metafrasi banner

anathema = ανάθεμα; ή κάτι άλλο

nickel

Administrator
Staff member
Η κύρια καθημερινή σημασία της αγγλικής λέξης είναι απλή και γνωστή:
Something or someone that one vehemently dislikes.
«κάτι εντελώς απεχθές»
Π.χ. The idea of working late was complete anathema to him.

Δεν βρίσκω αντίστοιχη σημασία στο λήμμα «ανάθεμα» σε σύγχρονα έντυπα ή ηλεκτρονικά λεξικά. Να θεωρήσω όμως ότι είναι μια δεκτή διαδεδομένη πλέον σημασία ή θα μου πουν ότι είναι αγγλισμός;

Παραδείγματα από το διαδίκτυο:

Οι ιδέες της είναι ανάθεμα για τις φεμινίστριες (tovima.gr)
Ο πληθωρισμός είναι ανάθεμα για τους επενδυτές των ομολόγων (liberal.gr)
Θα πρέπει να επιτρέψουμε στα πανεπιστήμια να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα κατά τρόπο ώστε να υπάρχουν αυτοί οι σύνδεσμοι κάτι που δεν γίνονταν τα προηγούμενα χρόνια και ήταν ανάθεμα για πολλούς δυστυχώς. (από δηλώσεις Κ. Μητσοτάκη)
Τον 14ο αιώνα, η φιλία του πρώτου πρίγκιπα της Ουαλλίας, Εδουάρδου, με την όμορφη Πιρς Γκέιβστον ήταν ανάθεμα για τον πατέρα του, τον βασιλιά Εδουάρδο. (Καθημερινή)
η ιδέα αυτή της συνεργασίας με συμμάχους επί κοινών αντιτρομοκρατικών κανόνων ήταν ανάθεμα για τον Λευκό Οίκο (Καθημερινή)
Ιδέες που μόλις λίγους μήνες πριν θα ήταν ανάθεμα για τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, κερδίζουν τώρα έδαφος στην Τουρκία (newmoney.gr)
Ένα δημοψήφισμα που θα περιέβαλλε την αναθεώρηση με ισχυρή λαϊκή εντολή ήταν ανάθεμα για τη Δεξιά (Κ. Δουζίνας)
Τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά, αλλά και όλες οι γιορτινές μέρες ως και η δική μου γιορτή ήταν ανάθεμα για μένα. (Κάτια Αντωνοπούλου)
«Έννοιες που ήταν ανάθεμα για την αριστερά, όπως “ιδιωτικοποίηση”, “ανάγκη προσέλκυσης επενδύσεων”, αποτελούν επίσημους στόχους της αριστερής κυβέρνησης, δυστυχώς όμως μέχρι στιγμής είναι μόνο στα λόγια», είπε ο κ. Καραμανλής


Και πολλές δεκάδες άλλα:
 

Severus

Active member
Μου αρέσει το "βραχνάς".
Του είχε γίνει βραχνάς η σκέψη ότι θα δούλευε μέχρι αργά το βράδυ.
The idea of working late was complete anathema to him.
 
Ίσως όντως υπάρχει εδώ ένα κενό, ωστόσο σε όλα τα παραδείγματα του nickel μάλλον θα μπορούσα να αντικαταστήσω το "ανάθεμα" με το "κατάρα" (εντός ή εκτός εισαγωγικών), παραμένοντας κοντά και στην αρχική σημασία του αναθέματος.
 

nickel

Administrator
Staff member
Μου αρέσει το "βραχνάς".
Του είχε γίνει βραχνάς η σκέψη ότι θα δούλευε μέχρι αργά το βράδυ.
The idea of working late was complete anathema to him.
Δεν μου αρέσει ο βραχνάς, επειδή ο βραχνάς σε αγχώνει και σε ταλαιπωρεί, π.χ. (από το ΜΗΛΝΕΓ):

καθημερινός/ μόνιμος βραχνάς
Έχει τον βραχνά των εξετάσεων, γι’ αυτό δεν πήγε διακοπές
Αποπλήρωσε το στεγαστικό δάνειο και απαλλάχτηκε επιτέλους από αυτό τον βραχνά!
Σε μεγάλο οικονομικό βραχνά έχουν εξελιχθεί για την ελληνική οικογένεια τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα των παιδιών
Μόλις γλιτώσαμε από τα παλιά προβλήματα, μας βρήκαν νέοι βραχνάδες
Τα τεράστια ελλείμματα έχουν γίνει βραχνάς για την ελληνική οικονομία
Η γραφειοκρατία αποτελεί τον μεγαλύτερο βραχνά της δημόσιας διοίκησης


Σε κανένα από τα παραπάνω δεν θα έβαζα ανάθεμα. (Θα έβαζα άραγε κατάρα;)

Ίσως όντως υπάρχει εδώ ένα κενό, ωστόσο σε όλα τα παραδείγματα του nickel μάλλον θα μπορούσα να αντικαταστήσω το "ανάθεμα" με το "κατάρα" (εντός ή εκτός εισαγωγικών), παραμένοντας κοντά και στην αρχική σημασία του αναθέματος.

