Ότι ξεσαλώθ'καν τα παιδιά στο παιχνίδι.
ξεσαλώνω
- Thread starter nickel
- Start date
-
- Tags
- colloquialisms
dominotheory
Member
Το "ξεσαλώθηκαν στο παιχνίδι", το συζητάμε. Το "ξεσαλώθηκαν από το παιχνίδι" μάλλον
Τελικά, έχει και παθητική φωνή το ρήμα; Ξεσαλώνομαι; Τα παιδιά ξεσάλωσαν δεν είναι το (μοναδικό) σωστό;
dominotheory
Member
Μην ξεχνάς ότι ο γιορστρούλης προέρχεται απ' τα μέρη τού «σαψαλώθ'κα». :)
Α, ΟΚ, πάσο τότε γι' αυτό. Απλώς ήθελα να το διευκρινίσω για τυχόν επισκέπτες. Όσο για το σίγουρο που λες, είναι το μόνο σίγουρο, για όλους μας. Γι' αυτό είμαστε κι εδώ άλλωστε (όχι μόνο γι' αυτό, αλλά είναι σημαντικός λόγος), για να επιβεβαιώνουμε, να βελτιώνουμε ή να καταρρίπτουμε τις εικασίες και τις μεταφραστικές επιλογές μας,
Εδώ θα διαφωνήσω, τουλάχιστον για το κύριο νόημα της φράσης. Πιστεύω ότι, όπως και στην κυριολεκτική χρήση της (το 1 εκεί: Γιαννάκη, πού πας στα βαθιά, παιδί μου; Δεν πατώνεις!), έτσι και μεταφορικά η φράση δηλώνει ότι κάποιος έχει πέσει στα βαθιά, σε άγνωστα νερά (εκεί που δεν πατώνει, δεν έχει την άνεση και την ασφάλεια, δεν τους έχει πάρει τον αέρα :-\) και χωμένος μέχρι τα μπούνια, δεν έχει τα προσόντα και την ψυχραιμία για να αντιμετωπίσει την κατάσταση και τα 'χει χαμένα, έχει πελαγώσει. Εστιάζομαι δηλαδή μάλλον στο deeply involved και στο can't deal with, παρά στο beyond. Με το way in για υπερθετικές τσαχπινιές.
Το ξεφεύγω το δέχομαι σαν επεξήγηση, επέκταση ή παράπλευρη ερμηνεία, όχι όμως σαν κύρια σημασία ή μετάφραση του in over one's head, γιατί δεν είναι αυτό το χαρακτηριστικό γνώρισμα της κατάστασης που περιγράφει, και μπορούμε να πούμε ότι ξεφύγαμε για χίλιες δυο καταστάσεις που ξεπερνούν τα συνηθισμένα μας όρια.
Ας δούμε τα παραδείγματα που έχουν οι Οξφορδιανοί:
be in over one’s head informal Be involved in something that is beyond one’s capacity to deal with:
When I became a graduate student I knew at once I was in over my head
• How do you decide when you are in over your head in a work-related situation?
• I began with the tutorial missions and realized I was definitely in over my head.
• The overwhelming impression I get from Firewarrior is that of being constantly in over my head.
Σε κανένα από αυτά —και σε όσα άλλα έχω συναντήσει— δεν θα είχα στις πρώτες επιλογές το ξεφεύγω.
Α, ναι, και προσοχή στην ύπαρξη του in, γιατί το σκέτο over one's head σημαίνει κάτι άλλο, τρία άλλα για την ακρίβεια.
Αυτό όχι για σένα, ντόμινε, αλλά για τους επισκέπτες.
CoastalFog
New member
συμφωνώ κι εγώ, με τα προλεχθέντα, αλλά όχι όλα.
ως αμερικάνος νιώθω πως κάτι λείπει από τις ερμηνείες των λεξικών που μπήκατε στον κόπο να παραθέσετε (και σας ευχαριστώ).
αν τις αντιλήφθηκα σωστά, μερικές σημασίες αυτού του ρήματος θα τις απέδιδα προσωπικά ως εξής (και παρακαλώ διορθώστε με):
1. ξεσαλώνω
ως μεταβατικό ρ. (με αρνητική σημασία)
"Το'χουν παρακάνει οι δημοσιογράφοι με τα σενάρια"
= Media speculation gone wild
τώρα, αν αυτό εννοεί ο δημοσιογράφος, ή λείπει αυτή η σημασία από τα λεξικά ή δεν επιλέχθηκε η κατάλληλη λέξη.
