bedesten = μπεζεστένι

[seimontadtecwyn]

Πότε-πότε συναντώ μια λέξη που μου κάνει μεγάλη εντύπωση, κι αυτή η λέξη είναι μία τέτοια.

Αν πάτε στο Kızlarağası Hanı http://img118.imageshack.us/i/resim6sg1.jpg/#q=Kızlarağası Hanı στη Σμύρνη, πάνω σε κάθε είσοδο θα δείτε στον τοίχο αυτή τη λέξη. Π.χ. çuha bedesteni. (Πώς λέγεται çuha σε σας; Χρησιμοποιείται και σήμερα; Στα αγγλικά λέγεται broadcloth.)

Το Kızlarağası Hanı βρίσκεται στο Kemeraltı, ένα τεράστιο παζάρι στο κέντρο της Σμύρνης. Μήπως ξέρει κάποιος πώς λεγόταν Kemeraltı στα ελληνικά;

Τα λεξικά φάσκουν και αντιφάσκουν, αλλά ένας γέρος Τούρκος μου είπε ότι παλιότερα κάθε διάδρομος του χανιού είχε μαγαζιά που πουλούσαν μόνο ένα είδος εμπορευμάτων, π.χ. ασήμι (gümüş), οπότε ο διάδρομος του ασημιού λεγόταν gümüş bedesteni.

Του είπα "Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum" (Να γίνω ο δούλος αυτού που μου διδάσκει ένα γράμμα για 40 χρόνια) και δάκρυσε από συγκίνηση.

Πώς λέγεται το bedesten σε σας; Μπορείτε να μου πείτε κάτι για την ετυμολογία;

 

[Palavra]

çuha = τσόχα
bedesten = μπεζεστένι. Σύμφωνα με το λεξικό του Τριανταφυλλίδη,
μπεζεστένι, το [bezesténi] O44 : γενική ονομασία για στεγασμένη αγορά σε τουρκικές ή αραβικές πόλεις. [μσν. μπεζεστένι(ν) < τουρκ. bezesten `αγορά υφασμάτων΄ (από τα περσ.) -ι]

 

[anef]

Μπεζεστένι έχουμε και στη Θεσσαλονίκη και λειτουργεί ακόμα σαν αγορά (στον δεύτερο όροφο υπάρχει εκθεσιακός χώρος). Εδώ, σ' ένα άρθρο που παρουσιάζει το βιβλίο 'Οθωμανική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα', δίνονται και κάποιοι όροι στα ελληνικά και τα τουρκικά.

 

[Zazula]

Και στα Σέρρας υπάρχει Μπεζεστένι, και έτσι το λέμε ακόμη: http://taserras.blogspot.com/2008_07_01_archive.html#1755973514448229476. Σήμερα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης.

 

[seimontadtecwyn]

Ευχαριστώ πολύ! Συχνά στα τούρκικα το z και το d αλλάζουν θέση.

Όπως ειπώθηκε, η ετυμολογία πρέπει να είναι απ' την περσική.
μπαζ/μπαζζ (το α προφέρεται σαν το κοντό αγγλικό Α - με την ευκαιρία, η λέξη είναι αραβικής προέλευσης)
συν
-εσταν

Δηλ. "μέρος/χώρος για το ύφασμα"

 

[Marinos]

Bezzaz ήταν στα αραβικά ο υφασματέμπορος, και bezzazistan (με περσική κατάληξη) η αγορά. Φαίνεται ότι από παραφθορά σε παραφθορά κατέληξε bedesten στα τούρκικα (η σκέψη που είχα κάνει ότι η εναλλαγή ζ/ντ οφειλόταν σε ένα αραβικό σύμφωνο -δ-, που στα τούρκικα αποδίδεται και με τους δύο τρόπους, π.χ. -ζ- στον καζά και -ντ- στον καντί/καδή, δεν ισχύει' εδώ έχουμε άλλα σύμφωνα, τα κανονικά ζ και ντ αντίστοιχα).

 

[sarant]

Μπεζεστένι είχε και στη Μυτιλήνη.

Είχε ένα μικρομάγαζο στο Μπεζεστένι,
όμως τι να πουλήσει ο δόλιος; -Κατοχή!
Κάνα ρακί... φασκομηλιά, που σε ζεσταίνει...
Πελάτες, σαν και δαύτονε, φτωχοί
(η αρχή από ποίημα του παππού μου)