Αυτός ακριβώς ήταν και ο λόγος για το σημείωμα: Είδα ένα αγγλικό anathema μεταφρασμένο κατάρα. :-)
 

nickel

Administrator
Staff member
βδελυγμα;
Δεν θα ήταν άσχημη επιλογή το βδέλυγμα σε κάποιες περιπτώσεις (ανήκει στις λέξεις με τις οποίες μου αρέσει να χαρακτηρίζω άτομα που πραγματικά απεχθάνομαι), αλλά έχει περιορισμένες χρήσεις και συντάξεις. Επίσης, για να τη χρησιμοποιήσεις αποτελεσματικά θα πρέπει να ξέρει κι ο άλλος πόση απέχθεια και απαξίωση χωράει. ;-)
 

SBE

¥
Είναι αγγλισμός. Όπως και το απολογούμαι κι άλλα πολλά.
Στο μεταξύ, όλοι το έχουν ρίξει στους αγγλισμους και πετάνε αγγλικές φράσεις εδώ εκεί με μεγαλύτερη συχνότητα απ'ό,τι θυμόμουν παλιότερα αλλά μέχρι εκεί. Ακόμα ψάχνουμε με το φανάρι να βρούμε Έλληνα να μιλάει καλά αγγλικά και με κατανοητή προφορά.
 
Συν ένα για το "κατάρα".

Εγώ θα απέφευγα το "ανάθεμα" εδώ, αλλά νομίζω ότι μπαίνει κι αυτό στο αυλάκι της καθιέρωσης σιγά-σιγά.
 

pontios

Well-known member
Στις περισσότερες περιπτώσεις το anathema δεν σημαινει curse (μόνο σπανίως, ίσως, νομίζω).

her views are anathema to me = her views are repugnant/abhorrent/detestable/despicable to me
(it is not saying that her views are a curse to me).

racial prejudice is anathema to me = racial prejudice is repugnant/abhorrent/detestable/despicable to me
(it is not saying it is a curse to me).

Edit:
In some other sentences I've come across, anathema seems to have the meaning of "reprehensible" or "deserving censure or condemnation."
 
Last edited:

SBE

¥
Not quite rare, but specialised, I would say.

1. Something or someone that one vehemently dislikes.
2. A formal curse by the Church, excommunicating a person or denouncing a doctrine.

So βδέλυγμα proposed earlier would be a suitable word in Greek.
 

Severus

Active member
Πιο περιφραστικά μπορούμε να πούμε: κάτι που επισύρει τις κατάρες κάποιου/κάνει κάποιον να βλαστημάει.
Επίσης, "κόκκινο πανί", "μιαρό πράγμα", πιο ελεύθερα.
 

cougr

¥
Δεν ξέρω αν μου διαφεύγει κάτι, πάντως, πάντα είχα την εντύπωση ότι η λ. anathema, χρησιμοποιείται συχνά και ευρέως με τρόπους που δεν συνάδουν με τις συνήθεις καταγεγραμμένες σημασίες που εμπεριέχονται στα λεξικά.

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα όπου μεταφράσεις όπως το «κατάρα» και το «απεχθές» (και τα συνώνυμα αυτών), δεν νομίζω να ταιριάζουν.

Israeli annexation: an anathema to peace.

Weiner called the new subpoenas "grossly improper" and "anathema to the proper use of the grand jury."

The proposed forced vaccination of school-aged children is anathema to the rights of parents to determine proper medical choices for

The Prime Minister must know, of course, that religiously segregated schools are anathema to integration.

Any proposed compulsory acquisition of the Bungendore Park area – is anathema to the proper processes for the purchase of Crown Land assets

And economic value does not have to be an anathema to moral value—that distinction is up to the maturity of humans and their societies

Compromise and consensus have each been criticised as flawed and anathema to moral debate

... but as unfortunate as it may sound, certain religions seem to be the very anathema to peaceful coexistence

Adebayo reminded the electorate that electoral violence is an anathema to peaceful conduct of elections

Exemplary damages are also held to be anathema to the principle of strict compensation and are seen as resulting in an unjust enrichment of the plaintiff.

