και τις δυο στο κείμενό μου :) ) -- σε συνάρτηση με επιδημίες, λοιμούς, σεισμούς και καταποντισμούς και σε συνάρτηση με οπλικά συστήματα.

 

[AoratiMelani]

Καλή είναι η θανατηφόρα δράση, μέχρι να αναστηθεί η θανατηφορία.

I'll second that.

 

[nickel]

Κινδυνεύουμε, βέβαια, να εμφανιστεί ο κ. Μπαμπινιώτης και με καθυστέρηση 24+ αιώνων να μας πει ότι θα έπρεπε να λέμε θανατοφόρος και θανατοφορία.

 

[drsiebenmal]

Κινδυνεύουμε, βέβαια, να εμφανιστεί ο κ. Μπαμπινιώτης και με καθυστέρηση 24+ αιώνων να μας πει ότι θα έπρεπε να λέμε θανατοφόρος και θανατοφορία.

I'll second THAT.

 

[anepipsogos]

Κινδυνεύουμε, βέβαια, να εμφανιστεί ο κ. Μπαμπινιώτης και με καθυστέρηση 24+ αιώνων να μας πει ότι θα έπρεπε να λέμε θανατοφόρος και θανατοφορία.

Μπα, δεν χρειάζεται Μπαμπινιώτης.

και σε Αισχύλο έχομε:
https://books.google.gr/books?id=Ay...A#v=onepage&q="πάθη γοερά θανατοφόρα"&f=false

και σε Μαλακάση έχομε:
https://books.google.gr/books?id=cV...=0ahUKEwis7-n2s8LnAhWs5KYKHW1NCS44HhDoAQgvMAE

και σε Βαμβακάρη έχομε:
https://books.google.gr/books?id=zy...ved=0ahUKEwjitty6tcLnAhVN2aYKHfNlAj0Q6AEIKjAA

 

[dharvatis]

Κινδυνεύουμε, βέβαια, να εμφανιστεί ο κ. Μπαμπινιώτης και με καθυστέρηση 24+ αιώνων να μας πει ότι θα έπρεπε να λέμε θανατοφόρος και θανατοφορία.

Χαχαχαχα! Hear, hear!