τζιχάντ

[nickel]

Δεν έχω χρόνο να πιάσω το γλωσσικό θέμα στα σοβαρά, όπως θα έπρεπε. Ίσως αρκεί να επισημάνουμε ότι η αρχική σημασία της αραβικής λέξης δεν είναι «ιερός πόλεμος».

Υπάρχει λήμμα στην ελληνική Βικιπαίδεια.
https://el.wikipedia.org/wiki/Τζιχάντ

Μεταφέρω κι ένα απόσπασμα από την αγγλική:

Origins
In Modern Standard Arabic, the term jihad is used for a struggle for causes, both religious and secular. The Hans Wehr Dictionary of Modern Written Arabic defines the term as "fight, battle; jihad, holy war (against the infidels, as a religious duty)". Nonetheless, it is usually used in the religious sense and its beginnings are traced back to the Qur'an and words and actions of Muhammad. In the Qur'an and in later Muslim usage, jihad is commonly followed by the expression fi sabil illah, "in the path of God." It is sometimes used without religious connotation, with a meaning similar to the English word "crusade" (as in "a crusade against drugs").

Quranic use and Arabic forms
The word jihad (or variations based on its root—the letters J,H,D) appear 164 times in the Quran according to one count.

According to Jonathon Berkey, jihad in the Quran was originally intended for the nearby neighbors of the Muslims, but as time passed and more enemies arose, the Quranic statements supporting jihad were updated for the new adversaries. This encourages the use of jihad against non-Muslims.

Ακολουθεί πλούσια ανάλυση.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jihad​

Το Τζιχάντ είναι και όνομα: ο υπουργός οικονομικών του Λιβάνου τα χρόνια 2005-2008 ήταν ο χριστιανός Τζιχάντ Αζούρ. Αλλά η είδηση της ημέρας είναι ότι ο πρόεδρος Ομπάμα, στο μήνυμά του για την Ημέρα των Ευχαριστιών, όταν δίνει χάρη σε κάνα δυο γαλοπούλες, αναφέρεται σύμφωνα με την παράδοση στον πρόεδρο των εκτροφέων γαλοπούλας, αλλά φέτος ανέφερε μόνο το επώνυμό του, «δόκτορα Ντάγκλας». Ο δόκτωρ ονομάζεται Τζιχάντ Ντάγκλας και ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θεώρησε σκόπιμο να συνδέσει το τζιχάντ με τη σφαγή των ζώων (turkeys, διάνοι [ινδόρνιθες], γαλόπουλα... μπέρδεμα).
https://www.rt.com/usa/323512-obama-thanksgiving-turkey-jihad/

 

[SBE]

Δηλαδή θα ακουστεί άσχημο αν τον πει τον πρόεδρο με το πλήρες αμερικάνικο όνομά του. Δρ Τζάιαντ Ντάγκλας;

 

[sarant]

Είχα γράψει κι εγώ σε (σχετικά) ανύποπτο χρόνο.

Αλλά ας δούμε πρώτα από πού προέρχεται ο όρος. Προφανώς, ο τζιχαντιστής είναι αυτός που επιδίδεται σε τζιχάντ. Η λέξη τζιχάντ, jihad στα αγγλικά, جهاد‎ στα αραβικά, σημαίνει «αγώνας, προσπάθεια, μάχη», ωστόσο στις μέρες μας συνήθως αποδίδεται «ιερός πόλεμος». Αν και οι θρησκείες δεν είναι το φόρτε μου, διαβάζω ότι η τζιχάντ είναι σημαντικό θρησκευτικό καθήκον του μουσουλμάνου, αλλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να πάρει βίαιη μορφή.

Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι στην ουσία της η τζιχάντ είναι κάτι που έχει να κάνει με τον προσωπικό αγώνα που [πρέπει να] δίνει ο κάθε άνθρωπος απέναντι στα «κατώτερά» του ένστικτα και απέναντι στα θανάσιμα αμαρτήματα (απληστία, πλεονεξία, αχαριστία κλπ). Υπάρχουν πολλών ειδών «τζιχάντ» (π.χ. του λόγου, της πράξης) και μία μόνο από αυτές είναι η τζιχάντ του «σπαθιού», ο ιερός πόλεμος, που την έχουν υιοθετήσει οι βαχαμπιστές κι έτσι η λέξη τζιχάντ έχει αποκτήσει αρνητικό φορτίο. Αυτά όμως που γράφω τα μεταφέρω από αλλού διότι, όπως είπα, δεν είμαι ειδήμονας στα θρησκευτικά.

Καταγράφω την ένσταση αλλά φοβάμαι ότι θα είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί ο όρος μη αρνητικά ή θετικά, δηλαδή να χαρακτηριστεί τζιχαντιστής ο ευσεβής μουσουλμάνος που καταπολεμά τα πάθη του και προσπαθεί με τον προσωπικό τρόπο ζωής του να δώσει το παράδειγμα. Στην πράξη, ο όρος στην Ευρώπη έχει ταυτιστεί με τη βία. Θα μπορούσαμε βέβαια να χρησιμοποιούμε τον όρο «ιεροπολεμιστής», που δεν θυμάμαι ποιος τον έχει προτείνει -αλλά τέτοιες προσπάθειες καθαρισμού σπάνια στέφονται με επιτυχία -και οι φονταμενταλιστές, παρόλο που δεν είναι λέξη ευκολοπρόφερτη, δεν αντικαταστάθηκαν από «αυτόχθονα» όρο (π.χ. αρχεγονιστές, όπως είχε προταθεί).

Υπάρχει και μια άλλη λέξη που συνδέεται με τη τζιχάντ και που μάλιστα είχε περάσει κάπως νωρίτερα στη γλώσσα μας. Είναι ο μουτζαχεντίν, μια λέξη που ακούστηκε ευρέως πρώτη φορά σε σχέση με το Ιράν πριν από την επανάσταση, όταν η οργάνωση των Μουτζαχεντίν του Λαού (υπάρχει ακόμα) αγωνιζόταν εναντίον του Σάχη, ενώ αργότερα διαδόθηκε ακόμα περισσότερο σε σχέση με τους μουσουλμάνους αντάρτες στο Αφγανιστάν επί ΕΣΣΔ.

Ο μουτζαχεντίν είναι αυτός που κάνει τζιχάντ, δηλαδή ουσιαστικά είναι συνώνυμος με τον τζιχαντιστή. Εδώ να πούμε ότι η λέξη στα αραβικά είναι πληθυντικός, ο ενικός είναι μουτζαχίντ, αυτός που μάχεται. Όπως είχα γράψει σε παλιότερο άρθρο, δεν θα συμφωνούσα όμως ότι είναι «λάθος» να λέμε «ένας μουτζαχεντίν». Η λέξη πέρασε στα ελληνικά (και σε άλλες γλώσσες) στον πληθυντικό της αριθμό, αλλά εμείς την εκλάβαμε ως ενικό. Στο εξής, όπως όλες οι ξένες ασυμμόρφωτες λέξεις, ο μουτζαχεντίν παραμένει στα ελληνικά άκλιτος· δεν είμαστε υποχρεωμένοι να γνωρίζουμε τις ιδιομορφίες της αραβικής γλώσσας και κάθε άλλης από τις οποίες περιστασιακά δανειζόμαστε λέξεις. Για τον ίδιο λόγο, λέμε «το πιροσκί», παρόλο που είναι στον πληθυντικό στα ρώσικα (ενικός πιροζόκ), ή «το ρουμπαγιάτ» (αν και ο ενικός είναι ρουμπάι στα πέρσικα) ή «ο ταλιμπάν» (κι αυτό πληθυντικός στα αραβικά, δεν θα πούμε βέβαια ‘ο ταλέμπ’ εκτός αν εννοούμε τον συγγραφέα Ν.Ν.Ταλέμπ!)

 

[nickel]

Έπραξες άριστα που συμπλήρωσες το βιαστικό λόγω επικαιρότητας νήμα με το κείμενό σου. Ήθελα να συνδέσω την τζιχάντ με κάτι ανάλαφρο, αν και είμαι βέβαιος ότι οι γαλοπούλες δεν συμφωνούν μαζί μου. Και με την ευκαιρία, δύο σύνδεσμοι προς γαλοπούλες:

https://sarantakos.wordpress.com/2013/06/10/dinde/
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?7355-Και-τρία-αβγά-Τουρκίας

 

[Earion]

mujahideen and jihadists στη Λεξιλογία.

Αρκετά διεξοδική συζήτηση, από την οποία αποσπώ το εξής:

Μάλλον μου φαίνεται ότι προτιμάται ο όρος jihadist για την κατάληξή του. Άλλος ένας —ισμός για να προστεθεί στις εγκυκλοπαίδειες.

Κι εγώ αντιλαμβάνομαι τους μουτζαχεντίν περισσότερο γεωγραφικά (Ιράν, Αφγανιστάν προτού εμφανιστούν οι Ταλιμπάν, κλπ.).

Αλλά πολλές φορές χρησιμοποιώ τον όρο ιεροπολεμιστής αντί του τζιχαντιστής, ιδεολογία του ιερού πολέμου αντί για τζιχαντισμός, κ.τ.τ.

Υ.Γ. Ιεροπολεμιστής στη Λεξιλογία, εδώ.