metafrasi banner

enuntiabile

unique

Member
As the revelation can be analyzed in terms of formal and material correlatives, respectively the Logos and the humanity of Christ, so the individual believer’s act of faith can be analyzed, in terms of formal and material object. This analysis is complex. The formal object of the act of faith is that which causes the affirmation of faith to be true. This act, the affirmation of some enuntiabile, asserts the truth of that enuntiabile in its correlation with the prime truth of the revelation, in which the enuntiabile, in and by the correlation, participates, as potency to act.
 

nickel

Administrator
Staff member
Όταν διαβάζω κείμενα σαν αυτό που καλείσαι να μεταφράσεις ή αυτό που βρήκα εδώ, που εξηγεί τον λατινικό όρο σου:
http://thefulldialectician.synthasite.com/gyula-klima.php
δεν μπορώ να μη σκεφτώ τις συζητήσεις για τον αριθμό των αγγέλων που χωράνε στην κεφαλή μιας καρφίτσας (αν έγιναν ποτέ τέτοιες συζητήσεις).

Πάντως:
Note that whether we speak about the dictum of a proposition or of the significate of a proposition or of an enuntiabile it is the same. For an enuntiabile is what is signified by a proposition.

Το σημαινόμενο, σύμφωνα με το παραπάνω.
 

nickel

Administrator
Staff member
Προσθέτω:
Gabriel Nuchelmans surmises that [Adam Parvipontanus] may have been the first person to introduce the term enuntiabile, which came to be used in the same sense as dictum.
http://en.wikipedia.org/wiki/Adam_Parvipontanus

Στο OED:
dictum
1.d In old Logic, the statement in a modal proposition.
1697 tr. Burgersdicius his Logick i. xxviii. 113 Modal Enunciation consists of a Dictum and Mood: The Dictum of which is as it were the Subject, and the Mood the Predicate‥‘It is necessary that God be good’: that is, Deum esse bonum; the Dictum is, that God be good; the Mode, Necessary.
 
Αν εξετάσουμε και τα υπόλοιπα του παρατιθέμενου κειμένου, δεν μιλάμε κατ' ουσίαν για "προκείμενη συλλογισμού";

[ΟΚ, μη βαράτε, είναι προφανές ότι τα έχω μπλέξει]:confused:
 
Μιλώντας πάντα για τη σημασία, στα αγγλικά αυτή η φράση του Θωμά του Ακινάτη:
Fides (αλλού actus credentis) non terminatur ad enuntiabile sed ad rem
μεταφράζεται βλέπω ως faith does not end in the proclamation (αλλού: statement), but in the thing.
Μου ταιριάζει έτσι και στο αρχικό κείμενο, ως αυτό που εκφωνείται, που λέγεται, το δηλωθέν, η δήλωση.

Edit: μάλλον, δηλαδή, το dictum που δίνει ο nickel παραπάνω από το OED.

Τη φατσούλα που έβαλε ο Ρογήρος δεν τη βλέπω σωστά, είναι νορμάλ αυτό;
 
Όσον αφορά τα γαλλικά, η λέξη που αποδίδει το enuntiabile στη φράση του Ακινάτη είναι το "énoncé" (οπότε είμαστε πάντα στο πνεύμα της anef, δήλωση, διατύπωση, δηλωθέν κ.λπ.).
 

nickel

Administrator
Staff member
Από το να πάει κανείς με όρους της λογικής και να μιλήσει για υποκείμενο και κατηγόρημα, νομίζω ότι πιο απλό είναι αυτό που λέει η anef, που πάει και με τη σημασία και του dictum και του enuntiabile: το δηλούμενο, δήλωση, απόφθεγμα. Αν κάπου μεταφράστηκαν αυτά με βάση το λατινικό ή γιατί χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο λατινικό ο συγγραφέας εδώ, είναι μεγάλα μυστήρια. :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Ο πληθυντικός enuntiabilia βγάζει ενδιαφέροντα λαβράκια.

(Υπομονή, anef, υπομονή. Όλα θα φτιάξουν — εδώ.)
 
Το λεκτόν μάλλον είναι στα ελληνικά, αλλά ψάξτε το παραπάνω.
(Αν και κανονικά λεκτέον δε θα 'πρεπε να είναι; )
 

nickel

Administrator
Staff member
Το λεκτόν (τo δυνάμενον να λεχθεί) έχει την ομορφιά που φαίνεται εδώ:

Agamben's treatment of the question can be said to follow from what is inscribed in the grammatical form of the terms that, throughout the history of philosophy, denote the "thing itself" at issue in language. Lekton, dicibile, enuntiabile, significabile are all verbal adjectives; they all, in other words, express a capacity.
 

nickel

Administrator
Staff member
Άλλο ένα, γαλλικό, για τον Ακινάτη:

Thomas d’Aquin va établir deux choses : (a) premièrement que les choses créées (et plus exactement, dans notre texte : les choses, les énonçables*, les intellects)[...]

* La notion technique d’énonçable (enuntiabile) est très probablement d’origine stoïcienne (le lekton), et Thomas en hérite par le biais d’une assez longue histoire. Elle désigne en l’occurrence ce qui est signifié ou peut être signifié par une phrase sur la base de ce que l’intellection conçoit. L’enuntiabile est donc ce qui peut faire l’objet d’une enuntiatio, l’enuntiatio étant elle-même le discours dans lequel il y a du vrai ou du faux, c’est-à-dire une proposition affirmative ou négative.
 

unique

Member
Το κείμενο συνεχίζεται ως εξής: "The formal object of this faith-affirmation is the revelation, precise in its role of causing the truth of the enuntiabile, which latter thus stands as the material object of the affirmation".
Φοβάμαι ότι το «δυνάμενο να λεχθεί» δεν ανταποκρίνεται στο νόημα του κειμένου. Εκτός αν το λεκτό έχει και άλλες έννοιες.
Περισσότερο βλέπω να ταιριάζει «το δηλούμενο», («αυτό που επικαλείται το κείμενο», «αυτό που αποφαίνεται το κείμενο» δηλαδή η πρόταση ή η θέση του κειμένου —που μπορεί να είναι αληθής ή όχι—).
Το «δυνάμενο να λεχθεί» εμπεριέχει συνυποδηλώσεις που παραπέμπουν σε αμφισημία, ενδεχομενικότητα ή δυνητικότητα και κατά συνέπεια δίνει μια υποκειμενική διάσταση στην ερμηνεία μιας πρότασης της οποίας όμως το νόημα άσχετα από την αλήθειά του είναι δεδομένο και ξεκάθαρο (π.χ. «Ο θεός είναι παντοδύναμος») Μπορείς να αποδεχτείς ή να απορρίψεις το δηλούμενο αυτής της πρότασης αλλά δεν μπορείς να πεις «η αλήθεια αυτού που μπορεί να λεχθεί γι’ αυτή την πρόταση είναι… Γιατί γι’ αυτή την πρόταση μπορούν να λεχθούν χιλιάδες πράγματα από διάφορες θέσεις.
Επιπρόσθετα με ανησυχεί το τι θα εννοήσει ο μέσος αναγνώστης με το «λεκτόν». Ο όρος απουσιάζει ακόμη και από παλαιότερα λεξικά όπως αυτό της «Πρωίας».
 

nickel

Administrator
Staff member
Πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη. Η χαρά μας για το «λεκτόν» ήταν που βρήκαμε σύνδεση του λατινικού με τα ελληνικά. Για το δικό σου κείμενο ισχύουν αυτά που γράψαμε στο #5 και το #7.
 

unique

Member
Ε, όχι και να ζητήσετε συγγνώμη! να με βοηθήσετε θέλετε όχι να με βασανίσετε!
Σας ευχαριστώ πολύ. :eek:
 

rogne

¥
Συγκινητικό νήμα αυτό, μου θύμισε παλιές ταλαιπωρίες...

Τάσσομαι κι εγώ υπέρ του "λεκτού". Ο Γκάμπριελ Νούχελμανς, που αναφέρθηκε πιο πάνω, έχει γράψει 3 ή 4 απανωτά βιβλία για να δείξει ότι η μεσαιωνική σχολαστική λογική και δανείζεται πολλά και κρίσιμα στοιχεία ορολογίας από τις ελληνιστικές φιλοσοφίες. Το "λεκτόν" του στωικισμού είναι μια τέτοια περίπτωση, και, τεχνικά μιλώντας, δεν σημαίνει απλώς το "δυνάμενο να λεχθεί". Η σημασία του είναι μέσες-άκρες το περιεχόμενο μιας πρότασης ως τέτοιο, έξω από το ενέργημα της κρίσης (που κάνει το περιεχόμενο της πρότασης αληθές ή όχι). Είναι πιθανό ότι ως μεταφραστική επιλογή μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες, πάντως όλα τα συμπαρομαρτούντα που αναφέρει ο unique "παίζουν" στην ιστορία της έννοιας.
 

nickel

Administrator
Staff member
Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο χαίρομαι όταν χτυπιέται κάποιος κάτω για έναν όρο και βλέπουμε να έρχεται να βοηθήσει κάποιος που έχει κάνει ήδη το σχετικό χτύπημά του. Η διαδικτυακή κοινότητα στις καλύτερες στιγμές της. (Με το απαραίτητο μέτρο: μπήκα στο Ίντερνετ όταν Αμερικανοί γιατροί βοήθησαν να σωθεί ζωή σε κάποια εγχείρηση στην Άπω Ανατολή μέσω διαδικτύου.)
 

unique

Member
Το "λεκτόν" του στωικισμού είναι μια τέτοια περίπτωση, και, τεχνικά μιλώντας, δεν σημαίνει απλώς το "δυνάμενο να λεχθεί". Η σημασία του είναι μέσες-άκρες το περιεχόμενο μιας πρότασης ως τέτοιο, έξω από το ενέργημα της κρίσης (που κάνει το περιεχόμενο της πρότασης αληθές ή όχι).

rogne μήπως έχεις πρόχειρη σχετική ελληνική βιβλιογραφία ;
 

rogne

¥
Θυμάμαι ότι κάποια πράγματα υπάρχουν εδώ. Δεν αποκλείεται να βρεις χρήσιμα στοιχεία και στις γενικές μελέτες για τους Στωικούς που κυκλοφορούν στα ελληνικά, για τις οποίες όμως δεν έχω προσωπική γνώμη.

Στα αγγλικά, πάντως, ό,τι βρεις του Gabriel Nuchelmans ή του Michael Frede (που ήταν και λίγο ...δικός μας) είναι εγγύηση.
 
Top