το go overboard που προαναφέρθηκε καθώς και μύρια άλλα είναι επίσης σωστές αποδόσεις.
γενικά τις δημοσιογραφικές υπερβολές/«υπερπροβολές» και ιδίως τα σενάρια (όρος που χρησιμοποιείται περισσότερο στην ελλάδα) εδώ τα λέμε media hype και media speculation αντίστοιχα.
το go haywire μμμ...εδώ το λέμε συνήθως όταν χαλάει κάτι (my computer went haywire=το κομπιούτερ μου τα'παιξε).
2. ξεσαλώνω
ως μεταβατικό & αμετάβατο (με θετική σημασία που ήδη έδωσε η μελβούρνη, νομίζω):
The media had a field day with the sensational story.
επίσης (personal favorite)
go hog wild = ξεσαλώνω/-ώνομαι
Become crazy with excitement, as in The crowd went hog wild as soon as the band began to play
και μύρια άλλα, αργκό και μη.
ως αμερικάνος νιώθω πως κάτι λείπει από τις ερμηνείες των λεξικών που μπήκατε στον κόπο να παραθέσετε (και σας ευχαριστώ).
αν τις αντιλήφθηκα σωστά, μερικές σημασίες αυτού του ρήματος θα τις απέδιδα προσωπικά ως εξής (και παρακαλώ διορθώστε με):
1. ξεσαλώνω
ως μεταβατικό ρ. (με αρνητική σημασία)
"Το'χουν παρακάνει οι δημοσιογράφοι με τα σενάρια"
= Media speculation gone wild
τώρα, αν αυτό εννοεί ο δημοσιογράφος, ή λείπει αυτή η σημασία από τα λεξικά ή δεν επιλέχθηκε η κατάλληλη λέξη.
το go overboard που προαναφέρθηκε καθώς και μύρια άλλα είναι επίσης σωστές αποδόσεις.
γενικά τις δημοσιογραφικές υπερβολές/«υπερπροβολές» και ιδίως τα σενάρια (όρος που χρησιμοποιείται περισσότερο στην ελλάδα) εδώ τα λέμε media hype και media speculation αντίστοιχα.
το go haywire μμμ...εδώ το λέμε συνήθως όταν χαλάει κάτι (my computer went haywire=το κομπιούτερ μου τα'παιξε).
2. ξεσαλώνω
ως μεταβατικό & αμετάβατο (με θετική σημασία που ήδη έδωσε η μελβούρνη, νομίζω):
The media had a field day with the sensational story.
επίσης (personal favorite)
go hog wild = ξεσαλώνω/-ώνομαι
Become crazy with excitement, as in The crowd went hog wild as soon as the band began to play
και μύρια άλλα, αργκό και μη.
dominotheory
Member
Θα πω δυο λόγια στα γρήγορα, συγγνώμη αλλά έχω λίγο τρέξιμο αυτές τις μέρες.
Αρχικά, έχω δώσει, στη σειρά, αρκετές από τις απόψεις που είχαν ήδη ακουστεί όταν μπήκε στο παιχνίδι το in way over your head, γιατί το νόημα αλλάζει όταν μελετάς κάτι έξω από το περιβάλλον που το παρήγαγε.
Στη συνέχεια, ναι, αν μιλάμε, ας πούμε, για το δεύτερο ενικό, οι πλέον φυσιολογικές ερμηνείες φαίνεται να είναι τα έχεις μπλέξει άσχημα, έχεις πέσει στα βαθιά και άλλα παρόμοια.
Εδώ να δώσω ένα -μεταξύ πολλών- παραδειγματάκι, για το πώς, στα οικονομικά ζητήματα, οι παραπάνω αποδόσεις μπορούν εύκολα να δώσουν τη θέση τους στο έχεις ξεφύγει.
