Από Δάντη πώς πάτε; (Κι εδώ μέσα, όταν λέμε για Δάντη και Πλούταρχο, εννοούμε τους παλιούς, όχι τους νεότερους.)
Λοιπόν, μπήκε μια ωραία ερώτηση στο ProZ και αναρωτιέμαι αν υπάρχει κανένας δαντολόγος στα μέρη μας. Ή έστω αν έχετε κάποια μετάφραση του Δάντη.
Στη Θεία Κωμωδία υπάρχει η Dis. Αντιγράφω από Wikipedia:
Όπως ο Πλούτων (ως προσωνυμία του θεού Άδη) προήλθε από τον πλούτο (ήταν θεός της γονιμότητας και της ευφορίας του εδάφους πριν γίνει η σύγχυση με τον Άδη), έτσι και η λατινική ονομασία του προέρχεται από το επίθετο για τον πλούσιο (dives ή ποιητικό dis, ουδ. dite).
Ψάχνω να βρω πώς μεταφράστηκε η δάντεια πολιτεία και σε δύο πηγές βλέπω Δίτα ή Δίτη. Η μία είναι ο Πάπυρος: τ. 19, σελ. 409: Άσμα 9ο, Στις επάλξεις της Δίτης.
Η άλλη πηγή είναι μια παλιά μετάφραση (Γ. Αντωνιάδη, του 1881, μπορείτε να τη βρείτε εδώ: http://rapidshare.com/files/256419418/TheDivineComedy.rar), η οποία αναγκάζεται τη μία να μιλάει για Δίτα και την άλλη για Πλούτωνα ή Σατανά:
Με βάση αυτή την πηγή πρωτοτύπου και αγγλικής μετάφρασης:
http://www.worldofdante.org/comedy/dante/key?kwd=G041&type=geographic_location
8:68
Lo buon maestro disse: "Omai, figliuolo,
s'appressa la città c'ha nome Dite,
coi gravi cittadin, col grande stuolo.
Αγγλικά:
The kindly master said: "My son, the city
that bears the name of Dis is drawing near,
with its grave citizens, its great battalions."
(Ο Άγγλος μεταφραστής έκανε ωραίο κόλπο εδώ.)
Στην ελληνική μετάφραση (σ. 38):
ήτις καλείται Δίτα
11:65
onde nel cerchio minore, ov' è 'l punto
de l'universo in su che Dite siede,
qualunque trade in etterno è consunto."
thus, in the tightest circle, where there is
the universe's center, seat of Dis,
all traitors are consumed eternally."
Ελληνικά (σ. 53)
το κέντρον το παγκόσμιο, όπου ο Πλούτων μένει
Τέλος, στο 34:20 (σ. 170), ο Αντωνιάδης αλλάζει ξανά: «Ιδού ο Σατανάς».
d'innanzi mi si tolse e fé restarmi,
"Ecco Dite," dicendo, "ed ecco il loco
ove convien che di fortezza t'armi."
he stepped aside and made me stop, and said:
"Look! Here is Dis, and this the place where you
will have to arm yourself with fortitude."
Στο παρακάτω γίνεται σαφές ότι πρόκειται για τον Πλούτωνα / Άδη:
Από την Dante Encyclopedia απέσπασα το δισέλιδο που υπάρχει και σε PDF εδώ.
Εν ολίγοις: Στη Θεία Κωμωδία Dis είναι ο Άδης (τόπος και θεός). Δεν έχω δει να μεταγράφεται ποτέ ο Dis, απλώς είναι ο Πλούτωνας των Ρωμαίων. Στις περιγραφές της Αινειάδας έχουμε «Άδη». Εδώ μπορούμε να πούμε «η Πολιτεία του Πλούτωνα» ή «η Πολιτεία του Άδη»; Πώς να το πεις «Άδη» όταν ο Άδης χρησιμοποιείται στις αναλύσεις αν όχι στις μεταφράσεις σαν συνώνυμο της Κόλασης; Τι έχουν χρησιμοποιήσει άλλοι μεταφραστές σ’ αυτά τα σημεία, π.χ. ο Καζαντζάκης ή ο Σφήκας στην πρόσφατη;
Μέρα που είναι, εγώ με την κόλαση ασχολούμαι. Ελπίζω η κόλαση να μην ασχολείται με μένα. Ο πλούτος, ελεύθερα. Αλλά δεν...
Λοιπόν, μπήκε μια ωραία ερώτηση στο ProZ και αναρωτιέμαι αν υπάρχει κανένας δαντολόγος στα μέρη μας. Ή έστω αν έχετε κάποια μετάφραση του Δάντη.
Στη Θεία Κωμωδία υπάρχει η Dis. Αντιγράφω από Wikipedia:
In Dante Alighieri's The Divine Comedy and Virgil's Aeneid, Dis is the City of the Dead (it.: La città infuocata di Dite, The burning city of Dis). It is located in the Sixth Circle of Hell. The walls of Dis are guarded by fallen angels. The buildings of Dis which are mentioned are Mosques and furnaces. Dis is extremely hot. Punished within Dis are those whose lives were marked by active (rather than passive) sins: heretics, murderers, suicides, blasphemers, usurpers, sodomites, panderers, seducers, flatterers, Simoniacs, sorcerers, barrators, hypocrites, thieves, false counsellors, schismatics, falsifiers and traitors. Dis is used by Dante as both the name of Satan and his realm. Dis is also mentioned in the sixth book of Virgil's Aeneid, one of the principal influences on Dante in his depiction of hell. The city of Dis is encountered not long after Aeneas and the Sibyl enter the cavern of hell.
