Σε διάφορα προεκλογικά κείμενα που διάβασα αυτές τις μέρες, οι αρθρογράφοι αποκάλυπταν το κόμμα που θα ψηφίσουν, καταλήγοντας σ’ αυτό όχι επειδή ξεχώριζαν αμέσως κάποια πλεονεκτήματα, αλλά αφού πρώτα απέρριπταν διάφορα άλλα κόμματα με τη διαδικασία «το μη χείρον βέλτιστον». (Οι κακοί Εγγλέζοι λένε «The lesser of two evils is still evil».)
Μελέτησα λίγο αυτό το «μη χείρον βέλτιστον» και βρήκα τα εξής:
Η έκφραση «το μη χείρον βέλτιστον» προέρχεται (λέει το ΛΝΕΓ) από την αρχαία παροιμία «Δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον». Ωστόσο, δεν κατάφερα να βρω την παροιμία στο TLG ή άλλες αξιόπιστες πηγές. Μήπως δημιουργήθηκε αργότερα;
Άλλοι πάλι στο διαδίκτυο λένε ότι είναι του Πλαύτου. Μα έγραψε ο Πλαύτος στα ελληνικά; Εκτός αν είναι η μετάφραση κάποιου παραθέματος του Πλαύτου, αλλά αμφιβάλλω, δεν βρήκα τίποτα σχετικό.
Ο Νατσούλης αναφέρει κι αυτός την παροιμία, δίνει όμως και Λυκούργο:
Λυκούργου κατά Λεωκράτους (130): «δυοῖν κινδύνοιν ὑποκειμένοιν, ἀναγκαῖον ἔσται θατέρου μετασχεῖν», δηλ. όταν βρίσκεσαι μπροστά σε δύο κινδύνους, κατ' ανάγκη θ' αντιμετωπίσεις τον ένα από τους δύο.
Παραθέτει και το μινιμαλιστικό λατινικό Minima de malis του Κικέρωνα, δηλ. «τα ελάχιστα των κακών», που είναι του Αριστοτέλη.
Αυτό του Αριστοτέλη (από τα Ηθικά Νικομάχεια) δίνει σαν αρχή το Concise Oxford Dictionary of Proverbs:
Cf. [Aristotle Nicomachean Ethics II. ix. 1109a] κατὰ τὸν δεύτερον, φασί, πλοῦν τὰ ἐλάχιστα ληπτέον τῶν κακῶν, we must as a second-best course, it is said, take the least of the evils; [Cicero De Officiis III. xxix.] minima de malis, of evils choose the least.
Βρήκα κι αυτό, του Θωμά από το Κέμπεν:
De duobus malis, minus est semper eligendum (Of two evils, always choose the lesser one.)
Παραμένει η απορία για την ακριβή προέλευση του ελληνικού.
Wikipedia: Lesser of two evils principle
Μελέτησα λίγο αυτό το «μη χείρον βέλτιστον» και βρήκα τα εξής:
Η έκφραση «το μη χείρον βέλτιστον» προέρχεται (λέει το ΛΝΕΓ) από την αρχαία παροιμία «Δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον». Ωστόσο, δεν κατάφερα να βρω την παροιμία στο TLG ή άλλες αξιόπιστες πηγές. Μήπως δημιουργήθηκε αργότερα;
Άλλοι πάλι στο διαδίκτυο λένε ότι είναι του Πλαύτου. Μα έγραψε ο Πλαύτος στα ελληνικά; Εκτός αν είναι η μετάφραση κάποιου παραθέματος του Πλαύτου, αλλά αμφιβάλλω, δεν βρήκα τίποτα σχετικό.
Ο Νατσούλης αναφέρει κι αυτός την παροιμία, δίνει όμως και Λυκούργο:
Λυκούργου κατά Λεωκράτους (130): «δυοῖν κινδύνοιν ὑποκειμένοιν, ἀναγκαῖον ἔσται θατέρου μετασχεῖν», δηλ. όταν βρίσκεσαι μπροστά σε δύο κινδύνους, κατ' ανάγκη θ' αντιμετωπίσεις τον ένα από τους δύο.
Παραθέτει και το μινιμαλιστικό λατινικό Minima de malis του Κικέρωνα, δηλ. «τα ελάχιστα των κακών», που είναι του Αριστοτέλη.
Αυτό του Αριστοτέλη (από τα Ηθικά Νικομάχεια) δίνει σαν αρχή το Concise Oxford Dictionary of Proverbs:
Cf. [Aristotle Nicomachean Ethics II. ix. 1109a] κατὰ τὸν δεύτερον, φασί, πλοῦν τὰ ἐλάχιστα ληπτέον τῶν κακῶν, we must as a second-best course, it is said, take the least of the evils; [Cicero De Officiis III. xxix.] minima de malis, of evils choose the least.
- Of harmes two, the lesse is for to chese. [c 1385 Chaucer Troilus & Criseyde II. 470]
- Of too Evelis the lasse Evill is to be chosyn. [c 1440 Gesta Romanorum (EETS) 10]
- Of two yls, chose the least while choyse lyth in lot. [1546 J. Heywood Dialogue of Proverbs I. V. B2]
- ‘O ho! Sir, (said I), you are flying to me for refuge!’‥. ‘It is of two evils choosing the least.’ [1785 J. Boswell Journal of Tour to Hebrides 464]
- Either the Turks would make a prisoner of me‥. or I must‥. take my chance of the Russian fire. ‥. ‘Of two evils choose the less,’ says the wise proverb. [1891 A. Forbes Barracks, Bivouacs & Battles 187]
- She didn't want to wake dear Constance, who really needed all the sleep she could get, but if she didn't‥. Miss Jones chose the lesser of two evils. [1975 J. Porter Package Included Murder xiv.]
Βρήκα κι αυτό, του Θωμά από το Κέμπεν:
De duobus malis, minus est semper eligendum (Of two evils, always choose the lesser one.)
Παραμένει η απορία για την ακριβή προέλευση του ελληνικού.
Wikipedia: Lesser of two evils principle