Κι από εδώ, στο επόμενο βήμα: τις περισσότερες φορές, η γενική ιδέα είναι ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει (από τον έλεγχο) και μ' αυτή τη φράση (και όχι με τα έχω/εις/ει ξεφύγει) πιθανόν να μπορούν να αποδοθούν πολύ ικανοποιητικά αρκετά in over head.
Στα οξφορδιανά παραδείγματα:
α) ...η κατάσταση στη δουλειά έχει ξεφύγει / η κατάσταση σχετικά με κάποιο εργασιακό ζήτημα έχει ξεφύγει
β) ... συνειδητοποίησα ότι η κατάσταση είχε ξεφύγει εντελώς από τον έλεγχό μου / συνειδητοποίησα ότι είχα, ξεκάθαρα, χάσει τον/κάθε έλεγχο
γ) ...(η εντύπωση μου) είναι, μονίμως, ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει / (η εντύπωση μου) είναι, μονίμως, ότι έχω χάσει τον έλεγχο
Και να κλείσω, προσπαθώντας να συνδέσω τον μικρό Γιαννάκη με μια κυβέρνηση που ξεσαλώνει. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι ο Γιαννάκης (και ο κάθε Γιαννάκης - ακόμη κι αυτός) δεν πέφτει με αλεξίπτωτο στα βαθιά - πηγαίνει μόνος του, ξεφεύγει δηλαδή, γι' αυτό και μπλέκει.
Με τα δεδομένα αυτά, νομίζω ότι είναι θεμιτό να σκεφτεί κανείς ότι η επίμαχη φράση που είπε ο τροϊκανός θα μπορούσε να είναι ίσως κι ένα "You're in way over your heads with these tax-cutting scenarios", ή κάτι παραπλήσιο.
Υ.Γ. Για δυο λόγια ξεκίνησα και κοντεύω να ξημερώσω (και το τρέξιμο περιμένει). Θα ήθελα αυτό να θεωρηθεί όχι ως κόντρα, αλλά ως ένδειξη σεβασμού και φιλικής διάθεσης προς τον daeman και τη Λεξιλογία γενικότερα.
@coastalfog #27
Δύο βασικές παρατηρήσεις, φίλτατε Πορτολανδέ.
Στη γενικότερή του χρήση το ξεσαλώνω δεν είναι μεταβατικό (δηλαδή δεν παίρνει αντικείμενο) ούτε μέσο (δηλαδή, οι περισσότεροι δεν λέμε ξεσαλώθηκαν). Βέβαια, εκεί που μιλάς για «μεταβατικό» (στο 1.) δεν το χρησιμοποιείς σαν μεταβατικό.
Δεύτερο, έχει κάποια διάρκεια, δεν έχει την εκρηκτικότητα που απαιτεί το «as soon as the band began to play». Το ίδιο και το ξεφαντώνω.
Δύο βασικές παρατηρήσεις, φίλτατε Πορτολανδέ.
Στη γενικότερή του χρήση το ξεσαλώνω δεν είναι μεταβατικό (δηλαδή δεν παίρνει αντικείμενο) ούτε μέσο (δηλαδή, οι περισσότεροι δεν λέμε ξεσαλώθηκαν). Βέβαια, εκεί που μιλάς για «μεταβατικό» (στο 1.) δεν το χρησιμοποιείς σαν μεταβατικό.
Δεύτερο, έχει κάποια διάρκεια, δεν έχει την εκρηκτικότητα που απαιτεί το «as soon as the band began to play». Το ίδιο και το ξεφαντώνω.
dominotheory
Member
Να συμπληρώσω ότι εδώ (γενικότερα σ' αυτό το νήμα) δεν συζητήθηκε το αν η μετάφραση είναι επιτυχής, αλλά το ποια θα μπορούσε να είναι η αρχική φράση.
CoastalFog
New member
μερσί, νικέλ. ναι, έτσι ακριβώς!
ως ενεργητικό αμετάβατο ρήμα εμφανίζεται (ακόμα) στα λεξικά.
εδώ όμως αναφερόμουν στην ελληνική σύνταξη.
που ο δημοσιογράφος δηλ. το μετέτρεψε σε μεταβατικό ρ. (παρ. 1.) όταν πρόσθεσε αντικείμενο (στα σενάρια).
good for them! ...άλλοι ξεσαλώνουν στα κλαμπ. εκεί μεταβαίνουν αμεταβάτως!