Dis στα λατινικά είναι ο Πλούτων.Όπως ο Πλούτων (ως προσωνυμία του θεού Άδη) προήλθε από τον πλούτο (ήταν θεός της γονιμότητας και της ευφορίας του εδάφους πριν γίνει η σύγχυση με τον Άδη), έτσι και η λατινική ονομασία του προέρχεται από το επίθετο για τον πλούσιο (dives ή ποιητικό dis, ουδ. dite).
Ψάχνω να βρω πώς μεταφράστηκε η δάντεια πολιτεία και σε δύο πηγές βλέπω Δίτα ή Δίτη. Η μία είναι ο Πάπυρος: τ. 19, σελ. 409: Άσμα 9ο, Στις επάλξεις της Δίτης.
Η άλλη πηγή είναι μια παλιά μετάφραση (Γ. Αντωνιάδη, του 1881, μπορείτε να τη βρείτε εδώ: http://rapidshare.com/files/256419418/TheDivineComedy.rar), η οποία αναγκάζεται τη μία να μιλάει για Δίτα και την άλλη για Πλούτωνα ή Σατανά:
Με βάση αυτή την πηγή πρωτοτύπου και αγγλικής μετάφρασης:
http://www.worldofdante.org/comedy/dante/key?kwd=G041&type=geographic_location
8:68
Lo buon maestro disse: "Omai, figliuolo,
s'appressa la città c'ha nome Dite,
coi gravi cittadin, col grande stuolo.
Αγγλικά:
The kindly master said: "My son, the city
that bears the name of Dis is drawing near,
with its grave citizens, its great battalions."
(Ο Άγγλος μεταφραστής έκανε ωραίο κόλπο εδώ.)
Στην ελληνική μετάφραση (σ. 38):
ήτις καλείται Δίτα
11:65
onde nel cerchio minore, ov' è 'l punto
de l'universo in su che Dite siede,
qualunque trade in etterno è consunto."
thus, in the tightest circle, where there is
the universe's center, seat of Dis,
all traitors are consumed eternally."
Ελληνικά (σ. 53)
το κέντρον το παγκόσμιο, όπου ο Πλούτων μένει
Τέλος, στο 34:20 (σ. 170), ο Αντωνιάδης αλλάζει ξανά: «Ιδού ο Σατανάς».
d'innanzi mi si tolse e fé restarmi,
"Ecco Dite," dicendo, "ed ecco il loco
ove convien che di fortezza t'armi."
he stepped aside and made me stop, and said:
"Look! Here is Dis, and this the place where you
will have to arm yourself with fortitude."
Στο παρακάτω γίνεται σαφές ότι πρόκειται για τον Πλούτωνα / Άδη:
http://danteworlds.laits.utexas.edu/circle5.html
Dante designates all of lower hell--circles 6 through 9, where more serious sins are punished--as the walled city of Dis (Inf. 8.68), one of the names for the king of the classical underworld (Pluto) and--by extension--the underworld in general. For Dante, then, Dis stands both for Lucifer and the lower circles of his infernal realm. It may be significant that Virgil--a classical poet who refers to Dis in his Aeneid--is the one who now announces the travelers' approach to Dis in the Divine Comedy.
Dante designates all of lower hell--circles 6 through 9, where more serious sins are punished--as the walled city of Dis (Inf. 8.68), one of the names for the king of the classical underworld (Pluto) and--by extension--the underworld in general. For Dante, then, Dis stands both for Lucifer and the lower circles of his infernal realm. It may be significant that Virgil--a classical poet who refers to Dis in his Aeneid--is the one who now announces the travelers' approach to Dis in the Divine Comedy.
Από την Dante Encyclopedia απέσπασα το δισέλιδο που υπάρχει και σε PDF εδώ.
Εν ολίγοις: Στη Θεία Κωμωδία Dis είναι ο Άδης (τόπος και θεός). Δεν έχω δει να μεταγράφεται ποτέ ο Dis, απλώς είναι ο Πλούτωνας των Ρωμαίων. Στις περιγραφές της Αινειάδας έχουμε «Άδη». Εδώ μπορούμε να πούμε «η Πολιτεία του Πλούτωνα» ή «η Πολιτεία του Άδη»; Πώς να το πεις «Άδη» όταν ο Άδης χρησιμοποιείται στις αναλύσεις αν όχι στις μεταφράσεις σαν συνώνυμο της Κόλασης; Τι έχουν χρησιμοποιήσει άλλοι μεταφραστές σ’ αυτά τα σημεία, π.χ. ο Καζαντζάκης ή ο Σφήκας στην πρόσφατη;
Μέρα που είναι, εγώ με την κόλαση ασχολούμαι. Ελπίζω η κόλαση να μην ασχολείται με μένα. Ο πλούτος, ελεύθερα. Αλλά δεν...
