head brain, heart brain, gut brain

[antongoun]

Γι' αυτούς τους όρους βρίσκω τα εξής, που μου φαίνονται λογικές αποδόσεις.

εγκέφαλος του κεφαλιού
εγκέφαλος της καρδιάς
εγκέφαλος του εντέρου

από εδώ και εδώ, μεταξύ άλλων

Και επίσης:

κεφαλικός εγκέφαλος
καρδιακός εγκέφαλος
εντερικός εγκέφαλος

Αλλά δεν έχω βρει κάποια λίγο πιο εξειδικευμένη πηγή που να με καθησυχάσει ότι δεν μου διαφεύγει κάτι. Είναι όντως τόσο εύκολο όσο φαίνεται;

(Φέρνει λίγο σε αμηχανία και η ετυμολογία της λ. "εγκέφαλος" στα ελληνικά, που αν το καλοσκεφτεί κανείς κάνει αστείες τις παραπάνω φράσεις. Αλλά ίσως απλώς να μη χρειάζεται να το καλοσκεφτεί. :)).

 

[Lexoplast]

Βασιζόμενος στην εικονίτσα (κλικ και μεγαλώνει) και στο γεγονός ότι η ετυμολογία του εγκεφάλου δεν οδηγεί απλά σε αμηχανία, αλλά σε απαγορευτικό πλεονασμό στη μία περίπτωση και αντίφαση στις άλλες δύο, γιατί, όπως οι ντομάτες δεν είναι γεμιστές αν δεν έχουν γέμιση, ο εγκέφαλος δεν είναι εγκέφαλος αν δεν είναι σε κάποιου είδους κεφάλι, προτείνω κάτι με τις λέξεις

1. λογικός
2. συναισθηματικός
3. διαισθητικός

Η μόνη αποδεκτή χρήση του κεφαλικού θα ήταν αν η διάκριση γινόταν για τον ανδρικό εγκέφαλο σε κεφαλικό και φαλλικό.

 

[antongoun]

Καλή ιδέα, αλλά το κακό είναι πως ήδη χρησιμοποιούνται οι ίδιοι και/ή παρόμοιοι χαρακτηρισμοί για τη διαφοροποίηση της λειτουργίας διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου.

Π.χ.:

Ο «σκεπτόμενος εγκέφαλος» αποτελεί το 85% του εγκεφάλου και οι λειτουργίες του περιλαμβάνουν ικανότητες, όπως δημιουργικότητα και φαντασία, επίλυση προβλημάτων, λογική και σκέψη, αυτό-επίγνωση, ευγένεια, ενσυναίσθηση, ενδιαφέρον κ.α. Ο «συναισθηματικός εγκέφαλος» πυροδοτεί έντονα συναισθήματα που πρέπει να χειριστεί ο «ανώτερος-σκεπτόμενος εγκέφαλος». Είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία συμπεριφορών, όπως είναι ο θυμός, ο φόβος, το άγχος αποχωρισμού, η αγάπη, η ικανότητα για παιχνίδι, η τάση για εξερεύνηση, η επιθυμία για επαφή κ.α. Τέλος, ο «ερπετοειδής εγκέφαλος» αποτελεί το πιο πρωτόγονο τμήμα του εγκεφάλου και ενεργοποιεί ενστικτώδεις συμπεριφορές που σχετίζονται με την επιβίωση, όπως είναι η πείνα, η δίψα, η πέψη κλπ.

Από εδώ.

Edit:
Μια άλλη λύση θα μπορούσε να είναι: εγκέφαλος / καρδιακός "εγκέφαλος" / εντερικός "εγκέφαλος", έτσι, μέσα σε εισαγωγικά για το heart brain και το gut brain.
?

