bank (στη θάλασσα) = ο μπάγκος

[nickel]

Γράφει ο Πάπυρος για τον μπάγκο:

στήθος, το ή μπάγκος, ο (αγγλ. bank) (Ναυτ.)• έξαρση τού βυθού τής θάλασσας που, κάποιες φορές, φθάνει σχεδόν μέχρι την επιφάνειά της. Είναι επικίνδυνο για την ναυσιπλοΐα όπως και ο σκόπελος. Διαφέρει όμως από τον σκόπελο, γιατί χαρακτηρίζεται από μεγάλη και σχετικά επίπεδη επιφάνεια, χωρίς οξείες προεξοχές. Είναι πάντοτε περιοχή με πολλά ψάρια και παρουσιάζει, κατά συνέπεια, μεγάλο αλιευτικό ενδιαφέρον.

Διαφέρει και από τη σύρτη (sandbank) επειδή αυτή «αλλάζει θέση και σχήμα ανάλογα με τη διεύθυνση και την ένταση των θαλάσσιων ρευμάτων» (ΛΚΝ). Έχουμε και το λαϊκό ξέρα, που μπορεί να είναι ύφαλος, μπορεί να είναι και ο πλατύτερος μπάγκος (συχνά μεταφράζει το shoal).

Ο μπάγκος της θάλασσας, το αγγλικό bank (με τη σημασία «τράπεζα»), η μπάνκα, το δεύτερο συνθετικό του σαλτιμπάγκου και, φυσικά, ο πάγκος του μαγαζιού έχουν κοινή προέλευση, το ιταλικό banco. Ο συνηθισμένος πάγκος έχει χάσει το «μπ» του (έχει αηχοποιηθεί), όχι όμως ο θαλάσσιος.

Βρήκα τον όρο να χρησιμοποιείται στη Βικιπαίδεια, αλλά σε συνθήκες περίεργες. Έπεσα αρχικά πάνω στον Πιττ Μπάγκος, που αναρωτήθηκα αν έχει συγγένεια με τον Τζεφ Μπέζος της Amazon.

Από μπάγκο σε μπάγκο (μόνο στο Τομπάγκο δεν πήγα) έχω μείνει με την απορία ποιο κομμάτι της μετάφρασης στις παρακάτω σελίδες της Βικιπαίδειας οφείλεται σε ρομπότ και ποιο σε ανθρώπους.

Πιττ Μπάγκος
Μεγάλο Τσάγκος Μπάγκος
Τσάγκος Αρχιπέλαγος (μη χάσετε τον πίνακα)

Πατήστε κι άλλους συνδέσμους εκεί μέσα· είναι σαν λαβύρινθος.
Γκουγκλιά για το σύνολο της φρίκης: http://www.google.gr/search?q="μπάγ...s=org.mozilla:en-US:official&client=firefox-a

Στις γεωγραφικές ονομασίες έχουμε το ειδικό όνομα μπροστά από τον γενικό περιγραφικό όρο μόνο αν πρόκειται για επίθετο: Ινδικός Ωκεανός, Μεσόγειος θάλασσα, Λευκό Όρος, Βαλεαρίδες Νήσοι. Έχουμε και γενικές πτώσεις: η Θάλασσα των Σαργασσών, η Λίμνη της Καστοριάς. Αλλιώς, βάζουμε το ειδικό όνομα δεύτερο: ο ποταμός Τάμεσης, τα Νησιά ή οι Νήσοι Φόκλαντ, το όρος Έβερεστ κ.ο.κ.

Εδώ (π.χ. στο Πιττ Μπάγκος) διατηρείται η αγγλική σύνταξη και, στις περισσότερες περιπτώσεις, το Bank εξελληνίζεται σε Μπάγκος αλλά σε ουδέτερο γένος. Θα το καταλάβαινα αν έλεγαν το Σπίκερς Μπανκ ή ο Μπάγκος Σπίκερς ή ο Μπάγκος του Σπίκερ, αλλά κάποια σαν «Το Σπήκερς Μπάγκος» και όλα αυτά τα ουδέτερα, οι ονομασίες του είδους Νέλσονς Νήσος και τα όμοια είναι τερατώδη και αδικούν τη Βικιπαίδεια, την κάνουν να μοιάζει με Worldlingo. Πώς το λένε οι Εγγλέζοι; Αν αξίζει να το κάνετε, αξίζει να το κάνετε καλά.

 

[Zazula]

To bank βέβαια παραμένει και «όχθη» σε άλλες γεωγραφικές χρήσεις.

Το μπάγκος βρήκα κάπου να το συνδέουν και με το αρχ. χοιράς, -άδος (η).

Τέλος, το mudbank το βρήκα τέναγος (ή και πηλώδες αβαθές, σε αντιδιαστολή προς την αντιστοίχιση sandbank = αμμώδες αβαθές).