Those amendments were an anathema to the principle of the Bill
 
Last edited:

pontios

Well-known member
I just came across this article from "The Word Detective" (link below)

 

pontios

Well-known member
Δεν ξέρω αν μου διαφεύγει κάτι, πάντως, πάντα είχα την εντύπωση ότι η λ. anathema, χρησιμοποιείται συχνά και ευρέως με τρόπους που δεν συνάδουν με τις συνήθεις καταγεγραμμένες σημασίες που εμπεριέχονται στα λεξικά.

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα όπου μεταφράσεις όπως το «κατάρα» και το «απεχθές» (και τα συνώνυμα αυτών), δεν νομίζω να ταιριάζουν.

Israeli annexation: an anathema to peace.

Weiner called the new subpoenas "grossly improper" and "anathema to the proper use of the grand jury."

The proposed forced vaccination of school-aged children is anathema to the rights of parents to determine proper medical choices for

The Prime Minister must know, of course, that religiously segregated schools are anathema to integration.

Any proposed compulsory acquisition of the Bungendore Park area – is anathema to the proper processes for the purchase of Crown Land assets

And economic value does not have to be an anathema to moral value—that distinction is up to the maturity of humans and their societies

Compromise and consensus have each been criticised as flawed and anathema to moral debate

... but as unfortunate as it may sound, certain religions seem to be the very anathema to peaceful coexistence

Adebayo reminded the electorate that electoral violence is an anathema to peaceful conduct of elections

Exemplary damages are also held to be anathema to the principle of strict compensation and are seen as resulting in an unjust enrichment of the plaintiff.

Those amendments were an anathema to the principle of the Bill
Just guessing ....
In your above examples (this seems to fit most of the examples, anyway), "anathema to" = "prejudicial to," "deleterious to, "" inimical " ... i.e., it refers to something obnoxious, vile or "unholy" that "runs counter to" or "harms" something that is valued or good or sanctioned/supported??

It is expressing disgust/outrage ... against this perceived "anathema"/annoyance (="this evil, obnoxious or vile thing" that is causing angst - αυτο το ατιμο "βδελυγμα")??
 
Last edited:

cougr

¥
....that "runs counter to"...

Καλημέρα Πόντιε, καληνύχτα και καλό ξημέρωμα στους υπόλοιπους!

In many cases that's the sense I get, too - or at least something along those lines - but it doesn't appear to be documented in any dictionary, at least yet.
 

pontios

Well-known member
I think in all the examples that cougr quoted, anathema has more or less the same meaning as "affront"?

affront
noun: affront; plural noun: affronts

  1. an action or remark that causes outrage or offence.
    "he took his son's desertion as a personal affront"

Israeli annexation: an anathema/an affront to peace.

Weiner called the new subpoenas "grossly improper" and "anathema/an affront to the proper use of the grand jury."

The proposed forced vaccination of school-aged children is anathema/an affront to the rights of parents to determine proper medical choices for

The Prime Minister must know, of course, that religiously segregated schools are anathema/an affront to integration.

Any proposed compulsory acquisition of the Bungendore Park area – is anathema/an affront to the proper processes for the purchase of Crown Land assets

And economic value does not have to be an anathema/an affront to moral value—that distinction is up to the maturity of humans and their societies

Compromise and consensus have each been criticised as flawed and anathema/an affront to moral debate

... but as unfortunate as it may sound, certain religions seem to be the very anathema/affront to peaceful coexistence

Adebayo reminded the electorate that electoral violence is an anathema/an affront to peaceful conduct of elections

Exemplary damages are also held to be anathema/an affront to the principle of strict compensation and are seen as resulting in an unjust enrichment of the plaintiff.

Those amendments were an anathema/an affront to the principle of the Bill
 
Last edited by a moderator:

cougr

¥
I just checked the OED Online edition (access by subscription) and found that it also includes the following meaning for "anathema":

contrary to one's beliefs or values.

I think most of the examples in #14 fit this meaning, where it has been slightly extended to include values contrary to a thing (e.g. to an established principle or concept etc.).
 
Last edited:

pontios

Well-known member
I agree, cougr (good find).

contrary to one's beliefs or values.
That's what I was getting at in my post #16 when I said it refers to something obnoxious, vile , "inimical" (unfriendly/hostile) or "unholy" that "runs counter to" or "harms" something that is valued or good or sanctioned/supported?

I think there's an element of "provocation" as well .. I see it as an unfriendly and unwelcome attack on your (or a set of) beliefs, values and principles ... that causes offence and outrage (that's why "affront' seems to work in all the examples ... as in an affront to our principles or to who we are as people and to what we stand for, to what we believe to be true, to what we value, etc...).
 
Last edited:
Top