Χρησιμοποιούμε συχνά την αναφορική αντωνυμία που όχι μόνο σε θέση υποκειμένου (ο οποίος) ή αντικειμένου (τον οποίο), π.χ.
Ο κύριος που ήρθε…
Ο κύριος που γνώρισες…
αλλά και στη θέση εμπρόθετης αναφορικής φράσης. Το παράδειγμα του τίτλου είναι ίσως μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Σε γκουγκλικά παραδείγματα:
… ο λόγος που … 580.000 γκουγκλιές
… ο λόγος για τον οποίο … 356.000 γκουγκλιές (και πάλι καλά).
Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις που ο λόγος χάνει σε σαφήνεια όταν δεν αναπτύσσεται το που στην πλήρη εμπρόθετη αναφορική. Για να μη σκαρώνω δικά μου παραδείγματα, αντιγράφω τα παραδείγματα μιας άσκησης που βρήκα στο διαδίκτυο. Υποθέτω ότι μπορείτε να διακρίνετε σε ποιες περιπτώσεις το κείμενο θα κέρδιζε από τη φλύαρη αλλά σαφέστερη εκδοχή.
Να σου γνωρίσω τη φίλη που σου μίλησα.
Το τρένο που ταξιδέψαμε ήταν από τα καλύτερα του κόσμου.
Αν ήξερες το λόγο που δε σου έγραψα, θα με δικαιολογούσες.
Είχα πάρει μαζί μου το μολύβι που θα κρατούσα σημειώσεις.
Το μάθημα που θα διαγωνιστούμε αύριο είναι πολύ δύσκολο.
Ο Γιώργος, που συζήτησα το θέμα, συμφώνησε.
Και σ’ αυτή τη φωτογραφία είναι η φίλη μου που πήγαμε στο Λονδίνο.
Δεν είναι μόνο αυτός που πρέπει να φυλάγεσαι.
Εσύ είσαι η αιτία που τα τραβώ όλα αυτά.
Να πιάσουμε τα περάσματα, που θα περάσουν οι εχθροί.
Υπάρχουν περιπτώσεις που το αναφορικό που (στις οποίες το αναφορικό που) είναι πέρα για πέρα ακατάλληλο. Μια παρόμοια περίπτωση στάθηκε η αφορμή που έγραψα τα παραπάνω:
Αντί να εμφανιστεί ως ο εγγυητής μιας δύσκολης και επίπονης διαδρομής, εμφανίζεται να υλοποιεί κάτι που δεν συμφωνεί, το οποίο χαρακτηρίζει αποτέλεσμα εκβιασμού.
http://www.kathimerini.gr/829576/opinion/epikairothta/politikh/8elei-na-kerdisei-tis-ekloges
Εδώ το ρήμα είναι τέτοιο που μπορεί να οδηγήσει σε παρεξήγηση. Το που πρέπει να αναλυθεί:
...εμφανίζεται να υλοποιεί κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί και το οποίο χαρακτηρίζει αποτέλεσμα εκβιασμού.
Μπορείτε να προσθέσετε κι εσείς στο νήμα τα που που σας εκνευρίζουν.
Για την πληρότητα της παρουσίασης πρέπει να προσθέσω οπωσδήποτε το που που θα ήταν καλό να γίνεται όπου:
Ο κύριος που ήρθε…
Ο κύριος που γνώρισες…
αλλά και στη θέση εμπρόθετης αναφορικής φράσης. Το παράδειγμα του τίτλου είναι ίσως μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Σε γκουγκλικά παραδείγματα:
… ο λόγος που … 580.000 γκουγκλιές
… ο λόγος για τον οποίο … 356.000 γκουγκλιές (και πάλι καλά).
Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις που ο λόγος χάνει σε σαφήνεια όταν δεν αναπτύσσεται το που στην πλήρη εμπρόθετη αναφορική. Για να μη σκαρώνω δικά μου παραδείγματα, αντιγράφω τα παραδείγματα μιας άσκησης που βρήκα στο διαδίκτυο. Υποθέτω ότι μπορείτε να διακρίνετε σε ποιες περιπτώσεις το κείμενο θα κέρδιζε από τη φλύαρη αλλά σαφέστερη εκδοχή.
Να σου γνωρίσω τη φίλη που σου μίλησα.
Το τρένο που ταξιδέψαμε ήταν από τα καλύτερα του κόσμου.
Αν ήξερες το λόγο που δε σου έγραψα, θα με δικαιολογούσες.
Είχα πάρει μαζί μου το μολύβι που θα κρατούσα σημειώσεις.
Το μάθημα που θα διαγωνιστούμε αύριο είναι πολύ δύσκολο.
Ο Γιώργος, που συζήτησα το θέμα, συμφώνησε.
Και σ’ αυτή τη φωτογραφία είναι η φίλη μου που πήγαμε στο Λονδίνο.
Δεν είναι μόνο αυτός που πρέπει να φυλάγεσαι.
Εσύ είσαι η αιτία που τα τραβώ όλα αυτά.
Να πιάσουμε τα περάσματα, που θα περάσουν οι εχθροί.
Υπάρχουν περιπτώσεις που το αναφορικό που (στις οποίες το αναφορικό που) είναι πέρα για πέρα ακατάλληλο. Μια παρόμοια περίπτωση στάθηκε η αφορμή που έγραψα τα παραπάνω:
Αντί να εμφανιστεί ως ο εγγυητής μιας δύσκολης και επίπονης διαδρομής, εμφανίζεται να υλοποιεί κάτι που δεν συμφωνεί, το οποίο χαρακτηρίζει αποτέλεσμα εκβιασμού.
http://www.kathimerini.gr/829576/opinion/epikairothta/politikh/8elei-na-kerdisei-tis-ekloges
Εδώ το ρήμα είναι τέτοιο που μπορεί να οδηγήσει σε παρεξήγηση. Το που πρέπει να αναλυθεί:
...εμφανίζεται να υλοποιεί κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί και το οποίο χαρακτηρίζει αποτέλεσμα εκβιασμού.
Μπορείτε να προσθέσετε κι εσείς στο νήμα τα που που σας εκνευρίζουν.
Για την πληρότητα της παρουσίασης πρέπει να προσθέσω οπωσδήποτε το που που θα ήταν καλό να γίνεται όπου:
