metafrasi banner

Excelsior (ποίημα του Henry Wadsworth Longfellow)

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Μήπως υπάρχει μετάφραση του ποιήματος; Χέλλε; ;) :)

Το ποίημα:

The shades of night were falling fast,
As through an Alpine village passed
A youth, who bore, 'mid snow and ice,
A banner with the strange device,
Excelsior!

His brow was sad; his eye beneath,
Flashed like a falchion from its sheath,
And like a silver clarion rung
The accents of that unknown tongue,
Excelsior!

In happy homes he saw the light
Of household fires gleam warm and bright;
Above, the spectral glaciers shone,
And from his lips escaped a groan,
Excelsior!

"Try not the Pass!" the old man said:
"Dark lowers the tempest overhead,
The roaring torrent is deep and wide!"
And loud that clarion voice replied,
Excelsior!

"Oh stay," the maiden said, "and rest
Thy weary head upon this breast!"
A tear stood in his bright blue eye,
But still he answered, with a sigh,
Excelsior!

"Beware the pine-tree's withered branch!
Beware the awful avalanche!"
This was the peasant's last Good-night,
A voice replied, far up the height,
Excelsior!

At break of day, as heavenward
The pious monks of Saint Bernard
Uttered the oft-repeated prayer,
A voice cried through the startled air,
Excelsior!

A traveller, by the faithful hound,
Half-buried in the snow was found,
Still grasping in his hand of ice
That banner with the strange device,
Excelsior!

There in the twilight cold and gray,
Lifeless, but beautiful, he lay,
And from the sky, serene and far,
A voice fell, like a falling star,
Excelsior!


Περισσότερα στοιχεία: http://www.wikiwand.com/en/Excelsior_(Longfellow)
 
Όλο το θες, δόκτορα, ή συγκεκριμένους στίχους; Δεν το έχω, αλλά το παλεύω αν θέλεις.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Θα το χρησιμοποιούσα ολόκληρο ή ένα μεγάλο κομμάτι του, αλλά μόνο αν υπήρχε κάπου δημοσιευμένο (για να μπορώ να κάνω παραπομπή, ιδίως για την απόδοση του Excelsior). Αν όχι, δεν έχει νόημα Άζι, ευχαριστώ.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Επειδή μπορεί να βοηθήσει στην προσπάθεια απόδοσης, στο μέτρο και στον ρυθμό:

Thomas Burke & Foster Richardson

 

daeman

Administrator
Staff member
... (για να μπορώ να κάνω παραπομπή, ιδίως για την απόδοση του Excelsior)...

Για την κουβέντα και μόνο, επειδή για το excelsior το ποίημα γράφει «A banner with the strange device, Excelsior!» και «The accents of that unknown tongue, Excelsior!», νομίζω πως δεν πρέπει να αποδοθεί με κάτι πολύ οικείο στον μέσο αναγνώστη. Παρότι είναι γνωστό στις ΗΠΑ και ως το ρητό της πολιτείας της Νέας Υόρκης και σαν μάρκα (συχνή παλιότερα, στην κλασική εποχή της υπερμεγέθυνσης στο μάρκετινγκ), δεν νομίζω πάρα πολλοί αγγλόφωνοι να ήξεραν τότε ή να ξέρουν σήμερα τη σημασία του (translated from Latin as "ever higher", also loosely but more widely as "onward and upward"), κι ας το έχουν κάποια λεξικά.

Βέβαια, δεν θα το άφηνα αμετάφραστο, γιατί οι αγγλόφωνοι έχουν για βοήθεια το ρήμα excel και τα παράγωγά του. Για την αντιστοιχία, πιθανόν να αντλούσα κάτι ανάλογο από τα αρχαία, π.χ. το «Αιέν αριστεύειν» —και να μην καταλαβαίνει κανείς το αιέν, το άριστο σίγουρα το ξέρει. Άλλωστε, και αυτό χρησιμοποιείται ως εμβληματικό ρητό (μάλλον αυτή τη σημασία του device είχε κυρίως υπόψη του εδώ ο ποιητής, κατά ΟED: An emblematic figure or design, esp. one borne or adopted by a particular person, family, etc., as a heraldic bearing, a cognizance, etc.: usually accompanied by a motto ή A motto or legend borne with or in place of such a design), του ΓΕΕΘΑ. Μόνο που -μετρικά, και φωνητικά για το σύνθημα και το τραγούδι- απέχει πολύ από το «Excelsiooor!»

