contingent

[sapere_aude]

"What marks modernist thought [...] is the belief that human existence is contingent - that it has no ground, goal, direction, or necessity, and that our species might quite easily never have emerged on the planet."
Terry Eagleton, The Meaning of Life - A Very Short Introduction, OUP, 2007

contingent = τυχαία;
Αναρωτιέμαι αν υπάρχει καλύτερη απόδοση.

 

[daeman]

Μόνο το τυχαίο γεγονός μπορώ να σκεφτώ τώρα, my brain being thoroughly certifried due to subtitling an ugly, brainless american wrestling match.
Δεν νομίζω ότι είναι άσχημο, αλλά αναμένω κι εγώ ενδεχομένως καλύτερη απόδοση.

 

[nickel]

Μαζέψτε επίσης γνώμες, με προσοχή, για τα: συμπτωματικός, συγκυριακός.

 

[Ambrose]

Συμπτωματική; Εξαρτημένη;

 

[anef]

Τον όρο τον έχω συναντήσει (και χρησιμοποιήσει) ως ενδεχομενικός (και το contingency ενδεχομενικότητα). Τώρα βιάζομαι, αλλά αν χρειαστεί, μπορώ να δώσω αργότερα πηγές.

 

[pidyo]

Βιάζομαι κι εγώ (εννοώ δεν έχω κουράγιο να ψάξω όλες τις χρήσεις της λέξης), οπότε ας ρωτήσω:

Τον όρο ενδεχομενικότητα τον ξέρω κι εγώ ως μάλλον βαρύ φιλοσοφικό όρο που αποδίδει το contingency. Θα τον θεωρούσατε μεγάλη δηθενιά σε πιο πεζά συμφραζόμενα; Θα λέγατε δηλαδή ποτέ «η ενδεχομενικότητα του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου» για να μιλήσετε για ένα σύμπλεγμα δομών, συμπεριφορών και νοοτροπιών οικονομικής ζωής το οποίο δεν είναι προϊόν απολύτως συνειδητών επιλογών και έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα για τις δομές παραγωγής σε μια κοινωνία;

 

[Themis†]

Έχω χρησιμοποιήσει την ενδεχομεν(ικ)ότητα, αλλά στην περίπτωση αυτή μάλλον δεν θα την έβαζα. Δεν φαίνεται να μιλάς για ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο που μπορεί να συμβεί ή να μη συμβεί, αλλά για κάτι άπαξ γενόμενο. Χωρίς κάποια γεύση μέλλοντος, δεν μου καλοταιριάζει η ενδεχομενικότητα. Θα έμπαινα στον πειρασμό να πω: «ο περιστασιακός [/συγκυριακός] και όχι αναγκαίος χαρακτήρας του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου».

 

[Earion]

Ναι, τον έχω συναντήσει τον όρο, αλλά ομολογώ πως ακούγεται πολύ βαρύς. Είναι για ειδικές χρήσεις.

Σε αυτό που σε απασχολεί: γιατί δεν λες «το ενδεχόμενο ύπαρξης / εμφάνισης /εκδήλωσης του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου»;

 

[nickel]

Και άλλη μια ιδέα: τυχαιότητα. Ή: το απροκαθόριστο.

 

[pidyo]

Χωρίς κάποια γεύση μέλλοντος, δεν μου καλοταιριάζει η ενδεχομενικότητα. Θα έμπαινα στον πειρασμό να πω: «ο περιστασιακός [/συγκυριακός] και όχι αναγκαίος χαρακτήρας του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου».

Δεν θέλω να πω μόνο αυτό. Θέλω να επισημάνω ταυτόχρονα τον περιστασιακό / μη αναγκαίο χαρακτήρα των οικονομικών επιλογών και το τυχαίο / μη προκαθορισμένο αποτέλεσμά τους.

Και άλλη μια ιδέα: τυχαιότητα. Ή: το απροκαθόριστο.

Ωραίες ιδέες, απλώς μου άρεσε η «δύο σε ένα» έννοια της φιλοσοφικής ενδεχομενικότητας (βλ. παραπάνω). Αλλά συμφωνώ με όλους σας ότι ακούγεται βαριά κι ασήκωτη. Θα μείνω στην τυχαιότητα.

Έχω χρησιμοποιήσει την ενδεχομεν(ικ)ότητα

Είδα ότι προτιμάς την ενδεχομενότητα, αλλά δεν νομίζω ότι είναι σωστή. Υποψιάζομαι πως η πορεία είναι: contingent = *ενδεχομενικό (<ενδεχόμενο), άρα contingency = ενδεχομενικότητα.

Παρεμπιπτόντως, ψάχνοντας για χρήσεις βρήκα ένα άρθρο του Μηλιού που μιλάει για την «ενδεχομενικότητα του τυχαίου». Μου φαίνεται τόσο ταυτολογικό, σχεδόν αστείο, ώστε πείθομαι ακόμη περισσότερο να αποφύγω βαρείς όρους σε ασαφή συμφραζόμενα.

 

[dominotheory]

Βιάζομαι κι εγώ (εννοώ δεν έχω κουράγιο να ψάξω όλες τις χρήσεις της λέξης), οπότε ας ρωτήσω:

Τον όρο ενδεχομενικότητα τον ξέρω κι εγώ ως μάλλον βαρύ φιλοσοφικό όρο που αποδίδει το contingency. Θα τον θεωρούσατε μεγάλη δηθενιά σε πιο πεζά συμφραζόμενα; Θα λέγατε δηλαδή ποτέ «η ενδεχομενικότητα του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου» για να μιλήσετε για ένα σύμπλεγμα δομών, συμπεριφορών και νοοτροπιών οικονομικής ζωής το οποίο δεν είναι προϊόν απολύτως συνειδητών επιλογών και έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα για τις δομές παραγωγής σε μια κοινωνία;

Συμφωνώ με τις περισσότερες απαντήσεις, ωστόσο δεν θα μ' ενοχλούσε ο ενδεχομενικός χαρακτήρας (= pidyo+Themis).
Να προτείνω κι εγώ μερικές πιθανές λύσεις:

η ακαθοριστία του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου
η έλλειψη σαφούς προσδιορισμού / ο ανεπαρκής προσδιορισμός του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου (και όχι η απροσδιοριστία)
ο ευκαιριοκρατικός χαρακτήρας του συγκεκριμένου οικονομικού προτύπου


edit: μιλούσα για τις απαντήσεις του Θέμη, του Earion και του nickel