 

[Earion]

Όντως πολύ ενδιαφέρων ο πίνακας των ατολών και των άλλων συστατικών του αρχιπελάγους Τσάγκος, Νίκελ. Για την ώρα (δεν ξέρω αν θα γίνει καμιά διόρθωση στον τίτλο) στο σώμα του κειμένου η ορθή σειρά αποκαθίσταται (Το Αρχιπέλαγος Τσάγκος είναι μια συστάδα από 7 ατόλλες με συνολικά 65 τροπικά νησιά, περίπου στο κέντρο του Ινδικού Ωκεανού).

Ο συντάκτης του πίνακα έκανε μία μόνο προσπάθεια για φυσικότερη απόδοση του γεωγραφικού ονόματος και απέτυχε... έπεσε σε ξέρα, θα έπρεπε να πω :laugh: Τα νησάκια Τρία Αδέρφια (The Three Brothers) φόρεσαν πιο επίσημο κοστούμι, έγιναν Τρεις Αδερφοί Νήσοι!

Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι αυτό που κρύβεται πίσω από αυτό που κατά τον πίνακα ονομάζεται Ύφαλος Κολβοκορέσσες (Colvocoresses Reef). Δεν είναι πληθυντικός, δεν πρόκειται για εξωτικά πλάσματα ούτε για θεότητες του ωκεανού. Ο ύφαλος πήρε το όνομα του από τον Δρ. Άλντεν Πάρτριτζ Κολβοκορέσσες (Alden Partridge Colvocoresses), όπως βεβαιώνει ο συντάκτης. Πίσω από αυτή τη γραφή δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς το αγγλο-χιώτικο επώνυμο Καλβοκορέσης. (Εξέχων μέλος της οικογένειας ήταν ο Πέτρος Καλβοκορέσης (Peter Calvocoressi, 1912-2010).

Ερώτημα: είναι φυσιολογικό, νόμιμο ή εξεζητημένο να μεταφράσουμε "Ύφαλος Κολβοκορέση";

Ερώτημα δεύτερο: Τώρα που το Μπενάρες μετονομάστηκε Βαρανάσι, δεν φαντάζομαι να συμπαρασύρει και τις Ξέρες Μπενάρες του αρχιπελάγους που συζητάμε, έτσι δεν είναι;

Ερώτημα τρίτο: Αν εμάς των Ελλήνων δεν μας αρέσουν οι αλλαγές στα γεωγραφικά ονόματα κάθε τρεις και λίγο γιατί μας ξεβολεύουν, μπορούμε να κρατήσουμε τα παλιά έτσι όπως τα μάθαμε, να εξακολουθούμε δηλαδή να λέμε Βομβάη και Μπενάρες (ή μήπως Μπεναρές);

Ερώτημα τέταρτο: Το Βαρανάσι κλίνεται; Του Βαρανασιού; Όπως το Βαρόσι, του Βαροσιού;

Σταματώ. Καλησπέρα σας

 

[Zazula]

Να προσθέσω, Εάριον, ότι το κείμενο (το πρώτο που τσιτάρεις) δεν ορθογραφεί σωστά και το ατόλη (το έχει με δύο λάμδα).

 

[nickel]

Να πω μόνο, Earion, ότι τους Καλβοκορέσηδες τούς έμαθα από τον Άγγλο ιστορικό, για τον οποίο γράφει η Wikipedia:
[Peter] Calvocoressi [1912-2010] was born in Karachi, now in Pakistan, to a family of Greek origins from the island Chios. His mother, Irene née Ralli, was descended from one of the founders of Ralli Brothers, who were prominent Greek families of Chios who came to London at the time of the Greek Diaspora.
http://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Calvocoressi

Τα άλλα θέματα που ανοίγεις είναι τεράστια και θέλουν δικά τους νήματα. Θα πρέπει να κάνουμε λίστα ολόκληρη με τις τεράστιες εκκρεμότητες, με τα τεράστια αναπάντητα ερωτήματα που έχεις σπείρει στο φόρουμ!

@Zazula: Η *ατόλλη είναι απλώς το atoll χωρίς απλοποίηση. Η SBE τα γράφει έτσι όλα τα παλιά. Ο Earion μόνο τα κύρια ονόματα...
:)

 

[SBE]

Η SBE τα γράφει έτσι όλα τα παλιά. Ο Earion μόνο τα κύρια ονόματα...
:)

Αφού είπαμε, είμαι πολύ πολύ παλιά.
Και πολύ έξω από τις ελληνικές ορθογραφικές εξελίξεις.

Από τις βιογραφίες που δίνεις ξεχωρίζω τη φράση a much intermarried enclave in late 19th-century London, που περιγράφει την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα του Λονδίνου τότε. Το ενδιαφέρον είναι ότι η περιγραφή εξακολουθεί να ισχύει έναν αιώνα μετά, και μάλιστα οι βασικές οικογένειες παραμένουν οι ίδιες.