λέει το ΛΝΕΓ
μεταβατικό ρήμα
το ενεργητικό ρήμα, η ενέργεια τού οποίου μεταβαίνει σε αντικείμενο, το ενεργητικό ρήμα που δέχεται ως συμπλήρωμα αντικείμενο.
το αγγλικό ήταν δική μου ελεύθερη απόδοση της ιδέας αγγλιστί, όχι του επιμέρους ρήματος διατύπωσης.
εκεί τα μτβ. ρήματα ποικίλλουν: go overboard with/churn out/hatch (conspiracies, possible scenarios) κ.α.π. όλα άσχετα με το ελληνικό «ξεσαλώνω»--με εξαίρεση ίσως το have a field day)
όσο για το μεσοπαθητικό τύπο (ξεσαλώνομαι), παρατέθηκε ήδη το λήμμα του ΛΚΝ
ευχαριστώ επίσης για το τιπ περί επικρατέστερης χρήσης.
ως ενεργητικό αμετάβατο ρήμα εμφανίζεται (ακόμα) στα λεξικά.
εδώ όμως αναφερόμουν στην ελληνική σύνταξη.
που ο δημοσιογράφος δηλ. το μετέτρεψε σε μεταβατικό ρ. (παρ. 1.) όταν πρόσθεσε αντικείμενο (στα σενάρια).
good for them! ...άλλοι ξεσαλώνουν στα κλαμπ. εκεί μεταβαίνουν αμεταβάτως!
λέει το ΛΝΕΓ
μεταβατικό ρήμα
το ενεργητικό ρήμα, η ενέργεια τού οποίου μεταβαίνει σε αντικείμενο, το ενεργητικό ρήμα που δέχεται ως συμπλήρωμα αντικείμενο.
το αγγλικό ήταν δική μου ελεύθερη απόδοση της ιδέας αγγλιστί, όχι του επιμέρους ρήματος διατύπωσης.
εκεί τα μτβ. ρήματα ποικίλλουν: go overboard with/churn out/hatch (conspiracies, possible scenarios) κ.α.π. όλα άσχετα με το ελληνικό «ξεσαλώνω»--με εξαίρεση ίσως το have a field day)
όσο για το μεσοπαθητικό τύπο (ξεσαλώνομαι), παρατέθηκε ήδη το λήμμα του ΛΚΝ
ευχαριστώ επίσης για το τιπ περί επικρατέστερης χρήσης.
cougr
¥
Να προσθέσω προς διευκρίνιση ότι η φράση χρησιμοποιείται επίσης με τις ακόλουθες έννοιες:
to become overly excited
To go crazy/wild/nuts
Erratic; out of control κ.ο.κ
Επίσης, καλωσόρισες, CoastalFog, και καλή συνέχεια σου εύχομαι!
Στη Λεξιλογία, αυτό εννοείται οίκοθεν, ντόμινε, αφού κανείς εδώ δεν έχει ξεφύγει από το πλαίσιο της πολιτισμένης συζήτησης και της συναναζήτησης με καλή θέληση.
Μόνο από το θέμα ξεφύγαμε λιγάκι, αναμενόμενο σ' ένα νήμα που ψάχνουμε πώς μπορεί να είπαν οι Τροϊκανοί αυτό που κάποιος μετέφρασε με τη φράση «Έχετε ξεσαλώσει με τα σενάρια για τις φοροελαφρύνσεις» και λογικά είναι γεμάτο υποθέσεις και εικασίες, οπότε η συζήτηση γύρω από αυτές βγάζει πολλά παρακλάδια, πετάει παραφυάδες.
Θα κοιτάξω αργότερα (γιατί τώρα προέχει το τρέξιμο) μήπως μπορέσω να ξεμπλέξω το κουβάρι που έγινε το νήμα, ακόμη και κόβοντας τον γόρδιο σε κομμάτια, για να γίνει λίγο πιο ευανάγνωστο. Back down, turn around slowly, try it again, remembering when it was easy, try it again, much too easy, remembering when...
Αν όχι, δε χάλασε κι ο κόσμος.