 

[Lexoplast]

Διαφωνώ για το λόγο που προανέφερα και, επιπρόσθετα για τα εντερικά/στομαχικά, γιατί αυτό που οι αγγλόφωνοι λένε gut feeling εμείς δεν το λέμε συναίσθημα του στομαχιού ή του εντέρου. Το λέμε, πιστεύω, προαίσθημα. Άρα αυτό που στα Αγγλικά βγάζει νόημα, στα Ελληνικά δε θα βγάζει.

 

[nickel]

Στην αρχή έτεινα να συμφωνήσω με τον Lexo. Αλλά ύστερα έψαξα και βρήκα αυτά:

Did you know the human body actually has three brains? Neuroscience over the last few years has shown that aside from your head brain (the one we’re all familiar with, the ‘cephalic brain’), we also have a heart brain (‘cardiac brain’) and a gut brain (‘enteric brain’).
https://invisible-edgellc.com/head-heart-gut/

It’s also critical to understand that we have more than one “brain.” Yes, there’s the one in our skull that deals with logic, creativity, emotions, and physical sensations, but scientific research has shown that we also have a “gut” brain and a “heart” brain. The gut brain is a separate nervous system in the gut lining (called the Enteric Nervous System or ENS) that’s so complex and sensitive that it has been called our “second” brain. First discovered in the early 19OOs, it comprises 500 million neurons that stretch from the esophagus to the anus. The gut brain mainly controls digestion, but it’s also the transmitter for our most basic instincts—danger and pleasure. Thus, we describe our gut-brain responses like: “I had a gut feeling I shouldn’t hit that shot,” or “I got butterflies in my stomach when I met him/her.”

The heart brain is now acknowledged to be our third brain. Besides its physiological function of pumping blood to every part of the body, the heart also responds to higher-order emotions such as happiness, gratitude, and love, and lower-order emotions such as anxiety, frustration, and anger. These emotions either positively or negatively affect something called “heart-rate variability,” which is the time between heartbeats and the rate of those beats. Heart-rate variability, in turn, can affect the efficiency of our motor skills—that is, how we swing the golf club. (We’ll get to this later, but this is another reason why it’s important to be able to control our reactions and emotions on the course.) The three brains—our head’s brain, gut’s brain, and heart’s brain—are connected by the longest nerve in the body, which is called the vagus nerve. The vagus nerve starts in the skull and reaches down along the spine through the heart into the gut, relaying information back and forth among your three brains.
https://books.google.gr/books?id=UOYlDwAAQBAJ&pg=PA96

Οπότε:
κεφαλικός εγκέφαλος
καρδιακός εγκέφαλος
εντερικός εγκέφαλος

 

[Lexoplast]

Οπότε:
κεφαλικός εγκέφαλος
καρδιακός εγκέφαλος
εντερικός εγκέφαλος

Δηλαδή το gut feeling το λες εντερικό κι εσύ, nickel; Και γίνεσαι κατανοητός;

 

[nickel]

Εγώ απλώς επισημαίνω τη... γεωγραφία του πράγματος:

The gut brain is a separate nervous system in the gut lining (called the Enteric Nervous System or ENS) that’s so complex and sensitive that it has been called our “second” brain.

Αν το κείμενο που πρέπει να μεταφραστεί βγάλει στη μέση το «gut feeling», θα χρειαστεί ειδικός χειρισμός του είδους «Άλλωστε στα αγγλικά υπάρχει η έκφραση "gut feeling", που σημαίνει τη διαίσθηση που έχουμε για κάτι».

 

[antongoun]

Εννοεί όντως -γεωγραφικά μιλώντας- το έντερο, την καρδιά και το κεφάλι.

Within the head brain itself, as opposed to the gut brain or the heart brain —the interconnected neural systems around these organs— the deepest and most evolutionarily oldest part, the brain stem, receives the first input from these bodily signals.

Όσο για το "gut feeling" χρησιμοποιεί και αυτή τη φράση στο βιβλίο, αλλά δεν έχει κανένα πρόβλημα να τη χρησιμοποιεί για να αναφερθεί σε αισθήματα που πηγάζουν από περιοχές του (παλιού καλού) εγκεφάλου. Δεν έχω φτάσει ακόμα σε αυτό το σημείο:

For instance, if someone has a stroke that impacts the brain stem region, a coma is likely to ensue. In the brain we’d correlate basic aspects of consciousness with the brain stem area, deep in your brain (at the palm of your hand model). Basic consciousness —being awake— requires brain stem integrity. Another example would be interoceptive awareness, those “gut feelings” and “heartfelt sensations” we all have wherein the “knowing” is accompanied by distinct sensations from the body. Scientists have monitored subjects’ experiences of this form of consciousness and have measured neural activity in the particular regions of the brain, including the anterior insula, which we’ve discussed.

 

[dharvatis]

Αν συναντούσα αυτούς τους όρους, θα απέφευγα όσο μπορούσα τη χρήση της λέξης «εγκέφαλος»: αν μπορούσα, θα έγραφα «"εγκέφαλος" της καρδιάς» και «"εγκέφαλος" του εντέρου» μόνο την πρώτη φορά και στη συνέχεια θα έβαζα «καρδιακό νευρικό σύστημα» και «εντερικό νευρικό σύστημα» όπου έβλεπα heart brain και gut brain.

 

[nickel]

Δεν συμμερίζομαι την αντίδρασή σας στη χρήση του εγκέφαλου. Ίσως στην πρώτη αναφορά, ίσως σε όλες τις αναφορές, θα έβαζα τον εγκέφαλο μέσα σε εισαγωγικά, αλλά δεν θα έσπευδα να αλλάξω λέξη. Άλλωστε, τα ευρήματα δείχνουν ότι έχουμε καθιερωμένους όρους.

 

[Lexoplast]

Τα ευρήματα δείχνουν ότι έχουμε καθιερωμένους όρους στα Αγγλικά. Στα Ελληνικά, όμως, ο εγ-κέφαλος έχει μια πολύ συγκεκριμένη ετυμολογία που δημιουργεί πρόβλημα, όπως επεσήμανε και η ίδια η antongoun από την αρχή. Συμφωνώ με τον dharvatis. Εναλλακτικά, προτείνω τη χρήση της λέξης νους αντί του εγκεφάλου.

 

[nickel]

Εννοούσα τα λίγα έστω ευρήματα π.χ. για τον εντερικό εγκέφαλο:

https://www.google.com/search?clien...+"εντερικού+εγκεφάλου"+OR+"εντερικό+εγκέφαλο"

Ή από τη μετάφραση της Υπόθεσης της ευτυχίας από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης:

But the last item on Montaigne’s list—the bowels—reflects the operation of a second brain. Our intestines are lined by a vast network of more than 100 million neurons; these handle all the computations needed to run the chemical refinery that processes and extracts nutrients from food. This gut brain is like a regional administrative center that handles stuff the head brain does not need to bother with. You might expect, then, that this gut brain takes its orders from the head brain and does as it is told. But the gut brain possesses a high degree of autonomy, and it continues to function well even if the vagus nerve, which connects the two brains together, is severed.
The gut brain makes its independence known in many ways: It causes irritable bowel syndrome when it “decides” to flush out the intestines. It triggers anxiety in the head brain when it detects infections in the gut, leading you to act in more cautious ways that are appropriate when you are sick.
https://books.google.gr/books?id=Suw3DgAAQBAJ&pg=PT16

