τρίπληκτρος, -η, -ο [για άλογα]

drsiebenmal

HandyMod
Staff member


Η εικονογράφηση προέρχεται από κάποιο τεστ για το βιβλίο, μάλλον...

Μια άλλη σκέψη: [...] Μήπως το τρίπληκτρος αντιστοιχεί με το tri-coloured (or skewbald) horse - μπορεί και να αναφέρεται στην τρι-χρωματισμένη χαίτη του ζώου (tri-coloured mane);

Όχι. Από την πιο πάνω εικονογράφηση που έχουμε από το ρουμάνικο τεστ για το κείμενο είναι φανερό ότι οι Ρουμάνοι κατανοούν πως ο συγγραφέας αναφέρεται σε άλογο με τρία άσπρα καλτσάκια. Δεν ξέρω αν είναι απλά καλτσάκια ή φουντάκια-κυνηποδάκια (για να δουλευτεί κι αυτή η λέξη που μάθαμε πιο πάνω) - θα υπέθετα ότι το δεύτερο είναι πιο σπάνιο και θα ταίριαζε περισσότερο στην εσάνς της ιστοριούλας, με τα σπάνια άλογα του άρχοντα.

Από την έρευνα στο παλιό λεξικό των γλωσσών της Τρανσυλβανίας μπορούμε να δούμε, κυριολεκτικά, τον μεταφραστή της ελληνικής έκδοσης να καταλήγει στο τρίπληκτρο. Πολύ απλά, το βρήκε στο παλιό λεξικό (ή κάποιος άλλος το βρήκε και του το μετέφερε, το ίδιο κάνει). Αν είδε μάλιστα και το ιταλικό calcar από δίπλα, και μην έχοντας τα σημερινά ελληνικά λεξικά και το διαδίκτυο στη διάθεσή του, δεν θα χρειάστηκε και πολύ για να αποφασίσει. Ο Άγγλος μεταφραστής, που μάλλον συμβουλεύτηκε άλλο λεξικό (ή είδε ίσως κάποια εικόνα), το λέει απλά: three white feet.

Μα πώς ξέρουμε ποιο λεξικό είδε ο Έλληνας μεταφραστής και ότι ο Άγγλος είδε άλλο; Είναι πολύ απλό. Στο ελληνικό κείμενο έχουμε αναφορά σε πιτσιλωτή φοράδα (και είδαμε ότι αυτή η αναφορά οφείλεται στη λατινική επεξήγηση) ενώ το αγγλικό αρκείται στο bay horse with three white feet και τίποτα περισσότερο. Και γιατί δεν είναι καθόλου απίθανο να βρέθηκε στα χέρια του Έλληνα μεταφραστή (άμεσα ή έμμεσα) αυτό το λεξικό; Μα ας μην ξεχνάμε την ύπαρξη ανθούσας (και καταρτισμένης, λόγιας) ελληνικής παροικίας στη Ρουμανία μέχρι και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (αλλά και αργότερα)...
 

pontios

Well-known member
Thanks for the good oil, dr. 7. :)

good oil
n
the good oil: slang Austral - true or reliable facts, information, etc

(I could have said low down, seeing we're talking about the horse's feet/pasterns).
 

daeman

Administrator
Staff member
...
(I could have said low down, seeing we're talking about the horse's feet/pasterns).

The lowdown, the straight low, the straight dope, the real nitty-gritty :-):

...
(Let's get right down to the real) Nitty Gritty - Shirley Ellis


Ricardo Ray


Some folks know about it, some don't
Some will learn to shout it, some won't
But sooner or later, baby, here's a ditty
Say we're gonna have to get right down to the real nitty gritty
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αυτό το πλέκτρανθος να το λέγαμε πλήκτρανθος;
Είναι εξωτερική αναφορά, βέβαια, και δεν μπορούμε να την αλλάξουμ劷 αλλά γιατί όχι πληκτρανθός;
 
Φαντάζομαι επειδή συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις σύνθεσης ο τόνος ανεβαίνει.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Χμμ: αγάπανθος και ηλίανθος αλλά λεμονανθός και χειμωνανθός...
 

daeman

Administrator
Staff member
....
- Γιατί υπάρχει διαφορά στον τονισμό των λέξεων δελτίο και ψηφοδέλτιο; Αλλάζει κάτι όταν οι λέξεις γίνονται σύνθετες;

►Στη σύνθεση των ονομάτων ο τόνος τού β΄ συνθετικού κανονικά αναβιβάζεται:
άνεμος + μύλος ανεμόμυλος
άγριος + άνθρωπος αγριάνθρωπος
πάνω + σεντόνι πανωσέντονο
δέκα + δραχμή δεκάδραχμο

http://www.babiniotis.gr/wmt/webpages/index.php?lid=1&pid=20&apprec=60
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ο αγριάνθρωπος μάλλον κατά λάθος βρέθηκε εκεί. Τι άλλο μπορούσε να γίνει; :)
 
Όλα τα είχε αυτό το νήμα, εύγε!

