Better a witty fool than a foolish wit

[nickel]

Twelfth Night -Act 1, Scene 5
33 Better a witty fool than a foolish wit.

Κάλλιο τρελός έξυπνος παρά έξυπνος τρελός. (Ρώτας)
Καλύτερα εύστροφος με τρέλα παρά τρελός μ’ ευστροφία. (Μπελιές)

Ο Φέστε / Φέστας που λέει το παραπάνω είναι ο γελωτοποιός στην υπηρεσία της Ολίβιας. Fool στα αγγλικά, με τη σημασία jester, clown, αλλά και στις δύο μεταφράσεις, του Ρώτα και του Μπελιέ, χρησιμοποιείται η απόδοση «τρελός».

Τι μας λέει το παραπάνω ευφυολόγημα;
Καλύτερα να είσαι πνευματώδης γελωτοποιός παρά τρελός χιουμορίστας.

Αν θέλουμε να κρατήσουμε το λογοπαίγνιο επαναλαμβάνοντας τις ίδιες λέξεις, μπορούμε να πούμε:
Καλύτερα έξυπνος τρελός παρά τρελός έξυπνος.

Κάνω λάθος; Γιατί τα έχουν ανάποδα οι δύο μεταφράσεις;
Ποια μετάφραση θα προτείνατε που θα διατηρούσε κάτι από λογοπαίγνιο χωρίς να προδίδει πολύ τη σημασία;

 

[daeman]

...
Καλλιά ο που φαίνεται τρελός μα που ο νους του κόβει, παρά ο τρελός κι απότρελος με γλώσσα που προκόβει.

Καλύτερα τρελός στα λόγια μα κοφτερός στο νου, παρά τρελός στο νου μα κοφτερός στα λόγια.

Κάλλιο να κάνω τον τρελό μα να 'μαι μυαλωμένος, παρά να δείχνω το μυαλό μα να 'μαι τρελαμένος.

 

[azimuthios]

Εγώ την τρέλα προτιμώ συνάμα μ' ευστροφία, παρά η εξυπνάδα μου να κρύβει τη μωρία.

 

[nickel]

Προσπάθεια συντηρητικού συμβιβασμού:

Καλύτερα ο τρελός που φέρεται γνωστικά παρά ο γνωστικός που φέρεται τρελά.

Όπως και να 'χει, ο μεταφραστής που μεταφράζει ολόκληρο το έργο πρέπει να βρει λύσεις για το σύνολο του κειμένου:

FESTE: Wit, and't be thy will, put me into good fooling! Those wits that think they have thee do very oft prove fools, and I that am sure I lack thee may pass for a wise man. For what says Quinapalus? 'Better a witty fool than a foolish wit' - God bless thee, lady.
OLIVIA: Take the fool away.
FESTE: Do you not hear, fellows? Take away the lady.
OLIVIA: Go to, y'are a dry fool: I'll no more of you; besides, you grow dishonest.

 

[daeman]

...
Το πανηγύρι του τρελού - Χαΐνηδες