Κι αν θέλεις, dominotheory, πες μας πώς θα προτιμούσες να σε προσφωνούμε, γιατί το ντόμινε το χρησιμοποιώ κατανάγκη και δε μ' αρέσει όπως δε μ' αρέσουν οι κάθε είδους δεσποτάδες, ενώ με σένα δεν έχω τίποτα να χωρίσω ούτε να ορίσω.
CoastalFog
New member
Folks, I think I finally got it.
When nickel reminded me once again of this word's meaning (ξεσαλώνω=ξεφαντώνω), he flipped a switch in my pozitronic brain and a light bulb came on.
OK, scratch everything I said before on the subject.
Here is an insanely simple response:
Ξεσαλώνουν με τα/στα σενάρια οι δημοσιογράφοι =
Reporters feast on speculation (or alternate scenarios or whatever)
Εε? ελληνιά του αυτινού, αμερικανιά μου εμένα.
Πάτσι.
When nickel reminded me once again of this word's meaning (ξεσαλώνω=ξεφαντώνω), he flipped a switch in my pozitronic brain and a light bulb came on.
OK, scratch everything I said before on the subject.
Here is an insanely simple response:
Ξεσαλώνουν με τα/στα σενάρια οι δημοσιογράφοι =
Reporters feast on speculation (or alternate scenarios or whatever)
Εε? ελληνιά του αυτινού, αμερικανιά μου εμένα.
Πάτσι.
pontios
Well-known member
Plagiarism is the sincerest form of flattery. See post #14! ;)
.. and welcome aboard, Mike. :)
Καλημέρα.
Κάπου εκεί στο #14 είπα ότι μου άρεσε το got carried away. Δεν έδειξα να μου αρέσει το feast επειδή αυτό δείχνει μια διαρκή απόλαυση (π.χ. στο Reporters feast on speculation = Speculation is their bread and butter, είναι η καλύτερή τους), ενώ το ξεσαλώνω δείχνει την περιστασιακή υπερβολή και υπέρβαση των ορίων. Στου Μπαμπινιώτη ο ορισμός λέει «υπερβάλλω στη διασκέδαση».
Κάπου εκεί στο #14 είπα ότι μου άρεσε το got carried away. Δεν έδειξα να μου αρέσει το feast επειδή αυτό δείχνει μια διαρκή απόλαυση (π.χ. στο Reporters feast on speculation = Speculation is their bread and butter, είναι η καλύτερή τους), ενώ το ξεσαλώνω δείχνει την περιστασιακή υπερβολή και υπέρβαση των ορίων. Στου Μπαμπινιώτη ο ορισμός λέει «υπερβάλλω στη διασκέδαση».
cougr
¥
Revelling (sometimes spelt reveling) in the/a scenario.
Also: having a ball; whooping it up
pontios
Well-known member
Et tu, cougr. Just kidding. :)
See post #14, re: revelling.
I'm also wondering at this point whether there's another possibility here with ξεσαλώνω? - could it be referring to the aftermath/consequences of all the revelling, overindulging, too much partying/feasting, etc.(where the revelers are exhausted and/or inebriated to the point of passing out).
In other words, "Έχετε ξεσαλώσει με τα σενάρια για τις φοροελαφρύνσεις'... could also be saying something to the effect of: "you've really knocked yourselves out with your tax-cutting scenarios". "You've worn yourselves out - so take it easy. Don't get ahead of yourselves/become unnecessarily overwrought - we'll discuss tax-cutting when the time is ripe".
cougr
¥
Lol! Something went amiss during my due diligence. Having a vague feeling that it may have been mentioned previously, I scanned the whole thread prior to posting above but as Sod's law would have it, even though I distinctly remember coming across your post I somehow missed the relevant bit.
I think it just basically means "having a jolly good time".
pontios
Well-known member
Yes.
Also, maybe, having your fill (of food, of something: including fun/a jolly good time, as you say).
get one's fill
Also, have one's fill. Be satisfied; have enough (or more than enough) of something. For example, I love opera—I can never get my fill of it, or He's had his fill of dirty jobs. This expression alludes to having enough (or too much).
Έχετε ξεσαλώσει με τα σενάρια ... " - "you've had your fill of tax-cutting scenarios". Enough, already - I've had enough of your tax-cutting proposals, behave!
I think I've had my fill too. We've covered all bases. :)