Το τελευταίο όμως στοιχείο στη λίστα του Μονταίν (το έντερο) αντανακλά τη λειτουργία ενός δεύτερου εγκεφάλου. Το έντερό μας διατρέχεται από ένα τεράστιο πλέγμα που αποτελείται από περισσότερους από 100 εκατομμύρια νευρώνες. Οι νευρώνες αυτοί είναι υπεύθυνοι για όλους τους υπολογισμούς που απαιτούνται για τη λειτουργία του χημικού διυλιστηρίου που επεξεργάζεται την τροφή και αποσπά από αυτή τις θρεπτικές ουσίες. Αυτός ο εντερικός εγκέφαλος μοιάζει με ένα τοπικό διοικητικό κέντρο που ρυθμίζει διαδικασίες με τις οποίες δεν χρειάζεται να ασχοληθεί ο καθαυτό εγκέφαλος. Συνεπώς, θα περίμενε ίσως κανείς ότι αυτός ο εντερικός εγκέφαλος λαμβάνει εντολές από τον καθαυτό εγκέφαλο και κάνει αυτό που του λένε. Ο εντερικός εγκέφαλος, όμως, έχει υψηλό βαθμό αυτονομίας και συνεχίζει να λειτουργεί καλά ακόμη κι αν το πνευμονογαστρικό νεύρο, το οποίο συνδέει τους δύο εγκεφάλους, έχει αποκοπεί.
Ο εντερικός εγκέφαλος εκδηλώνει την ανεξαρτησία του με πολλούς τρόπους: Προκαλεί σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου όταν «αποφασίζει» να το εκκενώσει από το περιεχόμενό του. Πυροδοτεί μια κατάσταση άγχους στον καθαυτό εγκέφαλο όταν ανιχνεύει μολύνσεις στην κοιλιακή χώρα, κάνοντάς μας να ενεργούμε πιο προσεκτικά, όπως ενδείκνυται όταν είμαστε άρρωστοι.
https://www.cup.gr/wp-content/uploads/2018/07/EISAGWGH_CH1.pdf

Εδώ βλέπουμε ότι το head brain γίνεται «καθαυτό εγκέφαλος».

 

[dharvatis]

Προφανώς όλα τα ευρήματα στα Ελληνικά είναι μεταφραστικές επιλογές, με τις οποίες δεν συμφωνώ - και λόγω της ετυμολογίας, όπως σωστά λέει ο lexoplast, αλλά και λόγω της εικόνας που έχουμε για τη δομή του εγκεφάλου, που είναι μια μάζα συγκεντρωμένων νευρικών κυττάρων: τέτοια δομή δεν την έχουν οι άλλοι δύο «εγκέφαλοι», οι οποίοι μοιάζουν με τον κανονικό μόνο ως προς τη λειτουργία.

 

[drsiebenmal]

Πάντως, για το gut brain ειδικά, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι έχει αρχίσει να διαδίδεται μια ανθρωπολογική διάσταση σύμφωνα με την οποία το γαστρεντερικό σύστημα είναι όντως ένας δεύτερος εγκέφαλος με την πολυπλοκότητά του. Η καρδιά πάλι, «υποβιβάζεται» σε αυτό που είναι: μια αντλία καλής ποιότητας.

 

[Lexoplast]

Ρίχνω κι αυτήν την πρόταση και παύω: μυαλό του κεφαλιού, της καρδιάς, της κοιλιάς.

Στο δικό μου μυαλό, εντερικός εγκέφαλος μπορεί να υπάρξει μόνο αν κάποιος γεννηθεί με τα έντερα μέσα στο κεφάλι.

 

[Zazula]

Πάντως η ετυμολογία μιας λέξης δεν είναι περιοριστική για τη χρήση της, μην τρελαθούμε κιόλας. :)

 

[antongoun]

Εγώ απλώς επισημαίνω τη... γεωγραφία του πράγματος:

The gut brain is a separate nervous system in the gut lining (called the Enteric Nervous System or ENS) that’s so complex and sensitive that it has been called our “second” brain.

Αν το κείμενο που πρέπει να μεταφραστεί βγάλει στη μέση το «gut feeling», θα χρειαστεί ειδικός χειρισμός του είδους «Άλλωστε στα αγγλικά υπάρχει η έκφραση "gut feeling", που σημαίνει τη διαίσθηση που έχουμε για κάτι».

Thanks, Nickel.

The intestines have a wide array of neural networks and neurotransmitters, and becoming open to their signals within awareness may be an important window into the wisdom of “gut feelings.”