craquement = κρακισμός (;)

[arberlis†]

Για τον Daeman.
Η δική μου θεία χρησιμοποιούσε "καθαρευισμούς" (ή μήπως "καθαρεβυσμούς";) διότι ήθελε να την περνούν για μορφωμένη.
To "κρατσανίσματα" της φωτιάς τέλειο.

 

[drsiebenmal]

Άργησα να μπω στην κουβέντα, τα περισσότερα έχουν ήδη ειπωθεί και με την ουσία τους συμφωνώ («όλα με μέτρο»). Απλώς αναρωτιέμαι, με τόσες πυρές νεκρών ηρώων στην Ιλιάδα, δεν υπάρχει πουθενά αναφορά στους ήχους της φωτιάς, να δούμε πώς τους έχουν μεταφέρει στα νέα ελληνικά όσοι έχουν μεταφράσει αυτά τα αποσπάσματα;

Δυστυχώς, σήμερα πια, με τόσες άλλες ισχυρές σημασίες του κρακ, είναι δύσκολο να φτιάξουμε από εκεί μια ηχομιμητική λέξη αφοσιωμένη μόνο στο τριζοβόλημα της φωτιάς.

 

[nickel]

Οι παλιότεροι μιλάνε για τριγμούς της φωτιάς.

 

[charalampos]

Πυροκροτήματα, ή ίσως κάτι σχετικό με τραγανίζω, φρυγανίζω στη φωτιά, αλλά καλύτερο νομίζω το τριζοβόλημα. Σημειωτέον, στην επίμαχη φράση ο χαρακτηριστικός ήχος αναφέρεται στη ρητίνη: flambeaux de resine,

 

[AoratiMelani]

Αργά μπήκα κι εγώ στην κουβέντα, αλλά επιτρέψτε μου:

1. Ένας επιμελητής θα διόρθωνε το «κρακισμός», και θα έβαζε τι στη θέση του;

Δεν είμαι επιμελήτρια, αλλά υποθέτω πως ναι.
Το τι θα έβαζε το κάλυψαν οι προηγούμενοι (προσωπικά μάλλον θα έβαζα τριγμός).

2. Είναι πράγματι απαράδεκτος αυτός ο νεολογισμός, όταν μάλιστα δεν είναι εύκολο να βρεθεί άλλη λέξη για να αποδοθεί το «craquement»;

Ναι, είναι απαράδεκτος.

Στο πρωτότυπο δεν υπάρχει λεξιπλασία, άρα δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε λεξιπλασία ούτε στη μετάφραση.
Πρέπει να βρούμε κάτι που να αποδίδει το πρωτότυπο, στο μέτρο του δυνατού - και να που βρέθηκαν ένα σωρό.

3. Αν τη λέξη «κρακισμός» τη συναντούσαμε σε πρωτότυπο νεοελληνικό κείμενο, όχι σε μετάφραση, δεν θα ήταν περισσότερο ανεκτή; Προφανώς θα αναγνωρίζαμε σε συγγραφέα το δικαίωμα να φτιάξει μια λέξη που δεν υπάρχει στα λεξικά. Αλλά σε μεταφραστή δεν θα αναγνωρίζαμε πρόθυμα αυτό το δικαίωμα. Γιατί;

Γιατί δουλειά του μεταφραστή είναι να αποδώσει το νόημα και το ύφος του πρωτοτύπου όσο πιο πιστά μπορεί, και όχι να δημιουργήσει πρωτότυπο έργο. Επομένως οφείλει να επιλέξει μια λέξη ή έκφραση όσο το δυνατόν πλησιέστερη με εκείνη του πρωτοτύπου - και αυτό συμπεριλαμβάνει το πόσο κοινή είναι η λέξη, τι register έχει, το αν είναι ηχοποιητική, τι εντύπωση προκαλεί, και φυσικά το αν είναι υπαρκτή ή όχι.
Αν ο συγγραφέας κάνει γλωσσοπλασίες, χρέος του μεταφραστή είναι να κάνει το ίδιο, προσπαθώντας να τηρήσει την αναλογία. Αν όχι, τότε όχι.

4. Αν είχαμε ένα αντίστοιχο του OED στα ελληνικά, δεν θα έπρεπε να αποθησαυρίσουμε και να συμπεριλάβουμε σε λήμμα τη λέξη «κρακισμός»;

Θα έλεγα ναι.

5. Εμένα μ’ αρέσει η λέξη "κρακισμός" (κατά το "τριγμός", "βρυγμός", κ.α.). Εσάς;

Λευκό. Δεν με τρελαίνει, αλλά δεν με απωθεί κιόλας.

 

[Earion]

τα ξύλα τρίζουν στη φωτιά πρατσαλίζοντας γιορταστικά

Από το ημερολόγιο του Γιώργου Κοτζιούλα

 

[stathis]

Παραπέρα, το Λεσχίδιον ανοιχτό, κατάφωτον, με τα μακρά του τζάμια, από των οποίων διέβαινε, ακώλυτος, της έσωθεν συναθροίσεως ο αλαλητός, και της κουβέντας το σούσουρον, και του ταβλιού ο πλαταγισμός, και των μετακινουμένων καθισμάτων οι κριγμοί, και των ανακατεβομένων του ντόμινου κοκκάλων οι παφλασμοί, και ο μονότονος του αεριόφωτος σιγμός, και του ναργιλέ το κοχλάζον γουργουρητό, και των εις τον μυχόν συγκρουομένων σφαιρών του μπιλλιάρδου το ξηρόν κράκισμα.

Μιχαήλ Μητσάκης, Αυτόχειρ (1895)

(Περισσότερα για τις υπέροχες περιγραφές και ηχολεξιπλασίες στον Αυτόχειρα εδώ.)

 

[m_a_a_]

κρατς κρουτς

κριτς κριτς

κριτς κρατς

Όλα λημματογραφημένα, έτσι;

 

[dharvatis]

Να αναφέρουμε και το ιατρικό «κριγμός».