Σχεδόν. Από εγκληματική αμέλεια παρέλειψα να αναφέρω πως ένα σπιρούνι στο πόδι ήταν η αιτία που απαλλάχθηκε από την υποχρέωση να υπηρετήσει στο Βιετνάμ ο Ντόναλντ Τράμπ (ή τουλάχιστον έτσι λέει). Ταίριαζε τέλεια, δεν ξέρω πώς το ξέχασα.

Αυτό το πλέκτρανθος να το λέγαμε πλήκτρανθος;
Είναι εξωτερική αναφορά, βέβαια, και δεν μπορούμε να την αλλάξουμ劷 αλλά γιατί όχι πληκτρανθός;

Δεν χρησιμοποίησα και καμιά αξιόπιστη πηγή, μπορεί να την έκανε μόνος του τη μετάφραση. Στο διαδίκτυο πάντως βρίσκεις και τις δύο εκδοχές (μολονότι εκείνη με ήτα είναι συγκριτικά σπάνια), και επίσημη καταχώριση δεν βρίσκω πουθενά.

Μα πώς ξέρουμε ποιο λεξικό είδε ο Έλληνας μεταφραστής και ότι ο Άγγλος είδε άλλο; Είναι πολύ απλό. Στο ελληνικό κείμενο έχουμε αναφορά σε πιτσιλωτή φοράδα (και είδαμε ότι αυτή η αναφορά οφείλεται στη λατινική επεξήγηση) ενώ το αγγλικό αρκείται στο bay horse with three white feet και τίποτα περισσότερο. Και γιατί δεν είναι καθόλου απίθανο να βρέθηκε στα χέρια του Έλληνα μεταφραστή (άμεσα ή έμμεσα) αυτό το λεξικό; Μα ας μην ξεχνάμε την ύπαρξη ανθούσας (και καταρτισμένης, λόγιας) ελληνικής παροικίας στη Ρουμανία μέχρι και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (αλλά και αργότερα)...

Ακόμα δεν κατάφερα να ξεμπλέξω από τα περί τριχώματος ίππου... Ο Άγγλος μεταφραστής χαρακτηρίζει το άλογο bay, δηλαδή καστανοκόκκινο με μαύρα άκρα, ουρά, αφτιά και χαίτη (έστω κι αν το μαύρο στα πόδια καλύπτεται σε αυτήν την περίπτωση, μερικώς ή ολικώς, από τα άσπρα καλτσάκια). Η εικόνα που παραθέτεις είναι από ένα τέτοιο άλογο. Όμως το ρουμανικό πρωτότυπο μας δίνει «Un cal roib, pintenog de trei picioare», και η μετάφραση που βρίσκω για το roib είναι, απ' ό,τι μπορώ να καταλάβω «άλογο με τρίχωμα καστανοκόκκινο ή καστανό»· η δε αγγλική απόδοση για αυτό είναι chestnut ή sorrel. Ίσως κάτι μού διαφεύγει –δεν ξέρω και τη γλώσσα άλλωστε, τυφλός βαδίζω– αλλά το πρωτότυπο δεν φαίνεται να αναφέρει αν το άλογο έχει μαύρες τρίχες ή όχι. Ίσως υπάρχει και κάποιος εξωκειμενικός παράγων εδώ, και οι Ρουμάνοι αποφάσισαν πως το άλογο έχει μαύρες απολήξεις, οπότε οι μεταφραστές ακολούθησαν το δικό τους παράδειγμα. (Ή απλώς το ζωντανό εμφανίζεται και αργότερα στο βιβλίο.)

Τελικά μπορεί και να μην έχει σημασία, ειδικά αν το βασικό bay δεν χαρακτηρίζεται από μαύρες πιτσιλιές αλλά μόνο από συνεχόμενες περιοχές μαύρου (όπως και μοιάζει να είναι η περίπτωση). Άλλωστε, ρίχνοντας μια ματιά στα διάφορα χρώματα τριχώματος και πώς αυτά προκύπτουν (ενδιαφέρον θέμα κι αυτό), βλέπω πως αν υπάρχουν πιτσιλιές σε κάποιο άλογο, αυτές είναι συνήθως άσπρες παρά σκούρες. Άρα ο Άγγλος όντως δεν υπαινίσσεται καν πιτσιλιές. Και ίσως καλά κάνει, γιατί μάλλον για πόδια διάστικτα με λευκό μιλάει το λεξικό, ίσως και εντελώς άσπρα (όπως είναι το σύνηθες και μας δείχνουν και οι εικόνες). Ο Έλληνας υπερέβαλε λίγο: Η φοράδα δεν ήταν «όλη πιτσιλωτή», αλλά όπως ο ντορής, απλώς τρίπληκτρη, με πόδια βαμμένα άσπρα. Οι φράσεις που χρησιμοποιούνται στο πρωτότυπο για τα δύο άλογα είναι παρόμοιες, άρα πρέπει να φανταστούμε και τα άλογα παρόμοια.

Και έχω άλλη απορία τώρα... Υπάρχει θηλυκό «ντορή» για φοράδα;
 
Top