Γι' αυτό το οοοο στο τέλος, κάνει άλλο σύνθημα, τετρασύλλαβο, της Αεροπορίας: Υψικρατώ! :-)
Χωρίς αιέν. Ενεστώς διαρκείας, πάντα.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Μα είναι δυνατόν να μην το έχει μεταφράσει κάποιος λογοτέχνης;

Επιπλέον (αντιγράφω από το ΦΒ):

Λορέντζος Μαβίλης
Excelsior!

Κρύο κρούσταλλο νερό τα ηλιοφρυμένα
χείλια θα ογράνει. Εβγενικιά ανθρωπότη
θα τους φιλέψει πλούσιο φαγοπότι.
Κορμιά από την πλήθια χάρη αλαφρημένα,
Αγάλματα θεών ζωντανεμένα
θ΄ αγναντέψουν στη Νίμπρο εκεί την πρώτη
της λεφτεριάς αστραφτερή λαμπρότη.
Τα στήθια θα χαρούν τα πονεμένα.
Και ανηφορούν οι βλάμηδες λεβέντες
στ΄ ατέλειωτο φαράγγι όλο χαλίκι
Μονοσκοίνι με γέλοια και κουβέντες.
Μα έχουν ποδάρια και καρδιές τσελίκι·
μα τους θεριέβει η ελπίδα του θανάτου
με τ΄ αγιασμένα δαφνοστέφανά του.-

Το ποίημα αυτό δημοσιεύτηκε –με μόνη υπογραφή το Μ.- στο τρίτο τεύχος του περιοδικού «Η τέχνη», με την ένδειξη 1895 σε παρένθεση, και αργότερα στο περιοδικό Γράμματα της Αλεξάνδρειας.


Σε pdf μαζί με άλλα σονέττα του ΛΜ, εδώ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Κάποιες χρήσιμες πληροφορίες από το OED:

‖1.a. The Latin motto (‘higher’) on the seal of the State of New York (adopted by the senate of that state 16 Mar. 1778), the accompanying device being a rising sun. Hence attrib. in The Excelsior State, New York. b. Used by Longfellow (quasi-int. as an expression of incessant aspiration after higher attainment) as the refrain of a popular poem; hence employed with similar sense by many later writers. Also as n. and attrib.

   The adverbial meaning (= ‘upwards’) commonly given to the motto cannot be justified by L. grammar. According to S. Longfellow Life H. W. Longfellow I. 384, the poet was at first unaware of the solecism in the motto as thus interpreted, and when it was pointed out to him suggested that the word might be taken to stand for Scopus meus excelsior est, ‘My goal is higher.’ It is not clear whether the original use on the seal is a blunder, or whether it was meant as an abbreviation for some grammatically admissible phrase.
 

nickel

Administrator
Staff member
Με την ευκαιρία: το σύνθημα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας είναι «Αιέν Υψικρατείν» (Αἰὲν Ὑψικρατεῖν). Τώρα για το Excelsior θα διαλέξεις ανάμεσα στα «Ψηλότερα» (το altius του συνθήματος των Ολυμπιακών), το «Ακόμα ψηλότερα / Ακόμα πιο ψηλά» και το «Όλο ψηλότερα».
 
Τώρα θα έρθει ο daeman να βάλει το Λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα.

 

daeman

Administrator
Staff member
Τώρα θα έρθει ο daeman να βάλει το Λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα.
...

Μ' αρέσει που μου βάζεις λόγια. Τραγουδιού. :-) Ό,τι είχε να πει ο daeman, το είπε απ' την αρχή. Υψικρατώ.
Και το τραγούδησε, στο #4 και στο #5.
Τώρα βαστώ το ίσο. Ισοκρατώ.


Σας αγαπώ κ’ έχω από σας μια δόξα να ζητήσω,
Ω στίχοι, που αηδονόλαλοι φωλιάζετ’ εδώ πέρα
Ελάτε να με μάθετε να σας βαστώ το ίσο
Επάνω ’ς τα δροσόχορτα με μια καλή φλογέρα!
Σας αγαπώ κ’ έχω από σας μια δόξα να ζητήσω!

http://www.eens.org/EENS_congresses/2010/Tambakaki_Polina.pdf
 

daeman

Administrator
Staff member
Σε όλη την Ελλάδα, στις παλιές λουτροπόλεις ιδίως, υπάρχει και και ένα Ξενοδοχείον Εξέλσιορ. Στο κέντρο της Αθήνας επίσης.


Charles W Cushman, 1965
 
Top