metafrasi banner

fake news = ψευδείς ειδήσεις, κατασκευασμένες ειδήσεις

nickel

Administrator
Staff member
Ευρήματα στο Google στις 26/12/2017:

ψευδείς ειδήσεις 102.000
ψεύτικες ειδήσεις 30.900
κατασκευασμένες ειδήσεις 8.680
παραπλανητικές ειδήσεις 3.700
χαλκευμένες ειδήσεις 2.300
πλαστές ειδήσεις 2.180
αναληθείς ειδήσεις 1.030


Το λεξικό Collins ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι λέξη της χρονιάς για το 2017 είναι ο όρος «fake news». (Και εμείς χαρήκαμε, γιατί αυτήν την ξέραμε όλοι, όχι σαν το youthquake των λεξικών της Οξφόρδης.) Η χρήση του όρου που τόσο αγαπά ο πρόεδρος Τραμπ αυξήθηκε κατά 365% από το 2016. Η ενδιαφέρουσα πληροφορία είναι ότι ο όρος τώρα θα προστεθεί στην επόμενη έντυπη έκδοση του λεξικού.

Οι λεξικογράφοι του Websters (εδώ) δεν θεωρούν ότι αξίζει να γίνει χωριστό λήμμα αφού η σημασία του όρου είναι σαφής από τις λέξεις που τον απαρτίζουν.

Έγινε συζήτηση στην ΕΛΕΤΟ και στο ΕΔΟ (Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας) για την ελληνική απόδοση του όρου. Στην αρχή του νήματος έχω δώσει πρόσφατες «στατιστικές» για τις εμφανίσεις κάποιων αντίστοιχων ελληνικών συμφράσεων στο Google (θυμίζω ότι ο αρχικός αριθμός ευρημάτων που δίνει το Google δεν είναι ακριβής).

Παλιά βρίσκαμε σε νομικά κείμενα να γράφουν για «εν γνώσει παράσταση ψευδών γεγονότων σαν αληθινών», αλλά στον νέο ποινικό κώδικα θα βρούμε «διασπορά ψευδών ειδήσεων» που θα περιλαμβάνει τα νέα μέσα:

«Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή όποιος διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις με αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων, που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε μη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, με κίνδυνο να προκληθεί ζημία στην οικονομία, στον τουρισμό ή στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή να διαταραχθούν οι διεθνείς της σχέσεις, τιμωρείται με φυλάκιση ως τρία έτη ή χρηματική ποινή.» (Δημόσια Διαβούλευση για το Σχέδιο του Νέου «Ποινικού Κώδικα»)


Όπως επισήμανε ο Κώστας Βαλεοντής στη συζήτηση στο φόρουμ του ΕΔΟ: «Οι πλαστές (ή χαλκευμένες) ειδήσεις είναι πάντα ψευδείς ειδήσεις, ενώ οι ψευδείς ειδήσεις δεν είναι πάντα πλαστές».

Το ίδιο ισχύει και στα αγγλικά: Τα fake news είναι πάντα κατασκευασμένα, ενώ τα false news δεν είναι πάντα πλαστές, χαλκευμένες, κατασκευασμένες ειδήσεις — μπορεί να είναι απλώς ανακριβείς.

Βρήκα ενδιαφέρον το ότι το Facebook, στον πόλεμο εναντίον των κατασκευασμένων ειδήσεων (για να μην καταντήσει Fakebook), σταμάτησε κάποια στιγμή φέτος να χρησιμοποιεί τον όρο fake news και επέστρεψε στο false news:
We will continue testing updates to Related Articles and other ongoing News Feed efforts to show less false news on Facebook and provide people context if they see false news.
https://newsroom.fb.com/news/2017/04/news-feed-fyi-new-test-with-related-articles/

Ο λόγος για την αλλαγή, σύμφωνα με το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο, είναι ότι το fake news έχει γίνει χαρακτηρισμός που χρησιμοποιούν οι οπαδοί του Τραμπ για να τον εκτοξεύουν εναντίον των ΜΜΕ που τον πολεμούν.
http://www.slate.com/blogs/future_t...aying_fake_news_is_false_news_any_better.html

Βλέπουμε και σε αυτό το άρθρο ότι το fake news δεν έχει διπλή σημασία. Τη διπλή σημασία μπορεί να την έχει το false news:

[...] As a replacement, however, “false news” leaves much to be desired. Facebook is using “false” as a synonym for “fake,” but their meanings aren’t identical. “Fake” implies an intent to deceive—to pass something off as other than it is. That’s why it seemed to make sense as a descriptor for fictional stories designed to deceive people by adopting the jargon and trappings of the professional news media.
“False” can sometimes carry that connotation, but its primary meaning is simply “untrue.” Thus, whereas “fake news” must be concocted, “false news” could describe any news that turns out to be inaccurate, intentionally or not. That renders the concept even less useful, because it could apply just as easily to factually mistaken “real news” stories as those fabricated by teens in Macedonia. If everyone were to adopt Facebook’s phrase, then, the confusion and controversy over what constitutes false news would only grow worse.
It may be that there is no perfect substitute for “fake news,” but rather a handful of already well-established terms that could be used to refer more precisely to various subgenres of the category. Fictional stories passed off as news articles can fairly be called “hoaxes,” a term that is widely understood and has a long and colorful history. Stories that have their basis in speculation rather than evidence can be called “conspiracy theories.” Blatantly partisan content can be called “propaganda,” especially when it carries a pro-government theme. Articles that contain truth yet mislead can be called just that: “misleading.” Individual falsehoods that advance a political agenda can be called “misinformation.” And so on.
It’s prudent of Facebook to ditch “fake news.” Better yet will be when it recognizes that news comes in more varieties than simply “true” and “false.”

Νομίζω ότι η παραπληροφόρηση θα είναι από τα πιο καυτά θέματα των πολιτικών εξελίξεων το 2018, οπότε ας έχουμε την πλούσια ορολογία στη διάθεσή μας, να ξέρουμε να χαρακτηρίζουμε τα ψέματα που θα ξεβράζουν καθημερινά στα μέσα.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Μήπως έχει έρθει η ώρα για έναν πιο συνοπτικό όρο; Τι θα λέγατε για την πλαστείδηση; Νοηματικά θεωρώ ότι υπάρχει διαφορά από την ψευδ(ο)είδηση/ψευτείδηση: μια πλαστείδηση είναι εξ ορισμού κατασκευασμένη.
 

nickel

Administrator
Staff member
Οι «πλαστές ειδήσεις» ήταν από την αρχή μια αποδεκτή απόδοση για τα «fake news». Επικράτησαν οι «ψευδείς ειδήσεις». Κάποιος είχε προτείνει και μονολεκτική απόδοση, «ψευδονέα». Δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση. Γι' αυτό νομίζω ότι ούτε οι μονολεκτικές *πλαστειδήσεις [δεν] έχουν μέλλον. Προς το παρόν.

Τα ψευδονέα ή ψευδείς ειδήσεις ή πλαστές ειδήσεις (γνωστά και ως fake news)...
 
Top